🌴🌴🌴
راه رسیدن به حق، راهی دراز و سخت است و کمتر کسی از سالکان میتواند به پایان آن برسد و هر کسی که خواهد در این راه به سر برد باید از "مقاماتی" بگذرد و به "احوالی" که شایسته آن مقامات است ممارست ورزد تا شاهد مقصود را دریابد.
🌴🌴🌴🌴
مقامات، مراحلی هستند که سالک راه حق یکی پس از دیگری میپیماید، مانند مسافری که برای رسیدن به مقصد باید از منزلی به منزل دیگر رود و تا منزل پیشین طی نشده باشد، به منزل پسین نمیتواند گام بگذارد.
🌴🌴🌴🌴🌴
شباهت مقامات با حالات سبب شده است که گاهی این دو در یکدیگر تداخل نمایند و خود سبب اختلاف در بین مشایخ را فراهم نماید.
🌴🌴🌴
چنانکه برخی از عرفا آنچه را دیگران حال گفتهاند، او مقام گفته و برعکس.سهروردی میگوید: «برای جدا کردن حال و مقام از یکدیگر ضابطه و قانونی نیست، اگرچه خود واژهها دلالت بر فرق میان آن دو دارد.
🌴🌴🌴
اما مقام را به خاطر ثبات و استقرارش "مقام" گفته و حال را به سبب تحول و دگرگونی "حال" نامیدهاند.»
🌴🌴🌴🌴
"مقام" را سالک در کوشش ویژه خود، به دست میآورد و کسبی است؛ "حال" در دل سالک بدون کوشش وی فرود میآید و موهبتی است که از خداوند متعال –اگر بخواهد- بر بنده ارزانی میشود.
🌴🌴🌴🌴
زیرا حال عنایت و عطای خداست، اما مقام حاصل جهد و تلاش سالک است.
🌴🌴🌴🌴
لذا گفتهاند: «الاحوال مواهب و المقامات مکاسب.»در مقامات کوشش آشکار است و موهبت پنهان؛ در احوال موهبت آشکار است و کوشش پنهان.
🌴🌴🌴🌴
پس احوال مواهب آسمانی و علوی است و مقامات راه به دست آوردن و وسیله بدان حال است.
🌴🌴🌴🌴
حال و مقام و فرق آن دو :
🌴🌴
حال و مقام از شدت شباهت مانند یکدیگر میمانند و اشارت عرفا در این باب بسیار است و باید دانست که "حال" را از بهر آن "حال" خوانند که از حال خود بگردد و "مقام" شود."مقام" آن باشد که ساکن و برقرار باشد و تحول نپذیرد.
🌴🌴🌴🌴
مثلاً از اندرون طالب، درخواست و ندای "محاسبه" برخیزد.از غلبه صفات نفس، شدت آن داعیه (درخواست درونی) ساکن میشود و دیگر باره افروخته میشود و معاودت (بازگشت) میکند، تا آنگاه که حق تعالی به عنایت ازلی معاونت (دستگیری، مددکاری) وی کند.
🌴🌴🌴
تا حال محاسبه غالب آید و صفات نفسانی منهزم (شکست خورده) کند، آن حال مقام شود.
🌴🌴🌴🌴🌴
سپس حال "مراقبه" بدو فرو آید و درآمد و شد باشد به سبب سهو (غفلت و متذکر نشدن) و غفلت. تا آنگه که میغ (ابر) غفلت و حجاب سهو بهکلی برطرف گردد و به یاری حق تعالی حال مراقبه "مقام" شود.
#عشق_و_عرفان
#حال_و_مقام
#سیر_سالک