. حرف فراموش شده درکلات ۸ ازدیگرمشاغل رایج درکلات که امروزه به طورکلی منسوخ شده است #پالیزبانی بود.پالیزبه مزرعه کشت خربزه وهندوانه(قوئون وخارپیز) گفته می شدکه درکلات عمدتاًبه صورت دیم کشت می شدچرایی آن نیز،دلایل مختلفی داشت ازآن میان دودلیل قطعی ومسلم است: اول آنکه اکثر زمینهای قابل کشت درشیب یاسطح همواربالای کوههابودکه"تخته"نامیده می شدوبه علت نبودتکنولوژی آبرسانی تقریباًغیرممکن بوددیگرآنکه بسیاری ازروستاها،به علت واقع شدن در ارتفاعات،دیمه زاربودندوبه آب کافی دسترسی نداشتندلذاگذشتگان ما،در نبودتکنولوژی بسیارهوشمندانه،وبا شناخت درست ازاقلیم کلات،اقدام به تولیدخربزه وهندوانه دیم می کردندکه علاوه بردرآمدزایی،درحقیقت یکی ازراههای تامین آب سالم وبهداشتی آشامیدنی هم محسوب می شد یعنی درنبودآب آشامیدنی درگرمای تابستان بااستفاده ازخربزه یاهندوانه،رفع عطش می کردندضمن آنکه به سبب مدربودنشان ازایجادسنگ کلیه نیزجلوگیری می شد،پوستش هم به خوراک دام می رسیدازطرفی ازنظرکشاورزی،آیشی بودکه حکم شیارداشت هم موجب غنی شدن زمین می شدوهم زمین یک سال بلااستفاده نمی ماند برای حفاظت ازمزارع پالیز،ازجانوران وجوندگان مانند،خوک،خارپشت و ... کسی رابه عنوان دشتبان مزرعه می گماردندکه پالیزبان نامیده می شدپالیزبان ممکن بودخودزارع یا کسی ازخانواده اش یاهرکس دیگری باشدیاچندزارع به صورت تجمیع،یک نفررابه عنوان پالیزبان به کاربگیرندروستاهایی مانند،قله زو،آقداش،سیرزار،خشت،گرو،حمام قلعه،قلعه نو،زاوین،چنار،طاهرآباد و... مرکزتولیدپالیزدیم بودندالبته کشت پالیزآبی نیز،دربسیاری از روستاهای کلات،درکناربقیه ی محصولات باغی کمابیش رایج بودکه معروفترین آنها،تولیدات قیزلربندی،باعنوان #بندی_باشینین_پالیزی معروف بودوبه شربتخانه ی کلات،شهرت داشت. پالیزبان ها، در زمان داشت و برداشت محصول تمام وقت بر سر مزرعه در سایه بانی که برپا کرده بودند و به #چاتمه معروف بود می ماندند تا آسیبی به مزرعه نرسدوماننددیگرمشاغل مزدخودرا،بانصاب ودرصدتعیین شده ازمحصول نهایی دریافت می کردند که قبلاً درمبحث قوانین نانوشته به آنهااشاره شده است. امروزه متاسفانه ازطرفی به خاطر خشکسالی وازطرف دیگر، به جهت بروزبیماریهاوآفتهای جورواجور تولیدپالیز،به طورکلی نابودگردیده وپالیزبانی به فراموشی سپرده شده است. باخواندن ابیاتی ازمدیحه منوچهری عنصرخیال را،نیزبه خاطراتمان می افزاییم. صلصل باغی به راغ،اندرهمی گریدبه درد بلبل راغی به راغ اندرهمی نالدبه زار این زند،برچنگ های سغدیان،پالیزبان وان زند، بر نای های لوریان آزادوار ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 ۱۴۰۲/۴/۱۱ https://t.me/hammamghaleh