از كجا بفهمیم فرزندمان مسؤولیتپذیر شده است؟ آیا نشانههایى دارد؟
جواب:
نشانههاى فرزند مسؤول چنین است:
1. در تصمیمگیرىها متزلزل نیست و به طور معمول تصمیمهاى درستى مىگیرد؛
2. مىتواند برخلاف تصمیم گروه همسالان تصمیم بگیرد؛
3. انتخاب راهى از بین راههاى گوناگون برایش سهل و راحت است؛
4. به طور معمول به انجام كارهاى ساده قانع نمىشود و مایل است وظایف جدىتر و پیچیدهترى را به عهده گیرد؛
5. هدفها و علایق گوناگونى دارد؛
6. وظایف خود را بدون یادآورى یا دستور دیگران (والدین) انجام مىدهد؛
7. بدون جر و بحث، به محدودیتهایى كه از سوى والدین وضع شدهاند، احترام مىگذارد و آنها را رعایت مىكند؛
8. توان حل مشكلات خود را دارد؛
9. مسؤولیت نتیجه اعمال و رفتار خود را مىپذیرد؛
10. براى كارهایى كه انجام مىدهد، دلیل دارد؛
11. در صورتى كه مرتكب اشتباهى شود، به اشتباه خود اعتراف مىكند؛
12. در ناكامىهایش دیگران را مقصر نمىداند؛
13. به پیمانهایى كه مىبندد (قولهایى كه مىدهد)، عمل مىكند؛
14. تا جایى كه در توان دارد، قوانین و مقررات اجتماعى را زیر پا نمىگذارد.
#مسئولیت_پذیری
#پیش_نوجوانی
#نوجوان
@nasletamadonsaz
سن مناسب براى مسؤولیتپذیرى چه سنی هست؟
جواب:
سن فرزند در مسؤولیتپذیر كردن او اهمیت بسیارى دارد. 5 سالگى براى این كار دیر نیست؛ اما مىتوانستید از سنین پایینتر هم آغاز كنید. مسؤولیتپذیرى در كودكان را مىتوان از نوپایى آنان آغاز كرد.
آغاز از نوپایى به این دلیل است كه به كار و فعالیت علاقه دارد؛ از كار كردن و پذیرش مسؤولیت احساس لذت مىكند؛ خود را مهم مىپندارد و احساس استقلال مىكند. براساس پژوهشى روى 250 كودك خردسال، این نتیجه به دست آمد كه 97 درصد آنان دوست داشتند در كارهاى منزل كمك و همكارى كنند.
هر قدر فرزند ما زودتر وظایفى را در خانه به عهده بگیرد، زودتر ملكه ذهنش مىشود.
توجه داشته باشید كه واگذارى مسؤولیت به فرزند، متناسب با سن او و میزان توانایىاش گسترش مىیابد. واگذارى مسؤولیت به فرزند پیش از این كه آمادگى یافته باشد، ممكن است او را دچار یأس كند و اعتماد به نفس او را بگیرد؛ همان گونه كه مسؤولیت دادنهاى دیر هنگام هم او را در زندگى اجتماعى و خانوادگىاش دچار مشكل خواهد كرد. گاهى سن فرزند مناسب است؛ اما هنوز قدرت كافى براى مسؤولیتپذیرى را نیافته است؛ مسؤولیتها باید در حد توانایى فرزند به او واگذار شود. خداوند بزرگ هم انسانها را در حد توانمندىشان مكلف ساخته است: «لا یكلّف اللهُ نفساً الّا وُسعَها»(بقره، 286).
مسؤولیت بیش از اندازه به فرزند (به ویژه نوجوان) ممكن است باعث احساس قدرت كاذب و خودمختارى او شود و مشكلاتى را پدید آورد.
#مسئولیت_پذیری
#پیش_نوجوانی
#نوجوان
@nasletamadonsaz
با چه روشهایى مىتوان مسؤولیتپذیرى را در كودكان ایجاد كرد؟
براى ایجاد مسؤولیتپذیرى در كودكان از راهكارهاى ذیل استفاده كنید:
1. مسؤولیتهاى مربوط به سن آنان را بینشان تقسیم كنید.
2. فرصت لازم را در اختیارشان قرار دهید. 2 یا 3 وظیفه ساده در روز در حد 10 تا 20 دقیقه كافى است. در ضمن توجه داشته باشید كه كودكان براى گذر از فعالیتى به فعالیت دیگر، به زمان نیاز دارند؛ پس به آنها فرصت انتقال بدهید.
3. مسؤولیتها را به بخشهاى كوچك تقسیم كنید تا به خوبى بتوانند از عهده آنها برآیند.
4. چگونگى انجام مسؤولیتها را به آنان بیاموزید. براى اطمینان از درك مسؤولیت به وسیله فرزند، از او بخواهید آن را تكرار كند. گاهى لازم است براى بازدهی بیشتر، راهكارهایى را به آنان نشان دهید؛ براى مثال، به جاى 4 بار خم شدن و برداشتن شىء از روى زمین و 4 بار به سمت كمد رفتن، بیاموزید كه 4 شىء را یك باره بردارد و 1 بار به سوى كمد برود. یا براى مرتب كردن اتاق خود، از اشیاى بزرگتر مثل تخت آغاز كند و بعد سراغ كوچكترها برود یا از نقاط در معرض دید (تخت و جمع و جور كردن لباسها) آغاز كرده، بعد سراغ نظافت كشوهاى كمد برود.
5. بر انجام مسؤولیتها نظارت كنید. براى جا افتادن مسؤولیت، ابتدا همراه فرزندتان باشید تا دست كم 3 بار آن را به درستى انجام دهد. در صورت نظارت مىتوانید با طرح سؤال، كودك را به كشف وظیفه بعدى وادارید. چه كار دیگرى باید در اتاقت انجام شود
#مسئولیت_پذیری
@nasletamadonsaz
یکی از راهکارهای ایجاد نظم در بچه ها دادن زمان بندی در انجام کارهایشان هست.
مثلا به بچه ها بگیم تا یک ساعت دیگه فرصت داری تکلیفت رو انجام بدی☺️
یا تا یک ربع دیگه فرصت داری اسباب بازی ها رو جمع کنی😌
برای بچه های کوچکتر کارهای کمتری از او میخواهیم و زمان محدودتر میدهیم و جمع کردن رو تبدیل به بازی میکنیم مثلا میگیم مسابقه می‌ذارم من زودتر شام درست میکنم یا تو زودتر جمع میکنی😅💪
#نظم
#برنامه_ریزی
#مسئولیت_پذیری
https://eitaa.com/joinchat/1670054016Ca1b358c444
#نسل_تمدن_ساز
با توجه به علاقه فراوان كودكان به بازى، آیا مىتوان از این ابزار براى مسؤولیتپذیر كردن آنان استفاده كرد؟
جواب:
بله. براى كودكان به ویژه زیر 7 سال، استفاده از بازى براى این مسأله بسیار مؤثر است. شما مىتوانید از بازىهاى جالبى براى ایجاد احساس مسؤولیت در كودكان استفاده كنید.
1. ترتیب دادن مسابقه براى جمعآورى وسایل و اسباببازىها و ركوردگیرى؛
2. ایفاى نقش آدم آهنى با كوك كردن همدیگر و جمعآورى وسایل؛
3. ایفاى نقش فروشندههاى دوره گرد و خریدارى وسایل؛
4. ایفاى نقش اسب چرخ و فلك شهربازى و برداشتن یك شىء با هر بار بالا و پایین رفتن؛
5. كوك كردن یك اسباببازى آهنگدار و جمع و جور كردن اسباببازىها تا پایان آهنگ؛
6. بازى خواباندن اسباببازىها در زمان خواب در محل استراحت آنها؛
7. بازى ببین و بگو به این صورت كه 1 دقیقه اتاق و اسباببازىهاى ریخته شده فرزند را نگاه مىكنید و پس از برداشته شدن آنها به وسیله او، به یاد مىآورید كه چه وسایل و اسباببازىهایى را برداشته است؛
8. استفاده از ماشینهاى اسباببازى براى حمل و نقل دیگر اسباببازىها؛
9. ایفاى نقش گنج یاب و جمعآورى خرت و پرتهاى اتاق؛
10. ایفاى نقش مأمور بهداشت و جمعآورى آشغالها؛
11. دادن نقش گارسون به فرزند براى آوردن صبحانه یا شام؛
12. بازى بیرون آوردن لباس بدون این كه پشت و رو شود.
ایجاد مسؤولیت در قالب بازى و سرگرمى، ویژه خردسالى است و پس از مدتى از شكل سرگرمى خارج مىشود و به صورت كار در مىآید.
#مسئولیت_پذیری
#پیش_نوجوانی
#نوجوان
@nasletamadonsaz
نقش والدین در مسؤولیتپذیر كردن فرزندان تا چه حد است؟
جواب:
الگوها به ویژه پدر و مادر در مسؤولیتپذیر كردن فرزندان نقش جدى دارند و همین نقش، بخش عمدهاى از آموزش مسؤولیت به فرزندان را تأمین مىسازد؛ بدین جهت، والدین باید به مسؤولیت پدر و مادرى خود به خوبى عمل كنند و از زیر بار مسؤولیتها شانه خالى نكنند.
اگر فرزندان ببینند والدین آنها به وظایفى عمل مىكنند كه انجام آنها دشوار یا ناخوشایند است، مسؤولیتپذیرى را مىآموزند.
یكى از جلوههاى نقش الگویى والدین، احساس مسؤولیت در برابر یك دیگر است. هماهنگى پدر و مادر و موافقت آنها با هم درباره انتظارات و انجام مسؤولیتها از سوى فرزندان، اهمیت بسیارى دارد؛ پس پیش از اعلام مسؤولیتها به فرزندان، با هم به توافق برسید.
بىثباتى والدین در برخورد با فرزندان، به نقش الگویى آنان در مسؤولیتپذیرى لطمه جدى مىزند. بىثباتى بدین معنا است كه ناخودآگاه دستورالعملها و خواستههاى خود را از فرزندان تغییر دهند و در این خواستهها جدى نباشند؛ البته بىثباتى نباید با انعطافپذیرى اشتباه شود. انعطافپذیرى یعنى كه براى ایجاد مسؤولیتپذیرى در فرزند، راههاى گوناگونى را بیازمایند و بر یك روش اصرار نورزند.
براى این كه فرزندان، انجام مسؤولیتها از جمله خرید را به وسیله والدین از نزدیك ببینند، گاهى همراه بردن آنان براى خرید مطلوب است.
#مسئولیت_پذیری
#پیش_نوجوانی
#نوجوان
@nasletamadonsaz
آیا عواملى وجود دارد كه احساس مسؤولیت در فرزندان را تقویت كند؟
1. برنامهریزى، عامل مهمى براى تقویت احساس مسؤولیت و استمرار انجام آن است؛ زیرا انجام امور در زمان مشخص، قدرت به خاطر سپردن فرزند را افزایش مىدهد.
2. امكانات لازم (كمد، قفسه، جالباسى و...) تقویت كننده مسؤولیتپذیرى است.
3. وضع قانونهایى چون «اسباببازىها تخریب نمىشوند»، «حمام پس از استحمام تمیز مىشود»، «لباسها روى جالباسى قرار مىگیرند» و... در تقویت این حس مؤثرند.
4. یادداشت مسؤولیتها و قرار گرفتن در معرض دید فرزندان، مانع از كمرنگ شدن بىتوجهى به مسؤولیتها مىشود.
5. فرزندان به تمرین نیاز دارند؛ پس براى تثبیت مسؤولیت، چند بار باید تكرار شود.
6. در برابر انجام مسؤولیتها، فرزند خود را تحسین و تشویق كنید. دستكم دو جنبه مثبت در انجام مسؤولیت بیابید و برایش پاداش در نظر بگیرید. پاداشها لازم نیست همیشه مادى باشد؛ بلكه رفتارهایى چون صرف وقت براى فرزند، توجه، مراقبت، همدردى و خوشخلقى نیز پاداش به شمار مىروند.
7. استفاده از شیوه تداعى ـ معانى، احساس مسؤولیت را در فرزند تقویت مىكند بدین معنا كه انجام مسؤولیت محوله را با خاطرهاى خوش همراه سازید تا همیشه هنگام انجام مسؤولیت، شیرینى آن خاطره خوش برایش تداعى، و علاقهاش به استمرار مسؤولیت بیشتر شود.
8. انجام كارهاى خیریه و داوطلبانه اجتماعى و شركت در برنامههایى چون پاكسازى عمومى شهر و كوه و... عامل مهمى در تقویت احساس مسؤولیت فرزندان است.
9. زمینه حضور فرزند را در اردوها و فعالیتهاى جمعى در مدرسه فراهم سازید.
#مسئولیت_پذیری
@nasletamadonsaz
در راه ایجاد مسؤولیتپذیرى در فرزندان، چه موانعى وجود دارد و چگونه مىتوان آنها را از سر راه برداشت؟
جواب:
موانع ایجاد مسؤولیتپذیرى در فرزندان عبارتند از:
1. به دوش كشیدن مسؤولیت به جاى فرزند:
مسؤولیت آماده شدن براى مدرسه، انجام تكالیف، پر كردن اوقات فراغت، امور شخصى، غذا خوردن و... بر عهده خود فرزند است و اگر والدین این مسؤولیتها را به جاى او به دوش كشند، مانع از مسؤولیتپذیرى فرزند مىشوند.
نقش والدین فقط نظارت و كمك در صورت نیاز است. كمك مستقیم به فرزند براى انجام تكالیف مدرسه ممكن است این فكر را در ذهن او ایجاد كند كه به تنهایى قادر نیست كارى را در این زمینه انجام دهد.
2. عدم اعطاى استقلال به فرزند:
براى مسؤولیتپذیر كردن فرزند، باید به او استقلال دهید؛ البته استقلالى منطقى و با نظارت. استقلال و مسؤولیت رابطه تنگاتنگى با هم دارند. اگر به فرزند خود مسؤولیت بدهید؛ اما استقلال در تصمیمگیرى ندهید نمىتواند مسؤولیتپذیر شود و اگر استقلال بدهید و او احساس مسؤولیت نكند، باید منتظر حادثهاى ناخوشایند باشید.
3. ترس از ایجاد تنش با فرزند:
گاهى ترس از ایجاد تنش والدین و فرزند باعث مىشود او را از انجام مسؤولیتهایش معاف دارند و از این اندیشه پیروى كنند كه «برایم راحتتر است خودم انجامش دهم». این رفتار، فرصت مسؤولیتپذیرى را از فرزند مىگیرد و در آینده متضرر خواهد شد.
4. انتقاد از فرزند و سرزنش او:
اگر زندگى كودك با انتقاد و سرزنش همراه شود، احساس مسؤولیت را نخواهد آموخت.
5. كند بودن فرزند در انجام كارها:
برخى كودكان آن قدر كند عمل مىكنند كه والدین، كار و مسؤولیت را از آنان مىگیرند و خود انجام مىدهند. براى ایجاد سرعت عمل در فرزند از بازى ركوردگیرى استفاده كنید.
6. ناقص انجام دادن كارها:
برخى كودكان یا نوجوانان، مسؤولیت واگذار شده را ناقص انجام مىدهند و این باعث مىشود كه والدین یا معلم، وظیفه او را به دیگرى واگذارند یا خود انجام دهند. براى رفع این مشكل، مسؤولیت را به قسمتهاى كوچك تقسیم كنید.
7. سمبَل كردن كارها به وسیله فرزند:
برخى فرزندان به جاى انجام كار، آن را سمبل مىكنند و سرسرى انجام مىدهند؛ براى مثال به جاى تمیز كردن اتاق، تمام وسایل را زیر تخت، داخل كمد یا جاهاى دیگر پنهان مىكنند. در این صورت، مسؤولیت حتما باید با نظارت شما انجام گیرد.
8. تقاضاى انجام مسؤولیت از فرزند در زمان نامناسب:
انجام مسؤولیتها را از فرزندتان در زمانهاى مناسب بخواهید. طبیعى است كه هنگام دیدن فیلمى جذاب از تلویزیون یا در اثناى بازى فوتبال با همسالان، به انجام مسؤولیت رغبت نشان نمىدهد.
9. تذكرهاى پىدرپى والدین:
از تذكرهاى پىدرپى بپرهیزید. یك بار به فرزند خود پیام دهید و فرصتى را در اختیارش قرار دهید تا پیام را در ذهن خود تجزیه و تحلیل كند.
10. عدم پیگیرى و نظارت والدین:
براى اطمینان از انجام مسؤولیتها به وسیله فرزندان، بازرسى منظم و مكرر والدین لازم است.
#مسئولیت_پذیری
@nasletamadonsaz
در مقابل مسؤولیت ناپذیرى فرزندان چگونه برخورد كنیم؟
جواب:
درخواست خود را روشن و كوتاه مطرح كنید و عبارتهایى چون «چقدر خوب مىشود اگر كمك كنى، ممكن است؛ مىشود؛ مىتوانى و...» را به كار نگیرید.
در صورتى كه به مسؤولیت خود عمل نكرد، 5 دقیقه بعد دوباره یادآور شوید. اگر انجام نداد، خود آن را انجام دهید. با این فرض كه شما مادر یا پدرى مهربان بودهاید و هستید و به خواستههاى منطقى او پاسخ دادهاید و مىدهید، با این رفتار شما، احساس گناه خواهد كرد و به درخواست بعدى شما پاسخ خواهد داد.
براى ایجاد مسؤولیتپذیرى، از زور و اهرم فشار استفاده نكنید؛ زیرا به كشمكش و جنجال بین شما و فرزند مىانجامد و افزون بر این كه مانع مسؤولیتپذیرى مىشود، او را به لجاجت نیز وامىدارد.
اگر بر سر كارهاى روزانه با فرزندتان وارد جنگ شوید، برنده نخواهید شد و اگر هم بر او تحمیل كنید، به انتقامجویىاش وامىدارید و با بىنشاطى، عصبانیت و كوتاهى در انجام وظایف، از شما انتقام خواهد گرفت.
#مسئولیت_پذیری
@nasletamadonsaz
تربیت نسل تمدن ساز🇮🇷
در مقابل مسؤولیت ناپذیرى فرزندان چگونه برخورد كنیم؟ جواب: درخواست خود را روشن و كوتاه مطرح كنید و
ادامه...
اگر با برخورد مناسب شما احساس گناه نكرد و براى چندمین بار از زیر بار مسؤولیت شانه خالى كرد، مىتوانید از ساز و كارهاى بازدارنده، به ویژه شیوه بده و بستان استفاده كنید؛ البته حتما پیش از استفاده از این ساز و كارها كه در حقیقت نوعى مجازات هستند، او را آگاه سازید تا بتواند براى جلوگیرى از آنها تصمیم بگیرد. مجازاتهاى اعلام نشده از سوى والدین، حاكى از بىانصافى آنان نزد فرزندان است.
به فرزند خود توضیح دهید كه اگر به مسؤولیت خویش عمل نكند، چه پیامدهایى برایش خواهد داشت؛ البته خوب است كنار اعلام مجازات، پاداشهایى را هم براى انجام مسؤولیتها اعلام كنید.
مواجهه با پیامدهاى منطقى بىمسؤولیتى، راهكار خوبى براى مسؤولیتپذیر كردن فرزند است. پیامد منطقى دیر بیدار شدن از خواب، نرسیدن به سرویس مدرسه، محرومیت از صبحانه، و توبیخ به وسیله اولیاى مدرسه است. پیامد منطقى بىنظمى و قرار ندادن لباس چرك در سبد مخصوص، شسته نشدن آن است و... .
_____________________
منبع:
نسیم مهر جلد 3، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی
#مسئولیت_پذیری
@nasletamadonsaz
اکثر والدین در زمینه تنبلی و مسئولیت پذیری بچه هاشون سوال و چالش دارند .مطالب بالا خیلی کاربردی و مفید است حتما بخونیم و عمل کنیم☺️
#مسئولیت_پذیری
@nasletamadonsaz