📚 #ویژه_محققین ⚫️ روشنفکری در جستجوی فقه مدرن 👈 تاویلگر فقهیات، در سنگر متشابهات 👈 نیم‌نگاهی به ‌کلان پروژه فکری دکتر داود فیرحی 💥 روش‌شناسی و آسیب‌شناسی از دکتر علیرضا جوادزاده #نقدهای_علمی #نقد_روشنفکری 🆔 کانال اسرار تاریخ | استاد ابوالحسنی 🌐 eitaa.com/monzer_ir

⚫️ نیم‌نگاهی به کلان پروژه فکری دکتر فیرحی 🔰 «توسل به متشابهات و متشابه‌نمودن محکمات برای تحقق ليبراليسم» ✍ به قلم دکتر علیرضا جوادزاده ▫️نویسنده در یک نگاه: فاضل ارجمند، جناب دکتر جوادزاده، تاریخ پژوه، عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره) و از شاگردان بارز استاد علی ابوالحسنی منذر (ره) است که آثار ارزشمندی را درباره جنبش مشروطه و اندیشه سیاسی علمای شیعه به خامه تحریر درآورده است. ایشان اخیرا در دو نوشتار مختلف، رویکرد نویسنده فقید، دکتر داود فیرحی را در ترازوی نقد قرار داده‌اند: ۱. متن کوتاه که در ادامه می‌آید. ۲.متن تفصیلی (کلیک کنید) که البته نقدنوشته کوتاه ایشان را می‌توان با سه میم: "متین"، "منطقی" و "مختصر" توصیف کرد. اینک گزارش انتقادی ایشان را تقدیم داشته و همت ایشان را سپاس می‌گوییم. 🔰 «توسل به متشابهات و متشابه‌نمودن محکمات براي تحقق ليبراليسم» ▫️ضمن طلب غفران براي دکتر داود فيرحي که داراي اخلاق علمي شايسته‌اي بود،‌ انديشه محوري، پروژه تحقيقي و روش و راهکار ايشان به اختصار ذکر مي‌‌شود: 1⃣ مهم‌ترين و محوري‌ترين اثر دکتر فيرحي، کتابِ «قدرت، دانش و مشروعيت در اسلام»‌ است. ايشان در اين اثر از نظرية نسبيت‌گراي «تقدم اراده و قدرت بر دانش و علم» طرفداري کرده، و در توضيح آن نوشته است: «نقش عمده و اساسي، مربوط به قدرت و اراده است و عقل و دانش صرفا واسطه‌اي هستند كه در خدمت تحقق اراده قرار مي‌گيرند. ... [اين ديدگاه] عقل را تابعي از اراده و آن را نيز تعبيري از نيازهاي حيات و زندگي تلقي مي‌كند» (ص13). وي دربارة دانش سياسي مسلمانان در دورة ميانه (قرون سوم تا هشتم هجري) بر اين اعتقاد است: «بين دستگاه قدرت و [بين] گفتمان يا دانش سياسي دوره ميانه رابطه مستقيم و قابل توجهي وجود دارد. قدرت (قدرت سياسي) ابتدا به آرايش نيروهاي دانش پرداخته، و سپس، با وساطت همين دستگاه‌هاي معرفت، مشروعيت خاص دوره ميانه را تأسيس كرده است» (ص 21). نظريه امامت و نيز اجتهاد و ولايت فقيه در شيعه نيز که اقتدارگرايانه و غيرآزادمنشانه مي‌باشند، در همين چارچوب شکل گرفته است (ص278ـ311). 2⃣ بر اساس چنين مبنا و تحليلي از انديشه سياسي مسلمين به صورت عام و شيعيان به صورت خاص، و از آنجا که نويسنده تمايل به انديشه ليبرال و نظام دموکراسي دارد، در نتيجه‌گيري و جمع‌بندي کتابش مي‌نويسد: «هرگونه كوشش در تجديد بناي فكر سياسي در اسلام، نيازمند جست‌وجوي مجدد در نصوص ديني از يك‌سوي، و نقادي و گسست از گفتمان سياسي دوره ميانه و نظام دانايي آن از سوي ديگر است. تنها در اين صورت است كه ممكن است گامي مؤثر در تأسيس يا بسط الهيات آزادمنش، نوگرا و اقتدارگزير تدارك شود» (364). 3⃣ دکتر فيرحي، با چنين نگاه و رويکردي، در زمينه‌هاي متعدد (انديشه سياسي متفکران ايران معاصر، فقه اسلامي و شيعه، و اخيرا تاريخ صدر اسلام) به تحقيق پرداخته و اراده کرده تا تفسيري آزادي‌محور و اقتدارگزير از نصوص ديني، تاريخ اسلام و ديدگاه‌هاي متفکران شيعه ازجمله عالمان مشروطه‌خواهي چون آخوند خراساني و ميرزاي نائيني ارائه کند. طبعا چنين تفاسيري با دانش سياسي ليبرال که آزادي در آن محوريت دارد، نزديکي و قرابت، بلکه همساني خواهد داشت. 4⃣ راه‌کار مهم دکتر فيرحي براي پروژة خويش [در آثار متنوعی که بر جای گذاشت]، برجسته‌سازي برخي نصوص ديني، حوادث تاريخي و انديشه‌هاي متفکران شيعي، و متقابلا، ناديده‌گرفتن يا حاشيه‌راندن برخي موارد ديگر، همچنين، خلط و مغالطه در توضيح و تفسير برخي گزاره‌ها، حوادث و تعاليم است. فيرحي در بخشي از کتابِ « فقه و سياست در ايران معاصر، ج1» ضمن بيان روش‌شناسي مکاتب فقه سياسي، دسته‌بندي يکي انديشمندان معتقد به «فقه المقاصد» را ذکر کرده است. قرضاوي، فقه معاصر اهل سنت را به اعتبار روش استنباط و نوع مواجهه با زندگي امروز،‌ به سه دسته تقسيم کرده است: الف) فقه نص‌گراي جزء نگر (ظاهرگرايان جديد)؛ ب) مکتب تأويل (تعطيل)؛ ج) فقه مقاصد (مکتب وسط). در توضيح مکتب دوم، در کنار ويژگي‌هايي چون «غرب‌گرايي» و «ترجيح منطق عقل به منطق وحي»، از جمله نتايج اين مکتب، «توسل به متشابهات و متشابه نمودن محکمات» بيان شده است (ص69). به نظر مي‌رسد، رويکرد فيرحي، قابل تطبيق با همين مکتب، يعني مکتب تأويل و تعطيل باشد. #نقدهای_علمی #نقد_روشنفکری 🆔 کانال اسرار تاریخ | استاد ابوالحسنی 🌐 eitaa.com/monzer_ir

🔰 دکتر موسی نجفی از اتمسفر فکری دکتر فیرحی می‌گوید #نقدهای_علمی #نقد_روشنفکری 🆔 کانال اسرار تاریخ | استاد ابوالحسنی 🌐 eitaa.com/monzer_ir

⚫️ تسری تفکر غربی به فقه سیاسی با نگاه شبه فوکویی؛ ✔️ سه تامل اساسی دکتر موسی نجفی در بازخوانی اندیشه دکتر فیرحی🔻 1⃣ نظریه‌‌پردازی در خدمت یک جریان خاص سیاسی 2⃣ سیطره نگرش فوکویی بر اتمسفر ذهنی ایشان 3⃣ سرایت دادن تاریخ علمی غرب به تاریخ اندیشه سیاسی اسلام ▪️دکتر موسی نجفی، نظریه‌پرداز مطرح در اندیشه سیاسی و مطالعات تمدنی، در پاسخ به این سوال که: "خیلی ها درحال مصادره دکتر فیرحی و افکارشان هستند و گویا از انصاف افتاده‌اند. نظر شما چیست؟" می‌نویسد: ▪️در چند روز اخیر در برخی محافل علمی و سیاسی پرسش هایی مشابه این زیاد طرح می گردد۰ در متن سوال شما از کلمه (مصادره) استفاده شده است و من دقیقا متوجه نشدم به چه جریان و یا شخصی در مصادره کردن ایشان اشاره نموده‌اید؟ ضمن طلب مغفرت برای آن مرحوم و تسلیت به شاگردان و دوستانشان، به نظرم آراء و نظرات آقای دکتر فیرحی قابل مصادره برای جریانی غیر از اصلاحات نبوده و نیست و خود آن مرحوم هم تا جایی که شنیده ایم ابایی نداشته نوعی پوشش فکری و نظریه پردازانه به این جریان و حتی برای بخشی از دولت فعلی داشته باشد۰ لذا به نظر می‌رسد ارتباط فرهنگی و نظری آن مرحوم و جریان سیاسی اصلاحات بیشتر از انکه مصادره به مطلوب باشد، شبیه گودال و آبی بوده است که همدیگر را بخوبی پیدا نموده‌اند ۰ 🔶 در هر حال علی الظاهر در آثار علمی نامبرده (البته بیان نظرات در چارچوب علمی حق مسلم هر استاد و صاحب نظری است) بیشتر سه رشته و موضوع قابل تشخیص و گاه در هم تنیده شده است: ۱- مسائل مربوط به تاریخ سیاسی ۲ - موضوعات اندیشه سیاسی ۳ - مباحث فقه سیاسی ▪️ در قسمت استفاده از تاریخ هر چند این رجوع ابتدا ارزشمند و قابل تحسین است ولی صید فکری نمودن از تاریخ، تبحر و آزمودگی خاص خود را دارد و ایشان در تاریخ تحولات سیاسی و بخصوص تاریخ مشروطه عمق زیادی نداشته و حتی بسیاری از منابع اصلی را هم رویت ننموده است و این از بررسی کتب و برخی اظهار نظراتشان در مورد اشخاص تاریخی نظیر مرحوم شیخ فضل الله نوری و برخی علمای دیگر آشکار است۰ در زمینه اندیشه سیاسی اسلام هم بر اساس تقسیم بندی و نگاه خاص خود به تاریخ اندیشه می نگریسته و در مواقع زیادی نوعی نگاه و روش فوکویی بر ذهنیت ایشان غالب بوده است و این در برخی آثار و برداشتهای اندیشه سیاسی اسلامی وی آشکار است۰ هر چند مطالعه و بحث تخصصی در اندیشه سیاسی غرب امتیاز مهمی برای نامبرده محسوب می‌گردد ولی شاخص و معیار قرار دادن و تسری تاریخ علمی غرب به تاریخ اندیشه سیاسی اسلام کاری است که نوعی جهت دهی ماتقدم به کار پژوهشی یک محقق می‌دهد و ماحصل تحقیق را از قبل از نتیجه واقعی معین می‌نماید۰ در بخش سوم یعنی فقه سیاسی هم بنده تخصص لازم و صلاحیت اظهار نظر دقیق و همه جانبه را ندارم ولی به دو منبع موثق و نظریه محققانه از دو نفر از دوستان فاضل روحانی و صاحب صلاحیت در این حوزه فکری، خوانندگان عزیز را ارجاع می‌دهم۰ واکاوی و نقد منصفانه و بازتاب اندیشه یک استاد صاحب فکر (سوای حب و بغض‌ها و احساسات مثبت و منفی نسبت به وی) بهترین هدیه‌ای است که می‌شود به او بعد از ارتحالش تقدیم نمود و آثارش را از گرد نسیان و گذر زمان نجات داد۰ 🔷 برای مراجعه به دو مقاله دکتر جوادزاده و دکتر نوروزی رجوع شود به : 👇👇👇 🆔 http://mobahesat.ir/23121 🆔 http://rasanews.ir/002ntQ #نقدهای_علمی #نقد_روشنفکری 🆔 کانال اسرار تاریخ | استاد ابوالحسنی 🌐 eitaa.com/monzer_ir