#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و دوم 🔰امام عليه السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران مى فرمايد: ✨وَ إِيماناً فِي يَقِين، وَ حِرْصاً فِي عِلْم وَ عِلْماً فِي حِلْم ✍تعبير به «ايمان در يقين» اشاره به اين است که ايمان مراتبى دارد و اعلى درجه آن، علم اليقين و حق اليقين است که گاه از طريق استدلالهاى قوى و محکم، حاصل مى شود و گاه از آن برتر; يعنى از راه شهود به دست مى آيد. 🔹تعبير به «حِرْصاً فِي عِلْم» با اينکه واژه حرص معمولا بار منفى دارد، اشاره به اين است که آنها شديداً به دنبال فراگيرى علم اند و روزى بر آنها نمى گذرد که دانش تازه اى کسب نکنند، در حالى که دنياپرستان، حريص در جمع اموال اند. پرهيزکاران حريص در جمع علم اند، زيرا پرهيزکارى بدون علم، عمق و ريشه اى ندارد. ✔️منظور از آميختن علم با حلم، اين است که عالم در برابر جهل جاهلان نبايد خشمگين شود و تندخويى کند، بلکه با بردبارى و به صورت تدريجى در آنها نفوذ نمايد و جهلشان را بزدايد. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌺🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍂━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و سوم 🔰امام عليه السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران مى فرمايد: 🔹تعبير به «قَصْداً في غِنىً» ✍ اشاره به اين است که آنها اگر غنى و ثروتمند شوند اعتدال و ميانه روى را فراموش نمى کنند و از اسراف و تبذير، پرهيز دارند و اضافه اموال خويش را در اختيار نيازمندان مى گذارند. 🔹جمله «وَ خُشُوعاً فِي عِبَادَة» ✔️ اشاره به اين است که عبادت آنها سرسرى و بى روح نيست، بلکه حالت خضوع و خشوع و حضور قلب که روح عبادات است در اعمال عبادى آنها موج مى زند و هر نمازى از آنها نردبانى است براى صعود به اوج قرب خدا 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌺🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍂━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و چهارم 🔰امام عليه السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران مى فرمايد: ✍جمله «تَجَمُّلاً فِي فَاقَة» در واقع نقطه مقابل «قَصْداً في غِنىً» است. اشاره به اينکه پرهيزگاران نه به هنگام تبذير و اسراف و طغيان دارند و نه به هنگام فقر زبان به شکوه و شکايت مى گشايند. 🔹تعبير به «تجمّل» مفهومش اين است که آنها هر چند فقير و نادار باشند، ظاهر خود را حفظ مى کنند، اين گروه از فقيران آنچنان زندگى مى کنند که افراد نادان بر اثر خويشتن دارى، آنها را اغنيا مى پندارند. 🔻جمله «صَبْراً فِي شِدَّة» 👈 اشاره به استقامت و شکيبايى آنها در برابر شدائد روزگار و حوادث ناگوار است که به مصداق إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا للهِِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ خود را از آن خدا مى دانند و جايگاه امن و امان و روح و ريحان را سراى آخرت مى شمرند; نه اين دنيا را. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و پنجم 🔰امام عليه السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران مى فرمايد: 🔹جمله «طَلَباً فِي حَلاَل» در جستجوی کسب حلال 🖊نشان مى دهد که پرهيزگاران افرادى گوشه گير و بيگانه از فعاليتهاى زندگى نيستند، بلکه تلاش و کوشش براى معاش و پيشرفت جامعه اسلامى جزو برنامه هاى اصلى آنهاست. با اين قيد که دنياپرستان در فکر حلال و حرام نيستند و آنها پيوسته طالب حلال اند و اگر کارى بسيار پردرآمد باشد ولى بوى حرام دهد از آن مى گريزند. اين تعبير ممکن است، نشان آن باشد که عمل صالح زاييده غذاى حلال و طيّب است. 🔹تعبير به «نَشَاطاً فِي هُدًى»در راه هدایت شادمان ✔️ناظر به اين است که پيمودن راه هدايت براى آنها برخلاف افراد کوتاه فکر و کم معرفت مايه نشاط و شادى است; هرگز از پيمودن اين راه خسته نمى شوند و سلوک سبيل الهى هر دم بر نشاط آنها مى افزايد. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و ششم 🔰امام عليه السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران مى فرمايد: 🔹منظور از جمله «وَ تَحَرُّجاً عَنْ طَمَع»پرهیزکننده از طمع ورزی ✍ اين است که پرهيزکاران به کلّى از طمع دورند، زيرا طمع نتيجه وابستگى شديد به دنيا و سبب توجه به غير خدا و موجب مفاسد زيادى مى گردد. از جمله يکى از عوامل ذلّت و کينه و عداوت و حقد و حسد است طمعکاران هرگز از مال دنيا سير نمى شوند و پيوسته براى به دست آوردن آن از هر راهى که باشد تلاش مى کنند و در واقع گرفتار اسارت دائم اند ✔️به علاوه، طمع فکر و عقل را از کار مى اندازد و انسان را گرفتار لغزش هاى بزرگ مى کند 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و هفتم 🔰امام عليه السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران مى فرمايد: ✨يَعْمَلُ الاَْعْمَالَ الصَّالِحَةَ وَ هُوَ عَلَى وَجَل يُمْسِي وَ هَمُّهُ الشُّکْرُ، وَ يُصْبِحُ وَ هَمُّهُ الذِّکْرُ 💠پيوسته عمل صالح انجام مى دهد، با اين حال ترسان است (که از او پذيرفته نشود.) روز را به پايان مى برد در حالى که همّ او سپاسگزارى (نعمتهاى الهى) است و صبح مى کند در حالى که تمام همّش ياد خداست» ✍آرى! اولياءالله اگر تمام اعمال صالح را انجام داده باشند باز از اين بيم دارند که حق عبوديت پروردگار را ادا نکرده و در انجام وظيفه خود کوتاهى کرده باشند، 🔹تعبير به «يمسى ...» اشاره به اين است که آنها در آغاز روز که تلاش و کوشش را شروع مى کنند، با نام خدا آغاز مى کنند و در پايان روز که از مواهب الهى بهره کافى مى گرفتند، به شکر خدا مى پردازند. درست همچون نشستن بر سر سفره غذا که با نام خدا شروع مى شود و با شکر پروردگار پايان مى پذيرد 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و هشتم 🔰امیر المومنین علیه السلام در ادامه به دو وصف مهم ديگر از اوصاف اين پاک مردان مى فرمايد: ✨يَبِيتُ حَذِراً وَ يُصْبِحُ فَرِحاً; حَذِراً لَمَّا حُذِّرَ مِنَ الْغَفْلَةِ، وَ فَرِحاً بِمَا أَصَابَ مِنَ الْفَضْلِ وَ الرَّحْمَةِ 💠«شب را سپرى مى کند، در حالى که ترسان است و صبح بر مى خيزد، در حالى که شادمان است. ترسان از غفلتهايى است که از آن برحذر داشته شده، و شادمان براى فضل و رحمتى است که به او رسيده (زيرا روز ديگرى از خدا عمر گرفته و درهاى سعى و تلاش را به روى او گشوده است) ✍مفهوم اين سخن آن نيست که براى مسئله خوف و رجا تقسيم زمانى بيان کند; خوف و رجا در هر زمان و در هر حال در دل پرهيزکاران است، بلکه از آنجا که پرهيزکاران بعد از پايان کار روزانه به محاسبه خويش مى پردازند و از اين نگرانند که در برنامه روزى که گذشت خطاها و لغزش هايى باشد، سخن از خوف آنها به ميان آمده و لذا به ما دستور داده شده است که شب هنگام قبل از آنکه به بستر استراحت رويم، استغفار کنيم. در حديثى از امام صادق عليه السلام مى خوانيم: «مَنِ اسْتَغْفَرَاللهَ حينَ يَأْوِي إلى فِراشِهِ مِأَةَ مَرَّة تَحاتَتْ ذُنُوبُهُ کَما يَسْقُطُ وَرَقَ الشَّجَرِ; کسى که شب هنگام وقتى به بستر استراحت مى رود يک صد مرتبه استغفار کند، گناهان او فرو مى ريزد آن گونه که برگ درختان (هنگام پاييز) فرو مى ريزد» ✔️و از آنجا که روز آغاز فعاليتى نوين و اعمال صالح جديدى است فعاليتى که بايد با اميد آغاز گردد تجلى گاه صفت رجا و شادمانى است. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و هشتم 🔰آن گاه امیر المومنین علیه السلام به بيان يکى ديگر از اوصاف برجسته انسان پرهيزگار که در ارتباط با تهذيب نفس و خودسازى است، پرداخته، مى فرمايد : ✨إِنِ اسْتَصْعَبَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فِيمَا تَکْرَهُ لَمْ يُعْطِهَا سُؤْلَهَا فِيمَا تُحِبُّ 💠«هر گاه نفس او در انجام وظايفى که از آن ناخشنود است سرکشى کند، او نيز از آنچه نفس دوست دارد محرومش مى سازد» ✍اين در واقع يکى از مراحل سلوک راهيان الى الله است که آن را مرحله «معاقبه» مى نامند که بعد از مراحل «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد; يعنى صبحگاهان که برنامه تازه اى را در زندگى خود شروع مى کنند با نفس خويش شرط مى کنند که از هرگونه گناه بپرهيزد. سپس در طول روز مراقب آن هستند و شبانگاه قبل از آنکه به بستر استراحت بروند به حساب اعمال روزانه رسيدگى مى کنند و اگر خلافى از آنها سرزده بود نفس خود را مجازات مى کنند. به اين صورت که او را از آنچه به آن تمايل دارد موقّتاً باز مى دارد; مثلا از غذاى خوب، بستر نرم، خواب کافى و مانند آن محروم مى سازد تا نفس سرکش رام گردد و براى روزهاى آينده در مسير اطاعت خداوند قرار گيرد. اين برنامه براى تهذيب نفس، بسيار مؤثر و کارساز است و به يقين هرگاه انسان مدّتى بر آن مداومت کند، آثار و برکات عجيب آن را در جان و روح خويش مى بيند 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت بیست و نهم 🔰امیر المومنین علیه السلام در ادامه به دو وصف مهم ديگر از اوصاف اين پاک مردان مى فرمايد: ✨قُرَّةُ عَيْنِهِ فِيمَا لاَ يَزُولُ، وَ زَهَادَتُهُ فِيمَا لاَ يَبْقَى 💠روشنى چشم او در چيزى است که زوال در آن راه ندارد و زهد و بى اعتنايى اش نسبت به چيزى است که بقا و دوامى در آن نيست. ✍به اين ترتيب مفهوم جمله بالا اين است که چشم پرهيزگاران به جهان آخرت روشن است، زيرا جهانى است پايدار و برقرار،همان گونه که قرآن مجيد درباره بهشتيان مى گويد: (خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّموَاتُ وَالاَْرْضُ) و نيز مى فرمايد: «(فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِىَ لَهُمْ مِّنْ قُرَّةِ أَعْيُن جَزَاءً بِمَا کَانُوا يَعْمَلُونَ); هيچ کس نمى داند چه پاداشهاى مهمّى که مايه روشنى چشمهاست براى آنها نهفته شده، اين جزاى کارهايى است که انجام مى دادند». ✔️و با توجه به اينکه طبق آنچه در بخشهاى قبل اين خطبه گذشت، آنها در همين دنياگويى بهشت و نعمتهاى بهشتى را با چشم خود مى بينند، اين حالت شادمانى و قرة العين در برابر بهشت، در همين جا براى آنها حاصل است. به عکس چون دنياى ناپايدار را آن گونه که هست دريافته اند، هرگز دل به آن نمى بندند 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی ام 🔰امیر المومنین علیه السلام در ادامه اوصاف اين پاک مردان مى فرمايد: ✨يَمْزُجُ الْحِلْمَ بِالْعِلْمِ، وَ الْقَوْلَ بِالْعَمَلِ ✍آميختن حلم با علم و بردبارى با دانش و همچنين گفتار با کردار از برجسته ترين نقاط قوّت آنهاست، زيرا اگر عالم در برابر جهل جاهلان بردبار نباشد نجات دادن آنها براى او غير ممکن است و اگر گفتار آنها با عمل همراه نگردد تأثيرى در سخن آنها نخواهد بود. ✔️همان گونه که در حديث امام صادق عليه السلام آمده است: «إنَّ الْعالِمَ إذا لَمْ يَعْمَلْ بِعِلْمِهِ زَلَّتْ مَوْعِظَتُهُ عَنِ الْقُلُوبِ کَما يَزِلُّ الْمَطَرُ عَنِ الصَّفا; هرگاه عالم به علمش عمل نکند موعظه و اندرز او از دلها فرو مى ريزد، آن گونه که دانه هاى باران از سنگ سخت فرو مى ريزد». 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و یکم 🔰امیر المومنین عليه السلام سپس به بيان نه وصف ديگر از اوصاف برجسته پرهيزگاران مى پردازد و مى فرمايد: ✨تَرَاهُ قَرِيباً أَمَلُهُ، 💠او را مى بينى که آرزويش نزديک ✍در اين عبارت، امام نخست از کوتاهى آرزوها سخن مى گويد، زيرا آرزوهاى دور و دراز ـ همان گونه که در روايات وارد شده ـ سبب فراموشى آخرت مى گردد و نسيان آخرت، بلاى بزرگى است که سرچشمه انواع گناهان و خطاهاست. درست است که وجود اميد و آرزو در انسان، انگيزه حرکت و فعاليت است، همان گونه که در حديث نبوى آمده است: «الاَْمَلُ رَحْمَةٌ لاُِمَّتى وَ لَوْلا الاَْمَلُ ما رَضَعَتْ والِدَةٌ وَلَدَها وَ لا غَرَسَ غارِسٌ شَجَراً; اميد و آرزو مايه رحمت است براى امت من و اگر نبود، هيچ مادرى فرزندش را شير نمى داد و هيچ باغبانى درختى نمى نشاند». ✔️ ولى هرگاه از حد بگذرد و به صورت آرزوهاى دور و دراز درآيد تمام نيروها و افکار انسان را مجذوب دنيا مى کند و همه چيز به فراموشى سپرده مى شود و حتى انسان با چنين حالتى از دنياى خود نيز بهره نمى برد. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و دوم 🔰امیر المومنین عليه السلام در ادامه بيان نه وصف از اوصاف برجسته پرهيزگاران مى فرمايد: ▫️قَلِيلاً زَلَلُـه،خاشعا قَلْبُهُ، قَانِعَةً نَفْسُهُ، مَنْزُوراً أَکْلُهُ، 💠لغزشش کم، قلبش خاشع، نفسش قانع، خوراکش اندک، ✍اما کم بودن لغزشهاى پرهيزگاران به جهت آن است که خود را از صحنه هاى گناه دور مى دارند و پيوسته به ياد خدا هستند. و خشوع قلب آنان نتيجه معرفت آنها نسبت به خداست، چون هر قدر انسان عظمت معبود را بيشتر درک کند در برابر او خاضع تر مى شود. قانع بودن پرهيزگاران نتيجه بينش آنها به مواهب مادى و زرق و برق دنياست. و چون آن را ناپايدار و فانى مى بينند خود را براى وصول به آن به خطر نمى افکند و به مقدار لازم قناعت مى کنند. اندک بودن خوراک آنها بدين جهت است که مى دانند پرخورى، علاوه بر اينکه سبب انواع بيماريهاست، حال عبادت و راز و نياز با خدا را از بين مى برد. افزون بر اين، آنها را از ياد مستمندان غافل مى سازد. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و سوم 🔰امیر المومنین عليه السلام در ادامه بيان نه وصف از اوصاف برجسته پرهيزگاران مى فرمايد: ✍جمله «سَهْلاً أَمْرُهُ» اشاره به اين است که هم در مورد کارهاى شخصى خود آسان مى گيرد و هم در برابر مردم سهل المؤونه است. کسانى را مى بينيم که براى يک مسافرت و يا حتى يک مهمانى چه تکلّفاتى قائل مى شوند و عذاب اليم براى خود فراهم مى سازند و يا در برابر مردم براى اندک حقّى ماهها و سالها به کشمکش ادامه مى دهند، در حالى که آسان گيران هم در زندگى شخصى راحتند و هم در روابطشان با ساير مردم. 🔹تعبير به «حَرِيزاً دِينُهُ» اشاره به اين است که او بيش از هر چيز به حفظ ايمان و عقيده و اصول مکتب خود اهميّت مى دهد و آن را در برابر مال و مقام و شهوت، قربانى نمى کنند. 🔹جمله «مَيِّتَةً شَهْوَتُهُ» به اين معنا نيست که آنها خالى از هرگونه شهواتى هستند، بلکه شهوت آنها در کنترل عقل و ايمانشان است ✔️و اما جمله «مَکْظُوماً غَيْظُهُ» اشاره به اين است که حفظ دين و انجام مسئوليتها، گاه سبب عکس العملهاى ناروايى از سوى جاهلان مى شود که آتش خشم را در دل پرهيزگاران بر مى افروزد; ولى آنها بر نفس خويش مسلّطند و خشم خود را فرو مى برند. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و چهارم 🔰امیرالمومنین علیه السلام در ادامه اوصاف برجسته پرهيزگاران مى فرمايد : ▫️اَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ، وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ، إِنْ کانَ فِي الْغَافِلِينَ کُتِبَ فِي الذَّاکِرِينَ، وَ إِنْ کانَ في الذَّاکِرِينَ لَمْ يُکْتَبْ مِنَ الْغَافِلِينَ 💠(مردم) به خير او اميدوار و از شرّش درامانند، اگر در ميان غافلان باشد جزو ذاکران محسوب مى شود و اگر در ميان ذاکران باشد در زمره غافلان نوشته نمى شود ✍در حديثى از پيامبر اکرم صلى الله عليه وآله مى خوانيم که فرمود: «ألا أُنَبِّئُکُم لِمَ سُمِّيَ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً؟ لاِيمانِهِ النّاسُ عَلى أنْفُسِهِمْ وَ أمْوالِهِمْ، ألا أُنَبِّئُکُمْ مِنَ الْمُسْلِمِ؟ اَلْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ النّاسُ مِنْ يَدِهِ وَ لِسانِهِ; آيا به شما خبر دهم چرا مؤمن مؤمن ناميده شده؟ به سبب اين که مردم را بر جان و مالشان امان بخشيده. آيا به شما خبر دهم چه کسى مسلمان است؟ کسى که مردم از دست و زبانش در سلامت باشند». 🔹هرگاه مؤمنان و مسلمانان عادى بايد چنين باشند، پرهيزگاران که نخبگان مؤمنان و مسلمانان اند به طور مسلم چنين خواهند بود; آنها منبع خيرات و برکات و همه مردم از شر آنان در امانند. 🔹واژه خير و شر مفهوم بسيار گسترده اى دارد که همه نيکيهاى مادّى و معنوى و همه شرور مادى و معنوى را شامل مى شود. ✔️جمله «إِنْ کَانَ فِي الْغَافِلِينَ...» اشاره به اين است که او در ميان افراد غافل و بى خبر، هم رنگ جماعت نمى شود و همچنان به ياد خدا و روز قيامت مشغول است و در ميان ذاکران از جمع آنها عقب نمى ماند و غفلت دامن او را نخواهد گرفت. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و پنجم 🔰سپس امیرالمومنین علیه‌السلام اشاره به سه وصف مهم ديگر که از کرامات پرهيزگاران است کرده، مى فرمايد: ▫️يَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَهُ، وَ يُعْطِي مَنْ حَرَمَهُ، وَ يَصِلُ مَنْ قَطَعَهُ 💠کسى را که به او ستم کرده (و پشيمان است) مى بخشد و به آن کس که محرومش ساخته عطا مى کند و به کسى که پيوندش را با وى قطع کرده است، مى پيوندد ✍گاه انسان در برابر بديهاى ديگران مقابله به مثل مى کند که غالباً زاييده خوى انتقامجويى است; ولى گاه مقابله به ضدّ مى کند که اين روش اولياء الله و پرهيزگاران است; از ظلم ظالمان مى گذرد در حالى که قدرت انتقامجويى دارد و اين نوعى شجاعت است و چون از موضع قدرت انجام مى شود تسليم در برابر ظلم نيست و در برابر کسانى که او را هنگامى محروم ساخته اند عکس العملش بخشش به هنگام نياز آنهاست که اين دليل بر سخاوت است. با آنهايى که از وى قهر کرده اند آشتى مى کند و آنها را مشمول کمک هاى خود مى سازد و اين هم شجاعت است و هم سخاوت. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و ششم 🔰امیر المومنین علیه السلام در ادامه بیان اوصاف پرهیزگاران می فرماید: 💠«بَعِيداً فُحْشُهُ، لَيِّناً قَوْلُهُ غَائِباً مُنْکَرُهُ، حَاضِراً مَعْرُوفُهُ، مُقْبِلاً خَيْرُهُ، مُدْبِراً شَرُّهُ ✍ اشاره به اين است که برخورد آنان با همه مردم با زبان خوب و تعبيرات محبّت آميز است و خشونت در گفتار و سخنان زشت از آنها دور است. نه تنها چنين سخنانى نمى گويند، بلکه با آنها فاصله زيادى دارند. 🔹«غايب بودن منکر» اشاره به معدوم بودن آن است; يعنى منکرى از آنها سر نمى زند که در برابر مردم خود را نشان دهد. اين احتمال نيز وجود دارد که اگر لغزشى از آنان سر زند، حداقل لغزش آشکارى نيست تا جامعه را آلوده سازد. ✔️«معروف» اشاره به همه خوبيهاست که عقل و وجدان و شرع آن را مى شناسد و با آن بيگانه نيست (از ماده عرفان به معناى شناخت است). منظور از «اقبال خير و ادبار شرّ» آن است که آنها در انجام نيکيها پيوسته رو به پيش مى روند و اگر بديهايى در گذشته داشته اند، همواره از آن فاصله مى گيرند. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و هفتم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام سه وصف ديگر از اوصاف پرهیزگاران بيان مى دارد و مى فرمايد : ▫️فِي الزَّلاَزِلِ وَقُورٌ وَ فِي الْمَکَارِهِ صَبُورٌ، وَ فِي الرَّخَاءِ شَکُورٌ 💠در برابر حوادث سخت، استوار، و در حوادث ناگوار، شکيبا و به هنگام فراوانى نعمت شکرگزار است ✍«زلازل» در اصل به معناى زلزله هاست; ولى در اينجا رويدادهاى سخت و فتنه هاى بزرگى مراد است که دلها را تکان مى دهد. پرهيزکاران در برابر اين گونه حوادث، روحيه خود را از دست نمى دهند و مانند کوه در برابر اين طوفانها به مضمون «اَلْمُؤْمنُ أصْلَبُ مِنَ الْجَبَلِ»ايستادگى به خرج مى دهند و اين نشان مى دهد که پرهيزکارى به معناى کناره گيرى از اجتماع و عافيت طلبى نيست، بلکه پرهيزکاران واقعى کسانى هستند که در مقابل حوادث سخت، سينه سپر مى کنند و با شجاعت براى نجات خود و جامعه در حل مشکلات مى کوشند. 🔹صبر در مکاره، يکى از شاخه هاى صبر است که شامل هر گونه مصيبت و حادثه ناگوار مى شود. پرهيزکاران در اين ميدان هم سربلند و پراستقامتند، زيرا بى تابى در برابر مصائب و مشکلات از يک سو انسان را به گناه و سخنان نادرست مى کشاند و از سوى ديگر راه پيدا کردن حل مشکل را به روى انسان مى بندد. ✔️شکرگزارى آنها، به هنگام فزونى نعمت، ناشى از تواضع آنان در برابر خدا و خلق است; نه همچون مغروران متکبّر که وقتى به مال و مقام و ثروتى مى رسند همه چيز را فراموش کرده، سرکشى را در برابر خالق و مخلوق آغاز مى کنند. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و هشتم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام به سه وصف ديگر از اين اوصاف فضيلت اشاره کرده، مى فرمايد : ▫️لاَ يَحِيفُ عَلَى مَنْ يُبْغِضُ، وَ لاَ يَأْثَمُ فِيمَنْ يُحِبُّ. يَعْتَرِفُ بِالْحَقِّ قَبْلَ أَنْ يُشْهَدَ عَلَيْهِ 💠«به کسى که او با وى دشمنى دارد ستم نمى کند، و به سبب دوستى با کسى مرتکب گناه نمى شود، و پيش از آنکه شاهدى بر ضدّش اقامه شود اعتراف به حق مى کند ✍اين سه وصف، همه ناشى از روح حق طلبى و عدالت خواهى پرهيزگاران است. عادل کسى است که نه حق دشمنش را از او دريغ دارد، همان گونه که قرآن مجيد مى گويد: «(وَلاَ يَجْرِمَنَّکُمْ شَنئَانُ قَوْم عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُوا); دشمنى با گروهى سبب نشود که عدالت را درباره آنان اجرا نکنيد». و نه به دوستانش بيش از آنکه حق دارند بدهد و سبب تضييع حق ديگران شود، همان گونه که قرآن کريم در اين باره مى فرمايد: «(وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ کَانَ ذَاقُرْبَى); هنگامى که سخنى مى گوييد عدالت را رعايت کنيد، هر چند درباره بستگان نزديک شما باشد». 🔹اعتراف آنها به حق قبل از اقامه شهود نيز از همين جا سرچشمه مى گيرد، زيرا کسانى در مقابل شهود تسليم مى شوند که تسليم حق نيستند و اقامه شهود، آنها را مجبور به تسليم مى کند; اما کسى که خواهان حق و عدالت است شخصاً به دنبال صاحب حق مى رود تا او را بيابد و حق او را ادا کند و پشت خود را از بار مظلمه ديگران سبک سازد. در اين ميدان بدهکاران به دنبال طلبکاران مى روند و افراد امانتدار در جستجوى صاحبان امانتند به عکس آنچه در جوامع بى تقوا ديده مى شود. ✔️آرى، پرهيزگاران واقعى آنهايى هستند که نه دوستيها و نه دشمنيها هيچ يک آنها را از مرز حق و عدالت دور نمى کند و براى اداى حقوق نياز به دادگاه و دادستانى ندارند. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت سی و نهم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه بیان اوصاف پرهیزگاران ▫️لاَ يُضِيعُ مَا اسْتُحْفِظَ 💠آنچه حفظش را به او سپرده اند تباه نمى سازد ✍جمله «لاَ يُضِيعُ مَا اسْتُحْفِظَ» مفهوم وسيعى دارد که همه امانت هاى الهى و مردمى را شامل مى شود. از نماز گرفته که قرآن درباره آن مى گويد «(وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ); مؤمنان کسانى هستند که بر نمازهاى خود محافظت دارند (از ريا و سمعه و هرکارى که به صحت نماز و يا قبول آن لطمه مى زند)». ✔️همچنين امانتهاى ديگرى; مانند قرآن مجيد و احکام اسلام، فرزندانى که خدا به آنها داده و امانتهاى مختلفى که مردم به آنها مى سپارند براى حفظ آنها سخت مى کوشند و هرگز به سبب سهل انگارى و غفلت و کوتاهى، آنها را تباه نمى کنند. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت چهلم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه بیان اوصاف پرهیزگاران ▫️«لاَ يَنْسَى مَا ذُکِّرَ» 💠آنچه را به او تذکّر داده اند، فراموش نمى کند. ✍جمله «لاَ يَنْسَى مَا ذُکِّرَ» اشاره به همه تذکّرات و يادآورى هاى مفيدى است که از سوى خداوند و اولياءالله و معلّمان راستين و دوستان بيدار نسبت به آنها شده است ; 🔹 آرى آنها افراد فراموشکارى نيستند که درس هاى هدايت را ناديده بگيرند و به آن پاى بند نباشند و هر گاه وسوسه هاى شيطان به سراغ آنها بيايد بى فاصله به ياد خدا و اندرزهاى اندرزگويان با ايمان مى افتند و به راه باز مى گردند. ✔️ قرآن مجيد مى گويد: «إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَکَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُّبْصِرُونَ ; پرهيزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه هاى شيطان مى شوند به ياد (خدا و پاداش و کيفر او) مى افتند، ناگهان بيدار مى شوند». 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت چهل و یکم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه بیان اوصاف پرهیزگاران ▫️وَ لاَ يُنَابِزُبِالاَْلْقَابِ، وَ لاَ يُضَارُّ بِالْجَارِ، وَ لاَ يَشْمَتُ بِالْمَصَائِبِ، وَ لاَ يَدْخُلُ فِي الْبَاطِلِ، وَ لاَ يَخْرُجُ مِنَ الْحَقِّ ✍جمله «وَ لاَ يُنَابِزُ بِالاَْلْقَابِ» اشاره به همان چيزى است که در قرآن مجيد آمده، مى فرمايد: (وَلاَ تَنَابَزُوا بِالاَْلْقَابِ) يکديگر را با لقب هاى زشت و ناپسند خطاب نکنيد». زيرا ذکر اين گونه القاب، آتش کينه و عداوت را در دل ها بر مى انگيزد و طرف مقابل را به عکس العمل وا مى دارد و فضاى جامعه را مسموم مى کند و شخصيت افراد را در هم مى شکند. 🔹آزار نرساندن به همسايگان و شماتت نکردن مصيبت زدگان که به دنبال مسئله «تنابز به القاب» آمده، اشاره به رعايت حقوق اجتماعى و احترام انسان ها در همه جوانب است. 🔹از سوى ديگر مى دانيم مصيبت زده، همچون انسان مجروحى است که نياز مبرم به تسليت دارد و شماتت مانند نمک پاشيدن بر زخم اوست و هيچ انسان باوجدانى چنين اجازه اى را به خود نمى دهد که بر زخم کسى نمک بپاشد. ✔️عدم ورود پرهيزگاران در باطل و عدم خروج از دائره حق است که مفهوم وسيعى دارد و به مقتضاى آن پرهيزگار، در افکار باطل رفتار باطل و گفتار باطل وارد نمى شود و در همه چيز و همه جا و نسبت به هر کس و هر کار، تابع حق است و مطلقاً از حق عدول نخواهد کرد. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت چهل و دوم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه بیان اوصاف پرهیزگاران ▫️إِنْ صَمَتَ لَمْ يَغُمَّهُ صَمْتُهُ، وَ إِنْ ضَحِکَ لَمْ يَعْلُ صَوْتُهُ، وَ إِنْ بُغِيَ عَلَيْهِ صَبَرَ حَتَّى يَکُونَ اللّهُ هُوَ الَّذِي يَنْتَقِمُ لَهُ 💠هر گاه سکوت کند سکوتش وى را غمگين نمى سازد واگر بخندد صدايش به قهقهه بلند نمى شود، و هر گاه به او ستمى شود (حتى الامکان)صبر مى کند تا خدا انتقامش را بگيرد ✍پرهيزگاران از سکوت خود غمگين نمى شوند، با اينکه سکوت در بسيارى از مواقع سبب پژمردگى و اندوه است، زيرا سکوت مايه نجات از بسيارى از آفات لسان است، به علاوه سبب تفکّر در اين امور دين و دنياست. 🔹پرهيزگاران با صداى بلند نمى خندند، زيرا قهقهه هاى بلند، راه و رسم ثروتمندان مغرور و افراد بى خيال است. ✔️جمله «وَ إِنْ بُغِيَ عَلَيْهِ...» اشاره به اين است که گاهى دوستان و بستگان و حتى برادران ممکن است ستمى بر انسان وارد کنند که اگر بخواهند به انتقامجويى برخيزد، درگيرى ها ادامه مى يابد و چه بسا به جاى خطرناک و غير قابل جبران برسد. هر گاه در اين گونه موارد انسان راه شکيبايى و تحمّل پيش گيرد و طرف مقابل را به خدا واگذارد، هم خودش از وسوسه هاى خطرناک شيطان رهايى مى يابد و هم آرامش جامعه را حفظ مى کند; ولى بديهى است اين سخن ناظر به دشمنان لجوج و بى رحم نيست که در برابر آنها صبر و سکوت، سبب طغيان و ظلم بيشتر است. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت چهل و سوم 🔰 امیر المومنین به چهار وصف برجسته ديگر از اوصاف پارسايان اشاره مى کند که هر يک مکمّل ديگرى است، مى فرمايد : ▫️نَفْسُهُ مِنْهُ فِي عَنَاء. وَ النَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَة 💠نفس خود را به زحمت مى افکند; ولى مردم از دست او راحتند، خويشتن را براى آخرت به تعب مى اندازد و مردم را از ناحيه خود آسوده مى سازد ✍اشاره به اين است که مشکلات را براى راحتى ديگران پذيرا مى شود; مثلا هر گاه مشکلى در جامعه پيدا شود او براى حل آن خويشتن را به زحمت مى افکند تا ديگران راحت باشند و در واقع اين نوعى ايثار و فداکارى است که انسان براى راحتى بندگان خدا، مشکلات اجتماعى را تحمل کند. 🔹بعضى از شارحان نهج البلاغه جمله سوم و چهارم «أَتْعَبَ نَفْسَهُ...» را به منزله دليل براى دو جمله قبل دانسته اند; يعنى اگر نفس او از ناحيه خودش در زحمت است به سبب اين است که پيوسته براى آماده کردن سراى آخرت مى کوشد و اگر مردم از دست او راحتند به واسطه اين است که او براى اين کار تصميم گرفته است. ✔️اين احتمال نيز وجود دارد که اين دو جمله، ناظر به مسئله ديگرى باشد; دو جمله قبل، اشاره به امور مادى و اين دو جمله اشاره به امور معنوى باشد. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت چهل و چهارم 🔰حضرت سرانجام با ذکر چهار فضيلت برجسته ديگر صفات پرهيزکاران را پايان مى بخشد. ▫️أَتْعَبَ نَفْسَهُ لاِخِرَتِهِ، وَ أَرَاحَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ. بُعْدُهُ عَمَّنْ تَبَاعَدَ عَنْهُ زُهْدٌ وَ نَزَاهَةٌ; وَ دُنُوُّهُ مِمَّنْ دَنَا مِنْهُ لِينٌ وَ رَحْمَةٌ، لَيْسَ تَبَاعُدُهُ بِکِبْر وَ عَظَمَة، وَلاَ دُنُوُّهُ بِمَکْر وَ خَدِيعَة 💠دورى اش از کسانى که دورى مى کند به سبب زهد و حفظ پاکى است و نزديکى اش به کسانى که نزديک مى شود مهربانى و رحمت است، نه اينکه دورى اش از روى تکبّر و خودبزرگ بينى باشد و نزديکى اش براى مکر و خدعه (و بهره گيرى مادى) ✍امام عليه السلام در ذکر اين اوصاف به نکته مهمى اشاره مى کند و آن اينکه: پارسايان در پيوندهاى اجتماعى، دوستيها و دشمنيها، برقرار ساختن رابطه ها يا قطع کردن ارتباط که در تعامل افراد جامعه نسبت به يکديگر اجتناب ناپذير است، اهداف مقدّسى را دنبال مى کنند; اگر از کسى دور مى شوند به جهت آلودگى او يا براى آن است که نزديک شدن به او آنها را گرفتار زرق و برق دنيا مى سازد که آنها به آن مبتلا گشته اند.نزديک شدن آنان به افراد براى اين است که ارشاد جاهلى کنند يا تنبيه غافلى و يا کمک به ضعيف و دردمندى، به عکس دنياپرستان که دورى آنها از افراد به سبب خودبزرگ بينى است و نزديک شدن براى گرفتن بهره هاى مادى و فريب دادن و نيرنگ است. 📝ادامه دارد... ┏━━━🍃🌹🍃━━━┓ @nahjol_balagheh ┗━━━🍁━━

#خطبه_متقین 📌قسمت چهل و چهارم 🔴سرنوشت همّام پس از شنيدن اين خطبه تکان دهنده . 🔰فَقَالَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ عليه السلام: أَمَا وَ اللّهِ لَقَدْ کُنْتُ أَخَافُهَا عَلَيْهِ. ثُمَّ قَالَ: أَهکَذَا تَصْنَعُ الْمَوَاعِظُ الْبَالِغَةُ بِأَهْلِهَافَقَالَ لَهُ قَائِلٌ: فَمَا بَالُکَ يَا أَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ!فَقَالَ(عليه السلام): وَيْحَکَ، إِنَّ لِکُلِّ أَجَل وَقْتاً لاَ يَعْدُوهُ، وَ سَبَباً لاَ يَتَجَاوَزُهُ فَمَهْلاً! لاَ تَعُدْ لِمِثْلِهَا، فَإِنَّمَا نَفَثَ الشَّيْطَانُ عَلَى لِسَانِکَ! 🌐هنگامى که سخن اميرمؤمنان به اينجا رسيد) همام فريادى کشيد و مدهوش شد و جان داد به خدا سوگند من از اين پيشامد بر او مى ترسيدم. سپس فرمود: اين گونه اندرزهاى رسا به آنها که اهل موعظه اند، اثر مى گذارددر اينجا کسى به امام عرض کرد: پس چرا اين مواعظ با شما چنين نمى کند «امام در پاسخ او فرمود: واى بر تو هر اجل و سرآمدى وقت معيّنى دارد که از آن نمى گذرد و سبب خاصّى دارد که از آن تجاوز نمى کند سپس افزود : «آرام باش ديگر چنين سخنى مگو! اين سخنى بود که شيطان بر زبان تو جارى ساخت ادامه مطلب 👇