📍فنون فقاهت : 🔴 تنقیح مناط و الغاء خصوصیت . 🎙 استاد آیت الله العظمی شبیری زنجانی حفظه الله . #فنون_فقاهت #اقیسه_علوم_اعتباری @osol_fegh

📍مدرسة السيد السيستاني دام ظله ولابدية الاهتمام بها في الحوزات العلمية . 🎙 آیة الله السید محمد حسن الموسوي . 📎 استاد موسوی از نسخ پژوهان مکتب الوافي هستند و یک دوره شرح نقدی صدر الدین قمی را احیاء کردن و در دار وارث الانبیاء چاپ شده فهرست معروف فاضل توني هم در اختیار ایشان بود حسب آنچه یادم هست [ همان فهرست که استاد کشمیری فرموده بودند که گم شده ]. @osol_fegh

📍فنون فقاهت : 🔴 رابطه لغت و فقه . 🎙بقیة السلف آیت الله العظمی جوادی آملي حفظه الله . #فنون_فقاهت @osol_fegh

📍 قرآن در اندیشه مکتب الوافي و انفتاحیان . @osol_fegh 🔻🔻🔻

🔴فإن قلت : قد ورد في الأخبار أنَّ القرآن إنَّما يعلمه مَنْ خُوطب به ، وأنه لا يجوز تفسير القرآن بالرأي ، كما رواه الطبرسي وغيره ، ويدلُّ على مضمونه : ما رواه الكليني في باب اختلاف الحديث ، وفي التفسير المنسوب إلى سيدنا ومولانا أبي محمد الحسن بن علي العسكري : «فَأَمَّا مَنْ قال في القرآن برأيه فإن اتفق له مصادفة ،صواب، فقد جهل في أخذه عن غير أهله» والحديث طويل . وقال في مجمع البيان: «واعلم : أنَّ الخبر قد صح عن النبي صلى الله عليه و آله و سلم ،عن الأئمة عليهم السلام القائمين مقامه : أنَّ تفسير القرآن لا يجوز إلا بالأثر الصحيح ، والنص الصريح» انتهى وأيضاً: قد روى الكليني ، وعلي بن إبراهيم ، وغيرهما، روايات كثيرة، دالة على أن في القرآن تغييراً وتبديلاً كثيراً. وعلى هذين الاحتمالين، فلا يصح التمسك بالقرآن في الأحكام الشرعية ما لم يكن هناك نص ، وهو مغنٍ ؛ فلا يكون العلم بالكتاب مما يتوقف عليه الاجتهاد. 🔴قلت : الجواب من وجوه : الأول : أنَّ المراد بانحصار علم القرآن وتفسيره، في الأئمة عليهم السلام، ما كان مِن حمل الكلام على خلاف المدلولات الظاهرة . وأما المدلولات الظاهرة : فلا شك في حصول العلم بها من الكلام، مثلاً : لا شكّ في حصول العلم بالتوحيد من آية : «قل هو الله أحد»، «و إنما إلهكم إله واحد » ، وفي حصول العلم بطلب الصلاة من آية : «واقيموا الصلاة» وإن كانت الصلاة مما يحتاج إلى البيان، وفي العلم بأن نصيب الذكر ضعف الأنثى في الميراث في شريفة :« يوصيكم الله في أولادكم للذكر مثل حظ الأنثيين» ، وفي الربع للزوج مع الولد، والنصف مع عدمه، إلى غير ذلك ، بحيث لا يعتريه شك ولا يدانيه ریب . ويؤيد هذا الوجه : ما ذكره الطبرسي: [من] «أنَّ التفسير: كشف المراد عن اللفظ المشكل » . و: أنَّ الفقهاء في جميع الأعصار كانوا يستدلون بالآيات القرآنية ، وكتاب (مَنْ لا يحضره الفقيه ) مملوء منه، سيما كتاب المواريث وغيره ، واستدلالات الأئمة عليهم السلام لأصحابهم الشيعة ولغيرهم بالآيات، مما لا يُعَدُّ ولا يُحصى . وحمل الطبرسي التفسير بالرأي على عدم مراعاة شواهد الألفاظ، وفيه بُعد . الثاني : أنَّ المراد انحصار العلم بكل القرآن في الأئمة عليهم السلام. ويؤيده ما رواه الكليني، في كتاب فضل القرآن : أنَّ القرآن اسم للمجموع ، وما رواه في باب الردّ إلى الكتاب والسنَّة ، أو باب آخر قريب منه من أنَّه : «لا يَدَّعي العلم بجميع القرآن غيرنا إلا كذَّاب . الثالث : أنَّ ههنا أخباراً معارضة للأخبار الأوَّلة، كحديث عَرْض الحديث على كتاب الله، والأخذ بالموافق وطرح المخالف خلف الحائط . وفي هذا المضمون أخبار كثيرة بالغة حد التواتر فلو فرض أنَّ العلم بالقرآن لا يحصل إلا بالحديث ، لم يكن للعَرْض فائدة . 📚 الوافیة ، ص ۲۵۷ , ۲۵۸ , ۲۵۹ . @osol_fegh

📍تحلیل الگوی مواجهه فاضل تونی با سنت . ✍نویسندگان: حامد مصطفوی فرد حسن زرنوشه فراهانی . 📚منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و چهارم پاییز و زمستان 1401 شماره 109 . @osol_fegh

🔸چکیده : دربارهٔ مشرب فکری فاضل تونی اختلاف است؛ برخی وی را از مجتهدان و علمای اصولی و برخی در شمار اخباریان منصف به شمار آورده اند. ریشهٔ این اختلاف نیز عمدتاً به فتاوا و نوع رویکردش راجع به ظواهر کتاب، حجیت روایات، علم اصول فقه و علم رجال بر می گردد. نگارنده با تحلیل فضای زیستِ فاضل تونی نشان داده است که با آشکارشدن نقاط ضعف الگوی فقاهت مکتب حله در آثار حلقهٔ فکری محقق اردبیلی، الگو های متعددِ جایگزینی توسط عالمان سدهٔ یازدهم مطرح شد که البته از میان آنان نظریهٔ محمدامین استرآبادی توانست در میان عالمان امامیه مقبولیت یابد. فاضل تونی برای جایگزینی با الگوی حلقهٔ فکری محقق اردبیلی در پذیرش روایات، به بازطراحی دیدگاه محقق حلی در المعتبر پرداخت. وی خبر واحد را حجت و عمل به اخبار کتب اربعه را در صورت نبودن روایتی معارض و مخالفت نداشتن مشهور جایز می داند، لذا (برخلافِ استرآبادی) علم رجال را کارآمد اما نیاز به آن را منحصر در فرض تعارض روایات می داند. البته الگوی اعتبارسنجی روایات از سوی فاضل تونی با استقبال جامعهٔ علمی روبه رو نشد؛ چراکه عملکرد او تلاشی دیرهنگام بود و الفوائد المدنیة در بین امامیه انتشار یافته و مقبولیتی نسبی کسب کرده بود و نیز آشکارشدن ناکارآمدی نظریهٔ اصالت سند سبب شده بود تا جامعهٔ علمیِ امامیه چیزی جز انقلابی علمی را برنتابد. Analyzing the Pattern of Fāḍil Tūnī 's confrontation with the Tradition There are different opinions about the intellectual disposition of Fāḍil Tūnī; he has been considered a jurist and fundamentalist, or a fair traditionist. The disagreement mainly originates from his legal pronouncements and views on the exoteric meaning of the Quran, authority of the traditions, Usūl al-Fiqh (fundamentals of jurisprudence), and Rijāl. In this study, the space in which Fāḍil Tūnī lived, was analyzed. According to the results, after revealing the weak points of Ḥillah school's jurisprudence model in the works of Muḥaqiq Ardabīlī's intellectual circle, several alternative models were proposed by 11th-century scholars, including Muḥammad Amīn Istarābādī whose theory accepted by Imāmīyyah scholars. As a replacement for this model in accepting the narrations, Faḍil Tūnī, another scholar, redesigned Muḥaqiq Ḥillī's view in al-Muʿtabar. He considered the Solitary Hadith as authoritative. Also, it is allowable, in his opinion, to act according to the Four Shiʿa Books if there is no Opponent Hadith and they aren't contrary to a famous tradition. So, despite Istarābādī, he considered Rijāl science practical, but only when there is a conflict between the hadiths. However, Faḍil Tūnī's validation model of the narrations wasn't accepted by the scientific community because his action was a belated attempt; the book al-Fawāʾid al-Madanīyyah had spread among Imāmiyyah and gained relative acceptance. Moreover, regarding the theory of authenticity of the isnad, the revealed inefficiency had caused the scientific community of Imāmiyyah to be satisfied only with a scientific revolution. @osol_fegh

📌 جهت اطلاع . خلاصه ای از کتب طبیعیات : تون منطقه ای است در جنوب خراسان [ قهستان در تاریخ ابن خلدون ] ، که از دروازه شرقی طبس گلشن شروع می شود تا به محدوده قائنات و در جنوب به سیستان ختم می شود و از شما به بجستان . زمینش دارای عقیق فراوان و شهرتون در کنار رشته کوه های سیاه کوه بنا شده ، وجه تسمیه تون بخاطر آن است که در طبیعیات قدیم همانند گلخن حمام بنسبت منطقه طبس است ، عقیق شجر پاییزه آن معروف و اهل آن بافنده بودند ، از قنات آب می‌گیرند و محصولات آن زعفران انار پسته جو و گندم است ، از خربزه آن به شیرینی یاد شده ، قوت غالب آن کشک و گوشت است . قدمت آن بیش از پنج هزار سال است ، آتش پرست بوده بعد از اسلام قلیل زمانی سنی مذهب و در نهایت مدت کثیری اسماعیلی مذهب بودند ، بعد از فتح قلاع اسماعیلیه در آن منطقه جمیعا شیعه اثنی‌عشری می شوند . این محدوده از لحاظ علوم حوزوی زمانی مرکز تعلیم طلاب قبل از حوزه اصفهان بوده و بگفته شهید مطهری از آسیای میانه و شبه قاره هند برای تحصیل رهسپار این دیار می شدند ، بعد از آن حوزه تون دائما و تا قبل از انقلاب اسلامی تحت فضای علمی اصفهان بوده ، و اگر اصفهان را دارای روحیه حدیثی و رجالی خاصی بدانیم این مکان موثر از آن بوده و در زمان قاجار تا پهلوی نیز که زمان مرگ این حوزه بوده مدرسین آن از اصفهان می آمدند ، جمع کثیری از آقایان در فکر احیاء این حوزه بودند که افاقه نکرد پدر آیت الله خویی امامت جمعه آن و پدر آیت الله سیستانی و شیخ مجتبی قزوینی و در رأس شیخ بهایی . @osol_fegh

مقدمه بس طولانی شد و عجایب آن از حیث طبیعیات کم نیست هرچند به عجائب منطقه طبس گلشن نمی رسد . این منطقه دارای فاضلان زیادی است که همه را به فاضل تونی میشناسند فاضل تونی در شعر ، فاضل تونی در فلسفه ، در کلام ، در منطق ، در طب ، در تاریخ ، در فقه و اصول و... . آنکه ما رساله ی او را بعنوان منشور معرفی مکتب الوافي معرفی کردیم ؛ ملا عبدالله بن محمد خراسانی است که برادر دیگر آن ملا احمد بن محمد خراسانی صاحب شرح معروف لمعه است که بر مذاق مکتب الوافی به شرح لمعه پرداخته و اخیرا در دانشگاه تهران چاپ شده . ملاعبدالله اهل بشرویه است که الان شهرستان جدایی است ، لذا با محمد حسین فاضل تونی که مدرس فلسفه دانشگاه تهران بود خلط نشود که دائم خلط می شود !!! . در نزد محققین به آخوند معروف است لکن چون مخالف رویه مقدس اردبیلی و مقرر آن شیخ حسن صاحب معالم بوده است برای تضعیف جایگاه او ، او را فاضل نامیدند . ملا عبدالله را می توان زبان گویایی حوزه فقاهی اصفهان دانست ، هرچند اهل اخباری در آن منطقه به وفور بودند اما فقاهت اصفهان اگر معرفی داشته باشد او آخوند ملا عبدالله بن محمد بشروی خراسانی است ، زیرا جو غالب فضای فقاهی اصفهان همان مکتب الوافي و انفتاحیان است که تأسیس حکومت صفویه مزید بر علت است که فضای فقاهت شیعه برای امر حکمرانی دستگاه پویایی همچون مکتب الوافي را تقویت کند . آخوند ملا عبدالله با دو جریان رو برو بود ، جریان اصولیونی همچون مقدس اردبیلی که دقائق مخل استنباطیشان باب علم را بست و باعث شکل گیری جریان اخباری شد [ جریانی که فاضل از آنها در رساله نماز جمعه خود تعبیر به طلاب مبتدی می کند ! ] ، حرکت او توسط علامه کل فی الکل بحر العلوم و شاگردش اعرجی و کاشف الغطا و صاحب جواهر و صاحب مفتاح الکرامه با قوت ادامه یافت تا به میرزا شیرازی و تابع میرزا مرحوم موسس جناب شیخ عبدالکریم حائری یزدی رسید . از زمان میرزا یک مدرسه به سرکردگی میرزا بر مکتب الوافی تشکیل شد تا به موسس حوزه قم و اتباع ایشان تا به الان که حضرات آیات شبیری زنجانی و سبحانی تبریزی بزرگان آن جریان اند . در همین حین محققی عزیز و صاحب سبکی عظیم همچون آیت الله العظمی امام المحققین بروجردی تحصیلات خود را در شهر اصفهان یعنی در موطن الوافیة ، تمام کرد و فکر فقهی اصولی را از بازماندگان اصفهان گرفت و در درس آخوند ملا محمد کاظم خراسانی شرکت کرد تا به قم هجرت کرد ، و مدرسه دوم مکتب الوافی توسط ایشان و شاگردان متاثر از ایشان همچون امام خمینی ، امام خامنه ای ، آیت الله شیخ لطف الله صافی گلپایگانی ، آیت الله سیستانی و بقیة السلف جامع معقول و منقول آیت الله العظمی جوادی طبری آملی عرضه شد . @osol_fegh

📍 تنبیهٌ . کتاب الوافیه که زبان گویای فقهای عارف اصفهان است ، علاوه بر بیان اصول کلی تئوری های فقهی حقوقی جامعه انفتاحیان ، مملو از نظریات خود ملا عبدالله هم هست ، لذا در تفکیک نظریات او از اصول کلی جامع انفتاحیان دقت لازم را باید داشت همانند آنکه اجماع حدسی را بعنوان اصل این مکتب معرفی میکند ولی خود او در اثر تتبع حصول آن را و بتبع منقول آن را بعید می داند ! یا اینکه رفته بنابر مبانی رجالی خودش احادیث کتب اربع را گشته و به صورتی آنها را قبول کرده ، اما این مطلب نظر اجتهادی خود اوست والا رای مکتب الوافي همان خبر موثق بصدوره است . @osol_fegh

📍 مکاتب اصول فقه [ تئوری های حقوقی ] شیعی در یک جمله : اگر بخواهیم برای هر کدام از مکاتب اصول فقه شیعی یک جمله معِّرف بگوییم ، اینگونه باید تعبیر کنیم : 📌مکتب معالمي : در یک جمله یعنی دقائق غیر عرفی مخل که از ذهن فقهی که با عرف جامعه آشنا نیست سر چشمه می گیرد . 📌مکتب فصولي : در یک جمله یعنی دقایق فلسفی مخل در نگاه به مدارک اربعه احکام . [ آخوند ملا محمد کاظم خراسانی از پیروان این مکتب است لکن با ذهنی صدرایی ] . 📌مکتب الوافي : در یک جمله یعنی دقائق عرفي لغوي در نگاه به مدارک احکام با محوریت تتبع زیاد [ که منجر به دقت در رجال الحدیث و تتبع احوال راوی می شود ] ، زیرا که احکام برای عرف نتراشید و نخراشیده جامعه آمده و مخاطب مردم کوچه و بازار اند نه مدققین از فلاسفه و فقها ! . @osol_fegh

📍فنون فقاهت : علوم أدبي . علم اللغة _ علم الصرف _ علم النحو و الاحتیاج إلی هذه العلوم الثلاثة إنَّما هو لِمَنْ لم یکن مطَّلعاً علی عرف النبيِّ صلّی الله علیه و آله وسلّم و الأئمة علیهم السلام ، کالعجم مطلقاً ، والعرب أیضاً في هذه الأزمنة ، لا مثل الرُّواة ، و مَنْ قَرُبَ زمانه منهم ، علی أنَّ الاحتیاج في هذه الأزمنة أیضاً ، متفاوت بالنسبة إلی الأصناف کالعرب و العجم . 📚 الوافیة ، ص ۲۵۱ . #فنون_فقاهت #لغت #عرف_نبی_وائمه #حجیت_قول_لغوي @osol_fegh