🔻گزیده‌ای از جلسه پنجم بازخوانی کتاب #طرح‌کلی‌اندیشه‌اسلامی‌در‌قرآن استاد #میرباقری 🔰 در هر نظام اجتماعی نمیتوان توحیدی زیست! 🔹توحید، نظامی برای زندگی توحید از دیدگاه نظری بینشی‌ است که پایه و زیربنای نظام فکری است و آن را تعلیل می‌کند. از دیدگاه عملی نیز، قواره‌‌ای است برای اجتماع و شیوه‌ای برای زندگی. به دیگر بیان، توحید، عنوانی است برای سیستم و نظامی که اسلام برای زندگی انسان متناسب دانسته و رشد و بالندگی انسان را در سایه آن نظام ممکن می‌داند. 🔸اندیشه‌ی توحیدی مستلزم نظام اجتماعی خاص انسان فقط در حوزه‌ی فردی مکلف بر پرستش خدا نیست بلکه هر کجا اراده انسان عمل می‌کند و به تبع آن دارای مسئولیت می‌شود، در آن حوزه مکلف به پرستش خدا و احراز از پرستش غیر خداست. لذا اگر بخش عمده‌ای از اراده‌های انسانی معطوف به حیات اجتماعی است، پرستش اجتماعی در آن حیات ضروری‌ است. این نوع از پرستش در واقع پرستش مشاع و جمعی است که در هر مدل و ساختار اجتماعی محقق نمی‌شود. لذا نیاز جدی امروزِ ما، نظام اجتماعیِ متناسب با توحید است. 🔹دو گونه تعلق اجتماعی اخلاق و احساسات و تعلقات اجتماعیِ جامعه به دو نحو ایجاد می‌شوند: یا در ذیل پرستش خدا و یا در ذیل طغیان بر خدا. اگر انسان و جامعه‌ای بر خدا طغیان کرد، یک نوع خاصی از خلقیات در او ایجاد می‌شود. به تعبیر دقیق‌تر که در حدیث شریف عقل و جهل ذکر شده است، تمام صفات حمیده که در ذیل عقل آمده به دلیل طاعت، و تمام رذائل که در ذیل جهل آمده به دلیل استکبار از پرستش و طاعت خدای متعال است. 🔸اخلاق ولایی و نظامات اجتماعی این قوای حمیده مستقیما برای آحاد انسانی جعل نشده است بلکه در اختیار عبد مطلق خداوند که وجود مقدس نبی‌اکرم است قرار گرفته و ما به میزان تولی و تبعیت از ایشان و تبری و دوری از جبهه‌ی شیطان، متصف به این قوا می‌شویم. ساخت اجتماعی جامعه و نظام سیاست و اقتصاد و فرهنگ نیز، تابع و تجلی این قوا و تعلقات است. 🔹وسعت دید موحد در لایه فردی وسعتِ دید انسان موحد از مهم‌ترین اثرات توحید است. در لایه‌ی فردی، وسعت دید به این معناست که انسان موحد، خود را در دنیا و امکانات دنیایی محدود نمی‌کند و زندگی او محصور در لذت‌های دنیا نیست. او زندگی را وسیع‌تر حیات دنیایی می‌بیند و درک می‌کند که بشر با این همه استعداد و امکانات ذاتی برای چند صباح زندگی دنیایی آفریده نشده است. 🔸وسعت دید موحد در لایه اجتماعی اما در بعد اجتماعی، وسعتِ دید انسان موحد این است که او طرح الهی را که انبیاء برای آن مبعوث شدند، در وسعتی حقیقی درک می‌کند. انسان اگر طرح الهی را محدود ببینید، احساس می‌کند که انبیاء شکست خورده‌اند. در حالی‌که اگر کل‌نگر به تاریخ انبیاء بنگریم، درمی‌یابیم که انبیاء در ایجاد مسیر کلی هدایت انسان و ارتقاء سطح بندگی‌اش موفق بوده‌اند. البته پیروزی وهله‌ای پیروان انبیاء به شرط صبر و ایمان در راه انبیاء است. 📱به #ندای_تهذیب بپیوندید: @nedaye_tahzib