شرح جناب استادذوفقاری

📙 جلسه هشتم ، درس استاد، بخش اول _ نبوت و امامت 💠ادامه بحث امامت عامه : وَاعْلَمُوا اَنَّكمْ لَنْ تَعْرِفُوا الرُّشْدَ حَتّي تَعْرِفُوا الَّذي تَرَكهُ، وَ لَنْ تَأْخُذُوا بِميثاقِ الْكتابِ حَتّي تَعْرِفُوا الَّذي نَقَضَهُ، وَلَنْ تَمَسَّكوا بِهِ حَتّي تَعْرِفُوا الَّذي نَبَذَهُ. فَالْتَمِسُوا ذلِك مِنْ عِنْدِ اَهْلِهِ، فَاِنَّهُمْ عَيشُ الْعِلْمِ وَ مَوْتُ الْجَهْلِ، هُمُ الَّذينَ يخْبِرُكمْ حُكمُهُمْ عَنْ عِلْمِهِمْ، وَصَمْتُهُمْ عَنْ مَنْطِقِهِمْ، وَ ظاهِرُهُمْ عَنْ باطِنِهِمْ، لايخالِفُونَ الدِّينَ وَ لايخْتَلِفُونَ فيهِ، فَهُوَ بَينَهُمْ شاهِدٌ صادِقٌ، وَ صامِتٌ ناطِقٌ. (خطبه۱۴۷) ترجمه : و بدانيد راه حق را نشناسيد مگر كساني را كه آن را ترك كردند بشناسيد، و پيمان قرآن را محكم نگيريد مگر به آنان كه عهد كتاب را شكستند شناخت پيدا كنيد، و متمسّك به آن نشويد مگر به وضع آنان كه آن را به جانبي انداختند معرفت پيدا نماييد. همه اين واقعيات را از اهلش (كه اهل بيت پيامبرند) بخواهيد، زيرا آنان حيات علم و مرگ جهلند، آنان كه سخنان حكيمانه شان شما را از دانششان، و سكوتشان از گفتارشان، و ظاهرشان از باطنشان خبر مي دهد، نه در مخالفت با دين اند و نه در دين اختلاف مي كنند، دين در ميان اهل بيت گواهي است راستگو، و ساكتي اسـت گويا. 🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃 💠 بحثی در معرفت شناسی داریم با عنوان : تعرف الأشياء بأضدادها شناخته می شود اشیاء با ضدش اما چگونه چیزی را با ضدّش می شود شناخت؟! در پاسخ استادگرامی می فرمایند : اضداد وجه تمایز را نشان می دهد و گرنه جایگزین تعریف نمی شود. در واقع تعریف باید جامع افراد و مانع اغیار باشد . در تعریف جنس و فصل لازم است . "جنس" وجوه مشترک را بیان می کند (انسان در حیوانیت با همه حیوانات مشترک است) و "فصل" وجوه افتراق را بیان می دارد (موضوعی را از موضوعات دیگر جدا می کند) مثلا انسان را حیوان ناطق تعریف می کنند. در جنس حیوان بودن او با سایر حیوانات مشترک است و چیزی که او را از حیوانات جدا می کند در فصل ناطق بودن اوست . پس در واقع اَضداد می تواند مانع اَغیار شود. 🔶 امام می فرمایند : شما هدایت را نمی شناسید مگر با شناخت آن کسی که آن را ترک کرده است (تعرف الاشیاء باضدادها) 🔶 شما پای بند به میثاق کتاب نخواهید بود مگر با شناخت کسی که آن را نقض کرده است . (یعنی ضد چیزی را ببینیم تا متوجه اصل آن شویم ) 🔶رشد ، هدایت و میثاق را از اهلش درخواست کنیم . 🔶 اینان حیاتِ علم و مرگِ جهل هستند. 🔶 آن ها کسانی هستند که حُکمشان شما را از علمشان با خبر می کند. 🔶 آنان سکوتشان نشانگر گفتارشان است .(سکوت آنان معناداراست) 🔶ظاهر و باطنشان یکی است . 🔶نه با دین خدا مخالفت می کنند ونه با یکدیگر در دین خدا اختلاف می ورزند. 🔶 در دین خدا اختلاف نیست و این دلیل حقانیت آن ها است . 🔶قرآن در بین آنها شاهدِ صادق است و صامتِ ناطق . یکی از نشانه های برحق بودند آنان حضور شاهد قرآنی در کلامشان است . قرآن با آنان به نُطق در می آید .

📚 آشنایی با منابع نهج البلاغه 🔻 ترجمه های نهج البلاغه ✍ ترجمه دکتر سید جعفر شهیدی ترجمه مرحوم دکتر شهیدی بر نهج البلاغه یکی از فاخرترین و زیب ترین ترجمه هاست که در نوع خود انگشت شمار و کم نظیر است. مرحوم شهیدی در مقدمه ترجمه خود درباره ویژگی برجسته این ترجمه می‌ گوید: «سخنان مولی علی(علیه السلام) در عین برتری و علوّ معنی به زیور های لفظی نیز آراسته است: استعاره، تشبیه، جناس، موازنه سجع و مراعات النظیر؛ به ویژه صنعت سجع که در سراسر کتاب نهج البلاغه دیده می‌ شود، و امیرمؤمنان(علیه السلام) به سجع‌گویی شناخته بوده اند. بدین رو کوشیدم تا در حد توانایی خویش ضمن برگرداندن عبارت عربی به فارسی چندان که ممکن است صنعت های لفظی را نیز رعایت کنم. نیز کوشیده ام تا در ترجمه، هر واژه فارسی برابر واژه عربی قرار گیرد و اگر نیازی به آوردن کلمه ای یا جمله ای برون از متن افتاده است آن را میان دو خط تیره نهاده ام». 🔹منبع :مقدمه سید جعفر شهیدی بر ترجمه نهج‌البلاغه

📜 آشنایی با نهج البلاغه 💠 گردآورنده نهج البلاغه : 🔷🔹مقام سید رضی در ادبیات عرب سید رضی _رحمة الله عليه_ علاوه بر اینکه مردی فقیه ، ادیب ، مفسر قرآن ، متکلم ، حکیم و... بود، در بیست سالگی استاد مسلم ادبیات عرب به شمار می آمد ؛ تا آن جا که ثعالبی و خطیب بغدادی او را سرآمد شاعران آل ابو طالب می دانند. صاحب بن عبّاد با آن که از مقام علمی بالایی برخوردار بود ودر خرده گیری بر اشعار متنبّی _شاعر معروف و چیره دست عرب _شهرت داشت ، مشتاق مطالعه و شنیدن اشعار سید رضی بود. گفتنی است او در ۲۹ سالگی در مرگ ابو طاهر حسن ناصرالدوله حمدانی مرثیه ای سرود که استادش ، ابن جنّی ، شرح نفیسی بر آن نوشت .

#جلسه_ششم شرح نهج البلاغه استاد_خطبه اول/فرازسوم (بخش 6)

💠 خطبه اول (جلسه۶) 🔶 فراز سوم (آفرینش جهان _ فرشتگان ) : أُمناءُ علي وحْيهِ، والْسِنةٌ اِلي رُسُلِهِ، و مُخْتلِفُون بِقضائِهِ و امْرِهِ. و مِنْهُمُ الْحفظةُ لِعِبادِهِ، و السّدنةُ لاِبْوابِ جِنانِهِ. و مِنْهُمُ الثّابِتةُ فِي الاْرضين السُّفْلي اقْدامُهُمْ، والْمارِقةُ مِن السّماءِ الْعُلْيا اعْناقُهُمْ، والْخارِجةُ مِن الاْقْطارِ ارْكانُهُمْ، و الْمُناسِبةُ لِقوائِمِ الْعرْشِ اكتافُهُمْ، ناكسةٌ دُونهُ ابْصارُهُمْ، مُتلفِّعُون تحْتهُ بِاجْنِحتِهِمْ... 🔸🔸🔸🔸🔸 💠 ترجمه خطبه اول 🔶 فراز سوم: امين وحي خداوند، و زبان گويا به سوي پيامبران، و واسطه اجراي حكم و امر حق اند. گروهي محافظان بندگان از حوادث، و دربانان درهاي بهشتهايند. بعضي قدمهايي ثابت در قعر زمينها، و گردن هايي بالاتر از برترين آسمان، و هيكل هايي از پهندشت هستي گسترده تر، و دوشهايي مناسب پايه هاي عرش دارند، ديدگانشان در برابر عظمت عرش به زير افتاده، و در زير آن جايگاه در بالهاي خود پيچيده اند...

📎 خلاصه توضیحات استاد :(جلسه۶) 🔶 در ادامه خطبه اول ( خلقت عالم _ فرشتگان ) 🔴 در جلسه قبل اشاره شد که امیرالمومنین (ع) فرشتگان را به ۴ دسته تقسیم نمودند و هردسته را توصیف فرمودند. 🍃 در ادامه : 🔶 برخی از آنان امین بر وحی خداوند وزبانی گویا برای پیامبرانش و برای بیان آنچه مقدر کرده و مقرر داشته در آمدو شد هستند. (مختلفون بقضائه و امره) وحی خداوند بر مردم یعنی همان ارتباط خدا با خلق خودش و همین ارتباط ، انسان را به درجه کمال می رساند 👌این وحی عالی ترین محبت خداوند بر بندگانش است . شیاطین که دشمنان خداوند و انسان ها هستند ، نمی خواهند که این وحی به دست انسان برسد ، پس می کوشند تا در وحی تغییراتی ایجاد کنند ولی خداوند تلاش آنان را ناکام گذاشته تا وحی به سلامت به پیامبران و افراد بشر برسد. این دسته از فرشتگانِ امین ، مأمور امنیتی وحی هستند و بدون هیچ دخل و تصرفی وحی را به سلامت به پیامبران می رسانند وجبرئیل رییس فرشتگان وحی است و گروهی از فرشتگان با جبرئیل همکاری می کردند. 🔶 آنان زبانِ گویای خداوند به سوی بندگانش و سخن گویان خداوند هستند . 🔶اختلاف به معنای پیاپی آمدن است . مختلفون : دائم در آمدو شد هستند. قضایِ الهی ( آنچه خدا مقدر کرده) و امرِ الهی ( آنچه خدا مقرر کرده ) در شب قدر ، که شب تقدیرِ امور است ، می آیند و می روند .( در حال استمرار است) 🔶 اطلاعاتی که امیر المومنین در باره فرشتگان داده اند فوق العاده ارزشمند است . 🔶فرشتگانی که نگاهبان بندگان خداو دربانان بهشت ها هستند. (سَدَنة جمع سادِن به معنای خادم و نگهبان) ✅ در سوره انفطار هم اشاره شده است 👈 💢وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ و بی‌تردید بر شما نگهبانانی گماشته‌اند (۱۰) 💢كِرَامًا كَاتِبِينَ بزرگوارانی نویسنده‌ (۱۱) ( کرام الکاتبین ، فرشتگانی که کارهای ما را می نویسند و بسیار شریفند) 🔻 این فرشتگان خبرچین نیستند بلکه یک حافظ به تمام معنا هستند . 🔻و جزییات را ثبت می کنند . 🔻اینها شاهد بر بندگان هستند تا روز قیامت شهادت بدهند خوبی ها و بدی ها را . 🔻دیگر اینکه حضور آن فرشتگان همراه انسان ها باعث مراقبت بیشتر در ما می باشد . (بیشتر دقت می کنیم چون ایمان داریم که کارهای ما ثبت می شود ) 🔻 اینها شیاطین را دور می کنند. 🔻 از بلایای طبیعی هم انسان را حفظ می کنند (احتجاج طبرسی ص ۳۴۸) 🔻آن فرشته ای که مأمور ثبت کارهای بد انسان هااست از طرف خداوند دستور دارد تا هفت ساعت صبر کند ، شاید توبه کنند. سپس ثبت کند. 👌پس باید به دنبال راهی برای توبه باشیم. 🔶یکی از راههای توبه این است که بگوییم دیگر سراغ مقدمات گناه هم نمی روم . یک راه دیگر اینکه انسان تا قبل از هفت ساعت توبه کند . 🔶گروه دیگر از فرشتگان : 🔻 گام هایشان را بر طبقات زیرین زمین نهاده و 🔻گردن هایشان از گریبان آسمان های فرازین به در آمده و🔻 اندامشان از مرزهای گیتی بیرون زده و🔻 پایه های عرش الهی بر شانه هایشان نشسته است و🔻 چشمانشان در پیشگاه عرش به زیر فرو افتاده است . 🔻این فرشتگان بالهایشان را به دور خودشان جمع کرده اند (به علامت فروتنی و خاکساری ) در برابر عرش . 🔻 پرده های عفت و پارچه های قدرت میان ایشان و فرو دستانشان آویخته شده است . 🔶از آنجاییکه عرشِ خدا مادی نیست ،پس معلوم می شود این فرشتگان کل عالم ماده و معنا از عرش تا فرش را پوشش می دهند.

🖇توضیحات تکمیلی جناب استاد: (جلسه۶) 🔻آیات منتخب از سوره مبارکه غافر: 💢 الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ فرشتگانی كه عرش را حمل می‌كنند و آنان كه پیرامون آن هستند، همراه سپاس و ستایش، پروردگارشان را تسبیح می‌گویند و به او ایمان دارند و برای اهل ایمان آمرزش می‌طلبند، [و می‌گویند:] ای پروردگار ما از روی رحمت و دانش همه چیز را فرا گرفته‌ای، پس آنان را كه توبه كرده‌اند و راه تو را پیروی نموده‌اند بیامرز، و از عذاب دوزخ نگاهشان دار. (۷) 💢رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَآئِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ ۚ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ای پروردگار ما آنان را در بهشت‌های جاودانی كه به آنان و به شایستگان از پدران و همسران و فرزندانشان وعده داده‌ای در آور؛ یقیناً تو توانای شكست‌ناپذیر و حكیمی؛ (۸) 💢وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ ۚ وَمَنْ تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ و آنان را از عقوبت‌ها نگه دار، و هر كه را در آن روز از عقوبت‌ها نگه داری بی‌تردید او را مورد رحمت قرار داده‌ای؛ و این همان كامیابی بزرگ است. (۹)

🌺﷽🌺 لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ ۗ وَإِذَآ أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوٓءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ ۚ وَمَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَالٍ 🌸🍃🌸🍃🌸 برای انسان از پیش رو و پشت سر، مأمورانی است كه همواره او را به فرمان خدا [از آسیب‌ها] حفظ می‌كنند. یقیناً خدا سرنوشت هیچ ملتی را [به سوی بلا و نكبت و شكست و شقاوت‌] تغییر نمی‌دهد تا آنكه آنان آنچه را [از صفات خوب و رفتار شایسته‌] در وجودشان قرار دارد به زشتی‌ها و گناه تغییر دهند. و چون خدا نسبت به ملتی آسیب بخواهد [برای آن آسیب‌] هیچ راه بازگشتی نیست؛ زیرا برای آنان در برابر خدا هیچ یاوری نخواهد بود. (رعد : ۱۱)

eitaa.com/nahj_99 http://sapp.ir/nahj_98

با شرح مختصری از جناب استادذوفقاری

📙جلسه هشتم ، درس استاد ، بخش دوم _ نبوت و امامت 💠ادامه بحث امامت عامه : اِنَّمَا الاَْئِمَّةُ قُوّامُ اللّهِ عَلي خَلْقِهِ، وَ عُرَفاؤُهُ عَلي عِبادِهِ. لا يدْخُلُ الْجَنَّةَ اِلاّ مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ، وَ لا يدْخُلُ النّارَ اِلاّ مَنْ اَنْكرَهُمْ وَ اَنْكرُوهُ. (خطبه ۱۵۲) 🌼🌼🌼 امامان از اهل بيت از جانب خداوند تدبيركننده امور مردم، و مراقبان حق بر بندگانند. به بهشت وارد نمي شود مگر كسي كه آنان را بشناسد و آنان هم او را بشناسند، و به جهنّم وارد نمي گردد مگر كسي كه آنان را انكار نمايد و آنان هم او را از خود ندانند. 🌼🌼🌼 💠 درادامه بحث امامت عامه جناب استاد اشاره ای دارند به قسمتی از خطبه ۱۵۲ که به هدایتگری پیشوایان دینی و امامانِ هدایت می پردازدو مقام ایشان را در پیشگاه حق و موقعیتشان را در جامعه انسانی بیان می دارد. 📖 در توضیح این فراز می فرمایند: "قُوّام" جمع "قائم" است . یعنی ایشان مدبّر امور خلق و موجب پایداری و برپایی هستند. آنان مدیران واقعی هستند که خود برپا بوده و مردم را برپا نگه می دارند. تعبیر به "عرفاء" نیز اشاره به این مسأله دارد که آن ها به علت شناختی که درباره مردم و شرایط زمان ومکان دارند و به مصالح ومفاسد آن ها آشنایند ، هرکسی را در جای مناسب می نشانند و هر کار را در موقع مناسب انجام می دهند. "لایدخل الجنّة..." و " لا یدخل النّار..." در بیان تأکید آمده است ؛ هنگامی که بپذیریم ایشان از طرف خداوند تعیین شده اند ، کسی که آنان (ائمه) را به رسمیت بشناسدو آنان (ائمه) اعمالش را صحیح بشناسند به یقین ، اهل بهشتند وکسی که ایشان را انکار کند ، در واقع فرمان خداوند را انکار کرده ، پس سزاوار دوزخ است.و کسی که آنان (ائمه) اعمالش را منکر بشمارند ، او نیز اهل دوزخ است .

📚 آشنایی با منابع نهج البلاغه 🔻ترجمه های نهج البلاغه ✍ ترجمه آیت الله طالقانی از ویژگی های این اثر، گزینش متنی دقیق و مطابقت شده با چهار نسخه معتبر، نوشته دانشمندی از قرن دهم، معروف به «ابن شدقم» است، وی با شیوه ای پژوهش‌گرانه نسخه خود را از روی چهار نسخه نوشته است. ویژگی دیگر آن که در این ترجمه کوشش شده است سخنان امیرالمؤمنین(علیه السلام) به طور جامع از روایات منابع دیگر در پاورقی با سند و واسطه های روایت نقل شود تا هم سند و اعتبار کار سیدرضی روشن گردد، و هم مطلب با جامعیت و اتقان بیشتری در اختیار خواننده قرار گیرد. امتیاز دیگر این ترجمه آن است که مرحوم آیت الله طالقانی در پاورقی ترجمه بیشتر خطبه ها توضیحاتی درباره خطبه یا شرایط تاریخی و شأن بیان خطبه داده اند که در مقدمه هر خطبه به عنوان «مترجم» قرار داده شده است. در اینجا شایسته است توضیح مرحوم آیت‌ الله طالقانی درباره شیوه و سبک نگارش این ترجمه ذکر گردد: «در ترجمه این کتاب سعی نمودیم که از ترجمه مقید تجاوز نکنیم و متن عبارت را بدون کم و زیاد به قالب زبان فارسی در آوریم و اگر برای توضیح و یا از جهت تردید در مفهوم به عبارت بیشتری محتاج شدیم آنرا با علامت ذکر می‌ نماییم. این قدر دقت در این کتاب لازم است، اگر چه در بعضی موارد عبارات شیوایی خود را از دست بدهد، چون این کتاب پس از قرآن مدرک بزرگ اسلامی است! معارف دین پس از قرآن از آن باید گرفته شود، و اختلافات مذهبی و مسلکی مسلمانان به وسیله این کتاب باید حل شود؛ پس باید چنان ترجمه شود که اعتبار آن از دست نرود و خواننده از اصل متن بتواند استفاده نماید.» کتاب «پرتوی از نهج البلاغه» که در واقع تکمیل و ویراستاری نسبت به ترجمه آیت‌ الله طالقانی است در پنج جلد به چاپ رسیده است که جلد نخست آن ۸۱خطبه را ترجمه نموده است. 🔹منبع :پرتوی از نهج‌البلاغه، سید محمد مهدی جعفری، ج ۱، ص ۶۰٫

📜 آشنایی با نهج البلاغه 💠 گردآورنده نهج البلاغه : 🔹🔷 ملکات فاضله سید رضی _رحمة الله علیه_ در عزت نفس ، سخاوت ، مناعت طبع ،آزاداندیشی و غیره...در عصر خود بی نظیر بود. اشعاری که وی در مدح دیگران می سرود ، از مرز حقیقت تجاوز نمی کرد و از سویی هیچ گاه هدایا و صله های سلاطین (حتی سلاطین شیعه) را نمی پذیرفت . او حتی صله ی پدرش را که در برابر شعری نغز به او داده بود نپذیرفت ، اما با این همه ، خود مردی کریم ، سخی و بلند نظر بود . سید رضی با تأسیس دارالعلم در بغداد به تربیت شاگردان بسیاری همت گماشت و حتی تمام مخارج دانشجویان را نیز پرداخت می کرد .