استحباب پرداخت #فطریه برای پدر از سوی فرزند پس از مرگش
روایت است که امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) بعد از شهادت پدر بزرگوارشان امیرالمؤمنین(علیه السلام)، تا وقتی زنده بودند، از طرف و به نیابت پدر خویش، زکات فطره میپرداختند(یعنی علاوه بر زکات فطره خود و افراد تحت تکفلشان، یک سهم هم برای پدر بزرگوارشان اضافه میپرداختند).
حضرت امام سجّاد(علیهالسلام) نیز تا هنگام شهادت، زکات فطره را از جانب پدر بزرگوارشان سیدالشهداء(علیه السلام) میپرداختند.
حضرت امام باقر(علیهالسلام) نیز تا هنگام شهادت، از جانب پدرشان، زکات فطره میدادند.
همچنین حضرت امام صادق(علیهالسلام) فرمودند: من نیز از جانب پدرم، برای او زکات فطره میپردازم.
«وَ رُوِّينَا عَنْ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ ص أَنَّهُمَا كَانَا يُؤَدِّيَانِ زَكَاةَ الْفِطْرِ عَنْ عَلِيٍّ حَتَّى مَاتَا وَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع يُؤَدِّيهَا عَنْ أَبِيهِ الْحُسَيْنِ ع حَتَّى مَاتَ وَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ يُؤَدِّيهَا عَنْ عَلِيٍّ ص حَتَّى مَاتَ قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ أَنَا أُؤَدِّيهَا عَنْ أَبِي»(دعائم الإسلام، ج1، ص267).
مرحوم علامه مجلسی ذیل این روایت مینویسد: «این سیره، از عناوین صدقات استحبابی است نه اینکه واجب باشد»(و هذا و الله أعلم من التطوع في الصدقة عن الموتى لا على أنه شيء يلزم(بحار الأنوار، ج93، ص110؛ باب 13 قَدْرُ الْفِطْرَةِ وَ مَنْ تَجِبُ عَلَيْهِ وَ مَنْ يُؤَدِّي عَنْهُ وَ مُسْتَحِقُّ الْفِطْرَة)).
زكات فطره كه كمك به فقراى جامعه است، ثواب بسيار دارد و كارى خداپسندانه است. گرچه پرداخت زكات فطره در روز عيد فطر، بر كسى كه از دنيا رفته واجب نيست، ولى این سیره نورانی ائمه اطهار، نوعى صدقه بود كه هم يادى از پدر بزرگوارشان مىشد، هم ثواب آن به روح ایشان مىرسيد، هم آموزشى براى ماست كه با كارهاى نيك و انفاقها و صدقات خويش، ياد درگذشتگان را گرامى بداريم.
مرحوم علامه حاجی نوری این روایت را از کتاب دعائم الاسلام نعمان مغربی(از دانشمندان بزرگ فرقه اسماعيليه در قرن سوم و چهارم هجری) در سه باب نقل کرده است:
1. بَابُ اسْتِحْبَابِ الصَّلَاةِ عَنِ الْمَيِّتِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّدَقَةِ وَ الْبِرِّ وَ الْعِتْقِ عَنْهُ وَ الدُّعَاءِ لَهُ وَ التَّرَحُّمِ عَلَيْهِ وَ التَّشْرِيكِ بَيْنَ اثْنَيْنِ فِي رَكْعَتَيْنِ وَ فِي الْحَج(مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج2، ص116).
2. بَابُ اسْتِحْبَابِ التَّطَوُّعِ بِالصَّلَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ جَمِيعِ الْعِبَادَاتِ عَنِ الْمَيِّتِ وَ وُجُوبِ قَضَاءِ الْوَلِيِّ مَا فَاتَهُ مِنَ الصَّلَاةِ لِعُذْر(مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج6، ص439).
3. بَابُ نَوَادِرِ مَا يَتَعَلَّقُ بِأَبْوَابِ زَكَاةِ الْفِطْرَة(مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج7، ص: 151).