📝 یادداشت | #معما | عدد چیست؟ 🔸سوال همیشگی همواره برایم سوال بوده و هست که عدد چیست؟. اینکه می‌گوییم « ۱ » یا « ۲ » اینها واقعا چه هستند؟ اینکه ما مثلاً دو خودکار داریم یعنی واقعا « ۲ »ای وجود دارد؟ یا اینکه چون ما دو شیء دیدیم یک « ۲ »ای برداشت کردیم؟ و گفتیم « ۲ ». مثلا اگر سه شیء بود یک « ۳ » را برداشت کردیم و گفتیم « ۳ » یا نه « ۳ » فارغ از این برداشت وجود دارد و قس علی هذا. 🔸 تصورات ذهنی و مشکلات آن اعداد طبیعی را می توانم تصور کنم اما گنگ و گویا را چه کنم؟ به عنوان مثال رادیکال ۲ (sqrt(۲ یا ۳/۲ را کجای ذهنم بگذارم؟ چگونه آن را بیآبم و ببینم. از یک استاد فاضل پرسیدم رادیکال ۲ وجود دارد؟ (ایشان با ذهن افلاطونی که معتقدند اشیاء ریاضی وجود دارند): گفتند آری. گفتم چطور؟ به من نشان بدهید. گفتند شما یک مثلث قائم الزاویۀ متساوی الساقین به اندازه ۱ رسم کن 📐 ، اندازه وتر آن میشود رادیکال ۲😅 (البته ایدهٔ کشف رادیکال۲ بدین صورت از فیثاغورسیان است) خُب این چه شد؟ این یک نسبت است بر اساس ترسیم هندسی و عبارات ریاضی؟ یا یک موجود است که وجودش عددی است به نام رادیکال ۲ ؟! حالا شما به این اعداد منفی را هم اضافه کن 😐 واقعا تصور « ۱- » کار راحتیه؟ و بعدش عدد موهومی مثل i = sqrt(-1) ، و اعداد مختلط🥴 اینها را شاید بتوان با تصور و تصدیق پیش برد اما با « ۰ » صفر چه کنم!! کار بسی سخت و دشوار شد. صفر یک نقطه است!؟ یا دایره؟ یا یک خط بسته! در جهان خارج صفر نمی یابم، هستی را تا حدی می توان درک کرد نیستی را چگونه!!! (هندی ها خوب آن را وارد دنیای اعداد کردند😉) 🔸 چیست این عدد؟ بالاخره عدد جبر است؟ یا هندسه؟ یا نسبت دیداری است؟ یا رابطه کلامی؟ یا اینکه عدد عدد است و هست؟! در دسته ها و انواع مختلف: طبیعی، گنگ، گویا و ... خلاصه اندر احوالات عدد گیر کرده ایم☺️ ♦️ یک نقل قول در مورد عدد دکتر روزنبرگ (https://scholars.duke.edu/person/alexrose) از اساتید فلسفه دانشگاه دوک هستند که سال‌هاست در فلسفه علم فعال می باشد، ایشان کتابی در مورد فلسفه علم با عنوان «Philosophy of Science : A Contemporary Introduction» دارد که به ویرایش چهارم هم رسیده است (البته ویرایش دوم این کتاب به فارسی ترجمه شده است). مؤلف در ابتدای کتاب به بحث رابطۀ فلسفه و علم می پردازد و به عنوان نمونه به مسأله عدد نیز اشاره دارد. بنده نقل قول ایشان را اینجا می آورم که به نظرم خالی از لطف نیست. "Mathematics deals with numbers, but it cannot answer the question what a number is. Note that this is not the question what “2” or “dos” or “II” or “10(base 2)” is. Each of these is a numeral, an inscription, a bit of writing, and they all name the same thing: the number 2. When we ask what a number is, our question is not about the symbol (written or spoken), but apparently about the thing. Philosophers have been offering different answers to these kinds of questions at least since Plato held that numbers were particular things—albeit abstract things not located in space and time. By contrast with Plato, other philosophers have held that mathematical truths are not about abstract entities and relations between them, but are made true by facts about concrete things in the universe, and reflect the uses to which we put mathematical expressions. Yet 2,500 years after Plato lived, there is still no general agreement on the right answer to the question of what numbers are." « ریاضیات با اعداد سروکار دارد، اما نمی تواند به این سوال پاسخ دهد که عدد چیست؟. توجه داشته باشید که پرسش این نیست که "۲" یا "dos" یا "II" یا "۱۰ (در مبنای ۲)" چیست. هر کدام از این ها یک رقم، یک نقش، یک قطعه از نوشته ای می باشند که تمام آنها یک چیز نامیده می شوند: عدد ۲. هنگامی که ما می پرسیم: عدد چیست؟، پرسش‌مان در مورد نماد (گفتاری یا نوشتاری) نیست، بلکه آشکارا در مورد شیء است. فلاسفه پاسخ‌های متنوعی به این گونه پرسش‌ها داده اند، لااقل از زمانی که افلاطون این موضع را اتخاذ کرد اعداد اشیاء خاصی هستند ولو اشیاء مجردی که در فضا و زمان واقع نشدند. برخلاف افلاطون، دیگر فلاسفه معتقد بودند که حقایق ریاضی در مورد موجودات مجرد و روابط بین آنها نیست، بلکه با مقولات عینی مرتبط بوده و منعکس کنندۀ کاربردهایی است که از عبارات ریاضی برای نشان دادن آن ها استفاده می کنیم. در عین حال، ۲۵۰۰ سال بعد از افلاطون، هنوز هیچ توافق کلی در مورد پاسخ درست به این پرسش وجود ندارد که اعداد چه هستند؟ » #علم | #فلسفه | #ریاضی | 📝 معمای عدد 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION

🎯 متن | #آیه | اهمیت علم 📖 « يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ »▫️مجادله ۱۱ 🔸 خداوند کسانی را که ایمان آورده‌اند و کسانی را که علم به آنان داده شده درجات عظیمی می‌بخشد #علم | #دین | #اسلام | #قرآن | 📓📝🔭🩺🔬 ارزش علم 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION

🎯 متن | #نقل_قول | اهمیت روش‌شناسی علم 📝 نامهٔ مدرس فیزیک در دسامبر ۱۹۴۴ روبرت.ا تورنتون که به عنوان مدرس فیزیک در دانشگاه پورتوریکو استخدام شد میخواست فلسفه علم را در تدریس درآمدی بر فیزیک خود بگنجاند، و به همین دلیل به آلبرت اینشتین نامه‌ای نوشت و از او کمک خواست تا [بوسیلهٔ پاسخ او] همکاران خود را برای پذیرش این نوآوری متقاعد کند. 🖋📜 پاسخ اینشتین اینشتین در پاسخ تورنتون نوشت: « من کاملا با شما در مورد اهمیت و ارزش آموزشی روش‌شناسی و همچنین تاریخ و فلسفهٔ علم موافقم. امروزه بسیاری از مردم -و حتی دانشمندان متخصص- برای من به نظر می رسد مشابه کسانی هستند که هزاران درخت را دیده اند اما هرگز یک جنگل را ندیده اند. دانستن زمینهٔ فلسفی و تاریخی نوعی استقلال از پیش‌داوری های آن نسل را به ارمغان می آورد که بسیاری از دانشمندان به آن مبتلا هستند. این استقلال که بوسیلهٔ بینش فلسفی ایجاد شد -به نظر من- نشانهٔ تمایز بین یک صنعتگر محض یا متخصص و یک کاوشگر واقعی حقیقت است.» منبع (https://physicstoday.scitation.org/doi/10.1063/1.2169442) #علم | #فلسفه | #تاریخ | 📓📝🔭🩺🔬 ارزش فلسفه علم 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION

🎯 متن | #نقل_قول | آیا انسان ها مجموعه ای از ژن ها هستند؟ 🔸ژن معرف ماست؟ 🧬👨🏻‍🔬👩🏻‍🔬👨🏻‍🎓👩🏻‍🎓👨🏻‍⚕👩🏻‍🔬👨🏻‍🔧🤵🏻‍♀🧬 « ... آیا باید منتظر اعلان پیوسته و یکی پس از دیگری کشف خصوصیات و ویژگی‌های آدمی که منشأ ژنتیکیِ وی را آشکار می‌سازد باشیم؟ هنگامی که انسانیت ما انسان‌ها با تمام وضوحش به عنوان نوعی شیمیِ پیچیده معرفی می شود، چه می‌توان گفت؟ روشن است منابع عظیمی که اکنون صرف تحقیقات ژنتیکی می‌شود، اطلاعات بسیار بیشتری دربارۀ خودمان به ما خواهد داد. بعلاوه، ماهیت علم اقتضا می‌کند که مانع کشفیات احتمالی نباشد. اما آیا حدی بر آنچه که ژنتیک می‌تواند توضیح دهد وجود دارد؟ ... » 🔸 ادامه در لینک زیر: https://montaha.blog.ir/1400/09/20/science-biology-human-genome-habgood 📝بخش‌هایی از مقاله «All in the Genes» ، 🖋 نویسنده: جان هبگود 📚 کتاب «God For The 21St Century» راسل استنارد، ترجمه بتول نجفی، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف. ▫️جان هبگود (John Habgood) : دانش آموختة فارموکولوژی و کشیک کلیسای انگلیس که به مدت ۱۰ سال اسقف دارام و ۱۲ سال اسقف اعظم یورک بود. هبگود کُتب و مقالات متعددی در موضوع علم و الاهیات نگاشته است. #علم | #زیست_شناسی | 🧍🏻‍♂ 🧬🔬🦠🧪💉🩺 انسان و ژن 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION

🎯 متن | #علم | تغییر_زمان_مکان 🕰 تغییر اوقات 🌎⏱فضا و زمان اوقات تغییر سال است، زمان در حال گذر و فضا چهرۀ دیگری را از خود به نمایش می گذارد. همگان از چیستی و چگونگی زمان و مکان و درک آن ها پرسش دارند. موضوعی بس غامض که در پاسخ به آن تلاش های بسیاری صورت گرفته است اما همچنان این بحث جریان دارد. بی مناسبت نیست کتاب تاریخ علم را تورقی کنیم تا اندک بهره ای از تغییر اوقات برده باشیم. 📚📝🔍 ابن هیثم در تاریخ علم، یکی از برجسته ترین افراد، أبو عَلْي الحَسَن بن الحَسَن بن الهَيْثَم البَصِري مشهور به «ابن هیثم» می باشد. او در فیزیک، ریاضی و فلسفه مطالعات و نوآوری های بسیار خوبی داشته است. بیشترین تمرکز او در نورشناسی بود که کتاب «المناظر» او در این باب مشهور است. یکی از مهمترین نوآوری های ابن هیثم «روش علمی» مبتنی بر «آزمایش» می باشد که امروز رایج ترین اسلوب در کاوش های علمی است. برگی از رساله او در مورد «مکان» را اینجا آوردم. (https://archive.org/details/ya_697) و در آینده از او بیشتر خواهم نوشت. ♦️سال نو را به همه عزیزان عرض تبریک و شادباش دارم.🌸☘ #علم | #تاریخ | 📓 کتاب_دانشمند_ابن _هیثم 📝🔍📷🔦💡🔭 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION © @alhojjah2

🎯 معرفی | #کتاب | پاسخ های قوی لنکس به بیانات ضعیف هاوکینگ 🔸 استاد پر شور جان لنِکس (John Lennox) (https://www.johnlennox.org/). ریاضیدان و استاد(بازنشسته) دانشگاه اکسفورد و یکی از دانشمندان برجسته در حوزه علم، دین و فلسفه می باشد که در مجامع مختلفی مشارکت فعالانه دارد و مناظرات پر شوری هم با داوکینز، هیچنز و سینگر داشته است. 📚 کتاب لنکس کتاب های بسیار خوبی در این حوزه به نگارش در آورده است که انصافا از قوت بسیار خوبی برخوردار هستند، سعی میکنم به مرور آن ها را معرفی کنم. یکی از کتاب های مشهور او با عنوان «خدا و استیون هاوکینگ» (God and Stephen Hawking) است که در پاسخ به کتاب طرح بزرگ: The Grand Design هاوکینگ نوشته شد. در این کتاب که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، لنکس با بیانی شیوا و با ارائه استدلالات قوی به خوبی ضعف هاوکینگ در بیان اظهار نظرهایش در مورد علم، دین و فلسفه را نشان می دهد. پیشنهاد میکنم مطالعه کنید و نظر ارزشمند خود را برای بنده ارسال کنید.☺️ ❗️❓کتاب های لنکس در ایران بجز کتاب خدا و استیون هاوکینگ ترجمه نشده اند! و این جای بسی تأسف دارد! 😐😔 #علم | #دین | 📓 📚📝معرفی_کتاب 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION

🎯 متن | #نقل_قول | زیبایی در علم 🔸 اصول راهنما اینطور به نظر می‌رسد که مفهومی به نام «زیبایی» صرفا در روزمره است و بالاخص در هنر بروز و ظهور دارد و در علم چنین چیزی بلاوجه است، اما بررسی در میان دانشمندان خصوصا فیزیکدانان چیز دیگری می‌گوید. ▫️یک دانشمند [پژوهشگر علم] (scientist) در مطالعه طبیعت به اصولی توجه می‌کند که برای او به عنوان یک اصل راهنما عمل می‌کنند و در تحقیقات علمی او نقش مهمی دارند. کار یک پژوهشگر طبیعت مبتنی بر بعضی اصول عام از قبیل سادگی، زیبایی و ... می‌باشد. به گواه تاریخ علم؛ اینشتین، دیراک، هایزنبرگ و ... این اصول را در کار خود داشتند. 🔸 زیبایی در علم از نگاه پوانکاره ابتدا سراغ یکی از دانشمند برجسته دنیای علم به نام هنری پوانکاره می‌رویم. کمتر کسی در دنیای فیزیک و ریاضی است که او را نشناسد، و از کارهای بسیار ناب و نوآورانه‌ای که در ریاضی و فیزیک انجام داد مبهوت نشود. نظر او در مورد یکی از این اصول راهنما در علم (زیبایی) بسیار جالب است. در این نقل قول او یک نکته فلسفی در علم را بیان می کند که در آینده به آن می‌پردازم. #علم | #فلسفه | 📝 اصول عام 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION

🎯 متن  | #تفکر_علمی | آیا علم پاسخگوی تمامی سوالات انسان است؟ 🔸 تفکر علمی تکاپوی علمی به طرز وسیعی از دنیای کوچک مقیاس(ذرات) تا بزرگ مقیاس(کیهان) را درنوردیده است، به طوری‌که نتایج حاصل از این تکاپو منجر به محصولات فن‌آورانه‌ای شده که بر زندگی بشر تاثیر بس شگرف داشته و دارد. این موفقیت علمی آنچنان قدرتمند است که بر نوع و سبک تفکر ما نیز تاثیر می گذارد. تا جایی که ما برای رد و پذیرش واکاوی‌های فکری خود به این روش یا مدل یعنی تفکر علمی متوسل میشویم. 🔸همه چیز مادی است؟! در قرون اخیر با توجه به همین موفقیت علمی در پاسخ به پرسش‌های بشر این برداشت حاصل شده است که علم پاسخ تمامی سوالات را می دهد. و این ادعای علم قوت گرفت که واقعیت چیز جز ماده نیست و همه چیز مادی و فیزیکالیستی است. این به عنوان یک باور محکم در میان اهل علم رواج داشته و دارد. 🔸 هدفی در کار نیست؟! ادعای بزرگ‌تری که تفکر علمی در خود دارد این است که هدفی در کار نیست! سوالات بنیادی که ممکن است هر روز از خود بپرسیم از قبیل: سرنوشت انسان چه خواهد شد؟ ما از کجاییم؟ به کجا می‌رویم؟ و ...  و گزاره‌هایی چون خدا هست یا نیست و ... بی‌معنا هستند. به زبان علمی اینها بی‌معنا هستند! و هدفی در کار نیست و زندگی انسان چیزی جز همین زیست چند دهه در این دنیا نیست. 🔸 ماتریالیسم این ها بُن‌مایه‌های تفکر یا ایدئولوژی ماتریالیسم هستند، همان مادی‌گرایی. از قرن نوزدهم آگوست کُنت آن را در قالب «پوزیتیویسم» طرح کرد و با بروز حلقۀ وین این تفکر در قالب «پوزیتیویسم منطقی» قوت گرفت که تاکنون این موضوع ادامه دارد. 🔸چالش‌های تفکر ماتریالیستی و پوزیتیویستی اما نکتۀ مهم این است؛ در دو سه دهۀ اخیر این نگاه دچار خدشه شد. آن هم از سوی سرآمدان علم تجربی. دو علت برای آن می‌توان بیان کرد: ▪️ ۱- ناتوانی در پاسخ به سوالات درون‌علمی در خود علوم تجربی با تمامی موفقیت‌هایی که دارد اشکالاتی است که خود نمی‌تواند به آن پاسخ دهد. یعنی با گذر زمان هم این اشکالات قابل حل نیست. ▪️ ۲- وجود سوالات بنیادی سوالات بنیادی (در مورد هدف طبیعت و انسان) وجود دارد که علم در پاسخ و توضیح و تبیین آن‌ها عاجز است.  آیا این تفکر و نگاه می‌تواند برای انسان مورد اتکا باشد؟ ⚠️ هر بخش نیاز به توضیح مبسوط دارد که در آینده به مرور در مورد آن‌ها صحبت خواهم کرد. پ.ن: منظور از علم اینجا Science و منظور از فن‌آوری: Technology است. #علم | #فلسفه | 📝 تفکرعلمی 🔹منتهی @MONTAHACOGNITION