🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 8⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(ثواب) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 8 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(ثواب) ⚜ امیرالمؤمنین در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ می فرمایند : « وَ لاَ رِبْحَ کَالثَّوَابِ » ؛ " هیچ سودی مانند ثواب اعمال صالح نیست. " 🔻در خطبه ۱۱۴ نهج البلاغه می خوانیم : « لَيسَ شَيءٌ بِخَيرٍ مِنَ الخَيرِ إلّا ثَوابَهُ » " چیزی از کار خیر بهتر نیست، مگر ثواب کار خیر." پس معلوم می شود ثواب کار خیر خیلی عظمت دارد ، حتی از خود کار خیر هم بالاتر است. 🔰 در نهج البلاغه شریف مصادیق زیادی برای ثواب کارهای خیر ذکر شده؛ 🔻 مثلاً مولا علی (علیه السلام) در خطبه ۸۳ می فرماید: « کَفَی بالْجَنَّةِ ثَوَاباً وَ نَوَالًا » ؛ " برای انسانی که عمل صالح انجام می دهد و ایمان دارد، بهشت به عنوان ثواب و نتیجه کافی است. " 🔻آنقدر بهشت و ثواب بهشت و ثواب آخرت عظمت دارد که خود مولا در خطبه ۱۹۳ ، معروف به خطبه متّقین ، می فرمایند : اگر اجلی که خداوند برای هر کسی قرار داده و تا پیش از رسیدن آن اجل امکان مرگ وجود ندارد نبود ، متّقین دوست نداشتند حتی به اندازه یک چشم به هم زدن جان شان در قفس تن شان باقی بماند ، بعد در بیان دلیل این رغبت به رفتن از دنیا می فرماید : « شَوْقاً إِلَى الثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ »؛ " آنقدر این اهل تقوا شوق ثواب آخرت دارند و خوف از عقاب که دوست داشتند هرگز روحشان در تن شان ماندگار نشود. " 🔻در حکمت ۳۶۸ ، مولا علی (علیه السلام) می فرمایند : « إِنَّ اللّهَ سُبْحَانَهُ وَضَعَ الثَّوَابَ عَلَى طَاعَتِهِ وَ الْعِقَابَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ » ؛ معیار را در ثواب و عقاب ، طاعت و معصیت معرفی کردند . " خداوند سبحان ثواب را بر طاعت خودش وضع کرد و قرار داد و عقاب را بر معصیتش." لذا کسی نگوید دلت اگر پاک باشد ، همیشه کارهایت درست است ؛ نه باید عمل هم منطبق بر طاعت الهی باشد تا ثواب داشته باشد. 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 9⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(ورع) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 9 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(ورع) 🔰 در ادامه حکمت ١١٣، مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « لَا وَرَعَ كَالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ » ؛ " هیچ ورع و اجتناب از محرّماتی مانند توقّف و احتیاط نزد شبهه نیست. " 🔻گاهی حرامی بیّن و روشن و آشکار است، تکلیف دربارهٔ آن روشن است؛ اما گاهی مسأله و امری مشکوک است که آیا حرام است یا نیست ؛ اینجا شبهه است. 🔻 عالی ترین نوع ورع این است که انسان حتی از احتمال حرام هم اجتناب کند. 🔻 مولا علی (علیه‌السلام) گاهی در نهج‌البلاغه، ورع را جُنَّه و سپر معرفی کردند؛ در حکمت ۴ می‌فرمایند: « الوَرَعُ جُنَّهٌ » ؛ 🔻و گاهی هم سنگر خوبی معرفی کرده اند؛ در حکمت ٣٧١ می‌فرمایند: « لَا مَعْقِلَ أَحْسَنُ مِنَ الْوَرَعِ » ؛ " هیچ سنگری نیکوتر از ورع و دوری از محرمات نیست. " 🔻به همین جهت و به خاطر همین ارزش ورع است که در نامه ۴۵ حضرت خطاب به عثمان بن حنیف می‌نویسند: " اگر چه نمی‌توانید مثل علی باشید در ساده زیستی ، « وَ لَکِنْ أَعِینُونِی بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَاد » ؛ لااقل مرا کمک کنید؛ (از چه راهی؟ اولاً) با ورع و دوری از محرّمات. " 🔻مولا علی (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه معتقدند، کم شدن ورع انسان نتیجهٔ کم حیایی انسان است؛ در حکمت ٣۴٩ نهج‌البلاغه، مولا علی (علیه‌السلام) اینگونه اشاره می‌کنند: « مَنْ قَلَّ حَيَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ » ؛ " هر کس حیایش کم بشود، ورعش کم می‌شود. " 🔻در ادامه هم نتیجه کم شدن ورع را، مرگ قلب معرفی می‌کنند و می‌فرمایند: «مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ» 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 🔟 ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى(زهد) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 10 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(زهد) 🔰 در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ می‌خوانیم: « لَا زُهْدَ کَالزُّهْدِ فِی الْحَرَامِ » ؛ " هیچ زهدی مانند بی رغبتی در حرام نیست. " 🔵 مولا علی (علیه‌السلام) در دو جای نهج‌البلاغه، زهد را تعریف کرده اند؛ 🔸۱. ابتدا در خطبه ۸۱ می‌فرمایند: « أَیُّهَاالنَّاسُ الزَّهَادَةُ قِصَرُ الاَْمَلِ » ؛ " ای مردم! معنای واقعی زهد کوتاه کردن آرزو هاست. " 🔸۲. و دوم در حکمت ۴۳۹ که می فرمایند: " من زهد را بین دو جمله در قرآن پیدا کرده ام؛ آنجا که خداوند سبحان می فرماید: « لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ » ؛ زهد این است که بر آنچه از دست داده اید تأسف نخورید و نسبت به آنچه که به دست آورده اید شاد نباشید." در ادامه حضرت می‌فرمایند: «وَ مَنْ لَمْ يَأْسَ عَلَى الْمَاضِي وَ لَمْ يَفْرَحْ بِالْآتِي فَقَدْ أَخَذَ الزُّهْدَ بِطَرَفَيْهِ » ؛ " کسی که بر گذشته تأسف نخورد و نسبت به آنچه الان هم به دست آورده، شاد و فرحناک نشود، همه دو طرف و جوانب زهد را به دست آورده است. " 🔵 مسأله دیگری که باید به آن بپردازیم، ارزش زهد است؛ مولا علی (علیه‌السلام) در حکمت ۴ نهج‌البلاغه، زهد را ثروت و سرمایه می‌دانند و می‌فرمایند: « الزُّهْدُ ثَرْوَةٌ » . 🔵 مسأله سوم آثار زهد است؛ یعنی زهد و بی رغبتی به دنیا (مخصوصاً حرام) چه اثراتی دارد؟ 1⃣ در حکمت ۳۱ حضرت می‌فرمایند: " کسی که نسبت به دنیای حرام زهد بورزد، مصیبت های دنیا را سبک می‌شمارد" ؛ « إسْتَهَانَ بِالْمُصِيبَاتِ ». 2⃣ در حکمت ۳۹۱ مولا علی (علیه‌السلام) امر می‌کنند که نسبت به دنیا، زهد بورز تا خدا چشم تو را نسبت به عیوب دنیا باز کند؛ بنابراین اثر دوم، چشم بصیرت نسبت به عیوب دنیاست. 3⃣ سومین اثر، از بین بردن و میراندن هوای نفس است؛ در نامه ۳۱ مولا علی (علیه‌السلام) خطاب به فرزندشان می‌نویسند: « وَ أَمِتْهُ بِالزَّهَادَةِ » ؛ " هوای نفس فوران کرده را با زهد و زهادت بمیران. " 4⃣ چهارم ؛ کنده شدن شهوات از انسان است؛ مولا علی (علیه‌السلام) در خطبه ۸۳ می‌فرمایند: « ظَلَفَ الزُّهْدُ شَهَوَاتِهِ » ؛ " بروید مانند انسان عاقلی تقوا پیشه کنید که زهد باعث شده شهواتش از او کنده شود." 🔵 مطلب آخر هم مراتب زهد است؛ 🔻 مولا در حکمت ۱۱۳ می‌فرماید: « لَا زُهْدَ کَالزُّهْدِ فِی الْحَرَامِ » ؛ " هیچ زهدی مانند زهد در حرام نیست. " 🔻و در حکمت ۲۸ هم درجهٔ برتر زهد را اینگونه معرفی می‌فرمایند که: « أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ »؛ " برترین زهد ها مخفی ترین آنهاست. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 2⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (فرائض) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 12 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(فرائض) 🔰 در ادامه حکمت ١١٣، حضرت می‌فرمایند: « لَا عِبَادَةَ كَأَدَاءِ الْفَرَائِضِ» ؛ " هیچ عبادتی ارزشمندتر از انجام واجبات نیست. " 🔻در نهج‌البلاغه شریف، پیرامون فرائض و واجبات سه مطلب کلی است؛ 1⃣ اول ، جایگاه فرائض؛ مولا علی (علیه‌السلام) در حکمت ٣٨٢ می‌فرمایند: " همانا خداوند متعال، بر بدن و اعضا و جوارح شما چیزهایی را واجب کرده که به واسطه آنها در قیامت بر شما احتجاج خواهد کرد. " 🔻در حکمت ١٠۵ هم مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: « إِنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَيِّعُوهَا » ؛ " خدا یک واجباتی را بر شما قرار داده که باید این واجبات را ضایع نکنید. " 🔻و در نامه ۴۵ هم می‌نویسند: « طُوبى لِنَفسٍ أدَّت إلى رَبِّها فَرضَها » ؛ " خوش به سعادت کسی که واجباتی را که خدا بر او تکلیف کرده، در محضر خدا انجام داده باشد. " 2⃣ مطلب دوم، اثر و فایده انجام فرائض است؛ در خطبه ١۶٧ می‌خوانیم: «الْفَرَائِضَ أَدُّوهَا إِلَى اللَّهِ تُؤَدِّكُمْ إِلَى الْجَنَّه» ؛ " واجبات را ادا کنید، تا شما را به بهشت برساند. " 3⃣ اما مطلب سوم، نحوهٔ مدیریت نفس در بحث انجام واجبات و فرائض است؛ 🔸 ۱. اولاً مولا علی (علیه‌السلام)، در حکمت ٣٩ می‌فرمایند: « لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ » ؛ "اگر مستحبّاتی به واجبات ضرر برسانند، اصلاً مایهٔ نزدیکی ما به خدا نمی‌شوند. " 🔻لذا در حکمت ٣٧٩ می‌فرمایند: « إِذَا أَضَرَّتِ النَّوَافِلُ بِالْفَرَائِضِ فَارْفُضُوهَا » ؛ " هر وقت دیدید مستحبّی دارد به واجبی ضرر می‌زند، آن مستحب را ترک کنید. " 🔻و باز هم مولا علی (علیه‌السلام) ، در نامه ۶٩ می‌نویسند: « خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا إِلَّا مَا كَانَ مَكْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفَرِيضَةِ » ؛ " در عبادت ها آن مقداری را که با لذت و نشاط می توانی انجام بده، مگر عبادات واجب که آنها بر تو واجب هستند و اصلاً شرطش نشاط نیست و باید در هر حالتی انجام دهی." 🔸 ۲. مطلب دوم در این نحوهٔ مدیریت این است که « وَلْيَکُنْ فِي خَاصَّةِ مَا تُخْلِصُ بِهِ لِلَّهِ دِينَکَ إِقَامَةُ فَرَائِضِهِ الَّتِي هِيَ لَهُ خَاصَّةً » ، در نامه ۵۳ خطاب به مالک اشتر می نویسند : "در آن بخش خالصی که برای خداوند متعال دینت را خالص می کنی ، اقامهٔ واجبات را قرار بده که این اقامهٔ واجبات فقط برای خداست." 🔻و در نامه ۵۹ حضرت می نویسند از اینکه در انجام واجبات بدنت فرسوده می شود نگران نباش ؛ «وَ ابْتَذِلْ نَفْسَكَ فِيمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكَ رَاجِياً ثَوَابَهُ وَ مُتَخَوِّفاً عِقَابَهُ» ؛ چرا ؟ چون امید ثوابش را داری و از آن طرف هم ترس از عقاب ترک واجبات داری. 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 3⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (حیاء) {بخش اول} 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 13 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(حیاء) {بخش اول} 🔰 در ادامه حکمت ۱۱۳ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند : « لَا إِيمَانَ كَالْحَيَاءِ وَ الصَّبْرِ » ؛" هیچ ایمانی به درجهٔ ارزش حیاء و صبر نمی رسد. " 🔻در نهج البلاغه ما در حکمت ۳۱ بحث صبر را باز کردیم ، لذا در این حکمت فقط به بحث حیاء می پردازیم . 🔵 مطلب اول دربارهٔ حیاء در نهج البلاغه ؛ تقسیم حیاء به حیاء خوب و بد است . 🔰 درباره حیاء خوب، مولا علی (علیه السلام) را بیان کردند ؛ 1⃣ اولین مصداق خجالت کشیدن از فرار از میدان جنگ است ؛ 🔻در خطبه ۶۶ می خوانیم : « فَعَاوِدُوا الْكَرَّ وَ اسْتَحْيُوا مِنَ الْفَرِّ » ؛ یعنی " حمله را تکرار کنید و از فرار خجالت بکشید. " 2⃣ مصداق دوّمی که مولا علی (علیه السلام) آوردند ، خجالت کشیدن از افشا شدن عمل زشت خلوت انسان است. 🔻مولا علی (علیه السلام) در نامه ۶۹ خطاب به حارث همْدان می نویسند : « وَ احْذَر کُلّ عَمَلٍ یُعمَلُ بِهِ فِی السّرّ وَ یُستَحَی مِنهُ فِی العَلَانِیَهِ » ؛ " از هر کاری که در خلوت انجام می دهند ، ولی از آشکار شدنش خجالت می کشند (و علنی خجالت می کشند انجام دهند) بر حذر باش و دوری کن. " 🔰 اما دربارهٔ حیاء مذموم و بد هم ، مولا علی (علیه السلام) چند مصداق بیان کردند ؛ 🔸 ۱. یکی خجالت کشیدن از بخشش اندک است؛ 🔻در حکمت ۶٧ می‌فرمایند: « لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ » ؛ " از بخشیدن و اعطای چیز کم خجالت نکش؛ چون محروم کردن و محروم شدن از انفاق، خیلی بدتر از ندادن همان اندک است. " 🔸۲. دومی گفتن نمی‌دانم است؛ خجالت کشیدن از چیزی که نمی‌دانی و بگویی نمی‌دانم، زشت است ؛ 🔻 مولا در حکمت ٨٢ می‌فرمایند: « وَ لَا يَسْتَحِيَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا يَعْلَمُ أَنْ يَقُولَ لَا أَعْلَمُ » ؛ " کسی از شما خجالت نکشد، وقتی از او درباره چیزی سؤال کردند که نمی‌دانست، به راحتی بگوید نمی‌دانم. " 🔸۳. سومین مصداق در نهج‌البلاغه، خجالت کشیدن از یادگیری است؛ 🔻در همان حکمت ٨٢ می‌خوانیم: « وَ لَا يَسْتَحِيَنَّ أَحَدٌ منِْکُم إِذَا لَمْ يَعْلَمِ الشَّيْءَ أَنْ يَتَعَلَّمَهُ »؛ " کسی از شما خجالت نکشد اگر چیزی را بلد نیست، راحت بگوید من نمی‌دانم و یاد بگیرد. " 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯

🌹سلسله جلسات #درسهای_نهج_البلاغه ✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 📒 #حکمت113 5⃣1⃣ ⭕️ ارزشهاى والاى اخلاقى (تواضع) 🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع

╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮ ✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨ 🌹شرح #حکمت113 ( 15 ) 🔹ارزشهای والای اخلاقی(تواضع) 🔰 در ادامهٔ حکمت ۱۱۳ امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند : « لَا حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ » ؛ " هیچ پیشینهٔ خانوادگی ارزشمندتر از تواضع نیست. " 🔻ابتدا باید اهمیت حسَب و پیشینهٔ خانوادگی را دانست. خانواده و طایفهٔ نیک و صالح آنقدر ارزشمند است که حضرت در نامه ۵۳ خطاب به مالک اشتر می نویسند: " بچسب به صاحبان مروّت و صاحبان حَسَب ها و پیشینهٔ فامیلیِ پاک از اهل خانه های صالح ." 🔻 اما از طرفی در نامهٔ ۳۲ می نویسند : " مردم به حسَب هایشان تکیه می کنند ، مگر کسی که اهل بصیرت باشد. " 🔻و در حکمت ۳۸۹ هم می فرمایند : " کسی که ارزش خود را از دست بدهد ، حَسَب و ارزش خانوادگی به دردش نمی خورد. " 🔻و بلکه گاهی بالاتر ، در خطبه ۱۹۲ مولا علی (علیه السلام) می فرمایند : " ابلیس در حَسَب انسان های متکبر شراکت می کند . " 🔻بر این اساس مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۳۸ معتقدند : « أَكْرَمَ الْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ » ؛ " با ارزش ترین حَسَب حسن خلق است . " 🔰 از طرفی تواضع هم مطلب بسیار مهمی است در نهج البلاغه. در نهج‌البلاغه تواضع به دو نوع مثبت و منفی، تقسیم شده است؛ 🔵 تواضع منفی در حکمت ۲۲۸ اینگونه آمده است: " کسی که نزد ثروتمندی برود و به خاطر ثروتش به او تواضع کند، دو سوم دینش از دست رفته است. " 🔵 اما در مورد تواضع خوب، مولا علی (علیه‌السلام) سه مصداق در نهج‌البلاغه بیان کرده اند: 1⃣ مصداق اول، تواضع حاکم و مسؤولین نسبت به حاجتمندان از مردم است؛ در نامه ۵۳ می‌نویسند: " با حاجتمندان در مجلس عمومی بنشین و به خاطر خدایی که تو را آفریده است، نسبت به آنان تواضع داشته باش." 2⃣ دوم تواضع ثروتمندان نسبت به فقرا؛ در حکمت ۴۰۶ می‌فرماید: " چه زیباست تواضع ثروتمندان برای فقرا به امید طلب آنچه در نزد خداست. " 3⃣ مصداق سوم، روش متواضعانه اهل تقواست؛ در خطبه ۱۹۳ می‌فرماید: « مَشْیُهُمُ التَّواضُع »؛" اصلاً مشی و روش و راه رفتن و زندگی اهل تقوا بر اساس تواضع است. " 🔰 مطلب پایانی، ارزش و آثار تواضع است؛ دو نکته در این باره در نهج البلاغه وجود دارد: 🔸 ۱. نکته اول اینکه با تواضع نعمتهای الهی تمام می‌شود؛ (حکمت ۲۲۴). 🔸 ۲. نکته دوم اینکه تواضع، اسلحه خوبی است بین انسان و شیطان و سربازانش ؛ (خطبه ۱۹۲). 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی ╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯