‍ #أشیاء (یا أیها الذین آمنوا لا تسئلوا عن أشیاء إن تبد لکم تسؤکم) چرا اشیاء لا ینصرف است؟ جمیع بصریون از جمله خلیل و سیبویه گفته اند: اشیاء اسم جمع از شیئ بوده و شیئ نیز لفظا مفرد و در معنا جمع. می گویند اشیاء قلب از شیئاء بر وزن فعلاء با دوهمزه بوده که مابین آن دو الف قرار دارد،لذا بخاطر ثقل و کثرت استعمال قلب مکانی به عمل آمده و لام الفعلش یعنی همزه اول را بر فاء الفعلش یعنی شین مقدم کردند،التقاء ساکنین شد میان یاء و الفی که بعد از آن (و پس از حذف همزه)قرار گرفته،همان الف مابین دو همزه،سپس یاء به تناسب الف مفتوح شد(زیرا هر حرفی ماقبل الف باشد مفتوح است)‌و وزن آن شد لفعاء و از آن جا که اصل وزن آن قبل از قلب، هم وزن حمراء بود، غیر منصرف می باشد. در این رابطه دو قول دیگر از کسائی و فراء موجود می باشد، که اولی مردود دومی ضعیف است،علیهذا آوره نشد،برای دیدن آن دو رجوع شود به منبع ذیل الذکر). اقتباس از البیان (هاتفی)ج۱/ص۴۷۷ نکته: چرا اشیاء بر وزن افعال نیست؟ دو دلیل دارد: ۱.لاینصرف بودنش؛زیرا اگر بر این وزن می بود چون الفش ممدود نبود(چراکه شرط الف ممدود آن است که همزه آن زائد باشد و حال انکه اگر بر وزن افعال باشد همزه لام الفعل است)دیگر غیر منصرف نبود. ۲.جمع أشیاء اشاوی ضبط شده (مانند عذراء، عذاری) در حالی که اگر وزنش افعال می بود اشاوی نمی شد زیرا افعال بر این وزن جمع بسته نمی شود مصباح المنیر شرح نظام،احکام قلب،ص۳۴ ✍️ سینا زرین قلم @nahvvsarfanjomanarbirazavi