#اخلاق_فطری 🔴دهم: نقش برخی افعال در اخلاق اشاره درباره افعال انسانی و تقسیم آنها به اخلاقی و عادی در ابتدای این نوشتار بحث شد و روشن گردید تنها برخی از کارهای انسانها اخلاقی شمرده می‌شوند و بسیاری از آنها اخلاقی نامیده نمی شوند. به عنوان مثال کارهایی مانند راه رفتن، نگاه کردن، خوابیدن، نشستن و امثال آنها به خودی خود متصف به صفت اخلاقی نمی شوند، ولی صله ارحام، احسان به فقرا و مستمندان، بخل و نظائر آنها افعال اخلاقی نامیده می‌شوند. در این قسمت برخی از افعال - اعم از اخلاقی یا عادی - از آن جهت که منشأ و مبدأ صفتی اخلاقی در انسان می‌شوند، مورد بررسی قرار می‌گیرند: 🔴الف. افعال عادی ۱. شستن سر و لباس امام صادق علیه السلام فرمود: مَنْ وَجَدَ هُمَا فَلَا يَدْرِي مَا هُوَ فَلْيَغْسِلْ رَأْسِهِ ؛ [۱] آن که محزون و مهموم شد و منشأ آن را ندانست سر خویش را بشوید. در حدیثی دیگر آمده است که پیامبر صلی الله علیه و آله مغموم و محزون شد، پس جبرئیل علیه السلام او را به شستن سر با سدر توصیه کرد. [۲] امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: غَسْلُ الثِّيَابِ یذهب بِالْهَمِّ وَ الْحُزْنُ [۳] ؛ شستن لباس حزن و اندوه را از بین می‌برد. امام صادق علیه السلام نیز چنین فرموده اند: کسی که سرش را با برگ سدر بشوید، خدای تعالی هفتاد روز وسوسه شیطان را از او برطرف می‌کند و آن که هفتاد روز وسوسه شیطان از او بر گردانده شود، خدای را معصیت نمی کند، و آن که خدای را معصیت نکند، داخل بهشت می‌شود. [۴] 📚[۱]: بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۳۲۳. 📚[۲]: همان 📚[۳]: بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۳۲۲. 📚[۴]: وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۶۳؛ فقیه، ج ۱، ص ۷۲. اخلاق فطری ، ص ۱۸۰ ، ۱۸۱ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴۲. ریختن خاک بر قبر ارحام عبید بن زراره نقل می‌کند که: فرزند یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام فوت کرد و حضرت در مراسم او حاضر شد، آن گاه که او را در قبر قرار دادند پدرش پیش آمد و بر او خاک ریخت. پس امام صادق علیه السلام دستان او را گرفت و فرمود: تو بر او خاک نریز. کسی که ارحامش فوت کند بر او خاک نریزد؛ زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله از ریختن خاک توسط پدر یا رحم بر مرده نهی فرمود. پس گفتیم: آیا ما را تنها از این نهی می‌کنی؟ فرمود: أَنَّهَا کم أَنْ تَطْرَحُوا التُّرَابَ عَلَى ذَوِي أَرْحَامِكُمْ ؛ فَإِنَّ ذَلِكَ يُورِثُ الْقَسْوَةَ فِي الْقَلْبِ، وَ مَنْ قَسَا قَلْبُهُ بَعُدَ مِنْ رَبِّهِ. [۱] شما را از ریختن خاک بر خویشانتان نهی می‌کنم؛ زیرا که این کار قساوت قلب می‌آورد و کسی که دلش قساوت پیدا کند از پروردگارش دور می‌شود. 📚[۱]: الكافی، ج ۳، ص ۱۹۹؛ وسائل الشيعة، ج ۳، ص ۱۹۱. اخلاق فطری ، ص ۱۸۱ ، ۱۸۲ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴۳. بوی خوش و عطر در روایات اهل بیت علیهم السلام استعمال عطر و بوی خوش بسیار تأکید شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: الرِّيحُ الطَّيِّبَةُ تَشُدُّ الْقَلْبَ وَ تَزِيدُ فِي الْجِمَاعِ [۱] بوی خوش قلب را محکم و قوه جماع را افزایش می‌دهد. امام رضا علیه السلام از پدرانش نقل می‌کند که: الطِّيبُ نُشْرَةُ [۲] عطر نشاط آور و شادی بخش است. امام رضا علیه السلام می‌فرماید: برای مردان شایسته نیست که هر روز عطر را ترک کنند. اگر بر زدن عطر در هر روز قدرت ندارند، یک روز در میان عطر بزنند و اگر توان آن را هم ندارند، جمعه‌ها عطر بزنند. [۳] و در حدیثی دیگر عطر زدن از سنن مرسلین شمرده شده است. [۴] 📚[۱]: الكافي، ج ۶، ص ۵۶۰؛ بحارالانوار، ج ۲۳، ص ۱۴۰. 📚[۲]: بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۱۴۱؛ عيون الاخبار، ج ۲، ص ۴۰. 📚[۳]: بحارالانوار، ج ۷۶، ص۱۴۰؛ عيون الاخبار، ج ۱، ص ۲۷۹. 📚[۴]: بحارالانوار، ج ۷۶، ص۱۴۱؛ خصال، ص ۹۲. اخلاق فطری ، ص ۱۸۲ ، ۱۸۳ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴۴. مسواک زدن از جمله اموری که در سخنان معصومان علیهم السلام آثار فراوان برای آن ذکر و تأكید زیادی بر انجام آن شده، مسواک زدن است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می‌فرماید: جبرئیل همواره مرا به مسواک زدن توصیه می‌کرد، تا آنجا که گمان کردم آن را واجب خواهد کرد. [۱] و نیز می‌فرماید: اگر بر امتم سخت و دشوار نمی شد، آنها را در هر نمازی به مسواک کردن امر می‌نمودم. [۲] امام صادق علیه السلام فرمود: مِنْ أَخْلَاقِ الْأَنْبِيَاءِ السِّوَاکَ [۳] مسواک زدن از اخلاق پیامبران است. امام باقر علیه السلام نیز می‌فرماید: السِّوَاكُ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَزِيدُ فِي الْعَقْلِ ؛ [۴] مسواک زدن بلغم را از بین می‌برد و بر عقل و خرد می‌افزاید. 📚[۱]: بحارالانوار، ج ۷۶، ص ۱۳۶؛ فقیه، ج ۴، ص ۷. 📚[۲]: وسائل الشيعة، ج ۲، ص ۱۹، الکافی، ج ۳، ص ۲۲. 📚[۳]: وسائل الشيعة، ج ۲، ص۱۳؛ المحاسن، ج ۲، ص ۵۶۰. 📚[۴]: وسائل الشيعة، ج ۲، ص ۱۲؛ ثواب الأعمال، ص ۱۸. اخلاق فطری ، ص ۱۸۳ ، ۱۸۴ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a

#اخلاق_فطری 🔴رسول خدا صلی الله علیه و آله در وصیت خویش به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: در مسواک زدن دوازده خاصیت وجود دارد: دهان را پاکیزه می‌کند، دیده را جلا می‌دهد، پروردگار را خشنود می‌کند، دندان‌ها را سفید می‌کند، زردی بالای دندان‌ها را از بین می‌برد، موجب اشتها بر غذا می‌شود، بلغم را از بین می‌برد، بر حافظه می‌افزاید، حسنات را زیاد و فرشتگان را شاد می‌کند. [۱] در حدیثی دیگر مسواک زدن از جمله اموری بیان شده که موجب نشاط و خوشحالی می‌شوند. [۲] امام صادق علیه السلام فرمود: عَلَيْكُمْ بِالسِّوَاكِ فَإِنَّهُ يُذْهِبُ وَسْوَسَةَ الصَّدْرِ [۳] بر شما باد مسواک زدن که وسوسه در سینه را از بین می‌برد. پس مسواک زدن عقل و خرد انسان را - که یکی از مبادی مهم اخلاق و خوبی‌ها در انسان است - می‌افزاید و بلغم را - که موجب خستگی و خمودگی است -از بین می‌برد و حافظه را زیاد می‌کند و فرشتگان را شاد و خدای تعالی را خشنود می‌کند. بوی دهان را از بین می‌برد که این آثار فراوانی در معاشرت‌های انسان دارد. راه ورود وسوسه‌های شیطانی را بر دل انسان می‌بندد که با این امر، اطاعت از خدای سبحان برای انسان آسان تر می‌شود؛ زیرا انسان هر اندازه از شیطان دور شود به خدا نزدیک می‌گردد. نزدیک شدن به خدا آثار فراوانی دارد که از جمله آنها خوبی اخلاق است. 📚[۱]: وسائل الشیعه، ج ۲، ص ۹، خصال، ج ۲، ص ۴۸۱. 📚[۲]: خصال، ج ۲، ص ۴۴۳. 📚[۳]: امالی طوسی، ص ۶۶۷؛ بحارالانوار، ج ۲۳، ص ۱۳۹. اخلاق فطری ، ص ۱۸۴ ، ۱۸۵ کانال رسمی استاد محمد بیابانی اسکوئی https://eitaa.com/joinchat/1465450678C012e77867a