eitaa logo
کانال رسمی دکتر مجید معارف
694 دنبال‌کننده
253 عکس
39 ویدیو
229 فایل
استاد تمام دانشکده الهیات دانشگاه تهران سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش دینی» ارتباط با ادمین و ارسال سوالات @hafeze2
مشاهده در ایتا
دانلود
بررسی تطبیقی رویکرد جامع نویسان نخستین در شیعه و اهل سنت.pdf
515.3K
🔹 «بررسی تطبیقی رویکرد جامع نویسان نخستین در شیعه و اهل سنت» 🔸 متن سخنرانی دکتر مجید معارف در فصل سوم مدرسه مجازی حدیث پژوهی مقارن با عنوان «تدوین جوامع حدیثی فریقین» 🔹 زمان: 1 دی 1400 🆔 @ostadmaaref
💠 کرسی علمی - ترویجی 🔸 موضوع: تأملی معناشناسانه در آیه 34 سوره مبارکه لقمان 🔻 ارائه دهنده: دکتر علی‌باقر طاهرنیا 🔻ناقد اول: دکتر مجید معارف 🔻 ناقد دوم: دکتر مسعود فکری 📆 تاریخ برگزاری: پنج‌شنبه 5 اسفندماه 1400 - ساعت 18:30 الی 20 🌐 لینک ورود به جلسه: vroom.ut.ac.ir/literature2 🆔 @ostadmaaref
تأملی معناشناسانه در آیه 34 سوره مبارکه لقمان.mp3
29.92M
💠 کرسی علمی - ترویجی 🔸 موضوع: تأملی معناشناسانه در آیه 34 سوره مبارکه لقمان 🔻 ارائه دهنده: دکتر علی‌باقر طاهرنیا 🔻ناقد اول: دکتر مجید معارف 🔻 ناقد دوم: دکتر مسعود فکری 📆 تاریخ برگزاری: پنج‌شنبه 5 اسفندماه 1400 🆔 @ostadmaaref
💠 اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و ششمین همایش ملی اعجاز قرآن (حضوری-آنلاین) 🔹 با حضور و سخنرانی: دکتر مجید معارف 🔹 موضوع سخنرانی: جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای 🔹 زمان: چهارشنبه 11 اسفند، ساعت 8:50 - 9:25 🔹 برای ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه فرمایید: 🌐 ثبت نام برای شرکت به صورت آنلاین 🌐 ثبت نام برای شرکت به صورت حضوری یا در ساعات اداری با شماره زیر تماس بگیرید: ۰۲۱-۲۹۹۰۵۴۱۹ ۰۹۰۲۷۷۵۹۹۳۰ 🆔 @ostadmaaref
سین همایش.pdf
2.59M
💠 برنامه سخنرانی‌های اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و ششمین همایش ملی اعجاز قرآن. 🆔 @ostadmaaref
جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای.mp3
14.99M
💠 اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و ششمین همایش ملی اعجاز قرآن 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹 موضوع: جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای 🔹 زمان: چهارشنبه 11 اسفند. 🆔 @ostadmaaref
💠 سلسله نشست‌های علمی گروه رجال و خاندان‌های اسلامی پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار می‌کند. 🔸 موضوع: نقش خاندان‌ها در حدیث شیعه با تأکید بر محدثان آل اعین 🔻 سخنران: دکتر مجید معارف 🔻 دبیر نشست: خانم وکیلی سحر 📆 تاریخ برگزاری: شنبه 14 اسفندماه 1400 - ساعت 13 الی 15 🌐 لینک ورود به جلسه: https://www.skyroom.online/ch/a2m/lecture 🆔 @ostadmaaref
🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 گزارشی از مصاحبه خبرگزاری ایکنا با دکتر معارف پیرامون «مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین» 🗓 ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ 🔻در دهه‌های اخیر مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین افزایش چشم‌گیری داشته است. به نظر شما علت گسترش این رویکرد در مطالعات اسلامی چیست؟ 🔹 در دوران معاصر مطالعات بین قرآن کریم و کتاب‌های مقدس مثل تورات و انجیل به وسیله دو گروه از یک رشد قابل توجهی برخوردار شده است؛ یکی از ناحیه گروه خاورشناسان یعنی کسانی که مسلمان نیستند ولی به مطالعه درباره اسلام و تاریخ اسلام علاقه‌مندند. طبیعی است خاورشناسان یک پیش‌فرضی دارند که برای برخی این پیش‌فرض به فرضیه قطعی تبدیل شده و می‌خواهند درصدد اثبات آن بربیایند. آن پیش‌فرض این است؛ قرآن کریم با اقتباس از کتب آسمانی قبل از خودش ساخته و پرداخته شده است. بسیاری خاورشناسان تورات و انجیل را به مثابه منابعی برای قرآن کریم تصور می‌کنند و شدیدا معتقدند قرآن تحت تاثیر تورات و انجیل و با اقتباس از آنها ساخته و پرداخته شده است. همچنین یک بخشی از قرآن را تحت تاثیر آداب و رسوم جاهلی می‌دانند. اگر کسی فرضیه‌اش این بود که قرآن کریم یک کتاب مقتبس است قاعدتا در جهت اثبات این فرضیه برمی‌آید و تلاش می‌کند با مطالعه و تحلیل متن قرآن از یک طرف و مطالعه تورات و انجیل از طرف دیگر اشتراکات و همانندی‌های آنها را نشان دهد. طبیعی است این کار نیازمند کار علمی است. به این صورت خاورشناسان به مطالعات بینامتنی علاقه‌مند شده‌اند. 🔻 علت علاقه مسلمانان به مطالعات عهدینی 🔹 گروه دومی که مطالعات بین قرآن و عهدین را دنبال می‌کنند خود مسلمانان هستند. اساسا مطالعات قرآن و عهدین یک قسم از مطالعات آکادمیک در دانشگاه است. در دوره فوق‌لیسانس رشته قرآن و حدیث، درسی به نام مطالعه قرآن و کتب آسمانی گذشته داریم که در آن به دانشجو یاد می‌دهیم بین قرآن و کتب آسمانی گذشته همانندی‌هایی وجود دارد. 🔹 مسلمانان به دو جهت این کار را انجام می‌دهند و این قضیه به دو جهت مورد علاقه مسلمانان است؛ یکی اینکه موفق شوند پاسخ خاورشناسان را بدهند. اگر خاورشناسی سوال کرد سرگذشت موسی و بنی اسرائیل در قرآن وارد شده است و اصل این ماجرا در تورات است و بنابراین قرآن متاثر از تورات این مطالب را آورده است، محققان اسلامی می‌روند ببینند این برداشت، برداشت درستی است یا نه. آیا این همانندی به صورت تام و تمام است و ادعای خاورشناس درست است؟ پس مسلمانان به جهت دفاع از قرآن سراغ مطالعه همانندی قرآن و انجیل و تورات می‌روند. 🔹 دیگر اینکه از نظر اسلام تورات و انجیل دو منبع دینی و آسمانی است و علی القاعده نازل‌کننده قرآن، نازل‌کننده تورات و انجیل هم هست و خیلی طبیعی است مشترکاتی در هر سه کتاب باشد. پژوهشگران مسلمان این مشترکات را استخراج می‌کنند و می‌گویند این مطالب مورد تاکید همه ادیان آسمانی است. طبیعی است بیرون آوردن این مشترکات برای مسلمانان جذاب باشد. در این میان اگر پژوهشگران اختلافاتی دیدند به پای تکمیل و تکامل می‌گذارند؛ مثلا مطالبی که در تورات آمده در انجیل با تفصیل بیشتری آمده است یا مسائلی درتورات نیست ولی در انجیل آمده است. این نشان‌دهنده گام تکمیلی انجیل نسبت به تورات است یا مسائلی در قرآن آمده ولی در تورات و انجیل نیامده که نشان‌دهنده گام تکمیلی‌تر قرآن نسبت به تورات و انجیل است. 🔹 از سوی دیگر وقتی مسلمانان ادعا می‌کنند دین اسلام دین کامل‌تری است باید این را نشان بدهند. نشان دادنش به این است سطح معارف قرآن را با معارف تورات و انجیل مقایسه کنند و برتری قرآن را اثبات کنند. اگر به تعبیر خود قرآن کریم در سوره مائده، قرآن مهیمن است، با مطالعه و مقایسه می‌توانیم این سیطره و هیمنه را نشان بدهیم. از آنچه گفتم به دست می‌آید در دوران معاصر هم مسلمانان، هم خاورشناسان هر کدام با انگیزه‌هایی علاقه‌مند به مطالعات بین قرآن و معارفی که در کتب‌های قبل از قرآن است هستند و هر کدام با انگیزه‌هایی به سراغ این مطالعات می‌روند. قاعدتا هر گروهی دنبال هدف و غرض خودش این مطالعات را پی می‌گیرد.
🔹 شما اشاره کردید میان قرآن و عهدین شباهت‌هایی وجود دارد و اگر می‌گوییم اسلام دین کامل است باید نشان دهیم این تکامل در کدام حوزه است. سوال دوم من این است جنبه تکاملی اسلام نسبت به ادیان قبل از خودش در چه حوزه‌ای است؟ آیا فقط یکسری جزئیات بیشتری در اسلام بیان شده است یا اینکه مطالب کلی‌تری در آن ذکر شده است؟ از نظر منطق قرآن کریم همه ادیان آسمانی در یک حقایقی مشترکند و بر اساس اصول و حقایقی پی‌ریزی شده‌اند. این معنا در آیه ۱۳ سوره شورا مورد تاکید قرار گرفته است: «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ»، یعنی ما برای شما شریعتی مقرر کردیم که قبلا به نوح و ابراهیم و موسی و عیسی سفارش کرده بودیم و آن اینکه دین را به پا دارید و باب تفرقه را باز نکنید. 🔹 اصلا اصطلاح ادیان اصطلاح صحیحی نیست و اصطلاح دین صحیح است، چنانکه قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ» یعنی دین نزد خدا اسلام است. البته مقصود آیه اسلام به معنای لغوی است، یعنی حقیقت دین تسلیم شدن در برابر خداوند تبارک و تعالی است. به فرموده قرآن حضرت ابراهیم هم مسلمان بود: «إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ». این یک نکته مهم است که ادیان بنیادهای مشترکی دارند. بنیاد مشترک اعتقاد به خدا است، اعتقاد به روز جزا است، اعتقاد به اصل نبوت است و حتی اعتقاد به این که انسان برای اینکه به خدا برسد باید مناسک و عباداتی انجام بدهد. این عبادات وسیله‌هایی هستند که خداپرستی را در انسان قوی می‌کنند. 🔻 اشتراکات ادیان در صورت ظاهری عبادات 🔹 اگر دقت کنید حتی صورت ظاهری برخی عبادات هم مشترک است. مثلا نماز در همه ادیان بوده است، زکات در همه ادیان بوده است، روزه در همه ادیان بوده است چنانکه خود قرآن می‌فرماید: «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ». علی القاعده مشترکات ادیان چه در حوزه اعتقادات کلی مثل خداپرستی، اعتقاد به معاد و ... و چه در حوزه مناسک وجود دارد. نماز در دین حضرت عیسی و موسی به یک شکل است، مثلا به شکل مناجات هفتگی است ولی در اسلام به شکل نمازهای شبانه‌روزی است. خود قرآن هم می‌فرماید: «وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا». 🔹 از اینجا متوجه می‌شویم اشتراکات ادیان به مراتب بیشتر از اختلافاتشان است. اختلافات در فروعات دینی است، مثلا نماز یک فرع است که در اسلام به یک شکل به جا آورده می‌شود، در یهودیت و مسیحیت به شکل دیگری صورت می‌گیرد. در عین حال گفته من به این معنا نیست که با آمدن یک دین هیچ اتفاق جدیدی نمی‌افتد. مثلا وقتی حضرت عیسی مبعوث می‌شود به بنی اسرائیل می‌گوید: «وَلِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ» یعنی من آمدم چیزهایی را بر شما حلال کنم که بر شما حرام شده است. بعضی می‌گویند برخی خوراکی‌ها و گوشت برخی حیوانات در آیین یهود حرام بوده یا خودشان حرام کرده بودند و فکر می‌کردند حرام الهی است لذا حضرت عیسی می‌گوید من آمدم زندگی شما را راحت‌تر کنم. 🔹 به همین ترتیب می‌توانیم میان اسلام و ادیان گذشته مقایسه کنیم. مثلا آن‌طور که من مطالعه کردم، روزه در امت‌های گذشته بیست و چهار ساعته بوده است یعنی مغرب تا مغرب. مغرب که افطار می‌کردند دیگر حق نداشتند چیزی بخورند ولی روزه در اسلام نسبت به ادیان گذشته دو تغییر دارد و خداوند دو تغییر نسبت به آن انجام داد؛ یکی اینکه روزه را در یک ماه متمرکز کرد و روزه ماه رمضان از اختصاصات اسلام است در حالی که در ادیان گذشته در هر ماه سه روز روزه واجب بوده است. البته اسلام هم سه روز روزه ماهانه دارد ولی به عنوان نافله؛ یعنی اگر کسی بخواهد فضیلت امم گذشته را درک کند راه برایش باز است. دوم اینکه روزه از حالت بیست و چهار ساعته بودن درآمده و از اذان صبح تا اول مغرب شده است: «وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ». 🔹 این به معنای اعلام تخصیص است. وقتی قرآن می‌فرماید: «أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ» و اجازه می‌دهد در طول شب عمل زناشویی انجام شود در مقام تخصیص است. بنابراین قطعا اگر ادیان با هم مقایسه شوند اختلافاتی در احکام دارند ولی همانطور که در مقدمه گفتم اشتراکات ادیان در مسائلی مثل خداپرستی و حساب و کتاب خیلی بیشتر از اختلافاتی است که برخی مثال‌هایش را بیان کردم... ادامه دارد.
🌺 جهت دسترسی به متن این گفتگو بر روی لینک زیر کلیک کنید: 🌐 https://iqna.ir/fa/news/4039440 ☘️ اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم ☘️ 🆔 @ostadmaaref
مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین.mp3
814.7K
بخشی از مصاحبه خبرگزاری ایکنا با دکتر معارف پیرامون «مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین» 🗓 ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ 🆔 @ostadmaaref
نقش خاندان‌ها در حدیث شیعه با تأکید بر محدثان آل اعین - 14 اسفند 1400.mp3
38.55M
💠 سلسله نشست‌های علمی گروه رجال و خاندان‌های اسلامی پژوهشکده تاریخ اسلام: 🔸 موضوع: نقش خاندان‌ها در حدیث شیعه با تأکید بر محدثان آل اعین 🔻 سخنران: دکتر «مجید معارف» 🔻 دبیر نشست: خانم «محترم وکیلی‌سحر» 📆 تاریخ برگزاری: شنبه 14 اسفندماه 1400 🆔 @ostadmaaref
51.4M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
💠 سلسله نشست‌های علمی گروه رجال و خاندان‌های اسلامی پژوهشکده تاریخ اسلام: 🔸 موضوع: نقش خاندان‌ها در حدیث شیعه با تأکید بر محدثان آل اعین 🔻 سخنران: دکتر «مجید معارف» 🔻 دبیر نشست: خانم «محترم وکیلی‌سحر» 📆 تاریخ برگزاری: شنبه 14 اسفندماه 1400 🆔 @ostadmaaref
اصالت و سندیت نهج البلاغه - 14 فروردین 1401.mp3
21.77M
💠 برنامه تلویزیونی «سوره»؛ فصل نهج البلاغه: 🔸 موضوع: اصالت و سندیت نهج البلاغه 🔻 سخنران: دکتر «مجید معارف» 🔻 قسمت اول 🔹 برای اسباب اعتبار و اصالت بخشی دو کار می‌توانیم بکنیم؛ یکی اینکه منبع و اسناد نهج البلاغه را پیدا و آن را تبدیل به حدیث مُسند کنیم. اقدام دومی که برای اعتبار درست کردن نهج البلاغه می‌توانیم انجام دهیم این است که کاری به سند نداشته باشیم و خود متن را تحلیل و نشانه شناسی کنیم. 🔺 حدود چهل سال بعد سیدرضی در سال های 440 هجری به خاطر برخی از رقابت های شیعه و سنی در بغداد و هجمه ای که به شیعیان وارد شد این کتابخانه ها آتش گرفت؛ پس بعید نیست که برخی از مصادر سیدرضی برای همیشه از دسترس خارج شده باشد که در چنین صورتی هم باز اعتبار نهج البلاغه افزایش پیدا می‌کند. 📆 تاریخ پخش: ١۴ فروردین‌ماه ١۴٠١ 🆔 @ostadmaaref
💠 باسلام خدمت دوستان سید رضی متوفی ۴۰۶ هجری است. ماجرای برخوردهای شیعه وسنی در سال ۴۴۰ وسالهای بعد از آن مربوط به زمان شیخ طوسی است نه سید رضی! 🔻 دقت بفرمایید... 🆔 @ostadmaaref
51.09M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
💠 اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و ششمین همایش ملی اعجاز قرآن 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹 موضوع: جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای 🔹 زمان: چهارشنبه 11 اسفند. 🆔 @ostadmaaref
جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای - 11 اسفند 1400.mp3
15.25M
💠 اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و ششمین همایش ملی اعجاز قرآن 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹 موضوع: جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای 🔹 زمان: چهارشنبه 11 اسفند. 🆔 @ostadmaaref
جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای - 11 اسفند 1400.pdf
599.4K
💠 اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن و ششمین همایش ملی اعجاز قرآن 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹 موضوع: جلوه‌های نو در اعجاز قرآن کریم با تأکید بر مطالعات میان رشته‌ای 🔹 زمان: چهارشنبه 11 اسفند. 🆔 @ostadmaaref
💠 انجمن علمی الهیات دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی بابل به مناسبت ماه مبارک رمضان برگزار می‌کند... 🔹 "سلسله نشست های معرفت شناسی نهج البلاغه" 🔻 با حضور استادان برجسته و نام‌آشنای دانشکده الهیات دانشگاه تهران 🔺 شروع جلسات: از ۲۳ الی ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ مصادف با دهم الی سیزدهم ماه مبارک رمضان، به مدت ۴ شب، ساعت ۲۲ در بستر اسکای روم. 🔸 "به کلیه دانشجومعلمان حاضر، از سوی دانشگاه، گواهی حضور معتبر اعطا می‌گردد." به عنوان مهمان وارد شوید👇 https://daneh.ir/demo2/mod/lmskaranskyroomtwo/view.php?id=15114 🆔 @ostadmaaref
🔹انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد با همراهی انجمن‌های علمی الهیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌کند: 🔅ویژه برنامه ماه مبارک رمضان 🔅 سلسله کرسی های آزاد اندیشی 💠 سی شب؛ سی آیه 💠 🎙نشست چهاردهم باحضور: 🔸دکتر مجید معارف استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران موضوع ارائه با محوریت آیه ۲۹ سوره بقره: تدبّر، جایگاه و مبانی و روش تدبّر در قرآن زمان برنامه 🕰 ساعت ٢١:٠٠ الی ۲۱:۳۰ 📆 شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۱ محل برگزاری: 🖥 وبینار انجمن‌های علمی دانشجویی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی http://vroom.um.ac.ir/saftis ♦️هر شب جایزه ای به یکی از شرکت کنندگان حاضر در جلسه به قید قرعه داده خواهد شد♦️ 🆔 @ostadmaaref
44.88M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
💠 انجمن علمی الهیات دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی بابل 🔹 "سلسله نشست های معرفت شناسی نهج البلاغه" 🔻موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن 🔺 سخنران: دکتر مجید معارف 🔸 تاریخ: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ 🆔 @ostadmaaref
ارتباط نهج البلاغه با قرآن.mp3
43.84M
💠 انجمن علمی الهیات دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی بابل 🔹 "سلسله نشست های معرفت شناسی نهج البلاغه" 🔻موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن 🔺 سخنران: دکتر مجید معارف 🔸 تاریخ: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ 🆔 @ostadmaaref
تدبّر، جایگاه، مبانی و روش تدبّر در قرآن با محوریت آیه 29 سوره ص - 27 فروردین 1401[1].mp3
23.24M
🔹انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد با همراهی انجمن‌های علمی الهیات دانشگاه فردوسی مشهد 🔻 سلسله کرسی های آزاد اندیشی 🔸سخنران: دکتر مجید معارف استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران 🔹 موضوع: تدبّر، جایگاه و مبانی و روش تدبّر در قرآن؛ با محوریت آیه ۲۹ سوره «ص». 📆 شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۱ 🆔 @ostadmaaref
💠 نهج‌البلاغه به مثابه تفسیری بر قرآن است. ما یک شکل تفسیر داریم با عنوان تفسیر ترتیبی یا کلاسیک که مفسر به شکل ترتیبی یا موضوعی آیات را تفسیر می‌کند؛ اگر قرار باشد به این معنا بین قرآن و نهج‌البلاغه نسبت‌سنجی کنیم، نهج‌البلاغه، تفسیر قرآن نیست و کسی هم چنین ادعایی ندارد، اما به یک معنای دیگر، نهج‌البلاغه تفسیری برای قرآن است و آن معنا اینگونه است که نوعی تفسیر معنوی از قرآن است. یکی از زیباترین جلوه‌های تفسیری امیرالمومنین از نهج‌البلاغه خطبه ۲۱۶ این کتاب است. 🔹 در این خطبه تفسیر امام علی (ع) از سوره تکاثر بیان شده است. ابن ابی‌الحدید قسم خورده است: من طی ۵۰ سال هزار مرتبه این خطبه را خواندم و هردفعه که خواندم، برایم جدید بود. پس نهج‌البلاغه می‌تواند به برخی از اختلافات تفسیری هم فیصله بدهد. مثلا در مورد همین سوره تکاثر اختلاف تفسیری وجود دارد در خطبه ۲۱۶ نهج‌البلاغه امیرالمومنین درباره و خطاب به مردگان می‌گویند: ای کاش اینها به قصد عبرت آموزی به قبرستان می‌رفتند، نه فخر فروشی. آیا این مردم به جنگ‌های پدرانشان افتخار می‌‎کنند؟ آنها که هلاک شدند و از بین رفتند. 🔹 القصه ما از نهج‌البلاغه در حوزه تفسیری اصول و روش تفسیری استخراج می‌کنیم که خود این اصول شامل چهار موردند؛ جامعیت، تدبر در قرآن و پرهیز از تفسیر به رای، اصل استنطاق و اطلاعات تاریخی. 🌐 بر گرفته از سخنان دکتر معارف در ویژه برنامه «سوره؛ فصل نهج‌البلاغه» درباره موضوع «نسبت و ارتباط قرآن و نهج‌البلاغه». 🆔 @ostadmaaref
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠گفتگوی خبر گزاری مهر با دکتر مجید معارف در رابطه با شب های قدر ♦️ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ ✅ خدای تبارک و تعالی در سوره مبارکه بقره ۵ آیه در ارتباط با روزه نازل کرده است. شروع این آیات هم با این آیه است: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ‌.. اگر خوب دقت کنیم در این مجموعه آیات روزه یک آیه یعنی آیه ۱۸۶ سوره بقره به «دعا» اختصاص دارد که می‌فرماید: وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَلْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ. معنای این مجموعه آیات این است که رمضان با دو امر معنوی، ارتباط دارد؛ یکی قرآن و دیگری دعا و نیایش. در آیه ۱۸۶ که پیش از این اشاره کردم خداوند نمی‌گوید که تو به بندگانم بگو یعنی درواقع واسطه رسول الله در این آیه حذف می‌شود و خداوند می‌فرماید «فانی قریب» یعنی من پیشتم، من نزدیکم نمی‌گوید بهشان بگو من نزدیکم و بعد با قید ضمانت می‌فرماید: من دعوت دعا کننده را وقتی که من را صدا بزند اجابت می‌کنم. ✅ براساس این آیه می‌توان گفت خداوند آنقدر به ما نزدیک است که ما اجازه داریم بدون واسطه با او ارتباط برقرار کنیم. در سوره قاف هم می‌فرماید: «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ» که باز هم تأکید بر نزدیک بودن خدا با ماست. در سوره مؤمن یا غافر هم خداوند با قید ضمانت مسئله‌ای را درباره دعا مطرح می‌کند که در ادامه نتیجه گیری ام از ذکر این آیات را عرض می‌کنم. در این آیه می‌فرماید: وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ. ✅ بنابراین مشخص می‌شود که دعا از مقوله عبادت است و ماهیت عبادتی دارد. یعنی همانطور که به عنوان عبادت نماز می‌خوانیم و روزه می‌گیریم. بنابراین همانطور که در تمام شبانه روز می‌شود عبادت کرد در تمام شبانه روز هم می‌توان دعا کرد. در چنین صورتی دعا دیگر فقط محدود به نیازمندان نمی‌شود. درکتاب الدعا اصول کافی هم روایاتی داریم مبنی براینکه امامان ما فرمودند: دعا در تمام حالات انسان وارد است، چه انسان در خوشی باشد و چه در ناخوشی باشد، چون مثلاً ما نماز را در وقت خاصی می‌خوانیم؟ نه؛ ما چه خوش باشیم چه ناخوش نماز می‌خوانیم. ✅ در خصوص فضیلت دعا کردن در ماه مبارک رمضان باید بگویم که در ماه مبارک رمضان دعا، بیشتر موضوعیت دارد. دلیلش هم این است که روزه حالت خودسازی برای انسان به وجود می‌آورد که قلب آدمی را رقیق‌تر می‌کند. اینها برای دعا زمینه‌های مناسبی است. در مورد شبهای قدر هم وقتی اعمال این شب را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که خیلی به نماز زیاد خواندن توصیه نشده است، ولی به دعا کردن خیلی توصیه شدیم. پس دعا برای لیالی قدر موضوعیت ویژه دارد. ✅ در لیالی قدر دعا دو کارکرد دارد؛ یکی برای آمرزش گناهان و طلب مغفرت نسبت به خطاهای گذشته و دیگری برای ساختن یک آینده خوب. چون می‌دانیم که قرار است در این شب‌ها مقدرات ما حداقل برای یک سال آینده مشخص می‌شود. خیلی‌ها می‌گویند خب منم در نوشتن این مقدرات سهم دارم؟ بله. حتماً نقش داریم. درست است که مقدرات را می‌نویسند ولی وقتی دعا می‌کنیم چیزهایی که ما می‌خواهیم را برایمان می‌نویسند. برای همین به ما گفتند که در شبهای قدر اینگونه خدا را صدا بزنیم: اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ / و فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ / أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ / وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمُرِی وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ فِی رِزْقِ / وَ تُقَدِّرَ لِی فِی جَمِیعِ أُمُورِی مَا هُوَ خَیْرٌ لِی فِی دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین. 🔹 آداب عمومی دعا و زمان‌های مناسب برای آن چیست؟ ✅ کسی که می‌خواهد دعا کند باید بداند که برای چه خطایی دعا می‌کند اگر خطاهایش حق الله است قول بدهد که دیگر آن خطاها را تکرار نمی‌کند و توبه کند، چون خداوند از حق الله می‌گذرد ولی اگر خطاها از سنخ حق الناس است باید در صدد جبران آن بربیاید.