مهرگان جشن اعتدال پاییزی در نیم کره شمالی و نوروز در نیم کره جنوبی،فلسفه گاهانی و اسرار این جشن چیست؟
دقیقی طوسی:
مهرگان آمد جشن ملک افریدونا
آن کجا گاو به پرورش بر مایونا
نفس خویش←@nafsma→
«نَّفْس خویش»
مهرگان جشن اعتدال پاییزی در نیم کره شمالی و نوروز در نیم کره جنوبی،فلسفه گاهانی و اسرار این جشن چیست
مهرگان جشن اعتدال پاییزی در نیم کره شمالی و نوروز در نیم کره جنوبی،فلسفه گاهانی و اسرار این جشن چیست؟/1
در گذشته گفته بودیم نماز های پنجگانه یا پنج گاه که در زمستان تبدیل به چهار گاه می شود. در دین زرتشت یا نماز آیین های کهن آریایی منطبق بر حرکت خورشید بوده اما چون در ایرانویچ(مدارات قطبی) شب و روز زمستان و تابستان طولانی ست برخی نماز ها خوانده نمی شدند یا مردگان در زمستان دفن نمی شدند و منتظر بهار و طلوع خورشید می مانند،طبیعی ست که این احکام روزگاری منطقی بودند اما بعد از مهاجرت بزرگ احکام کهن منسوخ و با آمدن اسلام نماز های پنجگانه بر اساس حرکت خورشید در نیمروزان جایگزین احکام باستانی شد،برای مثال به متن زیر از بندهشن توجه کنید:
"...هیربدان برای احکام نسا ( دفن مرده) و چیزهای دیگر (نماز ) در تابستان و زمستان چنین عمل میکردند:بدان هفت ماه که تابستان، که رپیهوین را بستایند (نماز)، گاه روزان و شبان پنج است که بامداد ،گاه هاون (سحر)، نیمروز، گاه رپیهوین (ظهر)، ایواره، گاه اوزیرین (مغرب)، و هنگامی که ستاره پیدا آمد نیمشب، گاه ایوی سروسریم و از نیمشب تا ستاره ناپیدا شود گاه اوشهین (عشا) یاسپیده دمان ( نماز خوانده میشود)اما در زمستان چهارگاه باشد ، از بامداد تا ازیرینگاه سراسر هاونگاه ( همه روز نیمه روشن و خورشید در حالت طلوع یا سحر ) است. بندهشن بخش 10 ص 106
دمیدن سپیده ( سده) ، فجر و سرخی هوا ( چاتور ویمشا، یا چهار شب سوری)، طلوع خورشید ( نوروز)، ارتفاع خورشید ( تیرگان) و دوباره غروب خورشید (مهرگان)
این تقسیمات هر کدام آیینها و جشنهایی داشته اند که کم کم به نام جشنهای: یلدا، سده، چهارشنبه سوری، نوروز، تیرگان و مهرگان نامیده شده اند.امروز نیز نمازهای روزانه با حرکت خورشید در مواقع شب تاسپیده (عشا)، سحر، ظهر، عصر و غروب خوانده میشود.
بعد از انجام کبیسه گیری در تقویم جلالی جشن مهرگان کم کم به فراموشی سپرده شد ولی زرتشتیان همچنان این رسم کهن را پاسداری می کنند؛اما با یک سری اشتباهات که در ادامه اشاره خواهیم کرد چون مهرگان در آیین زرتشت 10مهر برگذار می شود. البته مهرگان واقعی همان اول مهر ماه است اما چون روز 16 هر ماه ایرانی روز مهر هست مهرگان رو در این روز میگیرند و باز چون زردتشتیها ماههای 31 روزه ندارند 6 روز از 16 ماه کم شده و این جشن را به دهم مهر منتقل میکنند. یادآوری اینکه مهرگان هم مانند نوروز ساعت تحویل و روز نجومی داره و قرار دادی نیست. درشاهنامه هم ظاهرا" مهرگان در اول مهر برگزار می شده فردوسی در تاجگزاری فریدون آورده است: به روز خجسته سرِ مهر ماه / به سر برنهاد آن کیانی کلاه ..وبقیه داستان که از جشن مهرگان هم یاد میکند.
مهرگان روز به بند کشیدن ضحاک و تاج گذاری فریدون نیز می باشد بیرونی در التفهیم مینویسد:
«... مهرگان شانزدهمین روز از مهرماه و نامش مهر، اندرین روز، آفریدون ظفر یافت بر بیورسب جادو، آنک معروف است به ضحاک و به کوه دماوند بازداشت و روزها که سپس مهرگان است همه جشنند، بر کردار آن چه از پس نوروز بُوَد ...»
نفس خویش←@nafsma→
مهرگان جشن اعتدال پاییزی در نیم کره شمالی و نوروز در نیم کره جنوبی،فلسفه گاهانی و اسرار این جشن چیست؟/2
دیدگاه هوشنگ طالع:{مهرگان در دوران کهن و باستان و حتا تا سالیانی در دوران « نو » با جشن نوروز ، پهلو میزد ؛ اما امروزه جایگاه خود را از دست داده است و در گسترهی کم و گردهماییهای خُرد در اینجا و آن جا بر پا میگردد .شاید بتوان گفت یکی از دلایل ناپایدار ماندن تیرگان و مهرگان ، دستکاری در گاهشماری در دوران ساسانیان و جابهجا شدن این دو جشن از جایگاه اصلی خود یعنی از نقطهی دگرگونی ( انقلاب ) تابستانی و برابری ( اعتدال ) پاییزی به گاه دیگر است. در دوران ساسانیان ، بر روی 30 روز سال نامگذاری مذهبی شده بود و گفته شده بود که برابری نام روز و نام ماه « جشن » است. بدین سان تیرگان و مهرگان با جابهجا شدن از جایگاهِ اصلی خود ، فلسفهی راستین وجودی خود را نیز از دست دادند و به روز دهم تیرماه و شانزدهم مهرماه نشانده شدند.در اثر این دستکاری ، چنانکه گفته شد ، فلسفهی بنیادین این دو جشن از میان رفت و با فروپاشی دین، دولت زرتشی و سلطهی باورهای اسلامی ، این دو جشن ، رفته رفته به حاشیه رانده شدند.زنده شدنِ هرچه بیشتر و بازیافتن جایگاه کهن و باستان از سـوی جشن یلدا ( دگرگونی / انقلاب ) زمستانی در سالهای اخیر ، ثابت ماندن روز راستین آن میباشد فریدون به خاطر شکونِ مهرگان ، در آن روز تاجگذاری کرد ؛ نه این که آن روز ، گاه پیروزی کاوه بر ضحاک بود.}اما در شاهنامه با روشنبینی کامل به تاریخ درست مهرگان ، اشاره میشود :
فریدون چو شد بر جهان کامکار
ندانست جز خویـشتن شـهریار
به رسم کیان ، تاج و تخت مهی
بیاراست با اورنـگ شاهنشـهی
به روز خــجسته سـرِ مهـر ماه
به ســر بـر نهاد آن کیانی کلاه
در بندهش میخوانیم که در روز مهرگان « مشی » و « مشیانه » ( نخستین زن و مرد جهان ) در این روز از تخمهی زرتشت زاده شدند.
در تاریخ طبری چنین آمدهاست:
فریدون سر بیوراسب (ضحاک) را با گرز سرخمیدهای بکوفت، پس او را به کوه دماوند برد و دست و بازویش را محکم ببست و به چاه افکند و فرمان داد که روز مهرماه مهروز را عید بگیرند؛ و این همان جشن مهرگان است
همچنین در آثارالباقیه (ص. ۲۹۲) آمدهاست:
روز بیست و یکم رام روز است که مهرگان بزرگ باشد و سبب این عید آن است که فریدون به ضحاک ظفر یافت و او را بقید اسارت درآورد و چون ضحاک را به پیش فریدون آوردند ضحاک گفت مرا بخون جدّت مکش و فریدون از راه انکار این قول گفت آیا طمع کردهای که با جم پسر ویجهان در قصاص همسر قرین باشی بلکه من تو را بخون گاو نری که در خانه جدم بود میکشم سپس بفرمود تا او را بند کردند و در کوه دماوند حبس نمودند و مردم از شر او راحت شدند و این روز را عید دانستند.در این روز [روز مهر از ماه مهر] بود که فریدون بر گاو سوار شد.
و گردیزی در زین الاخبار (ص۵۲۴) آوردهاست:
رام روز بودست از مهر ماه… که چون فریدون را از شیر مادر باز کردند بر گاو نشست، اندرین روز بود.
نفس خویش←@nafsma→
مهرگان جشن اعتدال پاییزی در نیم کره شمالی و نوروز در نیم کره جنوبی،فلسفه گاهانی و اسرار این جشن چیست؟/3
حمزه اصفهانی از کتابی دیگر حکایت کند که از کتب پارسیان به لغتی غریب نبشته:
که حق تعالی اول خلقت، مردی آفرید و گاوی اندر مرکز بالایین زمین
"مجمل التواریخ و القصص چاپ اساطیر فصل سوم ص 23"
در بندهش میخوانیم:
در روز مهرگان « مشی » و « مشیانه » ( نخستین زن و مرد جهان ) در این روز از تخمهی زرتشت زاده شدند.
این شباهت مطلب حمزه اصفهانی و بندهشن جای تامل دارد،زیرا که در هر دو از خلقت اولین زن و اولین مرد سخن گفته شده،گاو نیز می تواند به برج ثور اشاره داشته باشد و مرکز بالایین زمین نیز همان خونیرث یا اقلیم هفتم می باشد که در قطب شمال امروزی روزگاری وجود داشته.
داستان گاو و ایزد مهر و قربانی کردن گاو توسط ایزد مهر نیز ممکن است در جشن مهرگان صورت گرفته باشد همان طور که در اوستا فریدون برای کامیابی بر اژی دهاک که راه باران را بسته به درگاه گاوش پیشکش میآورد و او پیروزش میسازد (گاوش پشت، کرده ۳، بند ۱۳ و ۱۴)
در شرح نبرد ستاره تشتر (شعرای یمانی یا سیروس) با اپوش که در تیر یشت (بندهای ۲۰ تا ۲۲، ۲۶ تا ۲۸) آمده است نیز به قربانی کردن گاو برای رهایی از شر اهریمن اپوش که خود نیز به شکل گاوی بر تیشتر ظاهر می شود اشاره دارد.تیشتر، ستارهای است که نطفه آب، زمین و گیاهان با اوست و برای این که بتواند به سرزمین خشک و تشنه باران ارزانی دارد، باید بر اپوش دیو خشک سالی چیره گردد. او در تیر یشت برای پیروزی بر اپوش ستایش میشود ایزدی که آبهای ایستاده و جاری، جویبار و برف و باران در اشتیاق دیدار اویند و در انتظار وقتی که چشمههای آب، سترگتر از شانه اسبها به جریان در آیند تا کشتزاران و دشتها و ریشه گیاهان را از رطوبت خود نیرو بخشند (تیریشت، بندهای ۴۱ تا ۴۲).نبرد تيشتر با اپوش سه بار و هر بار ده شب ادامه دارد. تيشتر در ده شب دوم این جدال در قامت یک گاو زرین شاخ به پرواز در میآید (تیریشت، بند ۱۶).
همان طور که ملاحظه نمودید قربانی گاو در نزد بزرگانی چون فریدون به مانند قربانی کردن گاو نزد تیشتر و ایزد مهر است که هر سه برای رهایی و غلبه از شر اهریمن و خشکسالی انجام می شود.
ابوریحان بیرونی در «آثارالباقیه» از زبان «سلمان فارسی» آورده است:
«... ما در عهد زرتشتی بودن میگفتیم، خداوند برای زینت بندگان خود یاقوت را در نوروز و زبرجد را در مهرگان بیرون آورد و فضل این دو روز بر روزهای دیگر مانند فضل یاقوت و زبرجد است بر جواهرهای دیگر ...»
اما داستان جایی جالب می شود که ابوریحان به نقل از سلمان فارسی آورده است که نوروز به مانند یاقوت(خورشید) و مهرگان به مانند زبرجرد است،در ظاهر این روایت بر این اشاره دارد که نوروز بر مهرگان افضل است اما یک موضوعی که شاید از دیدگان پهان شده باشد نیز در این روایت وجود دارد.
نفس خویش←@nafsma→
مهرگان جشن اعتدال پاییزی در نیم کره شمالی و نوروز در نیم کره جنوبی،فلسفه گاهانی و اسرار این جشن چیست؟/4
نوروز یاقوت و مهرگان زبرجد:
مصریان قدیم در مورد سنگ زبرجرد فکر میکردند که نور خورشید را جذب میکند و آن را به عنوان «گوهر خورشید» مورد احترام قرار میدادند.
ایزد مهر نیز گوی آسمانی یا گوهر خورشید یا سنگ عهد و پیمان نام دارد که ایزد یا موکل نور خورشید نیز می باشد،گفته شد که مهر و انوار آن همان شفق های قطبی یا اوراد های قطبی هستند،بهتر است مطالب پیشین را بخوانید:
https://eitaa.com/nafsma/12218
https://eitaa.com/nafsma/11784
شفق های قطبی نیز در دروس کوه قاف مرتبط با سنگ زبرجرد و مکاشفات ذوالقرنین در کوه قاف که در مرکز بالایین زمین است که ممکن است همان کمربند یا کوه آسمانی وان آلن می باشد است.
مرحوم مجلسی بعد از نقل حدیث، گفته است:
شاید مقصود از نُطاق کوه هایی باشند که در دید ما هستند و مقصود از زبرجد، کوه قاف باشد و یا مقصود از نُطاق همان کوه است و مقصود از زبرجد پشت آن کوه خواهد بود ، در نهایه گفته است : نطق جمع نطاق می باشد و نطاق دورنمای یک رشته کوه های بلند و کوتاهی است که تشبیه شده به کمربندی که در وسط کمر می بندند
و همچنین ماجرا وقتی جالب تر می شود که از ابتدای مهر ماه با شروع جشن مهرگان در مدارات پایین تر،در مدارات قطبی به دلیل پایان خورشید و در حال غروب بودن خورشید شفق های قطبی در آسمان قابل مشاهده هستند.برای آن دسته از عزیزان که صرفا دیدگاه اسلامی را مد نظر قرار می دهند و با سنت ها و جشن های باستانی در قهر مطلق هستند نیز مطلبی در آخر خواهیم گفت شاید این بزرگوارن نیز اهمیت تاکید ما بر این سنت ها را متوجه شدند.باید بدانید اسلام مطلقا جشن هایی مثل مهرگان و نوروز را رد نکرده و صرفا آن ها را اصلاح نموده از جنبه های مشرکانه و غیر توحیدی،حقیقت و فلسفه ی واقعی و توحیدی آن ها را به ما گوش زد نموده،از این رو شما را به خواندن این حدیث دعوت می کنم:
فیروز آبادی (۷۲۹-۸۱۷ق) در «القاموس» آورده است:قدم الی علی شیء من الحلاوی، فسأل عنه، فقالوا: «للنیروز»، فقال: «نیروزنا کل یوم!» و فی المهرجان قال: مَهرِجونا کل یوم!
مقداری حلوا برای علی(ع) آوردند. پرسید که چیست. گفتند: برای نوروز است. فرمود: هر روز ما نوروز است.و در مهرگان گفت: هر روز را برای ما مهرگان کنید!
این ها و دیگر احادیث مدرکی بر تایید مهرگان و نوروز توسط اسلام هستند،همان طور که می دانید اهل بیت فلسفه و حقیقت این جشن ها را بهتر افراد دیگر به خصوص اعراب جاهلی می دانستند در روایات اسلامی نوروز همان غدیر به تاریخ شمسی است و مناسبت هایی دیگر از اعیاد اسلامی نیز در نوروز اتفاق افتاده اند،اما متاسفانه در مورد مهرگان اطلاعاتی در دسترس نداریم اما طبق مطالبی که گفته شد این شب می تواند همان قوس نزول باشد،زیرا در مهرگان و اعتدال پاییزی خورشید وارد عرش سقوط یا نزول می شود،برخی منجمان نیز می گویند اعتدال پاییزی به تاریخ شمسی همان شب نزول قرآن یا لیله القدر به تاریخ قمری می باشد و همچنین نزول و همچنین سقوط آدم و حوا روی زمین است،که با توجه به مطالب بالا حداقل نزول آدم و حوا به دور از منطق نیست.پایان
نفس خویش←@nafsma→
با یک روز تاخیر،اول آبانماه به عنوان «روز ملی بزرگداشتِ ابوالفضل بیهقی، پدر نثر پارسی» نامگذاری شده هر چند هنوز در تقویم رسمی ثبت نشده و احتمالا در پیچ و خم اداری است! با این حال امسال یک تفاوت عمده را شاهدیم و آن هم پیام سخن گوی جدید وزارت خارجه به مناسبت این روز در شبکه ایکس است که برای مضمون حق و باطل از تاریخ بیهقی یاری جسته است.هر چند برخی برای ابوالفضل بیهقی عنوان "پدر نثر پارسی" را به کار میبرند اما بهتر آن است که گفته شود او نثر را به درجهای از زیبایی و شیوایی رساند که بعدتر سعدی و حافظ ، شعر را اما سعدی و حافظ نیز اوجدهندگان غزل بودند نه پدر آن. اعتلا بخشیدند و پدر نبودند.
نفس خویش←@nafsma→
تجاوز کور و بزدلانه،رژیم سفاک اشغالگر قدس به خاک مقدس ایران عزیز را شدیدا محکوم می کنیم،دشمنان اهریمنی و ضحاک سیرت باید بدانند که هرگونه تجاوز به خاک مقدس ایران با پاسخی سخت و کوبنده همراه خواهد بود،زیرا خدای ملت ایران بسیار بزرگ است و در طول تاریخ متجاوزان به این خاک عاقبتی به جز ذلت و بدبختی نداشته اند.
#ارتش_قهرمان
#سپاه_دلاور
#پاینده_ایران
نفس خویش←@nafsma→
شهادت شماری از هموطنان ارتشی و مرزبانی کشور عزیز که در تجاوز رژیم اشغالگر قدس و تروریست های وابسته به آن به خاک مقدس ایران به فیض شهادت نائل آمدند را به ملت شریف و خانواده های آن داغ دیدگان تسلیت عرض می کنیم.
#پاینده_ایران
#ارتش_قهرمان
نفس خویش←@nafsma→
7 آبان 1403 هجری خورشیدی،روز منسوب به کوروش در تقویم غیر رسمی و سالگرد فتح بابل و آزاد سازی یهودیان است.
انسان نمایانی را که کورش بزرگ از بندِ اسارت بابل رهانید، سالهاست که فلسطینیان را به بند کشیدهاند.
خانههای آنان را ویران میکنند و بر ویرانهی خانههای آنان برای خود خانه میسازند.روز و شب،بمب و گلوله بر سرآنان میبارند و حتا نوزادان نارس را نیز به قتل میآورند،اینان وحوشی هستند که میبایست برای همیشه در بند" نبونید"ها ، میماندند .
نفس خویش←@nafsma→
هوالباقی امروز سه شنبه 8آبان 1403،خورشید در انتهای صورت فلکی سنبله است هوا سردتر خواهد شد ماه شریف ربیع الثانی1446در برج و صورت فلکی سنبله (خوشه) است،گذر ماه از کنار سماک اعزل (اسپیکا) دوشب دیگر،حدود شش روز مانده تا قمر در عقرب آبان.کانال نجوم اصیل،استاد محمد خسروی
🎞تصویر برگرفته از نسخه خطی عجایب المخلوقات
نفس خویش←@nafsma→
پنج شنبه ۱۰ ام آبان،هلال کاه ربیع الثانی محاق است،مُحاق یا افت تراز انرژی در لغت یعنی پوشیده و پنهان یعنی ماه از دید ناظر زمینی پنهان شده و دیده نمی شود.
در محاق ماه، هرگز کار تجاری مهم و سفر تجاری انجام نشود.در محاق از امور لذت بخش مِن جمله سفر و ازدواج پرهیز شود.در مُحاق قمر، کار مالی شروع شود آن مال نابود میشود. در محاق قمر، کسی ازدواج کند، همسرش از دست میرود و یا بلاهایی می اید که لذت ازدواجش نابود و غیر قابل استفاده میشود.در محاق قمر، خرید و فروش های مهم ترک شوند. مثلا؛ کسی در محاق انگشتری عقیق میخرد و حسابی خوشش می اید ولی آن انگشتر از بین میرود مثلا در چاه توالت می افتد.کسی که در زمان محاق قمر بدنیا اومده، متاسفانه میل به لذت یا سمتی داره که پایانش نابودی میشه پس حواسش باشه خلاف میل عمل کند و اصلا محاق قمر، شروع امور مهم را نگذارد،در محاق خطر سقط جنین نیز وجود دارد.سه تا چهار روز آخر ماه قمری جزء مُحاق قمر حساب میشود.در کتاب ربیع الابرار: مردی گفت: همانا من میخواهم در تجارتم خروج کنم و این در محاق شهر (ماه تقویم هجری قمری) است. پس حضرت علی علیهالسلام فرمودند: آیا میخواهی که خدا تجارتت را محو و نابود کند؟! هلال شهر که شد (ماه نو شروع ماه قمری) برای خروج استقبال کن.
📚بحار الأنوار - ط مؤسسةالوفاء ج58 ص 255
کانال نجوم اصیل،استاد محمد خسروی
نفس خویش←@nafsma→
جشن هالووین و افسوس و حسرت هایی که باید بخوریم...
آدم وقتی تصاویر جشن هالووین و تزئیناتش را می بیند هم لذت می برد هم حسرت میخورد،این که چطور اروپایی ها جشن های خود را حفظ کرده اند ولی ما جشن هایی مثل تیرگان مهرگان آبانگان سده و... را فراموش کرده ایم و صرفا دل خوش به چند جشن نصفه و نیمه که اکثریت مردم فلسفه آن ها را نمی دانند،مثل نوروز،یلدا و چهار شب سوری.شاید جالب باشد اما هالووین خود نیز ریشه ایرانی دارد و بعد ها وارد اروپا شد و شکل امروزی که ریشه در پاگان دارد را به خود گرفته،جشنی سراسر تحریف شده و اهریمنی برای قربانی انسانی و قدرت دادن به اهریمن و تاریکی،جشن امروزی نه فلسفه گاهانی دارد و نه مربوط به تغییر فصول است اما ریشه اصیل آن متفاوت از جشن کنونی ست و بزودی در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
نفس خویش←@nafsma→