🏴شور و شعور در عزای حسینی🏴 📌تبیین جایگاه عزاداری بر اهل‌بیت در فرهنگ شیعه گزیده مصاحبه تفصیلی #نشریه_پیرامون، با جناب دکتر #ابوالقاسم_فنائی 1️⃣ در یک چشم‌انداز کلی، چگونه می‌توان جایگاه عزاداری بر اهل‌بیت (ع) را در فرهنگ شیعی تبیین کرد؟ ▫️ پرواضح است که اصل تأکید بر عزاداری برای امام حسین(ع) در روایات ما وجود دارد و #اصل_عزاداری مورد سفارش امامان بعدی بوده است. اما شکل و شمایل این عزاداری عمدتاً مرهون بسترهایی است که در آن شکل می‌گیرد. ▫️ به زعم من غرض از تأکید بر عزاداری امام حسین(ع) این بود که #یاد_و_خاطره ایشان و #قیام ایشان در #حافظه_جمعی نسل‌های بعدی باقی بماند .... امام حسین(ع) برای زنده نگه داشتن #خوانش_علوی از اسلام در برابر #خوانش_اموی از اسلام قیام کرد و برگزاری مراسم عزاداری برای او و توصیه به حفظ این مراسم در جهت #زنده_نگه_داشتن همان خوانش و ترویج آن بوده است. ▫️ این تنها ابزاری بود که در دوران‌های گذشته برای #ایجاد_ارتباط با امام حسین(ع) در دسترس بود و استفاده از آن بدون اینکه #حساسیت_حکومت_های_ستمگر را برانگیزد ممکن و مقدور بود. 🔸 اما امروز اگر #ابزار و #راه_بهتری در دسترس باشد که بتوان از آن برای تحقق همین هدف بهره برد و یاد و خاطره امام حسین(ع) و آرمانهای بلند آن حضرت را زنده نگاه داشت، باید مقدم شود. 2️⃣ بر این اساس به نظر شما جایگاه ابزاری و طریقی عزاداری‌ها برای اهل‌بیت(ع) بر این اصل مهم دلالت دارد که باید اولویت را به هدف و حصول آن بخشید و سوگواری مرتبه‌‌ای درجه دو می‌يابد. ▫️ تأثّر مخاطب و اندوه او را می‌توان از دو طریق برانگیخت: اول، با #توصیف_درست و محققانه شخصیت و مجاهدت امام حسین(ع) و جایگاه ایشان و اهدافی که در این حرکت دنبال می‌کردند و معرّفی #طرف_مقابل و جفایی که در #حق_امام کردند. 🔺 راه دوم این است که با #غلو و #بزرگ_نمایی و بهره‌گیری از #تکنیک_های_روان_شناختی مانند بلند کردن صدای بلندگو و #نورپردازی_های_خاص و استخدام عده‌ای برای #گرم_کردن_مجلس و کارهایی که امروزه در هیئات رواج یافته است، مخاطب را تحت تأثیر قرار دهیم و اشک‌شان را دربیاوریم. 🔻 من با این راه دوم مخالفم. چرا که امام و اهداف ایشان به کلی #فراموش می‌شوند و به همین دلیل شرکت در این مراسم هیچ تغییر و #تحول_مثبتی در شخصیت و رفتار شخص ایجاد نمی‌کند. 3️⃣ در روایات سوگواری برای امام حسین(ع)، #تعبیرات_عامی وجود دارد درباره پاداش‌های مرتبط با عزای ایشان داریم که با چنین قید و شرطی که شما ذکر کردید #ناسازگار است. شما این ناسازگاری را چگونه برطرف می‌کنید؟ ▫️ پاداش‌هایی که در این روایات بیان شده است،‌ در واقع #پاداش‌هایی برای #عزاداری_واقعی برای امام حسین(ع) است، نه عزاداری برای امام حسینی که عزاداران او را نمی‌شناسند یا #تصویر_نادرستی از او در ذهن خود دارند. البته این نکته به عزاداری اختصاص ندارد. مثلاً نمی‌توان هر #نمازگزاری را شایسته #پاداش‌ دانست که به نمازگزاران وعده داده شده است. 🔸 ... وقتی از #منظر_عقلی نمی‌توان چنان پاداش‌هایی را پذیرفت، اگر روایتی در برابر این درک مشخص عقلی قرار گرفت، یا باید از ظاهر آن دست کشید و یا باید در #صدور آن #مناقشه کرد. این نگاه مبالغه‌آمیز به اثر اشک بر امام حسین(ع) با #مسلّمات_قرآنی ما هم در #تعارض است. 4️⃣ امروز این #سبک_عزاداری و این رویکرد تعمیم یافته و سایر ائمه را هم پوشش داده و دهه‌های #فاطمیه، #محسنیه، #صادقیه و… پدید آورده است. شما این جریان را چگونه ارزیابی و تحلیل می‌کنید؟ 🔺 این #تعمیم مبتنی بر یک طرز تفکر و #پیش_فرض مهم دربارۀ #دینداری که ملاک دینداری را #حجم و #کمّیت_مناسک_جمعی می‌داند، و نه به #کیفیت کاری دارد و نه به نقشی که قرار بوده است دین در #ساحت_فردی بازی کند. ▫️ #افراط در #حضور_کمّی بیشتر دین در جامعه در قالب مناسک جمعی، #تبلیغ_دین نیست، بلکه #بی_اثر_کردن دین از طریق #عادی_کردن آن است. 🔻 به گمان من این یکی از عمیق‌ترین معناهای #سکولار کردن جامعۀ دینی است. حضور #بیش_از_حد دین در جامعه در دینداری افراد #تأثیر_عکس می‌گذارد ... ✔️ متن کامل مصاحبه را در لینک زیر بخوانید:http://m-ph.ir/1205-2 #محرم 🆔