⑦
✅یک نکتـــــــــه هم ناظــــــر به بحث رهبری
از درون به بیرون یا رهبری خود به رهبـــری
دیگران.
Self - leadership to oders - leadership
🔸 اینکه چـــــــــرا اصرار داریـم بر اینکه ابتدا
باید خودمـــــــــون رو مـهار کنیم و برخودمون
مسلـط بشیـــــــــم تا بـــــــعد بتونیم دیگران رو
در راســــــــتای اهداف مطلوب مدرسه بسیج
کنیم به تـفاوت بین رهبری اصیل و رهبری
مبتنی بر قانون بر میگرده.⬇️
▪️ رهبری اصیل
Authentic leadership
پیروان و نیروهای خــــودش رو نه به واسطه
تسهیلات و امکانات قانونی ، بلکـه از طریق
صـــــــــداقت، شفـــــــافیت و صـمیمیت درونی
جـــــــذب و به خط میکنه. به عبارت دقیق تر
مـــــــــیزان تحقـــــــــق رهبری اصـــــیل به میزان
یکســـــــــان بودن ظــاهر و باطن شما بستگی
داره. اینکــــه اگر از عدالت صحبت می کنید
واقـــــــــعا در عمل بهش پایبند باشـید. اینکه
اگر از کـــــرامت و عزت نفس دانش آموزان
صحــــــبت میـکنید در شیوه تنظیم مکانیسم
های تشـــــویقی و تنبیـهی مدرسه این ارزش
رو در نظر بگیرید و ...
▪️اما رهبری مبتنی بر قانون
Rule based leadership
از طریق ابزار و بازوی قانون شما و همکاران
شما رو وادار به انجام کار میکنه، هر چـــند از
درون باور و اعتقادی بهش نداشته باشـــــــید.
❌ اثربـــــــــخشی ایـن مـــــــدل از رهبری هر
چند در کوتاه مدت بسته به دقت و عــــــمق
قوانین طـــــراحیشده ، تضمین شده تره اما
قطعــــــــا در بلند مدت باعث متلاشی شدن
ساخـــتار مدیریتی مدرسه میشه، چون هیچ
باور و پشتوانه نگرشی و ایمــانی در قلـــــــــب
و ذهن افراد نداره. در عین حـــــــــال قوانـین
مقطـــــعی و قابل تغییر هســتند ولـی ارزش
های درونی باثبات و ماندگارند.
🔸 توجه کنـید که رهبری مبتنی بر قوانین
دقیقا بالعکس رهبری اصیــــــــل، فرایندی از
بیرون به درون دارد یعنی :
Oders ➡️ self
شما در ابتدا دیگران را به قـــــــــانون دعــــوت
میکنید و بعد تـــــــــلاش میکنید تا خــــــودتان
را برای انجام آن متقاعد سازید.
✅ رهبری واقعی و اصیل با «من» شروع
می شود و به «ما» ختم می شود.
🌱@morshed_ir
.
①
#یادداشت
شماره ۵
🔸 به نام آموزگار هستی 🔸
👨💻 مدل JD-R در تحلـــــیل فضای مدرسه؛
آیا ذی نفعان مـــــــدرسه در مسـیر فرسایش
هستند یا پویایی⁉️
❌ گاهـی در مسیر فعالیت های روزمره و
روتیـــــن های شغـلی، لازم است تا مقصد و
ایســـــــتگاه نهـــایی را هم رصد کنیم؛ اینکه با
این دست فرمـان و شـــــــکل کـــــــارکردن، در
نهایت به چه نقطه ای میرسیم، فرســودگی
یا رشد و پویایی ؟
✾•┈┈┈┈┈••✦❀✦••┈┈┈┈┈•✾
🔸در یادداشت شـــــــماره ۵ مرشد قـــــــصد
داریـــــــم دربـــــــاره مـــــــدل
JD-R (Job Demands-Resources Model)
یا به بـیان فارسی؛مـــــــدل نسبـــــــت شناسی
فشارها و منابع شـــــــغلی صــــحبت کنیـــــــم؛
مدلی که نــــــه به صورت کامل و دقیق اما تا
حدود قـــــــابل توجـهی میتونه به شما نشان
بده آیا مـــــــدرسه و ذینفـعان اون در مسیر
پویـــــــایی و رشــد حرکت میکنند یا به سمت
فرسودگی و انهـــــــدام درونی پـــیش میروند.
▪️ ایـــــــن مدل نهتنـها برای مــــدیران، بلکه
برای کـــل تیم آموزشی و حتی دانشآموزان
کاربرد دارد...حتی میتونه یک روش بـــــرای
خودارزیابی و وضعیت شناسی شـغلی برای
تک تک افراد باشه.
👋پس با مرشــد همراه شوید تا این مدل
را بــــا زبانی ساده، جذاب و کاربردی بررسی
کنیم.
✅ ضمنا، در انتــهای یادداشت یه کاربرگ
ســـــــاده تقـــــــدیم میــشه تا بتونید به صورت
عملـــــــیاتی ، بر اســــاس مـدل JD-R شرایط
مدرسه خودتون رو بسنجید.📋
🔜 با ما همراه باشید...
🌱@morshed_ir
.
②
⁉️ مدل JD-R چیه دقیقا؟
🔸 این مـــــــدل یک چارچوب علمیه که دو
عامـــــــل و فاکتور اصـــــــلی را در محــــــیط کار
بررسی میکند:
1⃣ فشارهای شغلی:
🤒 Job Demands - D
💠 عـــــــوامل استرسـزایی کـه انرژی و توان
فکـــری و جسمی شما رو مصــرف میکـــــــنند
(مثـــــــل حـــــــجـم زیاد کـــــــار، پـــــــروژه هـــــــا و
فعالیت هـــــــای فــــــشرده، تـــــــعارضــات بین
فردی و ...)
❌ نکته مهم در فهم فشارهـــــا این هست
که اینها رو به عنوان اقتضائات کار و شغلی
که واردش شـــدیم بپذیریم و باهاشون نبرد
نکنیم.
💢 اگر مـــــــدیر از حجـــــــم بــــالای ارتباطات
انســـــــانی و بحــث کارگری عاطفی در داخل
مدرسه گله مـــــــند باشـــــــه، یعـــنی نتوانسـته
درســـت شرایط و اقتضائات کار خودش رو
درک کنه و بپذیره.
😂 مثل کســـــــی که فلفل یا نمک بخوره و
گله کـــــــنه که چرا یکی تند و اون یکی شوره.
هـــــــمانطور که تنـــدی و شوری جزء طبیعت
این دوتــــــا خوراکی هست، هر کار و شغلی
برای خودش یک سری طبیعیات داره.
🤷♂ مــــــدیریت و رهـــبری هم بـــــــدون تکثر
و تعـدد ارتباطات انـــــسانی و ایـجـــــــاد پیوند
عاطفی با پیــــروان و زیردســـــــتان معـــــــنایی
نداره.
😐 یـــــــا اگر یک مـــــــدیر از وجود تعارض و
تنش در محـــــــل کـــــــارش گـــله کنه، یـکی از
طبیعیات و بدیهیات مدیریت ســـــــازمان رو
زیر سوال بــــرده. اصلا امکـــــــان نداره یـــــــک
ســـــــازمان مخصوصا نهاد و ســـــــازمانی مثل
مدرسه که ماهیت کاملا انــسانی و آموزشی
داره، و پر از تـــــنوع و تفـــــــاوت در ســـــــلیقه
هست با مــسئله ای مـثل تعـــــارض و تنش
روبرو نشه.
🔸 پس فشارهای شغلی یعـنی اقتضائات
و شرایـــــــطی کــــــــه وقـتـــــــی وارد یــــک شغل
می شـــــویم باید قبولش کنیم و سعی کنیم
بهترین مواجهه رو باهاشون داشته باشــیم.
⁉️ بهترین مواجهه؟ چطوری؟
🔜با کمـــــــک مــنابع شغلی که در قسمت
بعد توضیح میدیم
.
③
2⃣ منابع شغلی:
💪 Job Resources - R
💠 عواملی که به شما انرژی میدهند و از
تداوم حــال خوب شما در محیطکار حمایت
میکنند.
▪️مثل افزایش اختیارات و تصمیمگیــری،
توسعه روابط مثبت با همــــــکاران، توســـــعه
حرفه ای، تعمــــیق روابط خانوادگی، شاداب
ســــــازی محـــیط کار با محرک های انگیزشی
و روانشناختی و ...♨️
🔸 منــــــابع شـغلی باعث میشوند تا شما
با اقتـضائات و فشار های شغلی، هر چقدر
زیاد و هر چــقدر انــــــبوه و سنــــــگین، راحت
ترین و بهترین مواجهه رو داشـــته باشــــــید،
چون هیچ شغلی قرار نیست ساده و بدون
زحمت باشه این شــــــما هســــــتید که بــــــاید
ظــــــرفیت و تــاب آوری روانی خودتون رو از
طریق منابع شغلی ارتقاء بدهید.📈
⁉️فشــــــــارهای شغـلی دقــــیقا چی هستند
▪️ حجم کاری زیاد
High Workload
➖ برنامــــــــهریزی های فشــــــرده، جلـسات
متعدد، پاسخگویی به اولیا، نیاز های متنوع
دانش آموزان و ...
▪️تعارضات
Conflicts
➖ اختـــــلافنظر با معلمان، دانشآموزان
یا اولیا، تــــــــعارض آراء در جــــــــلسات درون
مدرســه ای، اختلاف نظر با ناحـــــیه آموزشی
▪️ابهام در نقش
Role Ambiguity
➖ وقتی مســـــــئولیتها واضح نیستند.
تقسیم وظایف به درستی صورت نمی گیرد
و ...
▪️فشارهای اداری
Bureaucratic Pressure
➖ گزارشهای مکرر، ارزیابیهای پـیچیده
بالادستی، حضـور مکرر ناظرها و بازرس ها
و ...
⁉️منــــــــابع شـــــــغـلی دقــــیقـــــا چی هستند
▪️حمایت اجتماعی
Social Support
➖ رابــــــــطه مثبــــــــت با معـــــــلمان، اولیا و
نهادهای آموزشی
▪️اختیار عمل
Autonomy
➖ توانــــــــایی تصمیمگــــــــیری مســــتقل در
مدیریت مدرسه.
▪️ فرصتهای یادگیری
Learning Opportunities
➖ شــــــرکــــــــت در دورههــــــــای آمــــــــوزشی
و همایشها.
▪️قدردانی
Recognition
➖وقتی زحـمات شــــــــما دیده و تشــــــــویق
میشوند و همینکار را با سایر همکاران خود
میکنید.
④
⭕️ اما نکات طلایی این الگوی تحلیل⬇️
💢 اگر نــــــسبت R به D در مــــــدرسه شـما
بیشتر باشد.
پس
مدرسه شــــــما در مــــــسیر پویایی (Vitality)
است.
💢 اگر نسـبت D به R در مــــــدرسه شــــــما
بیــــــشتر باشـــــد
پس
مدرسه شما و ذینفعان در خـطر فرسودگی
شغلی (Burnout) قرار دارد.
💢 هــــــر قدر میزان فــــــشارهـای شغلی در
محیط مدرسه شما بیشتر باشد، باید تلاش
کنیــد منـابع شغلی را افزایش دهید در غیر
این صورت مدرسه شما به ســمت انــــــهدام
درونی حرکت میکند.
🔜 ادامه دارد
🌱@morshed_ir
.
⑤
🗝 نکته کلـــــــیدی: فـــــــــشارهای شـــــــــغلی؛
کدامشان طبـــــــــیعی اســـــــــت و کدامـــش از
بیتدبیری ماست؟ 🌟
▪️مدیـران عـــــزیز، بیایید روراست باشیم!
همه فشارهای شـغلی یکســــــان نیســـــــــتند.
برخی از آنها ذاتی و طبیعـــــیِ جایگاه رهبری
شما هستند، امـــــــــا برخـــــــــی دیگر حــــــاصل
تصمیمات نـــــادرست، سیستمهای معیوب
یا کمبود مهارتهای مدیریتی است.
🔸 تشخــــیص این دو دسته، کلید کاهش
فشــــارهای غیرضروری و تبدیل چالشها به
فرصت است.
۱. فشارهای ذاتی
Intrinsic Demands
▪️بخـــــــــشی از DNA مدیـــــــــریت مـــدرسه
این فشارهــــــای اجتنابناپذیر و حتی گاهی
سازنده هستند، چون شما را به رشـــد وادار
میکنند.
⬇️ مثالها:
- مدیریت بحرانهای غیرمتـــــــرقبه (مـــــــــثل
تعارضات شدید بین اولیا و معلمان).
- هماهنگی بیـــــــــن انتظـــــــــارات سـختگیرانه
آموزشوپرورش و واقعیــتهای مـــــــــدرسه.
- برنامهریزی بـرای رویدادهــــای بزرگ (مثل
امتحانات نهایی یا جشنهای مدرسه).
🔸 نکته: این فـــــــــشارها اگر با منابع کافی
همراه باشند، نهتنـــــــــها فرســـــــــودگی ایجــاد
نمیکنند، بلکه مـــــــــوتور محــــــــرکه پیشرفت
میشوند!
۲. فشارهای خودساخته
Self-Imposed Demands
▪️ زخمهـــــــــایی که خــــــودمان به سازمان
میزنیم! این فشـــــــــارها حاصـــل اشتباهات
مدیریـــــتی، سیستمهای ناکارآمد یا فرهنگ
سازمانی معیوب هستند و با کمی حــــوصله
و صرف زمان قابل اصـــــــــلاحند.
⬇️مثـــــــــالها:
- ابهام در نقشها و مسئولیتها به دلـــیل
تقسیم کار نادرست.
- جلسات بیحـاصل و طولانی که ناشــــــی از
عدم برنامهریزی است.
- رویکرد کنترل محور که باعـــــــــث کــــــاهش
اختیار معلـــــــــمان و افزایش حجــم کار شما
میشود.
- عدم تفویض اختیار و انباشـــــــــت وظــایف
روی دوش یک نفر.
🔸نکته: این فشارها مـــــــــانند سنــــــگهای
اضافه کولهبـــــــــار هستند؛ میتـــــــــوان آنها را
برداشت تا سبکتر حرکت کنید!
⁉️ چگـــــــــونه این دو را از هـــــــــم تشخیص
دهیم؟
♨️ سوال کلیدی:
➖«آیا این فشار ناشی از ماهــــیتِ ذاتیِ
کار است، یا از روشـــــــــی که مـــــــــا کارهــــا را
سازماندهی میکنیم؟»
👋 شـــــــــما پـــــــــاســـــــــخ بـــــــــدیـــــــــد⬇️
💫@AdMorHor
💫@AdMorHor
🔜 ادامه دارد...
.
⑥
#مشارکت
▪️یک نکته خیــــلی مـهم این هســـــــــت که
واقعاً فـــــهم فشار عـــارضی و فشار طبیعی و
تفکیک این دو تو تصمیم گیری خیلی تــأثیر
داره. از چه جهت؟🤨
❌از جهت تفاوت دو فرآیند :
➖ اصـــــلـــــاح
modification process
و
➖ حـــــــــــذف
Deletion process
🔸 در فــرآیند اصــــلاح، چـــــون مــــیدانــــیم
مشکــــل و فشار به شکلی ماهوی و ذاتی در
یک شغل نهادینه شده، باید با ترفـــند ها و
مهـــــارت های خـــــاصـی اون رو خنــثی کنیم،
یعنی سعی نکـنیم حـــــذفش کنـــــیم، چـــــون
شکست خورده و فرســـــوده میشیم، بلـــــکه
سعی کنیم تاثیر گذاری منفی اون رو تا حد
ممکن خنثیکرده و سپس با تغییر و تبدیل
شـرایط، از اون فشـــــار بــــرای رشد مدرســـــه
استفاده کنیم.🌱
🔸 اما فرآیند حذف، ســــعی میکنه مشکل
و عارضه رو به طور کامل پــــاک کنه، چـــــون
می دونه این مشــکل و مسئله نتیجه چیزی
نیست جز فــــقر مهارتی و فکری یک مدیر و
رهبر...
❌ اما این رو چطور متوجه میشه ؟
✅ مثلا از طریق مقایسه خـودش با نمونه
های موفق و آرمــانی👌
⬇️ مثلا استفاده از تجربه
مدارس برتر و نمونه؛ وقتی می بینــی تراکم
کــاری روی دوش مـــــدیر نیـــــست و همه در
فرایند رهبـــری مـــــدرسه شـــــریک هســـــتند،
متوجه میشی که پـس این حـــجم از تـــــراکم
کاری روی دوش خـــــودت و مـــــعاونــــــــــــانت
طبیعی نیست و باید حل بشه.
⁉️حالا خـــــودتون نتیجـــــه بگـــــیرید، اینکــــه
بدونیم یک مشـــــکل و فشار طـبیعی و ذاتی
هست یا عــارضی و دســـــتساز، فـــــرقی در
تصمیم گیری و شـیوه مواجهه ما داره یا نه؟
.
کاربرگ ارزیابی مدیران بر اساس مدل JD-R.pdf
330.7K
⑦
#جزوه
♨️ الوعــــده وفا، قول داده بودیم در پایان
یادداشت معـــرفی روش JD-R یک کاربرگ
خدمـت عزیزان ارسال کنیم تا بتونید خیلی
واقــــعی و دقــــیق مدرســــه و شــــرایط شغلی
خودتون رو ارزیابی کنید.
🙏 ممـــنون که ایــــن تاخـــیر چــــند روزه رو
تحمل کردید.
🔸 اگر بــــرای پر کـــــــردن کاربـــــــرگ نیاز به
مشورت و کـــــــمک داشـــــــتید، به آیـــدی زیر
پیام بـدید ، در ضـــــــمن، خوشــــحال میشیم
تا کاربـــــــرگ های تکـــــــمیل شـده رو برای ما
ارسال کـــــــنید تا بـــــــا هـــــــمراهی همـــــدیگه،
و مبتنی بر ســوژه های واقعی، روش JD-R
رو تحلیل و بررسی کنیم.👋
🆔 راه ارتباطی با ما ⬇️
💫@AdMorHor
💫@AdMorHor
.
⑧
اما در پایان چـــــــند نکـــــــته طلایی بــرای فهم
بهتر نظریه JD-R⬇️
▪️فشار شغلی همیشه بد نیـــــــست؛ اگـــر
منابع در کـــــــنارش باشــــند، به معـنا تبدیل
میشود.
◀️ گاهـــــــی خستـگی شما از سرِ عشق به
کار است، نه از فـــــــرسودگی. پــــــس قبل از
اینکه شکایت کنید، بپرسید: «واقـعا ریشــــه
خستگی و فرسودگی من چیست؟»❓
▪️همهی سختیها تقـدیر نیستند؛ بعضی
از آنها نتیجـهی بیتدبیریاند و باید اصلاح
شوند.
◀️ اگر مسئولیتی را پذیرفتهای، معنایش
این نیــــست که باید همهی مشکلات را هم
بهتنهایی حـــــــمل کنی. بعـــــــضی چیزها باید
تغییر کنند، نه اینکه تحمل شوند.
▪️منابع، فـــــــقط تجهیزات نیستند؛ گاهی
یک انسان خوب، از یک اتـاق مجهز مؤثرتر
است. 👥
◀️ در مـــــــدرسهای که روابــــط انسانی گرم
است، سردی دیوارهـا کمتر حس میشود.
▪️منابــــع انســـــــانی را نســـــــوزان؛ آنهـــــــا
سرمایهاند، نه ابزار اجرایی. 👌
◀️ معـــــــلمها، معـــــــاونها، حــــــتی نیروی
خدمات، وقــــــتی حـس احترام ببینند، دهها
برابر مـــــــؤثرتر میشوند. تـــــــو با انــسان کار
میکنی، نه با پُست سازمانی.
▪️مدرسه مثل یــــــــک کشـــتی اســـــــت؛ تو
ناخدایی، اما اگر بادبـانها پاره باشند، فقط
پارو زدن کافی نیست. ⛵️
◀️گاهی باید دســـت از مدیریت برداری و
ساخـــــــتار را بازنگـــری کنی؛ جدولها را کنار
بگذار و به اسکلت و ساختار نگاه کن.
▪️اگر احســـــــاس کردی همهچیز بر دوش
توست، شاید تو اجازه دادی چنین شود.
◀️ مدیر مـــــوفق، فقـط «پرکار» نیست؛ او
بلد است بار را تقسیم کند، نه انکار.
▪️بین رنج طبیعی کار و رنج اضافی، فرق
بگذار.
◀️ شغل مـــــــدیر بودن بـــــا خـود رنجهایی
دارد؛ اما رنجی که از سوءمدیریت، ســاختار
ناکارآمد یا روابط سمی میآید، نباید عــادی
شود.❌
▪️هر هفته بـــــــپرس: در ایـــــــن هفته، چه
منبعی مرا زنـــده نگه داشت؟ چه عاملی مرا
فرسود؟
◀️این سؤال ساده، تـــــــو را از ســقوطهای
بیصدا و عمیق نجات میدهد.
▪️مدیر خوب، فقـــــــط کـــــــار را مـــــــدیریت
نمیکند؛ ظرفیتهای پـــــــنهان انســــانها را
زنده میکند.
◀️گاهی بــزرگترین منبع تـــــــو، مـــــــعلمی
است که هنوز فرصــــت دیده شـــــــدن پــــیدا
نـــــــکرده.
▪️مدرســـــــهات را نـــــــه فقط با ظاهــــــرش،
نه فقـــــط با بودجـــــــهاش، بلکه بـــــــا کیفیت
رابطهها و اعتمادها بسنج.
◀️ رویکرد JD-R یعـــــــنی ببـــــــینی چــــــطور
«تعادلِ میــــــان فشار و حمـــــــایت»، زیستِ
مدرسه را میسازد.
🌱@morshed_ir
🔚 پایان
.
25.36M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#ویدئوکست
شماره ۲
👋 چـــــگونه مدرســـــه رو به مـــــرکزی بـــــرای
یادگیری جامعـــــه مــــحور تـــــبدیل کنیم ⁉️
▪️پاســـــخ ⏪ از کلیشـــــههای مـــــــــدرسه
داری فاصـــــله بگیریم🤨
✾•┈┈┈┈┈••✦❀✦••┈┈┈┈┈•✾
🤔 ویدئو کست رو ببین و بعد نظـــرت رو
برامون بفرست. اینکه چـــــه اســـتراتژی ها و
ترفنـــــد های دیـــــگری رو میـــــشه اجرا کرد تا
مدرسه و جـــــامعه بیشـتر به هم گره بخورن
💫 @AdMorHor
💫 @AdMorHor
✾•┈┈┈┈┈••✦❀✦••┈┈┈┈┈•✾
🌱 مرشد|کانون مدیران رشد آفرین
🌱@morshed_ir
.