📚آشنایی با منابع نهج البلاغه 🔻شروح نهج البلاغه 🔸عنوان : حدائق الحقائق 🔸 موضوع: شرح نهج البلاغه 🔸 شارح : بیهقی نیشابوری کیدری، محمد بن حسین 🔹🔹🔹🔹🔹 🔸حدائق الحقائق فی شرح نهج‌البلاغة حدائق الحقائق في شرح نهج‌البلاغة اثر قطب‌الدين كيدرى بيهقى كه در آخر شعبان سال 576 ه.ق به زبان عربى، در شرح نهج‌البلاغه سيد رضى نوشته شده است. 🔸ساختار : چنانچه از اين شرح بر نهج‌البلاغه بر مى‌آيد، از سه شرح "منهاج البراعه راوندى" و "معارج نهج‌البلاغه" و "شرح وبرى" گرفته و عبارت‌هاى اين‌ها را جاى جاى آورده است و خود هم بندهايى در شرح افزوده است. 🔸در آغاز شش بيت عربى در ستايش نهج‌البلاغه آورده و پس از خطبه بحثى است، در اقسام البلاغه و احكام‌ها، سپس چهارده نوع از صنايع بديعى از منهاج البراعه نقل شده است. آنگاه شرح آغاز مى‌شود. 🌷🌷🌷

📜 آشنایی با نهج البلاغه 💠 شبه های مخالفان انتساب نهج البلاغه به امام علی علیه السلام : 🔵 شبهه ها و پاسخ ها 🔹شبهه پنجم : برخی از عبارت های نهج البلاغه که از آینده خبر می دهد ، نشان از آن دارد که از آن حضرت عالِم به غیب بوده است ، با این که علم غیب ، مخصوص خداوند و پیامبر صلی الله علیه وآله می باشد . 🔹پاسخ : آری ، در نهج البلاغه از آینده شهرهایی مانند کوفه و بصره ، از آینده افرادی چون معاویه ، مروان ، فرزندان مروان ، حَجّاج ، صاحب زنج و... و همچنین از آینده اقوامی مانند خوارج ، بنی امیه ، بنی عباس ، مغول و... خبر داده شده است . در پاسخ باید گفت : اول این که این خبرها نه تنها در نهج البلاغه ، بلکه در منابعی دیگر و حتی منابع پیش از آن نیز یافت می شود ؛ دوم این که اگر پیامبر اکرم صلوات الله علیه ، از علم غیب آگاهی دارد ، علی علیه السلام نیز باید از آن بهره مند باشد؛ زیرا به سند معتبر از رسول خدا صلوات الله علیه ، نقل شده است که فرمود: 🍃انا مدینة العلم و علیّ بابُها🍃 البته عبارت های خطبه ۹۳ نیز _ که در پاسخ به شبهه پیشین ذکر شد_ پاسخ دیگری به این شبهه است . افزون بر این ، امام علیه السلام ، در خطبه ۱۲۸ نیز تصریح می کند که این خبر دادن از آینده ناشی از علم غیب نیست ، بلکه این سخنانی است که از پیامبر صلوات الله علیه آموخته است .

📢کانال های آموزشی استادگرانقدر جناب آقای دکتر شهاب الدین ذوفقاری 🌟مدرسه نهج البلاغه : eitaa.com/nahj_99 ایتا http://sapp.ir/nahj_98 سروش 🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸 🌟البشری فی معانی القرآن : ( جلسات تفسیر ترتیبی قرآن کریم) https://eitaa.com/joinchat/3030712361Cc1bfdd99d7 🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸 🌟مدرسه قرآنی شمیم رحمت : https://eitaa.com/joinchat/2195914798C32f273d354 🌼 علاقمندان به دنبال کردن مباحث ایشان با این کانال ها همراه بشوید.

#جلسه_بیستم (خطبه دوم_ ادب بندگی در استعانت از حضرت حق جل جلاله) 🍃جناب استاد شهاب الدین ذوفقاری🍃

💠 خطبه دوم ( جلسه ۲۰) 🔶ادب بندگی در استعانت از حضرت حق جل جلاله احْمدُهُ اسْتِتْماماً لِنِعْمتِهِ، واسْتِسْلاماً لِعِزّتِهِ، و اسْتِعْصاماً مِنْ معْصِيتِهِ، و اسْتعينُهُ فاقةً اِلي كفايتِهِ، اِنّهُ لايضِلُّ منْ هداهُ، و لايئِلُ منْ عاداهُ، ولايفْتقِرُ منْ كفاهُ، فاِنّهُ ارْجحُ ما وُزِن، و افْضلُ ما خُزِن. و اشْهدُ انْ لا اِله اِلاّ اللّهُ وحْدهُ لاشريك لهُ، شهادةً مُمْتحناً اِخْلاصُها، مُعْتقداً مُصاصُها. نتمسّك بِها ابداً ما ابْقانا، و ندّخِرُها لاِهاويلِ ما يلْقانا، فاِنّها عزيمةُ الاْيمانِ، و فاتِحةُ الاِْحْسانِ، و مرْضاةُ الرّحْمنِ، ومدْحرةُ الشّيطانِ. و اشْهدُ انّ مُحمّداً عبْدُهُ و رسُولُهُ، ارْسلهُ بِالدِّينِ الْمشْهُورِ، والْعلمِ الْمأْثُورِ... 🔸🔸🔸🔸🔸🔸 💠 ترجمه : خداي را سپاس كه تتميم نعمتش را طالبم، و فروتني در برابر عزّتش را جويايم، و پناه او را از نافرمانيش خواهانم، از او درخواست ياري دارم كه به كفايتش نيازمندم، آن را كه او هدايت كند گمراه نشود، و هر كه را او دشمن بدارد نجات نيابد، و هر كه را او كفايت كند محتاج نگردد، زيرا او سنگين ترين وزنه ها، و بهترين اندوخته هاست. و شهادت مي دهم كه جز خداي يگانه خدايي نيست و او را شريكي نمي باشد، شهادتي كه خلوصش از امتحان گذشته، و بر حقيقتش پايبندم. به آن شهادت تمسك داريم تا زماني كه خدا زنده مان مي دارد، و آن را براي دشواريهاي قيامت ذخيره مي كنيم، كه اين گواهي استواري ايمان، سرلوحه احسان، مايه خشنودي حق، و عامل طرد شيطان است. و شهادت مي دهم كه محمّد بنده و رسول اوست، و او را به دين مشهور، و نشانه معروف...

💠 خطبه دوم ( جلسه ۲۰) 🔶 ادب بندگی در استعانت از حضرت حق جل جلاله اولین جملات این خطبه مربوط به حمد الهی است . امیرالمومنین علیه السلام فرمودند ، من اگر خدا را حمد می کنم ، غرض و هدفم این است که دروازه های نعمات الهی را بیش از پیش به سوی خودم باز کنم . 🍂احْمدُهُ اسْتِتْماماً لِنِعْمتِهِ واسْتِسْلاماً لِعِزّتِهِ و اسْتِعْصاماً مِنْ معْصِيتِهِ 🍂 و برای اینکه خود را در معرض پذیرش عزّت الهی قرار دهم و تسلیم حق تعالی شوم و خود را از معصیت خدا بیمه کنم. 🍂و اسْتعينُهُ فاقةً اِلي كفايتِهِ🍂 از خدا کمک می طلبم ، همان کاری که ما چندین بار در طول روز انجام می دهیم ( ایاک نعبد وایاک نستعین) خدایا از تو کمک می خواهیم . معمولا ما وقتی صحبت از کمک کردن می کنیم به این نحو است که یک حدی از توان برای خود قائلیم و برای قوت بیشتر از دیگران کمک می خواهیم . ❌اما در برابر خداوند این خوف وجود دارد که نکند ما اینگونه کمک بخواهیم . یعنی روی توان خود هم در برابر خدا حساب کنیم و از خدا برای قوت بیشتر کمک بخواهیم . این شرک است ❌ خدایا تا اینجا من آمدم و بقیه اش را تو کمک کن ⛔️ این شرک است ولو خفی . در برابر خدا ما دیگر به حساب نمی آییم ( هیچِ هیچ) امیرالمومنین می فرمایند حواستون باشد. (اسْتعينُهُ فاقةً اِلي كفايتِه) با نهایت فقر و نیاز . من از سر فقر و نیاز برای دستیابی به کفایتش از او کمک می خواهم . 🌟خود را در برابر خدا هیچ بدانیم . ادب بندگی را رعایت کنیم .🌟 گاهی بعضی ژست ها را در مقابل خداوند می گیریم که مایه شرمساری است ‌. ( خدایا ما تلاشمان را کردیم بقیه اش با تو) 🍂اِنّهُ لايضِلُّ منْ هداهُ، و لايئِلُ منْ عاداهُ🍂 هرکس را او هدایت کند ، گمراه نخواهد شد . خدا رفیق نیمه راه نیست . و تا آخر با ماست . گمراه نمی کند کسی را که هدایت کرده است . اورا حیران و سرگردان نمی گذارد . وَئَل : نَجیَ / لا یَئِل : نجات نمی یابد. نجات نمی یابد کسی که خدابا او دشمنی کند . ▪عاداه : خدا با بنده دشمنی کند یا بنده با خدا دشمنی کند؟! ( نظر مفسران در اینجا متفاوت است) البته در نهایت در هر دوحال بنده نجات نمی یابد . ولی طبق سیاق جمله این طور معنی می شود که خدا به بنده اش دشمنی کند. خدا ابتداءً با کسی دشمن نیست مگر اینکه خودش به خودش پشت پا بزند. و کسی که خدا با او دشمنی کند پناهی ندارد و نجات نمی یابد. 🍂ولايفْتقِرُ منْ كفاهُ🍂 کسی که خدا اورا کفایت کند ، هیچ گاه نیازمند نخواهد شد. در دورانی مثل کودکی و قبل از سن تعقل خداوند مارا کفایت کرده است . حیوانات و گیاهان را هم کفایت کرده است . منتها بعداً ما خودمان خواسته ایم که خود را کفایت کنیم ، و اینجا آغاز مشکلات برای ماست . اگرواقعاً کسی همچنان دل ببندد به خداییِ خدا ، وقتی فکر می کندبه جایی رسیده ، باز هم نباید به خودش بهائی بدهد . یعنی در برابر خدا همان بنده ناتوان بماند. 🍂فاِنّهُ ارْجحُ ما وُزِن، و افْضلُ ما خُزِن🍂 پس حمد خدا سنگین ترین وزنه و بالاترین ذخیره است .( الحمدلله ذکر بهشتیان است) 🍂و اشْهدُ انْ لا اِله اِلاّ اللّهُ وحْدهُ لاشريك لهُ🍂 وقتی امیرالمومنین علیه السلام با عظمتی که در عالم هستی دارد می گوید اشهدان لا اله الا الله ، تمام ذرات هستی هم نوا با علی علیه السلام می شوند. 🌟این جملاتی که امیرالمومنین می فرمایند ، دو بُعد دارد، یک بُعدِ آموزشی که ما بفهمیم و یک بُعددیگر این است که حضرت پرده ای از جمال توحیدی خود کنار می زنند.🌟 🍂شهادةً مُمْتحناً اِخْلاصُها🍂 شهادت می دهم که معبودی جز الله نیست ، خدای یگانه ای که شریکی ندارد و این شهادت چنان است که خلوص آن آزمایش شده است . ( همچون کالای استانداردی که مهر تأیید خورده) و اَحَدی در صداقت حضرت در این جمله تردید ندارد( دوست و دشمن) حتی معاویه و خوارج شهادت علی را قبول داشتند. 🍂مُعْتقداً مُصاصُها🍂 (مُصاص از ماده مَص است به معنی مَکیدن . عصاره هر چیزی را مُصاص گویند.) حضرت می فرمایند : من عصاره و مغز توحید را قبول دارم. نه این جنبه های ظاهری. (گاهی اعتقاد به توحید ظاهری است و گاهی قلبی است و گاهی هم وجودی است .) 🍂نتمسّك بِها اَبداً ما ابْقانا🍂 تمسک می جویم ( چنگ می زنم)برای همیشه به این شهادت تا هر زمان که هستم. دوام اعتقاد به توحید و شهادت مستمر مطلوب است . یک لحظه هم اتصال با توحید و خدای یگانه نباید قطع شود وگرنه همان یک لحظه که قطع شود غرق در ظلمت می شود. 🍂و ندّخِرُها لاِهاويلِ ما يلْقانا🍂 ما ذخیره می کنیم این شهادت را برای ترس ها و وحشت هایی که در آینده به ما خواهد رسید . اهاویل : جمع اهوال اهوال : جمع هول هول : ترس و وحشت یعنی انسان این شهادت را باید جایی نگه دارد ( ذخیره کند)

📎 ادامه خطبه و توضیحات جناب استاد : شهادت زبانی ذخیره نیست بلکه باید قلبی باشد. ارادت های قلبی برای ما سرمایه هستند. 🍂فاِنّها عزيمةُ الاْيمانِ، و فاتِحةُ الاِْحْسانِ، و مرْضاةُ الرّحْمنِ، ومدْحرةُ الشّيطانِ🍂 این شهادت آغاز ایمان است . ( عزیمة : نیت قطعی) کسی که تصمیم جدی بر ایمان دارد باید شهادت بگوید . این آغاز احسان است .( هم احسان کنیم ، هم مورد احسان قرار بگیریم) وقتی کسی شهادتین را گفت استحقاق احسان پیدا می کند و سزاوار احسان کردن می شود. (شهادتین گفتن هزینه دارد ) و خدای متعال راضی می شود. مَدحَرَة : آنچه شیطان را دور می کند. زمانی که شهادتین می گوییم ، شیطان می گریزد. در ادامه خطبه دو بخش شروع می شود، چند جمله ای در مدح پیامبر است و در ادامه اوضاع دوران جاهلی است : 🍂و اشْهدُ انّ مُحمّداً عبْدُهُ و رسُولُهُ، ارْسلهُ بِالدِّينِ الْمشْهُورِ، والْعَلَمِ الْمأْثُورِ...🍂 شهادت می دهم که پیامبر اکرم عبد و رسول اوست ، او را فرستاده به دین آشکار و واضح ، (عَلَم : آنچه وسیله شناخت است) (مأثور: آنچه اثرش بر جای مانده است) 🌟عَلَم مأثور چیست؟ اگر بگوییم خود قرآن است ، که در جملات بعدی قرآن را نشان می دهد. اگر بگوییم معجزات آن حضرت است ؟ ممکن است ، ولی برای امیرالمومنین مأثور نبوده ، و اینها را دیدند. ادامه دارد...

مدرسه نهج البلاغه: eitaa.com/nahj_99 ایتا http://sapp.ir/nahj_98 سروش 🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸 انجمن علمی نهج البلاغه: eitaa.com/nahj_olbalagheh

🌺زیارت امیرالمومنین علیه السلام 🔈با صدای جناب استاد ذوفقاری

📚 جلسه اول ، بخش دوم از درس استاد، سلسله مباحث توحید در نهج البلاغه ( در ادامه ) 🔹🔹🔹🔹 💠خطبه اول الْحمْدُ لِلّهِ الّذي لا يبْلُغُ مِدْحتهُ الْقائِلُون، و لا يحْصي نعْماءهُ الْعادُّون، و لا يؤدّي حقّهُ الْمُجْتهِدُون، الّذي لا يدْرِكهُ بُعْدُ الْهِممِ، و لاينالُهُ غوْصُ الْفِطنِ، الّذي ليس لِصِفتِهِ حدٌّ محْدُودٌ، و لا نعْتٌ موْجُودٌ، و لا وقْتٌ معْدُودٌ، و لا اجلٌ ممْدُودٌ. 💠ترجمه : خداي را سپاس كه گويندگان به عرصه ستايشش نمي رسند، و شماره گران از عهده شمردن نعمتهايش برنيايند، و كوشندگان حقّش را ادا نكنند، خدايي كه انديشه هاي بلند او را درك ننمايند، و هوش هاي ژرف به حقيقتش دست نيابند، خدايي كه اوصافش در چهارچوب حدود نگنجد، و به ظرف وصف درنيايد، و در مدار وقت معدود، و مدت محدود قرار نگيرد. 🔹🔹🔹🔹 توضیحات استادارجمند : 🍂الْحمْدُ لِلّهِ الّذي لا يبْلُغُ مِدْحتهُ الْقائِلُون🍂 ستایش مخصوص خدایی است که گویندگان هرگز به حدّ مدح او نمی رسند. هیچ سخنوری نمی تواند ثنای خدارابیان کند. 🍂و لا يحْصي نعْماءهُ الْعادُّون🍂 و شمارشگران نمی توانند نعمت های خدا را بشمارند.( از عهده این کار برنمی آیند) 👌یکی از کارهای خوبی که می شود در این رابطه انجام داد این است که نعمت های خداوند را لیست کنیم که در این صورت حاصلش می شود رسیدن به مقام رضا ؛ که عرفا می گویند بالاترین مقام است . به شرط اینکه پس از برشمردن نعمت ها بگوییم الحمدلله ، که ذکر بهشتیان است. 🍂و لا يؤدّي حقّهُ الْمُجْتهِدُون🍂 حق او را افراد بسیار کوشا هم نمی توانند ادا کنند. چنانچه پیامبر اکرم صلوات الله علیه وآله فرمودند : •ما عرفناك حق معرفتك • 🌟🍂الّذي لا يدْرِكهُ بُعْدُ الْهِممِ و لاينالُهُ غوْصُ الْفِطنِ 🍂🌟 خدایی که همت های بلند نمی توانند او را درک کنند و ذکاوت های دقیق قادر نیستند به او دسترسی پیدا کنند. آدم تیزبین مثل غواص است ( در عمق مطلب وارد می شود ) حتی انسان های تیزبین هم نمی توانند به خدا دست یابند. 🍂الّذي ليس لِصِفتِهِ حدٌّ محْدُودٌ🍂 (صفت در اینجا معنی وصف کردن می دهد.) چون توصیف خدا هیچ محدودیتی ندارد . 🍂و لا نعْتٌ موْجُودٌ🍂 وهیچ وصفی نیست که بشود گفت وصف خداست . 🍂و لا وقْتٌ معْدُودٌ🍂 وقت معین هم ندارد. 🍂 و لا اجلٌ ممْدُودٌ🍂 اوصاف الهی نهایت و پایانی هم ندارد. 🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃 💠 خطبة الوسيلة ( در جلد ۸ اصول کافی) اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي مَنَعَ اَلْأَوْهَامَ أَنْ تَنَالَ إِلاَّ وُجُودَهُ وَ حَجَبَ اَلْعُقُولَ أَنْ تَتَخَيَّلَ ذَاتَهُ لاِمْتِنَاعِهَا مِنَ اَلشَّبَهِ وَ اَلتَّشَاكُلِ بَلْ هُوَ اَلَّذِي لاَ يَتَفَاوَتُ فِي ذَاتِهِ وَ لاَ يَتَبَعَّضُ بِتَجْزِئَةِ اَلْعَدَدِ فِي كَمَالِهِ ... 🔹🔹🔹🔹🔹 🍂اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي مَنَعَ اَلْأَوْهَامَ أَنْ تَنَالَ إِلاَّ وُجُودَهُ وَ حَجَبَ اَلْعُقُولَ أَنْ تَتَخَيَّلَ ذَاتَهُ 🍂 ستایش مخصوص خدایی است که باز داشته است وَهم ها ( خیال ها) را از اینکه جز به وجود او برسند و مانع شده از اینکه عقل ها بتوانند ذات او را تخیل کنند ( چون در تخیل انسان یک زمینه می خواهد که اورا پرورش دهد) 🍂لاِمْتِنَاعِهَا مِنَ اَلشَّبَهِ وَ اَلتَّشَاكُلِ بَلْ هُوَ اَلَّذِي لاَ يَتَفَاوَتُ فِي ذَاتِهِ🍂 خداوند شبیه و مثل ندارد . او کسی است که در ذاتش تفاوتی نیست .( که بخش های متفاوت باشد) 🍂لاَ يَتَبَعَّضُ بِتَجْزِئَةِ اَلْعَدَدِ فِي كَمَالِهِ🍂 بخش بخش نیست که بر اساس عدد و رقم بشود آن را تقسیم بندی کرد.

📚آشنایی با منابع نهج البلاغه 🔻شروح نهج البلاغه 🔸عنوان: الدیباج الوضي 🔸موضوع: شرح نهج البلاغه 🔸شارح :موید، یحیی بن حمزه قرن: 8 🔹🔹🔹🔹🔹 🔸الدیباج الوضي فی الکشف عن أسرار کلام الوصي «شرح نهج‌البلاغة» اثر یحیی بن حمزه الحسینی كه تأليف اين كتاب را به زبان عربى در ربيع‌الآخر سال 718 ه‌.ق به پایان برده است. 🔸اين كتاب شرحى است، سه جلدى بر كتاب نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين. 🔸ساختار: الدّيباج الوضى، بر بنياد چينش متن نهج‌البلاغه كه - به ترتيب- سخنرانى‌ها و نامه‌ها و (گزينْ گفتارها) را در برگرفته است، شامل سه «قطب» است و در هر «قطب»، يكى از اين بخش‌هاى سه گانه را به شرح و گزارش نشسته است. 🔸در پایان كتاب نيز افزونه‌اى بر نهج‌البلاغه كه در پاره‌اى در دست نوشته‌هاست، آمده است و گزارش شده، و پس از آن گزارشى است، از نقش‌هاى انگشترى‌هاى اميرمؤمنان عليه‌السلام كه نویسنده خود افزوده است.

📜آشنایی با نهج البلاغه 💠 داوری ابن ابی الحدید درباره این شبهه ها : از دیرباز گروهی از دانشمندان منصف ، ادیبان و محققان در باب انتساب نهج البلاغه به امام علی علیه السلام تردید نداشته ، از سویی نظرهایی جز این را نیز به شدت رد می کردند. از جمله اینان ادیب و محقق توانای اهل سنت ابن ابی الحدید معتزلی ( متوفای ۶۵۶ه.ق) است . وی در شرح نهج البلاغه می گوید : بسیاری از هواپرستان می گویند بخش عظیمی از نهج البلاغه را دسته ای از سخنوران شیعه ساخته و پرداخته و چه بسا قسمت هایی از این کتاب را به سید رضی نسبت داده اند . اینان کسانی اند که پرده عصبیت دیده حقیقت بین آنان را کور کرده و از راه مستقیم و آشکار حق منحرف گشته اند . برای اینکه نادرستی این پندار را به اختصار روشن کنم ، باید بگویم وضع نهج البلاغه بنابر این پندار که از علی نباشد ، از دو حال خارج نیست : یا همه نهج البلاغه از علی نیست و یا بخشی از آن . سستی و بطلان صورت اول به خوبی آشکار نیست ؛ زیرا صحت اسناد برخی از قسمت های آن به علی به تواتر ثابت شده و همه یا اغلب محدثان و بسیاری از مورخان قسمت های زیادی از آن را نقل کرده اند و چون شیعه نبوده اند ، کسی نمی تواند نقل آنان را به غرضی حمل کند. صورت دوم نیز همان معنا را تأیید می کند ؛ زیرا کسی که به آیین سخن و خطابه آشنا و مأنوس باشد ، بی تردید سخن رکیک وفصیح ، و کلام اصیل وجدید را بازمی شناسد و اختلاف سبک و تفاوت سخن را در می یابد؛ وقتی خواننده ای در نهج البلاغه می اندیشد ، بی تردید همه آن را آب زلالی از یک سرچشمه ، برخوردار از یک روح و جوهر ، و دارای یک طرز و سبک می یابد. 🔹منبع : ابن ابی الحدید ، شرح نهج البلاغه ، ج۱۰ ، ص۱۲۷_۱۲۹.

زیارت اربعین