✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ #حکمت_3 : ✨الْبُخْلُ عَارٌ وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ وَ الْفَقْرُ يُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ حُجَّتِهِ وَ الْمُقِلُّ غَرِيبٌ فِي بَلْدَتِهِ . 💠 بخل ننگ و ترس نقصان است و تهیدستی مرد زیرک را در برهان کند می‌سازد و انسان تهیدست در شهر خویش نیز بیگانه است. 🔴 شرح: بخش اول 🔻در زمینۀ بخل، امیرالمؤمنین مطالب بسیار مهم و جالبی در نهج‌البلاغۀ شریف دارند که در چند بخش ارائه می‌شود: 🔷1. تعریف بخل بخل در مقابل سخاوت، یعنی در جایی که انسان وظیفه دارد ببخشد و عطا کند، مانعی از درون نگذارد که ببخشد و از اعطا خودداری کند. 🔷2. ماهیت بخل امیرالمؤمنین معتقدند اگر صفت بخل در کسی تحقق پیدا کرد، آنجا کانون همۀ بدی‌ها و عیب‌ها خواهد بود. 🔹2.1 در حکمت 378 می‌فرمایند: «بخل‌ورزیدن کانون تمام عیب‌ها و مهاری است که انسان را به‌سوی هر بدی می‌کشاند.» 🔹2.2 برای اینکه ذات پلید بخل را خوب ترسیم کنند و در ذهن ما حک کنند، در حکمت 195 زباله‌های آلوده و متعفن را حاصل و نتیجۀ بخل می‌دانند. آن حضرت در حالی که در راه از کنار مزبله‌ای عبور می‌کردند فرمودند: «این همان است که بخیلان به آن بخل می‌ورزند.» در روایت دیگری نقل شده است که: «این چیزی است که دیروز بر سر آن رقابت می‌کردید.» 🔹2.3 بر این اساس، امام بخل را از شعبه‌های جهل و بی‌عقلی و حماقت می‌دانند؛ لذا از بخیل تعجب می‌کنند و در حکمت 126 می‌فرمایند: «در شگفتم از بخیل؛ به‌سوی فقری می‌شتابد که از آن می‌گریزد و سرمایه‌ای را از دست می‌دهد که برای آن تلاش می‌کند. در دنیا مانند تهیدستان زندگی می‌کند، اما در آخرت مانند سرمایه‌داران محاکمه می‌شود.» یعنی رفتاری که بخیل انجام می‌دهد با آرزویی که دارد اصلاً سازگار نیست؛ یعنی اینکه بخیل برعکس آنچه در دل دارد و آرزومند است رفتار می‌کند. 🔻مولا همان‌گونه که بخل را این‌قدر زشت می‌دانند، سخاوت را یکی از چهار ستون استوارشدن و محکم‌شدن دین و دنیا می‌دانند و در حکمت 372 به جابربن‌عبدالله انصاری می‌فرمایند: «ای جابر، استواری دین و دنیا به چهار چیز است: 1. عالمی که به علم خود عمل کند؛ 2. جاهلی که از آموختن سر باز نزند؛ 3. بخشنده‌ای که در بخشش بخل نورزد؛ 4. فقیری که آخرت خود را به دنیا نفروشد. پس هرگاه عالم علم خود را تباه کند، نادان به آموختن روی نیاورد و هرگاه بی‌نیاز در بخشش بخل ورزد، تهیدست آخرت خود را به دنیا فروشد.» 🔹2.4 در منطق امیرالمؤمنین بخل و سخاوت (یعنی نبخشیدن و بخشیدن، انفاق‌نکردن و انفاق‌کردن) یکی از اسباب آزمایش الهی هستند؛ لذا دربند 5 خطبۀ 183، با استناد به آیۀ «ان تنصروا الله ینصرکم» و آیۀ دیگری درباره قرض‌الحسنه این نکته و آزمایش الهی را این‌گونه بیان فرمودند: با اموال خود انفاق کنید، از جسم خود بگیرید و بر جان خود بیفزایید، و در بخشش بخل نورزید؛ چراکه خدای سبحان فرمود: «اگر خدا را یاری کنید، شما را پیروز می‌گرداند و قدم‌های شما را استوار می‌دارد.» و فرمود: کیست که به خدا قرض نیکو دهد تا خداوند چندبرابر عطا فرماید و برای او پاداش بی‌عیب‌ونقصی قرار دهد.» یاری‌خواستن خدا از شما به‌جهت ناتوانی نیست، و قرض‌گرفتن خدا از شما برای کمبود نمی‌باشد. در حالی از شما یاری خواسته که: «همۀ لشکرهای آسمان و زمین در اختیار اوست و خدا نیرومند و حکیم است.» و در حالی از شما طلب وام می‌کند که همۀ گنج‌های آسمان و زمین به او تعلق دارد و خدا بی‌نیاز و حمید است. بلکه خواسته است شما را بیازماید که کدام یک از شما نیکورفتارتر است. 🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع #نهج_البلاغه #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی •┈┈••✾•🍃🌼🍃•✾••┈┈• @nurossaghaleyn •┈┈••✾•🍃🌼🍃•✾••┈┈•