قیام مهدی موعود(عج) آخرین حلقه از مجموعه حلقات مبارزات حق و باطل است که از آغاز جهان بر پا بوده است. (قیام و انقلاب مهدی عج) @motahari_nab

نقشه‏‌ای که مسیحیان برای تصرّف اندلس و بیرون کشیدن آن از دست مسلمین کشیدند این بود که به صورت دوستی و خدمت، وسائل عیاشی برای آنها فراهم کردند: باغ‌ها و بوستان‌ها وقف ساختن شراب و نوشانیدن مسلمین شد. دختران زیبا و طنّاز در خیابان‌ها به دلربایی و عاشق سازی پرداختند. سرگرمی‌های شهوانی از هر جهت فراهم شد و روح ایمان و جوانمردی مرد. پس از این جریان بود که توانستند مسلمانان را بی‏درنگ از دم تیغ بگذرانند. استعمار غرب نیز این برنامه را در قرون اخیر به صورت دقیقی در کشورهای اسلامی اجرا کرد. به هر حال غرق شدن در شهوات حیوانی عامل دیگری است برای اینکه تعالی دینی در وجود بشر ضعیف و احیاناً منفور گردد. (امدادهای‌غیبی‌درزندگی‌بشر، ص۴۹) @motahari_nab

تاریخ بشر نشان می‌دهد که هرگاه قدرت‌های حاکم می‌خواهند جامعه‌‏ای را تحت سلطه خود قرار دهند و آن را استثمار کنند، تلاش می‌کنند تا روح جامعه را فاسد کنند و برای این منظور تسهیلات شهوترانی را برای مردم زیاد می‌کنند و آنها را به شهوترانی ترغیب می‌کنند. نمونه عبرت‌‏انگیزی از این شیوه کثیف، فاجعه‏‌ای بود که در اسپانیای مسلمان- که یکی از سرچشمه‌های رنسانس به حساب می‌آمد و از پیشرفته‏‌ترین تمدن‌های اروپا محسوب می‌شد- برای مسلمانان اتفاق افتاد. (آشنایی‌باقرآن، ج۱، ص۷۲) @motahari_nab

تفکر باید برای انسان عادت شود. (تعلیم و تربیت در اسلام، ص ۲۵۸) @motahari_nab

برعکسِ آنچه که مخالفین حجاب خرده گیری کرده‌اند و گفته‌اند: «حجاب موجب فلج کردن نیروی نیمی از افراد اجتماع است» بی حجابی و ترویج روابط آزاد جنسی موجب فلج کردن نیروی اجتماع است. آنچه موجب فلج کردن نیروی زن و حبس استعدادهای اوست حجاب به صورت زندانی کردن زن و محروم ساختن او از فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی است و در اسلام چنین چیزی وجود ندارد. اسلام نه می‌گوید که زن از خانه بیرون نرود و نه می‌گوید حق تحصیل علم و دانش ندارد- بلکه علم و دانش را فریضه مشترک زن و مرد دانسته است- و نه فعالیت اقتصادی خاصی را برای زن تحریم می‌کند. اسلام هرگز نمی‌خواهد زن بیکار و بیعار بنشیند و وجودی عاطل و باطل بار آید. پوشانیدن بدن به استثنای وجه و کفّین مانع هیچ گونه فعالیت فرهنگی یا اجتماعی یا اقتصادی نیست. آنچه موجب فلج کردن نیروی اجتماع است آلوده کردن محیط کار به لذتجویی‌های شهوانی است. (مسئله‌حجاب، ص۸۴) @motahari_nab

اگر امروز می‌بینیم مذهب شیعه را یک مذهب رسمی می‌شناسند، مولود نهضت آن روز امام صادق(ع) و ادامه این نهضت به وسیله پیروان آن حضرت بود. این همه آثار در هر رشته نشان می‌دهد که جز ایمان و عقیده چیز دیگر نمی‌تواند این همه آثار به وجود آورد. به طور کلی هر نهضت سیاسی باید پشتوانه‏‌ای از نهضت فرهنگی و ایدئولوژی داشته باشد. امام صادق(ع) مبین ایدئولوژی شیعی است. (یادداشت‏‌ها، ج۹، ص۳۴۹) @motahari_nab

امام صادق (ع) فرصت را برای تعلیم و تأسیس کانون علمی مناسب دید، به این کار همت گماشت. بغداد که کانون جنبش علمی اسلامی صدر اسلام است در زمان امام صادق (ع) بنا شد. ظاهراً ایشان آخر عمر سفری به بغداد آمده است. اثر امام صادق (ع) است که می‌بینیم شیعه، در مقدّم سایر فرق، در علوم اسلامی پیشقدم و مؤسس شد و یا لااقل دوش به‌دوش دیگران حرکت کرد و در همه رشته‌ها از ادب و تفسیر و فقه و کلام و فلسفه و عرفان و نجوم و ریاضی و تاریخ و جغرافی کتاب‌ها نوشت و رجال بزرگ بیرون داد، عالی‌ترین و نفیس‌ترین آثار علمی را به جهان تحویل داد. (بیست‌گفتار، ص۱۳۲) @motahari_nab

مسئله‌ ارزش‌ها در زندگی مسئله‌ درستی است ولی پایه همه ارزش‌ها یک ارزش است و آن توحید است. اگر این یک ارزش وجود نداشته باشد دیگر ارزشی در دنیا معنی ندارد. (آشنایی‌باقرآن، ج۷، ص۸۱) @motahari_nab

وقتی با یک نظریه ماتریالیستی به انسان نگاه می‌کنند و انسان را صرفاً همین بنیه مادی می‌دانند، اخلاق و ارزش‌های معنوی و اصالت بشر و انسانیت، همه بی‌معنی است. وقتی انسان حداکثر این است که ماده پیچیده تری از ماده‌های دیگر است، دیگر شرافت یعنی چه؟! آپولو که می‌گویند پنج میلیون جزء و قطعه دارد که اینها را به هم پیوند کرده‌اند، با یک کرسیچه که چهار تکه بیشتر نیست قابل مقایسه نیست ولی آیا برای آپولو حیثیت و شرافت قائلید آن‌طور که برای یک انسان ارزش و حیثیت قائل هستید؟ نه، آن هیچ فرقی با ماده‌های دیگر نمی‌کند، فقط پیچیده‌تر است. اگر ما انسان را یک ماشین عظیم بدانیم، چنانچه این ماشین به اندازه دنیا هم باشد باز ارزش ندارد. (تعلیم‌وتربیت‌دراسلام، ص۱۵۸) @motahari_nab

صبر یعنی جزع و فزع نکردن در مقابل مصائبی که پیش می‌آید؛ ثبات. (آشنایی‌باقرآن، ج۳، ص۱۰۲) @motahari_nab

از نظر منطق دین، از نظر "الَّذینَ یؤْمِنونَ بِالْغَیبِ‏"، از نظر منطق خبرهایی که از طریق دین گرفته‌ایم نه از روی اصول ظاهر، می‌گوییم خیالمان از این جهت که بشریت بکلی نیست و نابود بشود راحت است. هرچه در گذشته بوده است مقدمه‌ای بوده برای آنچه که در آینده پیش می‌آید. ما آینده‏‌ای پیش رو داریم که در آن به تعبیر اسلام عقل‌ها کامل می‌شود. (آزادی‌معنوی، ص۲۲۵) @motahari_nab

منافقین مردمان متظاهری هستند؛ که تظاهر اصولاً از مشخصات منافق است به طوری که منافق از مؤمن بیشتر اظهار ایمان می‌کند. (آشنایی‌باقرآن، ج۲، ص۹۱) @motahari_nab

آن احترامات خارق‌العاده‌ای که پیغمبر از دخترش زهرا می‌کرد، عجیب و حیرت‌آور است. آیا کسی باور می‌کند که در دنیای عرب که تا چند سال پیش مردم از وجود دختر ننگ داشتند و دخترها را زنده به گور می‌کردند حالا یک‌مرتبه پیغمبر رسیده به حدی که دست دخترش را می‌بوسد، زهرا را می‌بوید و می‌گوید: من بوی بهشت از این دختر می‌شنوم، اِنْسِیةٌ حَوْراءُ بشری است ملکوتی. (آشنایی با قرآن، ج۱۱، ص۱۴۴) @motahari_nab

اگر بخواهیم مستدلّا تأثیر عمیق معارف قرآن را بر روی فلسفه اسلامی ذکر کنیم باید موادی را از قرآن و متون دیگر اسلامی مجزا کنیم و نشان دهیم چگونه این مواد فلاسفه را به تفکر واداشته و تدریجا تحت تأثیر عمیق خود قرار داده است. شناختن فلسفه و عرفان اسلامی بدون توجه به معارف اصلی اسلام و با فرض اینکه اسلام و گفته‏‌های متکلمین یکی است یا اینکه اسلام را از این نظر بی‏‌تأثیر فرض کنیم محال است. (مقالات‌فلسفی‏، ص۲۱۶_۲۱۷) @motahari_nab

انسان سالم، غبطه دارد نه حسد. او همیشه درباره خودش فکر می‌کند که جلو بیفتد. اگر یک انسان همیشه در این فکر باشد که خودش جلو بیفتد، سالم است. این، دلیل بر عیب نیست. اما اگر کسی همیشه در این اندیشه است که دیگری عقب بیفتد بیمار است، مریض است. حتی شما می‌بینید که گاهی آدم‌های حسود به مرحله‌ای می‌رسند که حاضرند به خودشان صد درجه صدمه بزنند، بلکه به دیگری پنجاه درجه صدمه وارد شود. (انسان‌کامل، ص۲۲) @motahari_nab

انسان باید وظیفه‌شناس باشد، همیشه بداند که عمل شایسته، عمل مهم و عمل اهمّ در این لحظه برای او چیست. بعد بداند که انسان یک موجود انفرادی نیست، یک موجود اجتماعی است. و بعد آماده شود برای ادامه کار. صبر و مقاومت و تحمل لازم است، خیلی تحمل‌ها انسان باید داشته باشد تا نصرت الهی برسد. (آشنایی‌باقرآن، ج۱۴، ص۱۹۴) @motahari_nab

هر بیچارگی و سختی و گرفتاری که داری برای مردم نقل نکن زیرا کوچک می‌شوی. اسلام دوست ندارد مؤمن در نظر دیگران کوچک باشد؛ یعنی صورت خودت را با سیلی هم که شده سرخ نگه‏دار، عزّت خودت را حفظ کن. (آزادی‌معنوی، ص۲۰۵) @motahari_nab

انسان در شرایطی قرار می‌گیرد که در آن، انسان‌های دیگر مثل او یا بیشتر از او احتیاج دارند. در اینجا انسان چه می‌کند؟ ایثار می‌کند، جود و بخشش می‌کند، لذتی را که برای خودش حلال و جایز است به دیگری می‌دهد، نمی‌خورد تا به دیگران بخوراند. نه اینکه نمی‌خورد و دور می ‏ریزد تا در آخرت به او بدهند بخورد! اگر چنین کند آنجا به او می‌گویند کار احمقانه‌ای کرده‌ای که دور ریختی به خیال اینکه اینجا بدهیم به تو بخوری. نمی‏‌پوشد برای اینکه بپوشاند. آسایش نمی‌کند برای اینکه بتواند دیگران را در آسایش وارد کند. لذت نمی‌برد برای اینکه به دیگران لذت برساند. این ایثار است، یکی از عالی‌ترین و باشکوه‏‌ترین شئون و خصائص انسانی است، یکی از انسانی‌ترین کارهای بشر است، زهد است ولی زهد انسانی، زهد صحیح، زهد عالی. (احیای‌تفکراسلامی، ص۷۷) @motahari_nab

علی(ع) هم مشورت می‌کرد، پیغمبر هم مشورت می‌کرد. آنها نیازی به مشورت نداشتند ولی مشورت می‌کردند برای اینکه اولاً دیگران یاد بگیرند، و ثانیاً مشورت کردن شخصیت دادن به همراهان و پیروان است. (سیری‌درسیره‌نبوی، ص۲۱۳) @motahari_nab

کفار مردمی نفهم و بی‏‌بصیرت هستند؛ یعنی برعکس، مؤمنین مردمی فهیم و بابصیرت هستند. (آشنایی‌باقرآن، ج۳، ص۱۷۷) @motahari_nab

انسان در مطالب باید دارای قوه تجزیه و تحلیل باشد، سربسته و دربسته هیچ چیز را نپذیرد و هیچ چیز را رد نکند. باید عناصر حقیقت را از اباطیل جدا کرد. عقل باید حکم قاضی را داشته باشد که پرونده هر مسئله‌ و موضوع را مطالعه می‌‌کند. عقل باید نقاد باشد، اصلًا عقل قوه نقادی است. (یادداشت‏‌ها، ج۱۴، ص۱۶۴) @motahari_nab

درباره رسول اکرم(ص) مورخین نوشته‌اند که از خصایص وی یکی این بود که ساده و بی‏‌تکلّف زندگی می‌کرد، ساده و بی‏‌تکلّف سخن می‌گفت، ساده و بی‌‏تکلّف غذا می‌خورد. در عین اینکه مقید بود همیشه پاکیزه و نظیف و معطر باشد، بسیار ساده و بی‏‌تکلّف جامه می‏‌پوشید. یکی از اصول زندگی آن حضرت سادگی و پرهیز از تکلّف بود. شک نیست که زندگی، اصولی و حدودی دارد و باید آن اصول و حدود را رعایت کرد. اگر بر زندگی اصول و حدود حکومت نکند، تبدیل می‌شود به زندگی جنگلی. (حکمت‌ها‌واندرزها، ج۱، ص۹۰) @motahari_nab

نسل جوان، هم درد و احساس دارد و هم بیماری و انحراف، اما آن انحراف‌ها معلول رسیدگی نکردن به دردها و احساس‌های آنهاست. (یادداشت‏‌ها، ج۲، ص۳۱۱) @motahari_nab

اسلام برای اعمال مذهبی زبان مخصوصی را انتخاب کرده که این زبان مخصوص، به همه مردم وحدت بدهد. اساساً این، کار خوبی است یا کار بدی که ملت‌های مختلفِ دارای زبان‌های مختلف، لااقل در یک قسمت‏ یک زبانه بشوند؟ این از نظر وحدت بشریت خوب است، گامی است به سوی وحدت بشریت. (اسلام‌ونیازهای‌زمان، ج۱، ص۶۰) @motahari_nab

اگر امت رهبر و پیشوا نداشته باشد، اصلًا مردنش مردن جاهلی است، برای اینکه صحیح تفسیر کردن و صحیح اجرا کردن دستورات اسلامی‏ بستگی دارد به اینکه رهبری، رهبری درستی باشد و مردم پیوندشان را با رهبر محکم کرده باشند. اسلام یک دین فردی نیست که کسی بگوید من به خدا و پیغمبر اعتقاد دارم و بنابراین به هیچ کس کاری ندارم. خیر، غیر از خدا و پیغمبر، تو حتماً باید بفهمی و بشناسی که در این زمان رهبر کیست و قهراً در سایه رهبری او فعالیت کنی. (امامت‌ورهبری، ص۳۷) @motahari_nab

ولایت فقیه ولایت ایدئولوژیک است و اساسا خود فقیه را مردم انتخاب می‌کنند. این خودش عین دموکراسی است. اگر ولایت فقیه یک امر انتصابی می‏‌بود، مثلا هر فقیهی به وسیله فقیه قبل از خودش به طور خاص تعیین شده بود ممکن بود بگوییم که این بر خلاف اصول دموکراسی و نظیر سلطنت موروثی است. ولی، فقیه را بر خلاف سلطان و شاه خود مردم انتخاب می‌کنند، رهبر را خود مردم انتخاب کردند و خود مردم انتخاب می‌کنند، مرجع را خود مردم به عنوان یک صاحب نظر در این مکتب انتخاب می‌کنند و بنابراین، این چه منافاتی دارد با اصول دموکراسی و چه تناقضی هست میان جمهوری بودن و اسلامی بودن؟ (آینده‌انقلاب‌اسلامی‌ایران، ص۲۵۷) @motahari_nab

بشر دیروز کار چنگیزی را به نام چنگیزی می‌کرد. فرعون رسماً می‌گفت: «وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدونَ» ولی بشر امروز کار چنگیز و تیموری را در قیافه معصوم عیسوی و محمدی انجام می‌دهد. همه جنایت‌ها را در زیر یک سرپوش طلایی انجام می‌دهد، ماده تلخ را با کپسول شیرین می‌خوراند. (یادداشت‏‌ها، ج۱، ص۵۹) @motahari_nab

مقام زن در خانواده مقام محبوبیت است. در منظومه خانوادگی قطعا زن مرکز است. (زن‌ومسائل‌قضایی‌وسیاسی، ص۱۱۱) @motahari_nab

خودپرستی جز محدودیت افکار و تمایلات چیزی نیست. عشق، علاقه و تمایل انسان را به خارج از وجودش متوجه می‌کند؛ وجودش را توسعه داده و کانون هستی‌اش را عوض می‌کند و به همین جهت عشق و محبت یک عامل بزرگ اخلاقی و تربیتی است، مشروط به اینکه خوب هدایت شود و به طور صحیح مورد استفاده واقع گردد. (جاذبه‌ودافعه‌علی(ع) ،ص۴۹) @motahari_nab

عفت زن یک امری است که مورد تجاوز مرد قرار می‌گیرد ولی عفت مرد هیچ وقت مورد تجاوز زن قرار نمی‌گیرد. ما در دنیای امروز هم در اروپا و آمریکا نیز نشنیده‌ایم که یک وقت بنویسند فلان مرد مورد تجاوز فلان زن قرار گرفت. اساساً وضع زن و مرد متفاوت است و زن هیچ وقت نمی‌تواند در چهره یک متجاوز به عفت مرد ظاهر شود. این مرد است که می‌تواند متجاوز به عفت زن باشد. همیشه شما می‌بینید دوتا پسر جلو یک دبیرستان دخترانه را که می‌گیرند واقعاً صدتا دختر را اذیت می‌کنند، ولی آیا تا به حال دیده‌اید و امکان چنین چیزی هست که چند تا دختر بیایند جلو دبیرستان پسرانه و مزاحم پسرها بشوند؟! مزاحمت در امر عفاف همیشه از طرف مرد است، و این زن است که در درجه اول باید حافظ و نگهبان این امانت اجتماعی و اخلاقی و انسانی باشد. (تعلیم‌وتربیت‌دراسلام، ص۱۱۶،۱۱۷) @motahari_nab