⚡️درباره نوعثمانی گری اردوغان در تحولات سوریه
✍ به قلم: سید نیما موسوی
🔹 در سیاست خارجی کشورهای مختلف همواره دکترین‌های توسعه‌طلب نقش اساسی در تدوین سیاست‌خارجی بویژه در عصر بحران‌های بین‌المللی داشته‌اند.
🔸 از دکترین «رشته‌های مروارید» در چین تا شیعه هراسی اردن با عنوان طرح مخدوش «هلال‌شیعی»، «جهان روسی» روسیه، «مراکش بزرگتر»، «سوریه بزرگ» و «کلمبیای بزرگ» و... از جمله نظریات توسعه‌طلبی هستند که با ایجاد درک تاریخی نسبت به نقش ویژه کشور فوق، برای ارتقای جایگاه آن کشور نظریه‌پردازی می کنند.
🔹 در سیاست خارجی ترکیه نظریه «نوعثمانیگری» پوشش‌دهنده این تمایل تاریخی جهت تبدیل شدن ترکیه به یک قدرت منطقه‌ای و جهانی بوده‌است. مهمترین نظریه‌پرداز نوعثمانیگری «دیمیتریس کیتسیکیس» فیلسوف یونانی و مشاور تورگوت اوزال در دهه ۱۹۸۰ بود. وی با ارائه نظریه «آرابولگه: منطقه حائل» تمدن عثمانی را تمدن وسط بین غرب و شرق خواند؛ تمدنی که گستره آن از دریای آدریاتیک تا رود سند بود.
🔸 بازتولید عثمانی از دیدگاه کیتسیکیس می باستی در تعامل با روسیه ارتدکس، ایران شیعی و یهودیت اسراییل شکل می گرفت. تحت همین دکترین، تورگوت اوزال شروع به بهبود روابط با صدام‌حسین، قذافی و دولت سازندگی در ایران کرد.
🔹 با آغاز دوران عدالت و توسعه از سال ۲۰۰۲ عصر دوم نوعثمانیگری این بار با تکیه بر آرای «داوداوغلو» شکل گرفت؛ هرچند که داود اوغلو این مسئله را همیشه تکذیب کرد؛ ولی علاقه وافر شخص اردوغان به «محمد دوم» و «عبدالحمید دوم» که بدنبال احیای نظام خلیفه‌گری در عصر عثمانی بودند این امر را تشدید می کرد.
📌 در نو عثمانی گری، هویت داخلی ترکیه را بر اساس ارزشهای محافظه‌کاری اسلامی و نقطه مقابل ارزشهای کمالیستی بنا کرد که تغییر کاربری ایاصوفیه در سال ۲۰۲۰ و رشد سلفی گری در کردستان مصداق آن بود؛ ارزش هایی که ریشه در آرای «نجیب‌فاضل» روشنفکر اسلام گرای ترک و از دراویش نقشبندی داشت.
💠 اردوغان تا سال ۲۰۱۶ روابط خوبی با نوعثمانیگری اخوانی داشت ولی از ۲۰۱۷ و آغاز ائتلاف او با MHP، اردوغان وزن ترک‌گرایی را در نوعثمانیگری تقویت کرد. وی با کاستن از نقش خود در آسیای غربی بعد از شکست بهار عربی، به سمت تقویت ارتباط با کشورهای آسیای میانه ذیل اتحادیه کشورهای ترک و فعالیتهای «بنیاد بیلیم» کرد.
❌ در یکسال گذشته اردوغان سعی کرد تا مجددا سیاست نوعثمانیگری را در آسیای غربی به جریان بیاندازد. استفاده از عبارت «شهری از تمدن گذشته ما» برای نامیدن بغداد در سفر اخیر به عراق و نیز سیاست توسعه‌طلبانه در سوریه با حمایت از جبهه تحریرالشام و نیز تکرار عبارت بکاررفته درباره بغداد این بار در مورد حلب، رقه و ادلب نشان‌دهنده بازتولید سیاست اردوغان در غرب آسیا طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ بود.
✅ نوعثمانیگری در دهه ۲۰۱۰ بحران‌هایی نظیر بحران کردها از سال ۲۰۱۵، بحران داعش و ... را ایجاد کرد و حتی باعث ایجاد شکاف در روابط بین اردوغان و اوباما در سال ۲۰۱۶ شد؛ امروز هم معتقدم ورود این‌چنینی به ماجرای سوریه بحران مهمی در روابط اعراب و ترکیه، روابط ایران و ترکیه و نیز بحران داخلی کردها و دولت ترکیه را ایجاد خواهد کرد.
❌ سفر ابراهیم کالین به دمشق با هیبتی شبیه به سفر «فیض‌حمید» رییس ISI به کابل پس از پیروزی طالبان، قیاس مع‌الفارق است و نمی تواند وضع این همانی داشته باشد؛ زیرا سوریه در حال تبدیل به کلاف سردرگمی است که شاید از دل آن یک یوگسلاوی جدید در منطقه با فروپاشی ارتش سوریه شکل بگیرد و بیشترین بحران را برای همسایگان سوریه از جمله ترکیه ایجاد کند.
🏷 #اسلام_سیاسی #ترکیه #حزب_عدالت_و_توسعه #اردوغان #نو_عثمانی_گری #اسلام_سلفی #سلفیه_جهادی #القاعده #هیات_تحریر_الشام #جولانی #سوریه
💥 مسْلِمْنا
@nasrway
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⚡️ سوریه آینده، مهره شطرنج اخوان و آنتی اخوان یا بازی مهره ها در نقشه آمریکا؟
✍ به قلم: امیر مسعود جمشید پور
♟ بعد از سقوط اسد، برای بسیاری از تحلیلگران حالتی از انتظار شبیه بازی شطرنج شکل گرفته است.
♟آن‌ها بر این باورند که با تسلط ترکیه بر سوریه و احتمال قدرت گرفتن جریان اخوان المسلمین در منطقه، کشورهای محافظه‌کار عرب خلیج فارس، به‌ویژه امارات متحده عربی و عربستان سعودی، مواضع تند و تیزی در برابر این روند اخوانی خواهند گرفت.
♟ این گروه از تحلیل گران اما به این نکته توجه ندارند که امارات خود یکی از بانیان اصلی تلاش برای سرنگونی رژیم اسد بود و در طراحی «غربی - اسرائیلی» در سوریه نقشی ایفا کرد که مانند جعبه پاندورا عمل کرد؛ روندی که به تطمیع و تضعیف نظام امنیتی و نظامی سوریه منجر شد. این تحلیلگران، با اشاره به «رقابت‌های اخوانی - ضد اخوانی» در لیبی و یمن، بر مفهوم هویت در سیاست خارجی کشورهای خلیج فارس تأکید می‌کنند.
♟ با این حال، نکته‌ای که به نظر می‌رسد باید مورد توجه قرار گیرد این است که این هویت‌های ساخته‌شده در کشورهای حاشیه خلیج فارس نه‌تنها درونی و برآمده از واقعیت‌های تاریخی و اجتماعی این کشورها نیستند؛ بلکه به نظر می‌رسد که بیشتر مرتبط با تقسیم نقشی باشند که آمریکا و دیگر قدرت‌های بزرگ برای مدیریت بهتر جهان عرب به این کشورها واگذار کرده‌اند.
❓برای مثال کشور ذره ای قطر، به‌عنوان یک رژیم پادشاهی رانتی و مرفه در جزیره‌ای کوچک، چه نسبتی با ایدئولوژی اخوان المسلمین دارد؟!
✅ ممکن بود آمریکا همین نقش را برای امارات تعریف می کرد و نقش امارات را درست به قطر می سپرد. بنابراین، در جایی که آمریکا خود، از طریق دستورالعمل‌های بالا به پایین، مدیریت صحنه را بر عهده دارد، تحلیل هویت سیاست خارجی این کشورها باید با احتیاط انجام شود. چنین هویت‌هایی ممکن است عندالاقتضا با نظر آمریکا تغییر کنند یا حتی نادیده گرفته شوند.
✅ در نتیجه، اتکای صرف بر مفهوم هویت برای تحلیل سیاست خارجی این کشورها و پیش‌بینی کنش‌های آینده آن‌ها می‌تواند گمراه‌کننده باشد.
🏷 #اسلام_سیاسی #اخوان_المسلمین #ترکیه #حزب_عدالت_و_توسعه #اردوغان #اسلام_سلفی #سلفیه_جهادی #القاعده #هیات_تحریر_الشام #جولانی #سوریه
💥 مسْلِمْنا
@nasrway