📌 بررسی مالیت داده‌های فضای مجازی از منظر فقه اسلامی 📊🌐در عصر دیجیتال، داده‌ها همچون مواد اولیه‌ای هستند که با پردازش در بستر فناوری اطلاعات، به ابزارهایی حیاتی در تصمیم‌سازی‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بدل می‌شوند. 📚این مقاله با تمرکز بر مفهوم «مال» در عرف و فقه اسلامی، درصدد پاسخ‌گویی به پرسش‌هایی بنیادین است: 1️⃣ آیا داده‌های فضای مجازی واجد معیارهای مالیت هستند؟ 2️⃣ کدام نوع از داده‌ها دارای معیارهای کامل مالیت‌اند؟ 3️⃣ آیا تفاوت در مبانی فقهی موجب تنوع در حکم مالیت داده‌ها می‌شود؟ 🔎 با شناسایی دقیق مفهوم مال در عرف و معیارهای آن، و تطبیق آن با اقسام داده، تلاش شده است تا با رویکردی تحلیلی به تبیین جایگاه شرعی داده‌های دیجیتال پرداخته شود. ⚖️💻نتایج این پژوهش می‌تواند نقش کلیدی در دعاوی حقوقی آینده ایفا کند؛ به‌ویژه در مواردی همچون ضمان، وقف، اجاره و حرمت تصرف توسط غیرمالک ✍حجت الاسلام و المسلمین مصطفی بابازاده ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

📌 مال و مالیت در لغت و فقه؛ از شتر عرب تا داده‌های نوین 🔹 بررسی لغوی مال «مال» از ریشه «م‌و‌ل» مشتق شده و از آن‌جا که معنای مشخص و شناخته‌شده‌ای دارد، در منابع لغوی با تعبیر «معروف» توصیف شده است. در کتاب العین، مال چنین تعریف شده: «مال: معروف است، جمع آن اموال بوده و در فرهنگ عرب، مصداق بارز مال، شتر است.» همچنین ابن‌اثیر در النهایه بیان می‌کند: «مال در اصل به طلا و نقره‌ای اطلاق می‌شد که انسان مالک می‌شد، سپس بر همه‌ی اشیائی که قابل بهره‌برداری هستند، گسترش یافت.» لغویونی چون جوهری، فیومی و صاحب بن عباد نیز تعابیری هم‌راستا با این مفهوم ارائه داده‌اند. 🔹 بررسی اصطلاحی مال و مالیت در منابع فقهی، تعاریف متعددی از «مال» و «مالیت» بیان شده‌ است: 🔰گاه مال به آن‌چه در ازای آن، مال پرداخت شود تعریف شده، که بیشتر جنبه‌ی لغوی دارد؛ چرا که در غیر این صورت گرفتار دور خواهد شد. 🔰تعریف رایج‌تر آن است که: «هر چیزی که مورد رغبت عقلا باشد، مال است.» 🔰برخی نیز تقسیمی بین مال عرفی و مال شرعی قائل شده‌اند: مال عرفی آن‌چه مطلوب عرف باشد، و مال شرعی آن است که دارای منفعت محلله شرعی باشد. بر این اساس، اموری مانند خمر، کلب یا آلات قمار، گرچه در عرف دارای ارزش‌اند، اما به دلیل فقدان منفعت محلله، از دایره‌ی اموال شرعی خارج‌اند. 📚 این تفاوت در نگاه عرفی و شرعی به «مال»، در ارزیابی مصادیق جدید مانند داده‌های فضای مجازی اهمیت دارد. اگر «مال شرعی» در نظر گرفته شود، می‌بایست افزون بر ملاک عرفی، معیار شرعی مالیت نیز بررسی شود؛ در غیر این صورت، رجوع به عرف برای اثبات مالیت کفایت می‌کند. ✍حجت الاسلام و المسلمین مصطفی بابازاده ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

📘 نقد انتساب «مال شرعی» به شیخ انصاری؛ بازخوانی در پرتو مکاسب محرمه 👤 منسوب است به شیخ اعظم انصاری که ایشان قائل به مفهوم «مال شرعی» بوده‌اند؛ یعنی هر چیزی که فاقد منفعت محلله باشد، از نظر شرع مال محسوب نمی‌شود. برای این انتساب مؤیداتی از کلمات شیخ در مکاسب محرمه ارائه شده است. 🧠 شیخ در بخش دوم از انواع کسب حرام، مواردی را ذکر کرده‌اند که حرمتشان به واسطه تحریم منافع و مقاصد آن‌هاست؛ از جمله هیاکل عبادت مانند اصنام. در تحلیل فقهی این موارد، ایشان افزون بر روایات وارده، به قاعده «أکل مال به باطل» نیز استناد می‌کنند. ❗️اما با دقت در عبارت‌های شیخ، به نظر می‌رسد که نگاه ایشان ناظر به وجود منافع محلله باشد، نه نفی مالیت عرفی. از نگاه ایشان، اشیائی که فاقد منفعت محلله‌اند و از سوی شارع نهی شده‌اند، بیعشان ممنوع است؛ نه به سبب تخطئه مالیت، بلکه به دلیل حرمت انتفاع مشروع. 📎 به‌عنوان نمونه، شیخ در مبحث بیع میته تصریح می‌کنند: اگر برای میته منفعت عقلائی محلله قابل تصور باشد، بیع آن جایز است. ✳️ این نشان می‌دهد که روایات ناهی از بیع نجاسات و امثال آن، در حقیقت نوعی حکومت بر ادله جواز بیع عرفی دارند، و مناط حکم فقهی را به «جواز انتفاع» پیوند می‌زنند، نه به مالیت شرعی. 📜 همچنین روایت دعائم الاسلام بر همین مبنا تأکید دارد: مناط بیع، امکان انتفاع محلل است. بنابراین، عدم جواز بیع مساوی با نفی مالیت عرفی نیست. ⚖️ از سوی دیگر، شیخ در برخی مواضع «باطل» را بر اساس عرف معنا کرده‌اند؛ مثلاً در بحث شروط عوضین بیان می‌دارند: اگر چیزی عرفاً مال نباشد و اخذ مال در مقابل آن عرفاً باطل شمرده شود، بیع آن باطل است. ✅ این تعبیر گواه آن است که مفهوم «باطل» در نگاه ایشان الزاماً به معنای رفع مالیت شرعی نیست، بلکه باطل می‌تواند عرفی باشد، مشروط به فقدان معیارهای شرعی مانند منفعت محلله. 🧩 جمع‌بندی: انتساب قول به «مال شرعی» نزد شیخ انصاری، نیازمند بازنگری جدی دارد. مبنای ایشان، محوریت «انتفاع مشروع» در صحت معاملات است، نه نفی مالیت عرفی در موارد خاص. ✍حجت الاسلام و المسلمین مصطفی بابازاده ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

📌 اقسام رغبت در فقه مالیت؛ بررسی مبنایی در صدق مال عرفی 🧩 مطابق تعریف اصطلاحی، «مال» چیزی است که مورد رغبت عقلایی واقع شود. اما پرسش اساسی آن است که: آیا ملاک صدق مالیت، رغبت نوعی است یا رغبت شخصی عقلایی؟ 📘 به عنوان نمونه، اگر فردی به دلیل محبت شخصی، نسبت به دست‌نوشته‌ای از پدرش رغبت داشته باشد و برای آن پول بپردازد، آیا چنین برگه‌ای که نزد عرف مال محسوب نمی‌شود، واجد عنوان «مال» است؟ یا اگر شخصی آب کنار دریا را به خاطر غرض عقلایی می‌خرد، آیا مالیت آن تحقق می‌یابد؟ ⚖️ در میان فقهاء، دو دیدگاه مطرح است: 🔹 دیدگاه نوعی‌محور فقهایی چون آیات عظام: خوئی، حکیم و سید جواد عاملی (در مفتاح‌الکرامة) بر این باورند که: ✅ شرط صدق مالیت آن است که شیء مورد رغبت نوع عقلاء واقع شود. 📌 در فقه‌الشیعه نیز بر این مبنا ادعای تسالم شده است. 💡 صحت معاملاتِ متکی بر اغراض شخصیه، در نگاه این دسته از فقها ناشی از عموماتی نظیر «أحل الله البیع» و «أوفوا بالعقود» است. 🔹 دیدگاه شخصی‌محور فقهایی مانند: امام خمینی، آیت‌الله سبزواری، آیت‌الله منتظری و آیت‌الله حائری (در فقه‌العقود) معتقدند: ✳️ وجود رغبت شخصی عقلایی برای صدق مالیت کفایت می‌کند. 📌 ملاک اصلی در نگاه ایشان، وجود اغراض عقلایی است نه رغبت عمومی به آن. 📍 نکته مهم: رغبت شخصیه زمانی موجب تحقق مالیت می‌شود که ناظر به رفع نیاز عقلایی باشد. ❗️اما اگر رغبت فردی به امری غیر عقلایی تعلق گیرد—مثل خرید بال مگس به خاطر زیبایی ظاهری آن—عرف عقلاء چنین نیازی را مقبول نمی‌داند و در نتیجه صدق عنوان «مال» منتفی خواهد بود، حتی بر مبنای رغبت شخصی. 🔚 جمع‌بندی: اختلاف مبنایی در تعیین معیار رغبت (نوعی یا شخصی عقلایی)، نقش اساسی در تشخیص صدق مالیت عرفی ایفا می‌کند و تبیین دقیق آن در فهم مشروعیت معاملات و عمومات عقود مؤثر است. ✍حجت الاسلام و المسلمین مصطفی بابازاده ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

📚 موضوع‌شناسی رغبت در فقه مالیت؛ واکاوی مبانی سه‌گانه مالیت عرفی 🔍 رغبت شخصی و نوعی در میان اقسام رغبت، رغبت شخصی فاقد معیار ایجابی مشخص است؛ تنها شرط آن آن است که عرف عقلاء این نوع رغبت را مذموم نشمارند. در مثال علاقه به دست‌خط پدر، همین شرطِ سلبی تبیین شد. اما در مورد رغبت نوعی، لازم است علل و انگیزه‌های گرایش عرف به یک شیء تحلیل گردد تا بتوان در موضوعات مستحدث نیز به نحو استدلالی مالیت آن را کشف کرد. 🧠 مبنای عرف عقلایی در ارزش‌گذاری: رفع نیاز عرف در واقع مجموعه‌ای از افراد با نگرش مشترک است که با دو رکن اعتقادی و رفتاری شکل می‌گیرد. بنابراین، اعتبار جمع در ابتدا به اعتبار فرد بازمی‌گردد و اعتبار فرد نیز برخاسته از واقعیت‌هایی است که با سه ساحت عقل، نفس و جسم درک می‌شوند. ✨ از این رو: عقل حکم به ارزشمند بودن علم می‌کند. نفس میل به لذت را مطلوب می‌شمارد. جسم نیازمند تأمین‌هایی چون غذا، پوشاک و مسکن است. 👥 عرف عقلاء نیز دقیقاً بر همین اساس، ارزش‌گذاری می‌کند. مالیت از نظر آنان تابع واقعیاتی است که نیازهای انسانی را پاسخ‌گو باشند؛ نه مبتنی بر توهم و امور غیرواقعی. 💎 اثر کمیابی در مالیت عرفی علاوه بر رفع نیاز، کمیاب بودن نیز در عرف مؤثر است. ممکن است شیء خاصی نیاز مادی یا معنوی افراد را رفع کند، اما به دلیل وفور آن، مالیت از نظر عرف منتفی باشد؛ مثل آب کنار دریا یا اکسیژن هوا. 🔐 قابلیت اختصاص؛ شرط سوم مالیت عرفی در نگاه عقلاء علاوه بر وصف رافع نیاز بودن و کمیاب بودن، قابلیت اختصاص و انحصار نیز از شروط صدق عنوان مالیت می باشد. چنانچه کالایی این قابلیت را نداشته باشد مانند اکسیژن هوا و یا آب باران در این موارد نیز حکم به عدم مالیت می‌کنند ✅ نتیجه‌گیری: برای صدق عنوان مال در نزد عرف عقلاء، سه معیار اساسی لازم است: 🎯 رافع نیاز (مادی یا معنوی) 🌍 کمیاب بودن 🔐 قابلیت اختصاص ✍حجت الاسلام و المسلمین مصطفی بابازاده ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

﷽ 🌀 وَنُصْرَتِي لَكُمْ مُعَدَّهٌ و برای ياری شما آماده‌ام... 🔰 دوره دوم پذیرش و اختبار طلبه‌ پایه اول برای کسانی که موفق به حضور در دوره اول نشدند ⚪️ حوزه علمیه آیت الله مجتهدی تهرانی (رحمة‌الله‌علیه) 🏆 پرافتخارترین حوزه علمیه استان تهران 🥇 رتبه اول جشنواره پژوهشی علامه حلی (ره) در سال‌های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۳ با بیش از ۳۰ رتبه استانی 🥇رتبه اول المپیاد استانی در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ با ۲۵ رتبه استانی و ۷ رتبه کشوری 🏅تقدیر به عنوان مدیریت نمونه استان تهران در سال ۱۴۰۲ 🏆 تربیت طلبه آرمانی مطابق با برنامه راقی انسان جامع و کامل حوزوی 🗓 سال تحصیلی ۱۴۰۵ - ۱۴۰۴ 🔵 در مقاطع متوسطه دوم و دیپلم 🔴مهلت ثبت نام تا پایان هفته 🔴 📞

۰۹۹

۶۲۶۲۴۳۹۱ 🆔 @mohamad_hasan8 ---------- 📬 تنها کانال رسمی حوزه علمیه آیت الله مجتهدی (رحمة الله عليه) 👈🏻عضویت👉🏻

🧠 بررسی فقهی مالیت اقسام داده‌ها: از رغبت شخصیه تا رغبت نوعیه در مناقشه فقهی پیرامون مالیت داده‌ها، اختلاف در تفسیر «رغبت» منشأ تفاوت‌های مبنایی است: 🔰اگر «رغبت شخصیه عقلائی»ملاک تحقق مالیت دانسته شود، هر داده‌ای که مورد تمایل شخصی باشد—و این تمایل توسط عرف عقلاء نفی نشود—مال شمرده می‌شود، فارغ از نوع داده. 🔰اما اگر «رغبت نوعیه» به‌عنوان مقوم مالیت پذیرفته شود، آنگاه بررسی اقسام داده‌ها باید در پرتو ملاک‌های سه‌گانه رغبت نوعی انجام گیرد: رفع نیاز، کمیابی، و قابلیت اختصاص. 📌 ۱. رفع نیاز: تمامی داده‌ها، اعم از ساختارمند یا غیرساختارمند، شخصی یا اجتماعی، در راستای رفع نیازهای دیجیتالی قرار دارند؛ به‌ویژه در عصر فناوری‌محور امروز، داده‌ها عنصر بنیادین تصمیم‌سازی‌اند. اما باید میان توان بالقوه و توان بالفعل داده‌ها در رفع نیاز تمایز گذاشت: کلان‌داده‌ها (Big Data) بالاصاله رافع نیازند؛ چون امکان تحلیل، کشف الگو و استخراج تصمیم را فراهم می‌کنند. سایر داده‌ها (خرد، منفرد، یا مقدماتی) صرفاً مقدمه‌ی شکل‌گیری کلان‌داده‌ها هستند و مالیت آن‌ها تابع اتصال و تجمیع است—درست مانند دانه‌های گندم که با کنار هم قرار گرفتن، صفت مالیت پیدا می‌کنند. ✳️ نکته مهم: گاهی داده‌های خرد نیز به‌طور مستقل مالیت می‌یابند—مانند داده‌های رفتاری افراد خاص (مثل رهبران سیاسی)، که به‌تنهایی ارزشمندند و رافع نیاز خاص. 📌 ۲. قابلیت اختصاص: داده‌های عمومی و باز فاقد انحصارند؛ چون قانوناً در دسترس همگان‌اند و قابلیت جلوگیری از بهره‌برداری دیگران را ندارند. سایر اقسام داده، با امکان کنترل دسترسی، واجد این ویژگی هستند. 📌 ۳. کمیابی: داده‌هایی که در مالکیت خصوصی یا سازمانی تولید و نگهداری می‌شوند—مانند پایگاه‌های داده اختصاصی یک شرکت—تا زمانی که منتشر نشده‌اند، کمیاب و واجد مالیت‌اند. داده‌های باز و عمومی اساساً فاقد کمیابی‌اند و مالیت بر آن‌ها صادق نیست، مگر در مواردی خاص که محدودیت دسترسی یا تغییر وضعیت رخ دهد. ✍حجت الاسلام و المسلمین مصطفی بابازاده ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

🔰 اربعین را سیاسی نکنید! 💢اربعین امسال، به لطف خدا و نفس امام زمان علیه السلام، مثل هر ساله پرشور برگزار شد. تمایز اربعین امسال با سالهای گذشته، سیاسی تر شدن آن بود و روسیاهی آن برای کسانی باقی ماند که نهایت سعی خود را کردند تا اربعین سیاسی نشود! 🔹شبهه «اربعین را سیاسی نکنید»،‌ شبهه جدیدی نیست و در طول سالیان با عبارت های مختلف ترویج شده است: «هیئت ها را سیاسی نکنید!» «منبرها را سیاسی نکنید!» «مداحی ها را سیاسی نکنید!»‌ «امام حسین علیه السلام را سیاسی نکنید!». بازگشت همه این شبهات،‌ به شبهه معروف «جدایی دین از سیاست» است. 🔹یکی از مسائلی که در پاسخگویی به شبهات باید توجه کرد، این است که بسیاری از شبهات، هرچند ممکن است ظاهر و تعبیر جدیدی داشته باشند، اما روح و مغز و هسته اصلی آنها در طول تاریخ وجود داشته و تکرار شده است. اگر کسی به این نکته توجه داشته باشد، با دانستن پاسخ یک شبهه،‌ میتواند بسیاری از شبهات مشابه را هم جواب دهد. 🔹منشا شبهه «اربعین را سیاسی نکنید!» و امثال آن، مستکبرین و زورگوریان و قلدران عالم هستند که میخواهند شیعه و حق طلبان دنیا وارد عرصه سیاست نشوند تا بتوانند به غارتگری و چپاول ثروت ها و منابع کره زمین ادامه دهند. شیعیان در طول تاریخ به تعلیم اهل بیت علیهم السلام، همیشه سیاسی بودند (نه سیاست زده) و تا حد ممکن سعی میکردند مانعی بر سر حاکمان ظالم و حکومت های ستمگر ایجاد کنند. امروز نیز همین است. 🔹در طول تاریخ دست های غافل یا مغرضی وجود داشتند تا حرکت امام حسین علیه السلام را از ماهیت سیاسی اش جدا کنند. بعضی ها به خیال اینکه «اگر کربلا سیاسی بشود،‌ قداست خود را از دست میدهد»، قیام حضرت را از سیاست جدا کردند. بعضی از دشمنان نیز از ترس اینکه «شیعیان با الگوگیری از حرکت اباعبدالله علیه السلام، علیه منافع آنها اقدام کنند» تلاش کردند واقعه کربلا سیاسی جلوه داده نشود. 🔹هر چند همه اهل بیت علیهم السلام مراتبی از کار سیاسی را داشتند و در برهه هایی از زندگی خود سعی در تضعیف حکومت مستقر داشتند، اما اگر بخواهیم فقط یکی از ائمه علیهم السلام را نام ببریم که روشن ترین و واضح ترین اقدام سیاسی را انجام داده است، قطعا آن شخص اباعبدالله الحسین علیه السلام است! 🔹هر تعریفی از سیاست داشته باشید،‌ حرکت امام حسین علیه السلام سیاسی است. کدام حرکت سیاسی واضح تر از درگیری نظامی با حکومت مستقر؟! کدام اقدام سیاسی آشکار تر از بیعت نکردن با حاکم جدید؟! کدام کار سیاسی روشن تر از سخنرانی های متعدد عمومی و خصوصی علیه حاکم جامعه؟! کدام عمل سیاسی نمایان تر از اجابت دعوت کسانی که تو را بعنوان حاکم خود میخواهند؟! ♦️اینکه گفته میشود «اربعین را سیاسی نکنید» یا «امام حسین علیه السلام را سیاسی نکنید»،‌ مانند جدا کردن یک چیز از ذات خودش است؛ مانند جدا کردن «زوجیت» از «عدد چهار»! اگر حرکت و قیام اباعبدالله الحسین علیه السلام سیاسی نباشد، هیچ کار سیاسی دیگری در طول تاریخ انجام نشده است! ✍حجت الاسلام و المسلمین امیررضا ملکی ———~———~—🆔—~——~——— 📎 عضویت در کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

🔰 سه رویداد، سه تصویر، سه پندِ ژرف ⬅️ گاه تجربه، قاطع‌تر از هر استدلالی، واقعیت را عیان می‌سازد. تأمل در برخی رویدادهای اخیر، خود جلوه‌ای از جهاد تبیینی است: 1⃣ مواجهه ترامپ با سران اروپا: درسِ قدرت و تحقیر رفتار دونالد ترامپ با متحدان دیرین اروپایی، نه بر پایه احترام، که برمبنای تحقیر و یکجانبه‌گرایی استوار بود. این رویکرد، پرسشی اساسی را فراروی دیپلماسی ایران می‌نهد: آیا با وجود نفوذ فراگیر لابی صهیونیستی در آمریکا و همگرایی عمیق ترامپ و نتانیاهو، حتی با اعطای امتیازات گسترده، می‌توان انتظار رفتاری عادلانه و محترمانه از سوی ایالات متحده داشت؟ این رویداد، هشداری است که در عرصه بین‌الملل، قدرت حقیقی از مسیر استقلال و عزت می‌گذرد، نه وابستگی و انفعال. در عین حال این نکته به تنهایی نافی مذاکره در شرایط مناسب نیست. بلکه به این معناست که اگر با دست خالی به مذاکره برویم چیزی جز تحقیر، ذلت و نهایتا مواجهه با آنچه از آن فرار می کردیم نصیبمان نخواهد شد. 2⃣ اشک‌های پدری بر مزار عزیزان: عدالت یا ترحم؟ صحنه دردناک پدری که در سوگ سه فرزند و همسرش می‌گرید، وجدان هر انسانی را می‌آزارد. اعدام قاتل، هرچند ناچیز ولی مرهمی موقت بر زخمِ روان بازماندگان است. آیا می‌توان در چنین مواردی، با استناد به شعار «نه به اعدام»، چرخه بی‌پایان خشونت را نادیده گرفت؟ ادامه در پست بعدی👇 ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3

ادامه از پست بالا به راستی، عدم اجرای عدالت قاطع، نه تنها به تداوم چرخه خشونت می‌انجامد، بلکه جامعه را به سمتی سوق می‌دهد که ضعفاء همواره در هراس و تبعیض، و بازماندگان قربانیان، با خشم فروخفته و احساس بی‌عدالتی، زندگی را به پایان برسانند 3⃣ بیداری دیرهنگام اردن: هشداری برای منطقه واکنش اخیر نخست‌وزیر اردن به ادعاهای توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی، نشان از بیداری نصفه و نیمه اما دیرهنگام این کشور دارد. اردنی که سال‌ها در سایه همکاری با اسرائیل، به حفاظت از امنیت خود می‌اندیشید، اکنون دریافت که خود نیز می‌تواند به طعمه‌ای جدید تبدیل شود. این رویداد، درس عبرتی است برای تمامی کشورهای منطقه که در دام همکاری با این رژیم متجاوز غافل مانده‌اند. آیا مسئولان لبنان و دیگر دُوَل عربی نیز به این واقعیت تلخ واقف خواهند شد؟ هرچند که «قلیلا ما تذکرون» ———~———~—🆔—~——~——— 📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3