✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️خط تیره یا خط فاصله (-) و کاربردهای آن ✨خط تیره یا خط فاصله (-) یکی از نشانه‌های نگارشی است و همان‌گونه که از نامش برمی‌آید به طور معمول نمایش‌گر فاصله است. این نشانه در زبان انگلیسی با واژه dash یا hyphen شناخته می‌شود. در این نوشتار، مهم ترین کاربردهای خط فاصله یا خط تیره را در نگارش فارسی جمع‌آوری کرده ایم. ❇️ کاربردهای خط فاصله 1️⃣ بیان فاصله زمانی یا مکانی ✨ خط تیره یا خط فاصله گاهی نشانه فاصله زمانی و یا مکانی است و جایگزینی برای حرف‌های اضافه تا و به است. وقتی بخواهیم از فاصله دو نقطه جغرافیایی و یا دو مقطع تاریخی و یا زمانی حرف بزنیم، در میان آن دو بازه زمانی و یا دو مکان از خط فاصله استفاده می‌شود. در واقع این نشانه جایگزینی برای حرف‌های اضافه «تا» و «به» است. ۱.۱. بیان فاصله مکانی ✨ در مثال زیر، خط تیره نشانگر فاصله مکانی بین دو نقطه و جایگزینی برای حرف «به» یا «تا» است. 🔵 قطار تهران-کرمان ساعت 5 عصر به راه افتاد. ۱.۲. بیان فاصله زمانی (ساعت یا تاریخ) ✨ گاهی خط تیره، برای اشاره به یک بازه زمانی، که می‌تواند ساعت یا تاریخ باشد، استفاده می‌شود. در این موارد این علامت جایگزین حرف اضافه تا یا الی است. 🔵 ساعت کار مطب، صبح‌ها 8 - 12 و عصرها 16 - 20 است. 🔵 آن‌ها طی سال‌های 1921 - 1925 فعالیت می‌کردند. 🔵 برای آگاهی بیشتر از شرح حال میرزا حبیب اصفهانی رجوع کنید به کتاب از صبا تا نیما، جلد 1، صفحه 395 - 405 #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۱۹) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️خط تیره یا خط فاصله (-) و کاربردهای آن 🔶 نکته: در مورد نوشتن اعداد از تاریخی تا تاریخی یا از ساعتی تا ساعتی و یا از صفحه‌ای تا صفحه‌ای و موارد مشابه آن برخی افراد، از کم به زیاد از سمت راست اعداد را می‌نویسند و برخی دیگر از کم به زیاد از سمت چپ.👈 هر دو شیوه درست است و بستگی به شیوه‌نامه آن متن دارد. اما حتما روش واحدی را در کل متن به کار ببرید. البته برخی بر این قائلند که اگر کل متن فارسی است و چون فارسی از راست نوشته می شود، اعداد درون متن هم از راست از کم به زیاد نوشته شود. 2️⃣ جداسازی جمله معترضه از جمله اصلی برای جداسازی جمله معترضه از جمله اصلی و قبل و پس از آن از خط تیره یا خط فاصله استفاده می‌شود. جمله معترضه یا میان‌جمله به جمله یا عبارتی گفته می‌شود که حذف آن به ساختار جمله آسیبی نمی‌زند و مراد از آن، توضیحی تکمیلی و دادن اطلاعات بیشتری در مورد جمله اصلی است. گاهی به جای خط تیره، قبل و بعد از جمله معترضه، علامت ویرگول به کار می‌رود. اما بیشتر گفته شده که خط تیره بیاید.👇 🔵 در میان دامداران به‌­ویژه دامداران کوچ‌­نشین - با توجه به سختی و پرتعداد بودن کار روزانه - سرگرمی­‌ها یا همراه با کار انجام می‌­شد و یا به هنگام غروب آفتاب و پس از آن‌که دام­‌ها اسکان داده می‌­شدند فرصتی برای سرگرمی­‌های عمومی به­‌وجود می­‌آید. 🔵بزرگمردی که در این آستانه خفته، آیت الله سید شهاب الدین مرعشی -قدس سره- است. #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۰) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️خط تیره یا خط فاصله (-) و کاربردهای آن 3️⃣. هنگام ترکیب دو کلمه که معنی واحدی را می‌رسانند. ✨ گاهی دو واژه در کنار هم یک مفهوم را می‌سازند؛ به عبارتی گاه برای القای وجوه مختلف وضعیت باید دو واژه را در کنار هم قرار داد. در بین این واژه‌های دو جزئیِ مرکب، از خط تیره استفاده می‌شود. 🔵 فیلم‌های علمی-تخیلی را بسیار دوست دارم. 🔵در دوران دبیرستان مسئول واحد سمعی-بصری مدرسه بودم. 🔵 کودک، چهار-پنج ساله به نظر می‌رسید. 4️⃣ برای نگارش مکالمه دو نفر ✨ دیگر کاربرد خط تیره یا خط فاصله در نوشتار، هنگام نگارش مکالمه بین دو نفر است؛ چنین کارکردی به ویژه در متونی چون نمایشنامه‌ها، فیلمنامه‌ها و داستان‌ها وجود دارد. برای پرهیز از نوشتن هر باره نام دو نفر، خط تیره به کار می‌رود. 🔵 - من باید بروم. - من می‌دانم چرا رفتی. - هم‌خانه‌ام آمده. زنگ در را زد. بعضی وقت‌ها ناغافل می‌آید. - آن‌وقت نمی‌دانستم؛ اما حالا می‌دانم چرا رفتی. - خداحافظ. - تلفن می‌زنی؟ - شماره‌ها را حفظ نمی‌کنم. متأسفم. 5️⃣. برای جدا کردن تعدادی عدد و یا کلمه ✨ هر گاه بخواهیم تعدادی عدد و یا کلمه را در کنار هم بیاوریم، می‌توانیم از خط تیره برای جداسازی آن‌ها استفاده کنیم. 🔵 اعداد زوج را از میان اعداد زیر انتخاب کنید. 1 - 4 - 5 - 10 - 3 - 6 - 15 🔵 زمان بر سه نوع است: گذشته - حال - آینده #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۱) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️خط تیره یا خط فاصله (-) و کاربردهای آن 6️⃣. دسته‌بندی مطالب و نوشتن انشعابات یک موضوع برای دسته‌بندی و برشمردن اجزای موضوعی و یا انشعابات آن می‌توان از خط تیره استفاده کرد. گاهی برای چنین کاری از اعداد و یا حروف استفاده می‌شود که در چنین مواردی هم می‌توان پس از اعداد و یا حروف از خط تیره استفاده کرد (برای این مورد ممکن است از پرانتز و یا نقطه هم استفاده شود). 🔵 نمایش‌های ایرانی پس از اسلام را می‌توان چنین دسته‌بندی کرد: - نقالی - نمایش‌های عروسکی - تعزیه - نمایش‌های شادی‌آور 🔵 رابطه­‌ سرگرمی و کار بر سه شکل است: 1- سرگرمی همراه با کار 2- سرگرمی در فراغت‌های کوتاه 3- سرگرمی در زمان فراغت پس از کار 🔶 (البته برخی می گویند، بعد از عدد فقط، نقطه بیاورید و خط تیره نگذارید.) 7️⃣. علامت منهای ریاضی خط تیره برای نمایش علامت منهای ریاضی نیز کاربرد دارد. ۵ - ۲ = ۳ 🔵 8️⃣. جداسازی هجاها یا بخش‌های یک واژه 🔵 واژه برادر سه هجا دارد: بَ - را - دَر 9️⃣. نمایش پیوستگی کلمه انتهای سطر و کلمه ابتدایی سطر بعدی در واژه‌های دوجزئی مرکب هر گاه یک واژه دو جزئی مرکب در انتهای سطر قرار گیرد به طوری که نیمی از آن به ابتدای سطر بعدی برود، برای نمایش پیوستگی این دو واژه از خط تیره استفاده می‌شود. به این قابلیت در زبان انگلیسی Hyphenation و به خط تیره‌، Hyphen می‌گویند. (البته امروزه با نیم فاصله نیاز به خط تیره نیست.) #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۲) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️خط تیره یا خط فاصله (-) 🔶 نحوه تایپ خط تیره یا خط فاصله ☀️ در زبان فارسی، برای خط تیره، از دو نویسه (کاراکتر) مختلف می‌توان استفاده کرد. یکی همان کاراکتری است که معمولاً برای این کار استفاده می‌شود؛ یعنی کلید منها (-) روی صفحه کلید. کاراکتر دیگر، کاراکتری است که استفاده اصلی آن برای کشیده نویسی حروف است و نام آن در استاندارد یونیکد arabic tatweel (تطویل عربی) است؛ اما برخی از آن به عنوان خط تیره نیز استفاده می‌کنند. 💎 این کاراکتر در صفحه کلید رایج ویندوز با فشردن shift و حرف (ت) به طور همزمان و در کیبورد استاندارد فارسی با فشردن shift و علامت منها (-) درج می‌شود. فرق ظاهری این دو نویسه، در جای قرارگیری خط تیره روی خط زمینه است. در حالت استفاده از نویسه کشیده‌نویسی، این کاراکتر دقیقاً روی خط زمینه و به این شکل (ـ) خواهد بود. اما اگر بخواهید آن را قبل یا بعد از یک حرف چسبان استفاده کنید، حتما باید یک نیم‌فاصله بین حرف و این نویسه قرار دهید تا از کشیده‌شدن حروف اجتناب شود. 🔵 با نویسه خط تیره اصلی: سمعی-بصری 🔵 با نویسه کشیده‌ساز: سمعی‌ـ‌بصری ☀️ توصیه ما استفاده از کاراکتر اصلی خط تیره است؛ چرا که علامتی است که دقیقا به همین منظور وضع شده است. #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۳) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️خط تیره یا خط فاصله (-) 🔶 نحوه تایپ خط تیره یا خط فاصله ☀️ فاصله‌گذاری قبل و بعد از خط تیره در مورد فاصله‌گذاری خط تیره یا خط فاصله از کاراکتر پیش و پس از خود شیوه ثابتی مشاهده نشده است؛ اما معمولا اینطور است: هنگامی که خط تیره برای ساخت یک واژه مرکب دو جزئی به کار می‌رود، از آن‌جایی که این دو واژه در کنار هم یک واژه را می‌سازند، فاصله‌ای پیش یا پس از خط تیره نمی‌گذاریم؛ 🔵 واژه مرکب علمی-فرهنگی مثالی برای این مورد است. 🔵هر گاه خط تیره برای در بر گرفتن جمله معترضه و پیش و پس از آن می‌آید، از حرف‌های پیش و پس از خود فاصله می‌گیرد. 🔵 در مواقعی که خط تیره برای معرفی اقسام و اجزای موضوعی و یا دسته‌بندی به کار می‌رود از حرف پس از خود یک فاصله می‌گیرد و در مواقعی که از حروف یا شماره برای این مورد استفاده می‌شود و خط تیره پس از آن شماره یا حرف می‌آید به حرف یا عدد پیش از خود چسبیده و از حرف پس از خود یک فاصله خواهد داشت. 🔷 نکته فنی توصیه می‌کنیم در زمان نگارش متن در نرم‌افزارهای واژه‌پردازی چون Word درج این گونه علائم را دستی انجام ندهید و آن را به صورت خودکار و به کمک قابلیت Bulleting‌ و Numbering‌ خود نرم‌افزار انجام دهید. در زمان نگارش متون در وب نیز، این کار را می‌توان به کمک ویرایشگرهای مختلف و با تگ‌های <ol> و <ul> در HTML انجام داد. #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۴) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️ کاربرد گیومه « » گیومه یا نشانه نقل قول که با علامت (« ») در نگارش فارسی مشخص می‌شود، مانند پرانتز جزو علائمی است که به صورت جفت به کار می‌رود؛ یعنی به عنوان نشانه‌ای دوگانه در ابتدا و انتهای جمله یا عبارت مورد نظر قرار می‌گیرد. معادل این نشانه در زبان انگلیسی quotation mark نام دارد که به صورت (" ") مشخص می‌شود. ❌دقت کنید که استفاده از "" برای نقل قول در زبان فارسی نادرست است.❌ 🔶کاربرد گیومه در نگارش فارسی 1️⃣. بیان نقل قول مستقیم؛ شاخص‌ترین کاربرد گیومه در نگارش 👈یکی از مهم‌ترین کاربردهای گیومه برای بیان نقل قول مستقیم است و در آغاز و پایان آن می‌آید؛ در واقع گیومه علاوه بر نشانه‌ نقل قول، مشخص کننده‌ی حدود آن نیز است. 🔵 گفت: «محبت را از آن نام محبت کردند که هر چه در دل بود جز محبوب، محو گرداند». 🔵 گفت: «هر که وحشت غفلت نچشیده باشد، حلاوت انس نیابد». #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۵) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️ کاربرد گیومه « » 2️⃣. متمایز کردن و یا تأکید بر قسمتی از متن ☀️ یکی از کاربردهای گیومه در نگارش فارسی در مواقعی است که بخواهیم بر عبارت، جمله و یا واژه‌ای در نوشتار خود تأکید کنیم. البته برای این کار از بولد (سیاه) یا ایتالیک (ایرانیک) کردن متن هم می‌توان استفاده کرد. 🔵 مثال «زبان سرچشمه‌ی سوءتفاهم‌هاست.»؛ شاید این جمله از داستان «شازده کوچولو»ی «آنتوان دوسنت اگزوپری» را شنیده‌ باشید. 🔵 می‌خواهیم در کنار آموزش تایپ فارسی، «درست‌نویسی» زبان فارسی را نیز یاد بگیریم و یکی از مهم‌ترین بخش‌های درست‌نویسی، استفاده صحیح از «علائم ویرایشی» است. 3️⃣. اشاره به اصطلاحات و واژه‌های علمی و فنی و یا اسم شخصی به طور معمول وقتی برای بار اول از اصطلاحی علمی و یا تخصصی و همچنین از نام شخصی یا کتابی و نمونه‌هایی مانند این‌ها نام می‌بریم، آن واژه یا اصطلاح را درون گیومه قرار می‌دهیم. 🔵 می‌توان گفت نخستین تعریف نسبتاً کامل و ارزنده از فرهنگ را «ادوارد تایلور» انسان‌شناس معروف انگلیسی و بنیان‌گذار انسان‌شناسی فرهنگی، به دست داد. وی در سال 1871 در کتاب معروفش به نام «فرهنگ ابتدایی» به تعریف روشن، رسمی و جامع از فرهنگ پرداخت. 🔵 فرهنگ مردم، ترجمه کلمه «فولکلور» است. #پژوهش #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۶) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*

✦؛﷽✦ •┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈• ❇️ نشانه گذاری و علائم ویرایشی ✳️ کاربرد گیومه « » 4️⃣. تضمین شعر تضمین در شعر به صنعتی گفته می‌شود که شاعر، بخشی از شعر شاعر دیگری را عیناً در شعر خود بیاورد. در چنین مواقعی قسمتی که تضمین شده در گیومه آورده می‌شود تا مشخص شود که این قسمت سروده شاعر دیگری است. 🔵 چه خوش گفت فردوسی پاکزاد که رحمت بر آن تربت پاک باد «میازار موری که دانه‌کش است که جان دارد و جان شیرین خوش است» تضمینی از سعدی از سروده فردوسی ✳️. دو نکته درباره کاربرد گیومه 👈 در نقل به مضمون و یا نقل قول غیر مستقیم نیازی به استفاده از گیومه نیست. 🔵 به او گفتم اگر می‌خواهد موفق شود، باید بیشتر تلاش کند. 👈 در مورد عبارت‌های نقل شده در میان گیومه (نقل قول مستقیم) نیز نشانه‌گذاری و قواعد آن رعایت می‌شود. ✳️. برای نحوه تایپ و فاصله‌گذاری گیومه باز و بسته کافی است جای گیومه در کیبورد را بدانید. در ضمن در فاصله‌گذاری، به طور کلی، علامت‌های جفت، به عبارت داخل می‌چسبند و از کلمات بیرون یک فاصله دارند؛ یعنی گیومه باز از نویسه پیش از خود یک فاصله و از نویسه پس از خود فاصله‌ای ندارد و گیومه بسته به نویسه پیش از خود می‌چسبد و از نویسه پس از خود یک فاصله دارد. 👌 #درست_نویسی #نشانه_گذاری(۲۷) #علامت_خط_فاصله *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄* 🔴@pajohesh_esfahan *┄┅═✧❁🌟❁✧═┅┄*