به راستى اگر انسان از میان تمام کلمات امام(علیه السلام) همین مجموعه فشرده حکیمانه پرمعنا را برنامه زندگى خود قرار دهد، هم در برنامه هاى مادى زندگى پیروز مى شود و هم در جنبه هاى معنوى آن، هم مى تواند فرد را اصلاح کند و هم جامعه را; ولى افسوس که همچون «برق خاطفى» این کلمات نورانى در نظر ما آشکار مى شود و چیزى نمى گذرد که آن را به فراموشى مى سپاریم و همان مسیر زندگى آمیخته با اشتباهات را ادامه مى دهیم.(22) ⚜💠⚜💠⚜💠⚜💠⚜💠⚜💠 📙(1). بهج الصباعة، ج 14، ص 505 . 📙(2). بحارالانوار، ج 68، ص 422 . 📙(3). من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 175. 📙(4). اصول کافى، ج 2، ص 90، ح 8 . 📙(5). بحارالانوار، ج 75، ص 227. 📙(6). کافى، ج 5، ص 85، ح 7. 📙(7). جاثیه، آیه 23. 📙(8). غررالحکم، ح 817 . 📙(9). همان، ح 839 . 📙(10). وفیات الاعیان، ج 6، ص 385; فى ظلال نهج البلاغه، ج 4، ص 345. 📙(11). غررالحکم، ح 10140 . 📙(12). همان، ح 443 . 📙(13). بحارالانوار، ج 69، ص 190 . 📙(14). نهج البلاغه، خطبه 176 . 📙(15). نامه 53. 📙(16). غررالحکم، ح 9408. 📙(17). غررالحکم، ح 9408. 📙(18). بحارالانوار، ج 71، ص 176، ح 11. سوره شعراء، آیه 100 و 101. 📙(19). شرح نهج البلاغه علامه شوشترى، ج 14 ص 508. 📙(20). شرح نهج البلاغه عبده و منهاج البراعة، ذیل حکمت مورد بحث. 📙(21). غررالحکم، ح 11139 . 📙(22). سند گفتار حکیمانه: به گفته مرحوم خطیب در کتاب مصادر، این سخنان حکیمانه به صورت پراکنده در بسیارى از کتب آمده است; از جمله در تحف العقول، روضه کافى، ادب الدنیا والدین، سراج الملوک، غرر الحکم، دستور معالم الحکم، نهایة الارب و کتب دیگر. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 172) #تـفسیـر_حـڪمــت ۲۱۱ #نــهــــج_الــبـلاغـــہ #پـــایـــان 🔮 @nahjolbalaghekhani🔮

 و به مصداق آیه: «(وَعَدَ اللهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُم فِى الاَْرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِى ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِّنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِى لاَ یُشْرِکُونَ بِى شَیْئاً); خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند وعده داده است که به یقین، خلافت روى زمین را به آنان خواهد داد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت بخشید; و دین و آیینى را که براى آنان پسندیده، برایشان پا برجا و ریشه دار خواهد ساخت; وترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل مى کند، به گونه اى که فقط مرا مى پرستند، و چیزى را همتاى من قرار نخواهند داد».(4) بنابراین آنچه در آیات و روایات آمده است با دلیل عقل نیز هماهنگ است.(5) 🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷 پی نوشت: 📚(1). بحارالانوار، ج 51، ص 54، ح 35. 📚(2). بحارالانوار، ج 24، ص 167. مجمع البیان نیز این روایت را ذیل آیه فوق بیان کرده است. ر.ک: مجمع البیان، ج 7، ص 375. 📚(3). انبیاء، آیه 105 . 📚(4). نور، آیه 55. 📚(5). سند گفتار حکیمانه: خطیب(رحمه الله) در کتاب مصادر ذیل این کلام حکیمانه چنین مى گوید: این سخن از جمله خبرهاى غیبى آن حضرت است و به صورت متواتر از آن حضرت نقل شده و به همین دلیل هر گروهى آن را مطابق مذهب خود تفسیر کرده اند; امامیه آن را اشاره به ظهور قائم منتظر مى دانند، معتزله به طور دیگرى تفسیر مى کنند و زیدیه به گونه دیگر. هرگاه این سخن مشهور و متواتر نبود نیازى به این تفسیرها و تأویل ها نداشت، خطى بر آن مى کشیدند و از آن مى گذشتند. سپس از مرحوم طبرسى در مجمع البیان نقل مى کند که در روایت صحیح از امیرمؤمنان(علیه السلام) نقل شده که فرمود: «وَالَّذی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَبَرَأَ النَّسَمَةَ لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیا إلى آخر» این کلام را «ابن حجام» در تفسیرش با دو سند از آن حضرت نقل کرده و مى دانیم که ابن حجام قبل از سید رضى مى زیسته و نیز بحرانى در کتاب برهان و زمخشرى در ربیع الابرار آن را آورده اند. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 170 و 171 با تلخیص). در کتب فراوان دیگرى که قبل از سید رضى تألیف شده نیز این روایت با اضافات یا با اسنادى نقل شده; از جمله تفسیر فرات کوفى (متوفاى 352) و مسند ابن جعد (متوفاى 230).   #تفسیر_حکمت ۲۰۹ #نهج_البلاغه #پایان🚫 @nahjolbalaghekhani

آن گاه امام در سه جمله اخیر از کلام نورانى خود به این نکته اشاره مى کند که اگر انسان با چشم عبرت به اطراف خود بنگرد به حقایق این عالم آشنا مى شود، سپس به تحلیل آن حقایق مى پردازد و اسباب و نتایج آن را درک مى کند و کسى که به اسباب و نتایج آن حقایق آشنا مى گردد عالم مى شود; یعنى راه را به سوى مقصد پیدا مى کند. در واقع پیوند ناگسستنى میان سه موضوع هست: چشم عبرت داشتن، تحلیل حوادث کردن و عالم و آگاه شدن. منظور از عبرت گرفتن این است که انسان حادثه اى را که مى بیند نخست به مقدماتى که آن را تشکیل داده و آثارى که بر آن مترتب مى شود توجه کند سپس مشابه آن را در زندگى خود در نظر بگیرد که این مایه ابصار و بصیرت است و هنگامى که از آن قاعده اى کلى براى خود و دیگران بسازد، این فهم واقعى حادثه است که به صورت علمى قابل قبول در روح و جان انسان جایگزین مى شود. در ذیل حکمت پنجم بحث قابل ملاحظه اى درباره عبرت و تفکّر آورده ایم.(8) 🎁🎊🎁🎊🎁🎊🎁🎊🎁🎊🎁 📚(1). بحارالانوار، ج 67، ص 72 . 📚(2). انفطار، آیه 10-12. 📚(3). جاثیه، آیه 29 . 📚(4). بحارالانوار، ج 67، ص 72 . 📚(5). کافى، ج 2، ص 67 . 📚(6). کافى، ج 2، باب الخوف و الرجاء، ص 67، ح 1. 📚(7). همان، ص 68، ح 6. 📚(8). سند گفتار حکیمانه: در مصادر نهج البلاغه آمده است که جمله اول از این کلام حکیمانه در غررالحکم و جمله دوم و سوم در کتاب کنزالفوائد با تفاوتى ذکر شده و سایر جمله ها هماهنگ با قرآن مجید و سنت پاک نبوى و عقل و ذوق سلیم است. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 170). مرحوم علامه مجلسى در بحارالانوار حدیثى شبیه همین گفتار حکیمانه را از امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) با اضافاتى نقل کرده است. (بحارالانوار، ج 75، ص 352) #تفسیر_حکمت_208 #نهج_البلاغه #پایان 📿 @nahjolbalaghekhani📿

🌸امام علی(ع) می فرمایند ✍🏼در #آغاز_سرما خود را #بپوشانید و در #پایانش از آن #استقبال کنید، زیرا با #بدن‌ها همان می‌کند که با #برگ درختان انجام می‌دهد. #در آغازش می‌سوزاند و در #پایان #می‌رویاند.🌹 نهج البلاغه، حکمت128 @Nahjolbalaghekhani •┈••✾🍃🍂🍃✾••┈•