حافظ ؛ رِند شاعران بیست مهرماه روز بزرگداشت شمس‌الدین محمد معروف به حافظ شیرازی است. شاعری بلندآوازه که گرچه خودش اهل سفر نبود، اما شعرش تا آن‌سوی دریاها پرواز و شیفتگان فراوانی را چه با پای حقیقت و چه با پای مجاز راهی دیار فارس کرد. در باب جناب حافظ حرف‌ها بسیار گفته و نوشته شده و هر کس از پنجره و دریچه‌ای به حافظ نگریسته و توشه‌ای برداشته است. از جناب زرین‌کوب و نگاه تاریخی‌اجتماعی‌شان به حافظ در کتاب #از_کوچه_رندان تا جناب خرمشاهی در #حافظ‌نامه و مرحوم آیت‌آلله حائری در کتاب #درس_سحر و بالاخره کتاب وزین و بی‌نظیر علامه بزرگوار سعادت‌پرور به نام #جمال_آفتاب_و_آفتاب_نظر. این‌ها همه برگ کوچکی است از کتاب‌شناسی عظیم حافظ که نشان‌دهنده جامعیت نگاه و بیان این اعجوبهٔ تاریخ است. اما آنچه بنده را بر آن داشت تا در این روز چند کلامی در باب حافظ بنویسم، اشاره دقیقی است که استادان بزرگوارم در کلاس درس به حقیر آموخته‌اند. حافظ بر اساس نقل تاریخ در ۷۲۶ هجری قمری متولد و در ۷۹۱ هجری درگذشت. به عبارتی حافظ نزدیک به هفتاد سال عمر کرده است. اگر بپذیریم عمر شاعری حافظ ۵۰ سال بوده، بر اساس تعداد غزل های حافظ که نزدیک به ۵۰۰ غزل است، می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که حافظ در طول زندگی هر سال ده غزل یا به عبارتی چیزی نزدیک به هر ماه یک غزل می‌گفته است. این تعداد غزل از شاعری در قدوقامت حافظ طبیعی است که کم است و پیامی دیگر در بر دارد. با همه این مقدمات می‌توان به این نتیجه رسید که حافظ برای هر غزل خود روزها و هفته ها وقت صرف می‌کرده است و شاید از بین چندین غزل سروده‌شده بهترین آن‌ را گزینش می‌کرده است. بله. آن اکسیری که شعر حافظ را فارغ از فضای معنوی و روحانی در صدر توجهات قرار داده است، گزینش است. حرکتی رندانه که در آن زمانه از کمتر شاعری سر می‌زده است. حافظ با استفاده از رعایت اصل گزینش، توانسته است ناب‌ترین غزل‌های فارسی را به نام خود بزند، هرچند مضمون و قافیه را از پیشینیان خود وام گرفته باشد. به نظر می‌رسد رعایت اصل سخت‌گیری در داوری اشعار و گزینش بهترین واژگان و ترکیبات توسط خود حافظ توانسته است چنان رونقی به شعر او بدهد که تا سال‌ها نتوان رقیب درخوری برای غزل‌های ناب او دست‌وپا کرد. اصلی که شاید اگر برخی شاعران پس از زمانه حافظ چون صائب، از او درس می‌گرفتند و رعایت می‌کردند، شاید در زمینهٔ شعری از وی پیشی می‌گرفتند ، هرچند بر آنم که آنچه شعر حافظ را بر قلب و زبان فارسی‌دوستان جاری کرده، عنایات ربانی است. به هر طریق آنچه از این مطلب برداشت می‌کنیم، آن است که در تولید آثار، اصل گزینش را که اصلی مهم و تأثیرگذار است، مد نظر قرار دهیم تا اثر خلق‌شده ماندگار و یگانه باقی بماند. در پس آینه طوطی‌صفتم داشته‌اند آنچه استاد ازل گفت بگو می‌گویم #حافظ #مهر #اصل_گزینش