نهضتِ روایت
🔷 در مَنار می خوانید: 🔶 نقش مردم در حکومت چیست؟ 💠 به مناسبت ارتحال فقیه مجاهد مرحوم آیت الله مصباح
🗒 نقش مردم در حکومت چیست؟
بخش اول: منشأ مشروعیت از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی چیست؟
✍️#یادداشت_میهمان
▪️ساعتی پس از رحلت فقیه و حکیم مجاهد، مرحوم آیتالله مصباح یزدی، قلمبهدستان معاند و در مواردی دوستان نادان کینههای چندین و چندساله خود را دوباره برجسته کردند و ازآنجاییکه توانایی رویارویی علمی با نظریات ایشان نداشتند و ندارند، شروع به تخریب و مهمتر از آن، تحریف شخصیت ایشان نمودند.
▪️نخ تسبیح این نوشتهها این بود که به مخاطب القاء کنند آیتالله مصباح شخصیتی ضد مردم بود و برای مردم هیچ ارزشی قائل نبود.
▪️در این نوشته سعیمان را میکنیم تا خلاصهای از مبنای ایشان و پشتوانهٔ علمیِ اتخاذ این مبنا کمی صحبت کنیم.
▪️آیتالله مصباح تشکیل #حکومت را ضروری میدانستند؛ اما سؤالی که اینجا ایجاد میشود این است که منشأ #مشروعیت حکومت چیست؟
▪️طبیعی و مبرهن است که اگر مردم این حکومت را بخواهند، حکومت #مقبولیت خواهد داشت؛ اما آیا منشأ مشروعیت، مقبولیت است؟
▪️پس در ابتدا باید ببینیم معنای مشروعیت چیست؟
ایشان مشروعیت در حوزه فلسفه سیاسی را اینگونه معنا میکند که بدانیم چه کسی حق دارد بر مسند حکومت بنشیند و ادارهٔ امور جامعه را در دست بگیرد. بهعبارتدیگر ملاک اینکه فرد یا گروهی در امور اجتماعی حق امرونهی کردن داشته باشند و مردم ملزم به اطاعت باشند، چیست؟
▪️درواقع منظور ایشان از مشروعیت، #حقانیت است. به این معنا که آیا حق این مَسند نشینی را دارند؟
▪️حال برگردیم به پرسش اصلی بحث:
منشأ این مشروعیت چیست؟
یکی از نظریات مهم در این باب به این صورت است که رضایت و خواست #مردم را منشأ مشروعیت حکومت میداند.
▪️نقش مردم در حکومت را میتوان به دو صورتِ حکومتِ مستقیم تمام مردم (دموکراسی کهن) و حکومت نمایندگان اکثریت بر مردم (دموکراسی جدید) تصور کرد. به دموکراسی کهن چندان اقبالی نشد و لذا متفکران سیاسی بر آن شدند تا آن را بهگونهای اصلاح و تعدیل کنند.
▪️منشأ مشروعیت حکومت در دموکراسی جدید، همچون دموکراسی قدیم، مردماند؛ اما در اینجا افراد بخشی از حقوق خود را به حکومت واگذار میکنند؛ یعنی انسان که بر سرنوشت خود حاکم است و میتواند برای رفتار خود مقررات و قوانینی جعل کند، این حق را به حکومت واگذار میکند. این واگذاریِ حقِ حکومت و حاکمیت، به دستگاه حکومت را امروزه در دنیا با نام #دموکراسی جدید میشناسند.
▪️بر اساس این دیدگاه، مقبولیت و مشروعیت توأمان هستند؛ یعنی دلیل و معیارِ مشروع و قانونی بودن حکومت و داشتن حق حاکمیت، فقط به این است که اکثریت مردم به آن رأی بدهند؛ بهعبارتدیگر مشروعیت در سایهٔ مقبولیت به دست میآید و وقتی مردم کسی را پذیرفتند، حکومت او مشروع و قانونی خواهد بود.
ادامه دارد...
#یادداشت
#مشروعیت_و_مقبولیت
#آیت_الله_مصباح