🔴 در عراق چه می‌گذرد؟! ✍️ #سیاوش_فلاح‌پور 🔹نظام سیاسی که بعد از سقوط صدام و مشخصا از سال ۲۰۰۵ با تدوین قانون اساسی جدید در عراق شکل گرفته با سرعت در سراشیبی فقدان مشروعیت و ناکارآمدی حرکت می‌کند 🔻 در نظام مابعدِ اشغال خاک عراق، تعیین مناسبات قدرت در اختیار مثلثی خارج از قانون اساسی بوده؛ واشنگتن-تهران-نجف. 🔸 تمام تحولات سیاسی و فراگیر عراق طی نزدیک به دو دهه گذشته حاصل توافق این مثلث بوده؛ هر سه ضلع نیز همواره حق وتو داشته‌اند، ❌ این معادله در سال ۲۰۱۱ با خروج آمریکا از عراق در دولت اوباما تا حدی تغییر کرد؛ به این ترتیب که ایران به شکلی فراتر از انتظار توانست جای خالی رقیب را پر کرده و نفوذ خود را افزایش دهد افزایش نفوذ ایران اما نگرانی ضلع سوم [مرجعیت نجف] را به دنبال داشت نمود. ❇️ این نگرانی فشار مرجعیت برای کناره گیری گزینه ایران از قدرت و تغییر نخست وزیر بود؛ به این ترتیب با پیام تاریخی مرجعیت به حزب‌الدعوه، ایران نیز با کناره گیری نوری مالکی و نخست وزیری حیدر العبادی موافقت کرد. ⭕️ العبادی از آغاز برای احیاء توازن پیشین به صحنه آمده بود اما روند تحولات او را به نیرویی ضد ایران تبدیل کرد؛ با بازگشت آمریکا به عراق در ۲۰۱۴ (ائتلاف مبارزه با داعش)، فضا برای نقش آفرینی العبادی مقابل ایران بیشتر مهیا شد 🔰 نقطه اوج این روند، اعلام التزام العبادی به تحریم‌های آمریکا علیه ایران بود؛ حالا ضلع دوم، یعنی ایران نخست وزیری العبادی را وتو کرد و عمر دولت او را به پایان رساند، با سقوط العبادی، سه ضلع مثلث غیر قانونیِ قدرت به این ترتیب مقابل یکدیگر صف‌کشی کردند. ◾️ علاوه بر این ۳ ضلع، بازیگری با توانایی بسیار محدودتر، اما تازه نفس نیز به میدان اضافه شده که بازی با ظرفیت‌های این مثلث را به خوبی بلد است؛ جریان صدر . ❌ تحولات پر سرعت اخیر عراق، از اعتراضات بی سابقه مردمی تا سقوط دولت عبدالمهدی و... از نتایج بحران مشروعیت در عراق هستند، نه علل آن؛ اکنون عراق وارد دور باطل شده و این سیستم دیگر به سختی قادر به ادامه حیات است... 1️⃣ نظامی که شامل ویترینی از دمکراسی و هسته‌ای از مثلثقدرت بود تا حد زیادی مشروعیتش را از دست داده 2️⃣ ناکارآمدی نظام در دهه گذشته وضعیت بحرانی برای عراق ایجاد کرده 3️⃣مثلث قدرت همچون گذشته قادر به مصالحه نیست و دو ضلع آن (ایران و آمریکا) نبردی وجودی رابا یکدیگر آغاز کرده‌اند... 🔹ضربه آمریکا به ایران، حذف سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس بود؛ دو چهره‌ای که نقش مهمی در هدایت بیت شیعیان در ساختار سیاسی داشتند و بسیاری از بن‌بست‌ها با ورود شخصی آن‌ها باز می‌شد اکنون احزاب شیعه در اجماع بر سر انتخاب نخست وزیر یا حتی موضاعات دیگر نسبت به گذشته ضعیف شده‌اند... 🔸باید توجه داشت که معرفی عدنان الزرفی، استاندار سابق نجف به عنوان گزینه نخست وزیری از سوی برهم صالح، اصولا در نتیجه ناتوانی احزاب شیعه در توافق بوده است؛ اقدامی که از سوی بخش عمده احزاب شیعه (به استثناء جریان صدر) به مثابه دست اندازی به حقوق سیاسی آنان از سوی صالح تلقی شده است... ❌ ضربه ایران به آمریکا نیز عبور از خط قرمز حملات مستقیم به پایگاه‌های میزبان نیروهای آمریکا و آغاز فشارهای قانونی برای اخراج نظامیان این کشور از عراق است؛ علاوه بر این، برخی حملات راکتی مقطعی به مواضع نیروهای آمرکایی را نیز در چارچوب فشارهای تهران علیه واشنگتن تفسیر می‌کنند... ◾️ در سایه چنین شرایطی، چه مسیری پیش روی دولت و فراتر از آن، نظام‌ سیاسی عراق قرار دارد؟ اگر عدنان الزرفی تجربه‌ای همچون توفیق علاوی داشته باشد یعنی ناکامی در تشکیل جلسه رای اعتماد با حد نصاب ۱۶۵ نماینده یا عدم رای اعتماد و... به طور طبیعی گزینه کودتا محتمل می‌شود؛ به این معنا که بخشی از نظامیان، 'جریانی خاص' را مانع از حل بحران معرفی کرده و برای حذف آن جریان وارد میدان شوند کدام جریان؟ طبیعتا احزاب نزدیک به ایران. ⭕️ به یاد داریم که بخشی از تنش‌های منتهی به سقوط دولت عبدالمهدی، مربوط به تلاش او برای مهار حلقه‌ای خاص در نیروهای نظامی عراق بود که به تعبیر نخست وزیر، "ارتباط نامتعارف با سفارت‌های خارجی" داشتند طبیعتا تحقق چنین سناریویی با موانع مختلفی مواجه خواهد شد ازجمله وجود نیرویی به نام حشد شعبی 🔺 بحران نظام سیاسی عراق به اوج خود رسیده مقبولیتش را نزد مردم از دست داده همچون گذشته قادر به حل منازعات سیاسی با رجوع به مثلث قدرت نیست بنابراین حتی اگر مساله نخست وزیری بعد از نزدیک به ۲ سال بدون وقوع سناریویی خشونت آمیز حل شود ، باز هم باید منتظر سریال بحران‌های بعدی در این کشور باشیم 💢 این بحران‌ها تا پایان جنگ اراده میان تهران و واشنگتن، نه صرفا در عراق، بلکه سراسر منطقه خاورمیانه ادامه خواهد داشت. @norebasirat