eitaa logo
کانال رسمی دکتر مجید معارف
643 دنبال‌کننده
250 عکس
39 ویدیو
227 فایل
استاد تمام دانشکده الهیات دانشگاه تهران سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش دینی» ارتباط با ادمین و ارسال سوالات @hafeze2
مشاهده در ایتا
دانلود
🔹 سلسله جلسات سخنرانی شب‌های ماه مبارک رمضان به میزبانی انجمن‌های علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌های تهران و مذاهب اسلامی و با همکاری مرکز مطالعات عالی اسلامی: 🔹 موضوع: جایگاه قرآن در نهج البلاغه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: یک شنبه ۱۴۰۰/۱/۲۹ - ساعت ۲۲ الی ۲۳ 🔹لینک ورود به جلسه: https://online.mazaheb.ac.ir/ch/quran 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @KADmazaheb 🆔 @ostadmaaref
جایگاه قرآن در نهج البلاغه.mp3
29.37M
🔹 سلسله جلسات سخنرانی شب‌های ماه مبارک رمضان به میزبانی انجمن‌های علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌های تهران و مذاهب اسلامی و با همکاری مرکز مطالعات عالی اسلامی: 🔹 موضوع: جایگاه قرآن در نهج البلاغه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: یک شنبه ۱۴۰۰/۱/۲۹ 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله نشست‌های فرهنگی-آموزشی دانشگاه بیرجند و بنیاد بین المللی نهج البلاغه 🔹 موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن کریم 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: سه شنبه ۱۴۰۰/۱/۳١ - ساعت ۲۱ 🔹لینک ورود به جلسه: ac5.birjand.ac.ir/farhangimeeting 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله نشست‌های فرهنگی-آموزشی دانشگاه بیرجند و بنیاد بین المللی نهج البلاغه 🔹 موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن کریم 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: چهار شنبه ۱۴۰۰/٢/۸ - ساعت ۲۱ 🔹لینک ورود به جلسه: ac5.birjand.ac.ir/farhangimeeting 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @ostadmaaref
نقد و بررسی کتاب تأسیس علوم القرآن عند الإمام علی علیه السلام.mp3
8.82M
🔹 نشست نقد و بررسی کتاب تأسیس علوم القرآن عند الإمام علی علیه السلام 🔹 ناقد: دکتر مجید معارف 🔹زمان: دو شنبه ۱۴۰۰/٢/۶ 🆔 @ostadmaaref
شهید مطهری و قرآن - نوآوری در وحی و اعجاز.mp3
25.47M
🔹هم اندیشی اساتید نهاد رهبری دانشگاه الزهرا(س) برگزار میکند: 🔹سلسله نشست های هم اندیشی اساتید 🔹موضوع: شهید مطهری و قرآن - نوآوری در وحی و اعجاز 🔹سخنران: استاد دکتر معارف 🔹زمان: چهارشنبه ١۴٠٠/٢/١۵ 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله نشست‌های ایمان و چالش‌های عصر جدید 🔹 موضوع: ایمان و اسلام و شاخصه‌های آن در روایات امامیه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: سه شنبه ۱۴۰۰/٢/٢١ - ساعت ۲۱ 🔹لینک ورود به جلسه: https://marref.ir/ikq 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @ostadmaaref
جلسه فوق در شرف برگزاریست
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠گزارشی از سخنرانی دکتر مجید معارف در نشست علمی «ایمان و اسلام و شاخصه‌های آن در روایات امامیه» ♦️ ۲۳ ارديبهشت ۱۴۰۰ ✅ کتاب صحیح مسلم با کتاب ایمان شروع می‌شود، ۵۷ حدیث را در ۴۲ باب آورده و شاخصه‌ای ایمان و اسلام را در روایات پیامبر بیان کرده است؛ صحیح بخاری هم دومین کتابش، کتاب ایمان است که ۳۸۰ حدیث در ۹۶ باب آورده شده است. سنن ترمذی هم ۳۸ روایت را در باب کتاب ایمان خود بیان کرده است. ✅ کافی هم بیش از ۵۰۰ حدیث را در زمینه ایمان ذکر کرده است؛ بحارالانوار هم شش جلد را به ایمان و کفر اختصاص داده و شاید هزاران حدیث را شامل شود؛ اینها نشان می‌دهد ایمان و اسلام جایگاه والایی در معارف حدیثی فریقین دارد. ✅ با پیدایش فرقه‌های معتزله و اشاعره و در دوره صادقین(ع)، ایمان و اسلام از مسائل روز کلامی و نقل زبان فرقه‌های مختلف بود، در کنار این دو، دو مقوله عمل و بی عملی و معصیت و نقش آن در ایمان و اسلام هم مطرح است. 🔻 دیدگاه مرجئه و خوارج در مورد ایمان ✅ خوارج ابتدا حکمیت را به امام علی(ع) تحمیل کردند ولی بعد که نتیجه آن باب طبع آنها نبود توبه کردند و به امام فرمودند که شما هم باید توبه کنید و چون امام توبه نکرد او را تکفیر کردند و کم کم این عقیده در آنها شکل گرفت که ایمان عین عمل است و تخلف از عمل مساوی با کفر است؛ بنابراین مؤمن غیرعامل به مسائل شرعی از نظر اینها کافر است. ✅ در برابر این گروه طایفه مرجئه هستند که ۱۸۰ درجه تفاوت فکر دارند و می‌گویند اصلا ایمان ارتباطی با عمل ندارد زیرا ایمان قلبی است و عمل جوارحی است؛ اگر کسی مؤمن باشد و کار زشتی بکند ضرری به ایمانش وارد نمی‌شود. بعدها در شیعه طایفه‌ای از غالیان ظهور کردند معرفت امام کفایت از نماز و روزه و حج می‌کند؛ امام صادق(ع) در تعریف غالی فرمودند غالی عادت کرده به ترک نماز و روزه و ... به گونه‌ای که حاضر به ترک عادت نیست، لذا امام مقصر را می‌پذیرد ولی غالی را رد می‌کند. ✅ گروه سومی هم در اهل تسنن به نام معتزله شکل گرفتند، اینها بین خوارج و مرجئه راه میانه نشان دادند و می‌گویند مرتکب کبیره نه کافر است مانند خوارج و نه مانند مرجئه بی گناه بلکه فاسق است و اگر فرد توبه کرد ملحق به مؤمنین است و اگر توبه نکند به کفار ملحق خواهد شد به این اندیشه متعزله می‌گویند فاسق موقعیتی را بین دو موقعیت مؤمن و کافر اشغال می‌کند. ✅ در چنین شرایط فکری روایات امامیه اسلام و ایمان را با رشته‌های مختلفی از معانی بیان کرده است؛ اسلام و مسلمانی با تعبیر رنگ و شهادتین در اهل تسنن و شیعه بیان شده است؛ مثلا در روایات اهل تسنن آمده که اسلام شهادت به یگانگی خدا و نبوت پیامبر و اقامه نماز و زکات و ... است؛ در روایات کافی هم بیان شده که امام باقر و صادق فرمودند اسلام بر ۵ چیز استوار است؛ نماز و صوم و ... و ولایت؛ این دو قابل جمع است زیرا در دوره پیامبر امامت و ولایت اهل بیت مطرح نبود و خود پیامبر، رسول و ولی جامعه و اولی هم بود. در روایت نبوی و روایات صادقین(ع) موارد مشترک زیاد است. 🔻 نسبت اسلام و ایمان در روایات امامیه ✅ روایت صریح داریم که اسلام اقرار بدون عمل است و خون فرد مسلمان محترم است و می‌توان او را در مزار مسلمین دفن کرد و ازدواج با مسلمه و مسلم جایز است ولی اسلام ایمان را شامل نمی‌شود؛ اسلام آوردن به ورود به مسجدالحرام تشبیه شده است یعنی فردی که وارد مسجدالحرام شود خون و مالش محترم است ولی کعبه به منزله ایمان است. براین اساس هر کسی وارد مسجدالحرام شود معلوم نیست به کعبه هم راه یابد ولی برعکس هر کسی وارد کعبه شد وارد مسجدالحرام هم شده است. ✅ همنشین‌هایی برای ایمان در آیات و روایات بیان شده است؛ سکینه؛ روح تایید الهی، عروة الوثقی، کلمة التقوی، رخنه در قلب، ملازمت با عمل شرعی، الایمان هو العمل؛ جاری بودن ایمان در اعضاء و جوارح؛ دست و گوش و پای فرد می‌تواند ایمان داشته باشد؛ ایمان شدت و ضعف دارد ولی اسلام ندارد؛ التزام عملی در ایمان وجود دارد و هم اقرار و هم عمل است و اقرار نازلترین مرتبه عمل است. از امام صادق در مورد شهادت‌دادن سؤال شده که آیا عمل است و ایشان فرمودند گام اول عمل است. ✅ نسبت ایمان و اسلام این طور است که اگر کسی مؤمن باشد حتما مسلمان است ولی مسلمان معلوم نیست مؤمن باشد. اسلام با شهادتین محقق می‌شود؛ در روایت در ذیل آیه اعراب آمنا؛ کاملا میان اسلام و ایمان تفکیک شده است؛ البته اگر اسلام را به معنای تسلیم در برابر خدا بگیریم ایمان و اسلام بر هم منطبق خواهند بود.
✅ روایات امامیه در این زمینه دو گونه هستند؛ روایات ابتدایی که این دو را تعریف کرده‌اند و روایات ناظر به سؤالات افراد است که ناظر به اختلافات و بروز عقاید مختلف است. براساس روایات امامیه، ایمان به اسلام مستقرشده در قلب گفته می‌شود؛ در روایت بیان شده که اولین گام ایمان، شهادتین و اقرار به زبان است، مرحله دیگر نهادینه شدن در وجود و مرحله دیگر نمود آن در عمل است. 🔻 بی ایمانی مؤمن در لحظه ارتکاب معاصی ✅ اگر مؤمنی صغیره و کبیره مرتکب شود لباس ایمان از هیکل او فرو می‌ریزد؛ در روایت بیان شده که زانی و سارق در لحظه وقوع معصیت مؤمن نیست؛ این سخن در برابر مرجئه جبهه دارد زیرا آنها معاصی را باعث خدشه در ایمان نمی‌دانستند. همچنین در برابر خوارج و معتزله هم جبهه دارد. ✅ امام صادق(ع) تعبیر فاسق را در مورد این افراد به کار نمی‌برند و می‌فرماید اگر این فرد توبه کرد به دار ایمان بازخواهد گشت و انسان معصیت کار زمانی کافر است که حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال اعلام کند؛ افرادی هستند که ممکن است نماز نخوانند و حجاب نداشته باشند ولی ادب در برابر دین دارند و آن را حلال نمی‌دانند. از دید روایات امامیه، فرد مسلمان در رفت و آمد میان اسلام و ایمان است. ✅ از امام علی(ع) نقل شده است که فرمودند: شهادتین برای ایمان کافی نیست زیرا حساب و کتاب فرائض نادیده گرفته می‌شود؛ ایمان دو مؤلفه کلی در روایات امامیه دارد که اگر یکی از این دو سست شود فرد وارد فاز مسلمانی شده است؛ اول التزام عملی به فرائض در حدی که در روایتی از امام صادق گویا تنها مؤلفه است؛ ایشان فرمودند: ایمان اطاعت خدا و معصیت نکردن است. ایمان چشم کنترل نگاه، ایمان گوش غیبت نشنیدن و ایمان زبان تهمت نزدن است. البته ایمان ذومراتب است. 🔻 ولایت؛ مولفه اصلی ایمان ✅ مؤلفه دوم مسئله ولایت اهل بیت(ع) است؛ در روایت بیان شده که اسلام بر ۵ اصل بیان شده که ولایت اولویت دارد؛ در روایت دیگری بیان شده که اگر فردی هر شب کل شب را به عبادت سپری کند، هر روز را هم روزه بگیرد، همه مالش را هم صدقه بدهد نه فقط خمس و زکات و هر سال حج برود، ولی ولایت ولی خدا را نمی‌پذیرد و به ولی خدا اظهار موالات نمی‌کند، مؤمن نیست و نمی‌تواند از خدا مطالبه ثواب کند زیرا در زمره مؤمنین نیست. ✅ البته امام فرمودند اگر چنین فردی این کارها را به قصد اخلاص کرده باشد و در دل دشمنی با ولایت ندارد ممکن است خدا با رحمت‌های سرریز خود او را وارد بهشت کند نه اینکه او با جزای اعمالش بخواهد وارد بهشت شود؛ نعمت ولایت اهل بیت را انسان در لحظه احتضار متوجه خواهد شد. ♻️ جهت مطالعه‌ی متن گفتگوی فوق در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 iqna.ir/fa/news/3971408 🆔 @ostadmaaref
ایمان و اسلام و شاخصه‌های آن در روایات امامیه(1).opus
6.53M
🔹 سلسله نشست‌های ایمان و چالش‌های عصر جدید 🔹 موضوع: ایمان و اسلام و شاخصه‌های آن در روایات امامیه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: سه شنبه ۱۴۰۰/٢/٢١ 🆔 @ostadmaaref
نقد و بررسی کتاب ارتباط نهج‌البلاغه با قرآن.mp3
31.04M
🔹نقد و بررسی کتاب: ارتباط نهج‌البلاغه با قرآن 🔹 با سخنرانی مؤلفان: دکتر مجید معارف - دکتر حامد شریعتی نیاسر 🔹 ناقدان: دکتر سیدمحمدمهدی جعفری - دکتر فاطمه سعیدی 🔹 دبیر نشست: سید مجید نبوی 🔹 زمان: یکشنبه ٢ خرداد ۱۴۰۰ 🆔 @ostadmaaref
جایگاه و فلسفه امامت در احادیث شیعه.mp3
6.78M
💠 جایگاه و فلسفه امامت در احادیث شیعه 🔹 15 خرداد ماه 1400 🔺رادیو گفتگو 🔻 برنامه «سوفیا» 🆔 @ostadmaaref
💠 مقاله: سیر تحول مفهوم و کارکرد سنت از زمان پیامبر اسلام (ص) تا پایان عصر خلفای راشدین با تاکید بر دوره حکومت امیرمؤمنان‌علی(ع) 📖 چکیده: سیره و سنت رسول خدا(ص) از صدر اسلام مورد توجه بوده است. توجه به سنت به عنوان مفهومی که می­تواند کلید فهم تاریخ، حدیث، فقه و اصول اعتقادات اسلامی باشد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. مسئله این پژوهش تکوین مفهوم و کارکرد سنت از زمان پیامبر اسلام(ص) تا پایان عصر خلفای راشدین با تاکید بر حکومت امیرمومنان علی(ع) است. برخی یافته­ها حاکی از آن است که سنت در عصر خلفای سه­گانه ابزاری برای توجیه مشروعیت خلیفه و ساماندهی حکومت بود، اما کارکرد­های اجتماعی سنت در دوره امیرمومنان(ع) صرفا منوط به مشروعیت حکومت نیست و به سوی مفهومی راه­گشا در حل معضلات و مخاطرات اجتماعی میل می­نماید. به صورتی که در مدت کوتاه حکومت ایشان سنت به یکی از مهم­ترین معیارهای شناخت حق از باطل، هدایت، بدعت­، فتنه­ و حکومت­داری در کنار کتاب خدا تبدیل شد. 📘 مجله: مجله پژوهش نامه تاریخ تمدن اسلامی، دوره 51، شماره 2 پاییز و زمستان 1397 صفحه 301-317 🆔 @ostadmaaref
سیر تحول مفهوم و کارکرد سنت از زمان پیامبر اسلام (ص) تا پایان عصر خلفای راشدین با تاکید بر دوره حکومت امیرمؤمنان‌علی(ع).pdf
271.1K
💠 سیر تحول مفهوم و کارکرد سنت از زمان پیامبر اسلام (ص) تا پایان عصر خلفای راشدین با تاکید بر دوره حکومت امیرمؤمنان‌علی(ع) 🖌 نویسندگان: مجید معارف، اصغر قائدان، هادی خواجوی 🆔 @ostadmaaref
💠 معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشکده علوم قرآنی بجنورد برگزار می‌کند: 🔻 "دومین جشنواره سراسری فرهنگی‏- هنری غدیر" «ویژه دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم» 🔹 به همراه جوایز ارزنده، شامل: 1- نفرات اول هر رشته، 5.000.000 ریال 2- نفرات دوم هر رشته، 4.000.000 ریال 3- نفر سوم هر رشته، 3.000.000 ریال محورهای جشنواره: 1- بخش هنری: طراحی پوستر، عکس، خوشنویسی، فیلم کوتاه، پویانمایی 2- بخش ادبی: شعر در مدح و فضایل حضرت علی علیه السلام، امامت، ولایت و غدیر 3- بخش پژوهشی: الف: خلاصه نویسی کتاب «غدیر در پرتو کتاب و سنت» اثر آقای دکتر ب: مقاله نویسی: با محوریت امامت، ولایت، سیره امیرالمؤمنین علیه السلام و غدیر 4- مسابقه کتابخوانی: با محوریت کتاب «غدیر در پرتو کتاب و سنت» اثر آقای دکتر مجید معارف 🔻 مهلت ارسال آثار: پایان مردادماه 1400 🔻 ارسال آثار به نشانی @admin_farhangi1 در پیام رسان ایتا 🔹 ، ، و ۱۵_سال_کارکنان دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. شرکت سایر عزیزان مجاز نمی باشد. 🆔 @hroqbojnourd 🆔 @ostadmaaref
AUD-20210710-WA0003.opus
2.33M
💠 سخنرانی دکتر مجید معارف به مناسبت فرا رسیدن شهادت امام جواد علیه السلام 🔹 موضوع: چگونگی مواجهه شیعیان با آغاز امامت امام جواد علیه السلام در سنین کودکی ایشان 🔻 بخش اول 🆔 @ostadmaaref
آیا از امام جواد علیه السلام میراث حدیثی به جا مانده است؟.ogg
2M
💠 سخنرانی دکتر مجید معارف به مناسبت فرا رسیدن شهادت امام جواد علیه السلام 🔹 موضوع: آیا از امام جواد علیه السلام میراث حدیثی به جا مانده است؟ 🔻 بخش دوم (پایانی) 🆔 @ostadmaaref
💠 مقاله: عوامل آرامش خانواده در سبک زندگی امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) 📖 چکیده: امروزه، یکی از آسیب‌های جدی فراروی جامعه ناپایداری و تزلزل در خانواده‌ها و فقدان آرامش و روابط مستحکم است که در صورت غفلت، ضربه‌های جبران‌ناپذیری بر پیکره‌ی جامعه‌ی اسلامی وارد خواهد کرد. حال آنکه تأسی به نمونه‌های خانواده‌ی تراز اسلامی به ویژه زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) می‌تواند بسیاری از معضلات موجود در خانواده‌ها را مرتفع سازد. در این نوشتار، ابتدا با مروری اجمالی به چیستی «آرامش خانواده» از منظر قرآن کریم، با نگاهی اجتماعی و تکیه بر روش داده‌کاوی متون و تحلیل اسناد موجود در خصوص سبک زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، مؤلفه‌های آرامش خانوادگی احصاء و تبیین می‌شود. از نگاه قرآن دو مؤلفه‌ی کلان «آرامش» و «مودت و رحمت» ارکان اساسی یک خانواده مستحکم هستند و بر همین مبنا مصادیق و زیرمؤلفه‌های مربوط به آرامش در زندگی خانوادگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) استخراج و تشریح شده است. 📘 مجله: مجله مطالعات راهبردی زنان؛ دوره 19، 74 (زمستان 1395)؛ صفحه 93-124 🆔 @ostadmaaref
💠 بهترین الگوی سبک زندگی 🔻 علی و فاطمه (علیهما السلام) به پيروی از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) همواره در گفتار و کردار با احترام و تکريم خاصی با یکديگر مواجه می‌شدند. علی پس از مراسم ازدواج، در حضور پيامبر، فاطمه را «بهترين ياور در اطاعت خدا» و او نيز شوهرش را «بهترين همسر» معرفی کرد. 🔹 علی هنگام خطاب فاطمه، اوصاف و القاب يا کنيه او را نظير «يا سيدتی، ايتها الحره، يا سيده نساء العالمين، يا بنت الصفوه و بقيه النبوه» به کار می‌برد. 🔻 صدا زدن به نام «فاطمه» يا «زهرا» معمولاً هنگام خطاب مستقيم به حضرت نبوده، بلکه در توصيف وضع حضرت برای ديگران و نيز پس از شهادت فاطمه بوده است. در حديثی آمده است که چون علی چشمش به فاطمه افتاد، گفت: «بابی انت و امی»؛ »پدر و مادرم به فدای توباد». فاطمه نيز در خانه، علی را بيشتر با کلماتی مانند «پسر عمو و علی» و در ميان مردم او را با کنيه «ابوالحسن و مؤمن» خطاب می‌کرد و هنگامی که با پدرش سخن می‌گفت از شوهرش با نام او ياد می‌کرد. برشمردن ويژگی‌های منحصر به فرد حضرت علی نظير دوست و برادر و وصی رسول خدا از احترام فوق العاده‌ی حضرت فاطمه به همسرش حکايت دارد. فاطمه فرزندانش را نيز با الفاظ و عبارات خاصی‌که نشان دهنده‌ی اوج محبت و احترام نسبت به ‌آن‌ها بود، صدا می‌زد. 🔹 احترام بين زن و شوهر بايد متقابل باشد و به کار بردن نام‌ها و لقب‌های نيکو باعث افزايش اعتماد به نفس، آرامش خاطر و محبت بين آن‌ها به ويژه فرزندان می‌شود. برخی از اختلافات خانوادگی ناشی از تحقير و توهين يکديگر با استفاده از اسامی زشت، نسبت‌های ناروا و يا تمسخر نام و شغل و فاميل همديگر است. 🌀 منبع: مقاله: عوامل آرامش خانواده در سبک زندگی امام علی (علیه السلام) و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) 🆔 @ostadmaaref
تحلیل ساختار تدبرمحورانه قرآن کریم.mp3
7.26M
🔹همایش ملّی «جریان‌شناسی تدبّر قرآن کریم و ظرفیت‌های اجتماعی آن در ایران معاصر» 🔹با سخنرانی دکتر مجید معارف 🔹 موضوع: تحلیل ساختار تدبرمحورانه قرآن کریم 🔹 زمان: چهارشنبه ٢٣ تیر ۱۴۰۰ 🆔 @ostadmaaref
ریشه‌های قرآنی و تاریخی واقعه‌ی غدیر - بر مبنای کتاب «غدیر در پرتو کتاب و سنّت»[1].mp3
16.98M
🔻 سلسله نشست‌های تخصصی نهج‌البلاغه 🔹 موضوع: ریشه‌های قرآنی و تاریخی واقعه‌ی غدیر - بر مبنای کتاب «غدیر در پرتو کتاب و سنّت» 🔸 سخنران: دکتر مجید معارف 🌀 دبیر نشست: دکتر سید مجید نبوی 🔹 زمان: چهارشنبه 6 مرداد 1400 🌹🍃🌹🍃🌹 🆔 @ostadmaaref
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠گزارشی از سخنرانی دکتر مجید معارف در ولین جلسه از سلسله نشست‌های تخصصی نهج‌البلاغه در خصوص ریشه‌های قرآنی و تاریخی واقعه‌ی غدیر بر مبنای کتاب "غدیر در پرتو کتاب و سنت" 🗒 ۱۰ مرداد ۱۴۰۰ 🔹 ادلّه قرآنی یکی از مهم‌ترین منابع معرفتی غدیر است که البته در کنار آن می‌توان به ادّله تاریخی، روایی و حتی کلامی نیز اشاره کرد. من در کتاب"حادثه‌ی غدیر خم در کتاب و سنت" نیز حداقل به سه ریشه‌ی قرآنی، تاریخی و روایی تفسیری واقعه اشاره کرده‌ام. 🔸 از شواهد قطعی بر امامت امیرمؤمنان علی(علیه السلام) که در قرآن و روایات بر آن تأکید شده است، حادثه غدیرخم است. در این باره آیاتی در سوره مائده وجود دارد که به عقیده مفسران شیعه و نیز بسیاری از مفسّران اهل سنّت تطبیقی جز با ولایت و امامت علی(علیه السلام) ندارد. همچنین در تفسیر این آیات، روایاتی در کتب حدیث و تفسیر شیعه و سنّی وارد شده که خلافت بلافصل علی(علیه السلام) را قطعی و مسلّم می کند؛ به گونه‌ای که برای حقیقت‌طلبان تردیدی در اولویّت علی(علیه السلام) نسبت به دیگران در تصدّی مقام خلافت باقی نمی‌گذارد. 🔹 با حلول ماه ذی‌القعده در سال دهم هجری، رسول گرامی اسلام(ص) تصمیم خود را جهت زیارت خانه خدا و ادای فریضه حج با مسلمانان در میان نهاد. این خبر به سرعت در شهر مدینه و اطراف آن منتشر شد و علاوه بر آن به گوش مسلمانان دیگر که در نقاط مختلف عربستان زندگی می کردند رسید، به طوری که در اندک زمان هزاران نفر برای برگزاری فریضه حج در کنار رسول خدا(صلی الله علیه وآله) حاضر شدند. 🔸در بیست و پنجم ذی القعده کاروان رسول خدا(ص) با شمار زیادی از مسلمانان که مورخان تعداد آن‌ها را تا صد هزار نفر و یا اندکی بیشتر ذکر کرده‌اند، از مدینه به قصد مکه خارج شد. این عده غیر از کسانی بودند که از نقاط دیگر عربستان از جمله ساکنان مکه و آبادی‌های اطراف آن به حج‌گزاران ملحق شدند. 🔹 در بازگشت از حج هنگامی که این کاروان عظیم به نزدیک جُحفه رسید، پیامبر خطابه‌ای برای مردم می‌خوانند که در این خطابه از دو ثقل مهم خبر دادند که قرآن و اهل بیت‌‌اش هستند و سپس از مردم پرسید در بین شما چه کسی بر شما سزاوارتر است که این مطابقت با آیه‌ی پنجم سوره‌ی مبارکه احزاب دارد. سپس پیامبر حضرت علی را به عنوان ولی و جانشین خود معرفی می‌کند و مردم با حضرت علی بیعت می‌کنند. 🔸 مرحوم علامه امینی در کتاب وزین الغدیر خود از جلد دو به بعد غدیریه سرایان مهم را با اشعارشان معرفی می‌کند. از مظاهر فرهنگی غدیر این است که واقعه‌ی غدیر تبدیل به عید شده است و مردم به دیدار هم می‌روند و به گفته‌ی پیامبر(ص) بازگو کردن واقعه‌ی غدیر یک امر به معروف است. 🔹 مرحوم علامه امینی در کتاب الغدیر جلد اول اعتقاد دارد که نظر خداوند متعال در آیه اکمال به این واقعه است و چون این واقعه از طرف بسیاری از افراد بازگو شده است احتمال کذب بودن این حدیث را از بین می‌برد . ایشان ناقلان این حدیث را که 110 نفر می‌شوند به ترتیب حروف الفبا تنظیم کرده‌اند که اسامی افراد از طبقات مختلف نام برده شده است. هیچ واقعه‌ای در تاریخ اسلام به این اندازه کثرت نقل نداشته است. 🔸برخی حوادث غیر مشهور تاریخ را بعضی از مردم منکر می‌شوند ولی در واقعه‌ی تاریخی غدیر امکان انکار وجود ندارد چون اراده‌ی الهی بر ثبت آن تعلق گرفته است. وقتی یک واقعه‌ای در تاریخ رخ می‌دهد یک ظاهر دارد و یک محتوا و یک باطن. حالا سوال اینجاست که پیام غدیر چیست؟ حادثه‌ی غدیر برای چه اتفاق افتاد که پیامبر اسلام حضرت علی را به عنوان مولای مؤمنان معرفی کردند؟ 🔹اساس اختلاف بین شیعه و سنی در برداشت از لفظ "مولا" مشترک است که در زبان عربی به 27 معنا گفته شده. "مولا" به معنای دوست که نشان دهنده‌ی این است که این ولایت ولایت محبت است که این سخن شیخ محمد عبده و برخی شاگردانش است. معنی دوم مولا، اُولی به تصرف است یعنی کسی که می‌تواند بر جان و مال افراد زیردست خودش تصرف داشته باشد که بخشی از آن را به پیامبر داده که ملازمه با رهبری و سرپرستی دارد که معمولا شیعیان به آن اعتقاد دارند.
🔸 آنچه در ماجرای غدیرخم قابل توجه است، نزول دو آیه از قرآن کریم درباره این حادثه بزرگ است. این آیات، آیه 67 از سوره مائده معروف به "آیه تبلیغ" و آیه سوم از همین سوره معروف به "آیه اکمال" است. با توجه به این دو آیه، بحث غدیر وارد حوزه تفسیر شده و توجیهات مختلفی را از سوی مفسران شیعه و سنّی به وجود آورده است. علاوه بر آن، واقعه غدیر عرصه منابع حدیثی، تاریخی، کلامی و حتی ادبی را در نوردیده و جایگاه وسیعی را در این منابع به خود اختصاص داده است. 🔹 طبقه دیگری که به این رویداد تاریخی توجه کرده‌اند، شعرا و نویسندگان بوده‌اند که در هر عصر و زمان با الهام از این واقعه، زیباترین قطعه‌های ادبی و قصاید خود را سروده و آن‌ها را به ارمغان تاریخ گذاشته‌اند. از این جهت می‌توان گفت: کمتر واقعه تاریخی در جهان بسان رویداد "غدیر" مورد توجه طبقات مختلف از محدّث و مفسّر و از متکلّم و فیلسوف، از خطیب و شاعر و از مورخ و سیره‌نویس قرار گرفته و این اندازه به آن عنایت شده است. 🔻 چنان که گفتیم یکی از علل ابدیت و جاودانی بودن این حدیث، نزول دو آیه از آیات قرآن درباره این واقعه است و تا روزی که قرآن ابدی و جاودانی است، واقعه غدیر نیز ابدی بوده و از خاطره‌ها محو نخواهد شد دلیل دیگر در زنده بودن این حادثه تاریخی، بزرگداشت سالروز این واقعه به عنوان یکی از اعیاد اسلامی در بین مسلمانان است. بسیاری از دانشمندان اسلامی از جمله ابن خلکان در "وفیات الاعیان" و ابوریحان بیرونی در "آثار الباقیه" عید غدیر را از جمله عیدهایی بر شمرده‌اند که همه مسلمانان بر پا می‌داشتند و جشن می‌گرفتند. ♻️ لینک خبر: 🌐 https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/05/10/2547119 🆔 @ostadmaaref