کمیل بن زیاد خطاب به امام علی علیه السلام عرض کرد : ای امیر مومنان ! خواهم که از نفسم برایم بگویی ، تا معرفتی بدان یابم !
حضرت علیه السلام فرمود : ای کمیل ! از کدام نفس برایت بگویم ؟
کمیل گفت : مولای من ! مگر بیش از یک نفس در من موجود است ؟ !
فرمود : ای کمیل ! در انسان چهار نفس موجود است :
نامیه نباتیه و حسیه حیوانیه و ناطقه قدسیه و کلیه الهیه
.
هر یک از آن ها را پنج قوه و دو خصیصه است :
1- نامیه نباتیه را پنج قوه است : ماسکه و جاذبه و هاضمه و دافعه و مربیه .
اما دو خصلت آن عبارت است از زیادت و نقصان ، و انبعاث آن از کبد است .
2- حسیه حیوانیه را نیز پنج قوه است که عبارتند از : شنوایی و بینایی و بویایی و چشایی و لامسه . دو خصلتش نیز رضایت و غضب است ، و محل انبعاثش ، قلب می باشد .
3- نفس ناطقه قدسیه را نیز پنج قوه است : فکر و ذکر و علم و حلم و نباهت ، و آن را انبعاثی نیست .
این نفس شبیه ترین اشباح ، به نفوس ملکیه است ، و دو خصیصه دارد که عبارتند از : نزاهت و حکمت
.
4- کلیه الهیه نیز پنج قوه دارد که عبارتند از : بقای در فنا و نعیم در شقا و عزت در ذلت و فقر در غنا و صبر در بلا . دو خاصیت آن نیز رضا و تسلیم است .
این همان نفسی است که مبداش خداست و عاقبت به سوی او بازگشت دارد؛ چنانکه خدای تعالی فرموده است :
و نفخت فیه من روحی و یا ایتها النفس المطمینه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه .
و عقل وسط کل است
#حاجت
#توبه
https://eitaa.com/ostadkhosravi