🔻#درسنامه_اعتقادات
#جلسه_اول
اهمیت #معرت_خدا و #فطری بودن آن
#معرفت_الله_بالله
- معرفت خدا، سرلوحۀ ایمان
- ارزش معرفت خدا در مقایسه با سایر معارف
- معرفت خدا، هدف خلقت
- معرفت خدا، مایه سکون و آرامش
▪️امام صادق علیه السلام میفرمایند:
فَأَمّا ما فَرَضَ عَلَى الْقَلْبِ مِنَ الْإِيمانِ فَالْإِقْرَارُ وَ الْمَعْرِفَةُ وَ الْعَقْدُ وَ الرِّضا وَ التَّسْلِيمُ بِأَنْ لا إِلهَ إِلّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ... . فَذَلِكَ ما فَرَضَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَى الْقَلْبِ مِنَ الْإِقْرارِ وَ الْمَعْرِفَةِ وَ هُوَ عَمَلُهُ وَ هُوَ رَأْسُ الْإِيمانِ.
▪️آنچه خدای تعالی از ایمان، بر قلب واجب کرده، اقرار و معرفت و اعتقاد، و تسلیم به اینکه معبودی جز الله نیست، او یگانه است و شریکی ندارد... . این اقرار و معرفتی که خداوند عزّوجلّ بر قلب واجب کرده، عمل قلب است، و عمل قلب سرلوحۀ ایمان است.
▪️طبق این فرمایش امام صادق علیه السلام، ایمان هم دربرگیرندۀ عمل قلب است ــ که معرفت، همان اقرار و اعتقاد میباشد ــ و هم اعمال جوارح را دربرمیگیرد. و از آنجایی که قلب فرمانده بدن است، عمل قلب نیز نسبت به اعمال اعضای دیگر از ارزش بالاتری برخوردار بوده و سرلوحۀ ایمان است.
در فرمایشات امیر مؤمنان صلوات الله علیه نیز به این نکته اشاره شده است:
أَوَّلُ الدِّينِ مَعْرِفَتُهُ.
سرلوحۀ دین، معرفت خداست.
▪️در آیۀ پنجاه و ششم از سورۀ ذاریات ﴿وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ﴾؛هدف از خلقت انسان، عبادت پروردگار بیان شده است. شکّی نیست که عبادت بدون معرفت تحقّق پیدا نخواهد کرد.
▪️امام صادق علیه السلام در بیان ارزش معرفت خداوند میفرمایند:
إِنَّ مَعْرِفَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ آنِسٌ مِنْ كُلِّ وَحْشَةٍ وَ صَاحِبٌ مِنْ كُلِّ وَحْدَةٍ وَ نُورٌ مِنْ كُلِّ ظُلْمَةٍ وَ قُوَّةٌ مِنْ كُلِّ ضَعْفٍ وَ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ سُقْمٍ.
همانا معرفت خدای عزّوجلّ مایۀ انس انسان در هر وحشت، و همدم او در هر تنهایی، و نور او در هر تاریکی، و قوّت او در هر ناتوانی، و شفای او از هر بیماری است.
نتیجۀ معرفت خدای متعال، همانگونه که در کلام امام صادق علیه السلام آمده، ارتباط با صاحب تمام کمالات و انس و الفت با او، و به تبع آن احساس آرامش و عدم ترس و وحشت است. و این نکته، سبب برتری معرفت خداوند متعال بر سایر معارف گردیده است.
—————————————————————
[ توحید، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛ صفحه 15- 17 ]
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
@ostad_biabani
🔻#درسنامه_اعتقادات
#جلسه_سوم
فطری بودن #معرفت_الله
- معنای لغوی فطرت
- فطری بودن معرفت خداوند در قرآن کریم
- فطری بودن معرفت خداوند در روایات
#فطرت در لغت به معنای باز کردن، هویدا ساختن، شکافتن، آغاز کردن، ایجاد نمودن و آفریدن، آمده است.
#فطری بودن معرفت خدا در قرآن کریم
خدای متعال در آیات فراوانی از قرآن کریم، فطری بودن معرفتش را به صورت های مختلفی بیان می نماید:
الف: هیچ انسانی از خالق خود، پدید آورندۀ آسمانها و زمین، روزی دهندۀ موجودات و حافظ و نگهدارندۀ آنها، بیگانه نیست و همه او را می شناسند. به گونه ای که در این مورد هیچ شک و تردیدی وجود ندارد، لکن این معرفت فطری با غفلت و فراموشی منافات ندارد و چنین نیست که فردِ دارای معرفت، هیچگاه از معروف خود غافل نگردد.
ب: با مراجعه به برخی از آیات قرآن و روایات ذیل آنها روشن می شود که معرفت فطریِ خدای متعال، در این دنیا عمداً از یاد ما رفته تا به وسیلۀ انبیا مجدّداً روشن و ظاهر گردد.
نوع دیگری از فراموشی نیز وجود دارد که در برخی از آیات قرآن به آن اشاره گردیده است که پس از دعوت انبیا و روشن شدن معروف فطری، باز هم ممکن است انسان از این معروف فطریِ خویش غافل گردد. این نوع از غفلت، با ابتلای انسان به گرفتاری ها و سختی ها از بین می رود. به این معنی که در مواقع بروز سختی ها و گرفتاری ها، انسان ها از غفلت خارج گشته و همگی متوجّه خدایی می گردند که در فطرت خویش او را می شناسند، و از او برای رفع این گرفتاری یا سختی کمک می طلبند.
هر انسانی بندۀ خداست و علامت و نشانۀ خدا را از ابتدای آفرینش و به صورت تکوینی داراست. پس شرک ورزیدن نسبت به خدای متعال، انحراف از فطرت، و عبادت او همان حنیف بودن و هماهنگ شدن با فطرتی است که بشر از ابتدای خلقت با آن سرشته شده و به همین جهت هیچ تغییر و تبدیلی در آن راه ندارد.
این دین فطری که همان دین همۀ پیامبران می باشد، دین اسلام است و معنای دقیق اسلام، بندگی و تسلیم و اطاعت از خداوند متعال است.
#فطری بودن معرفت خدا در روایات
علاوه بر روایاتی که در ذیل آیات بخش قبل وارد گشته و به نوعی بیانگر فطری بودن معرفت خدا هستند، روایات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که در درسنامه بعد، به برخی از آنها اشاره خواهیم نمود.
——————————————
[ توحید، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛ انتشارات ولایت؛ صفحه 19-21 ]
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
@ostad_biabani
🔻#درسنامه_اعتقادات
#جلسه_چهارم
فطری بودن #معرفت_الله_بالله
- معنای لغوی فطرت
- فطری بودن معرفت خداوند در قرآن کریم
- فطری بودن معرفت خداوند در روایات
▪️#فطری بودن معرفت خدا در روایات
امام باقر علیه السلام میفرمایند:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صل الله علیه و آله كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ يَعْنِي الْمَعْرِفَةَ بِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَالِقُهُ.
رسول خدا صل الله علیه و آله فرمودند: هر مولودی بر فطرت به دنیا میآید؛ یعنی: بر شناخت به اینکه خداوند متعال، خالق اوست.
امام صادق علیه السلام در معنای «قل هو الله أحد» فرمودند:
مَعْرُوفٌ عِنْدَ كُلِّ جَاهِلٍ.
نزد هر جاهل و نادانی شناخته شده است.
این حدیث شریف، بر این نکته دلالت دارد که حتّی منکران و معاندان نیز خدای متعال را می شناسند و با وجود شناخت خدا، با او عناد می ورزند و مخالفت میکنند.
امام رضا علیه السلام میفرمایند:
الْحَمْدُ لِلهِ الْمُلْهِمِ عِبَادَهُ حَمْدَهُ وَ فَاطِرِهِمْ عَلَى مَعْرِفَةِ رُبُوبِيَّتِهِ.
حمد خدای راست که حمد خویش را به بندگانش الهام کرد و آنان را بر معرفت ربوبیّت خویش مفطور ساخت.
در این روایت نیز به روشنی و صراحت بیان گردیده که معرفت بندگان نسبت به ربوبیّت خداوند متعال امری فطری است و این معرفت، توسّط خود خدای تعالی با فطرت بندگان آمیخته گشته است.
دعای دیگری که از امام صادق علیه السلام نقل شده:
أَسْأَلُكَ بِتَوْحِيدِكَ الَّذِي فَطَرْتَ عَلَيْهِ الْعُقُولَ.
خداوندا! تو را میخوانم به توحیدت که عقلها را بر آن مفطور کردی.
امام سجاد علیه السلام فرمودند:
مَا بَهِمَتِ الْبَهَائِمُ فَلَمْ تُبْهَمْ عَنْ أَرْبَعَةٍ مَعْرِفَتِهَا بِالرَّبِّ وَ مَعْرِفَتِهَا بِالْمَوْتِ وَ مَعْرِفَتِهَا بِالْأُنْثَى مِنَ الذَّكَرِ وَ مَعْرِفَتِهَا بِالْمَرْعَى عَنِ الْخِصْبِ.
چهار چیز برای چارپایان نیز معلوم است: معرفت خدا، معرفت مرگ، معرفت نر و ماده و معرفت چراگاه از زمین حاصلخیز.
——————————————-
[ توحید، خلاصه اعتقادات؛ بیابانی اسکوئی؛ انتشارات ولایت؛ صفحه 21-25 ]
کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی
@ostad_biabani