بسم الله الرحمن الرحیم
سلام و درود بر همراهان گرامی
با نهایت احترام و ارادت به شما عزیزان، این کانال با هدف ارائه و انتشار مطالبی پیرامون دین و شریعت ایجاد گردیده است. امید است که این مجموعه از محتواهای دینی، به روشن شدن حقیقت و ارتقای آگاهی دینی همراهان گرامی کمک کند. در این مسیر، تمام تلاش ما بر آن است که محتوای ارائهشده بدون دخالت اغراض شخصی یا سیاسی باشد تا بتوانیم به پژوهشهای ناب دینی و بیطرفی علمی وفادار بمانیم.
مطالب کانال به چند بخش متنوع و منظم تقسیم شده است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
🔰پرونده ویژه: مجموعهای از مطالب سلسلهوار و منسجم در حوزه پژوهشهای دینی و موضوعات مرتبط با آن.
🔰تک جستار: ارائه مطالب کوتاه و مختصر درباره وقایع و مفاهیم دینی که به شکل فشرده و کاربردی تهیه شده است.
🔰رویداد: اطلاعرسانی از همایشها، دورهها، کنفرانسها و برنامههای علمی مرتبط با دین و شریعت.
🔰تازههای نشر: معرفی جدیدترین کتابها، مجلات، ماهنامهها و فصلنامههای پیرامون موضوعات دینی و شریعت.
🔰تجربهورزی: ارائه تجربههای موفق در عرصههای تبلیغ، پژوهش و سایر حوزههای دینی، با هدف انتقال الگوهای موفق به پژوهشگران و علاقهمندان.
🔰معرفی و آشنایی با کاربرد فناوری های نوین همچون هوش مصنوعی در عرصه فعالیت های دینی
امید است که این کانال، گامی کوچک در مسیر شناخت بهتر و دقیقتر آموزههای دینی باشد و از همراهی شما عزیزان بهرهمند شویم.
سپاسگزار از حضور و اعتماد شما.
🖌صادق نقدعلی
﷽
موضوع اولین پرونده ویژه کانال، در مورد «روش های پژوهش دینی» است که با هشتک #روش_پژوهش_دینی منتشر میشود.
یکی از مسائل مهمی که در پژوهش های دینی بسیار مورد اهمیت است و به طور خاص در یک قرن اخیر و در پرتو جدی شدن مباحث مربوط به متولوژی و فلسفه علم در مجامع علمی رونق گرفته است، بحث روش شناسی پژوهش های دینی است.
روش پژوهش در یک معنای عام به معنای ابزار گردآوری اطلاعات و توصیف و فهم نظریه است اما در یک معنای خاص چه چندین دسته قابل تقسیم است:
💢روش برون دینی: که خود شامل رویکرد های زیر است:
🔰 رویکرد پدیدار شناختی: دین را به عنوان یک پدیده و به لحاظ پدیدارشناسی، هرمنوتیکی، گفتمانی و یا تفهمی مورد بررسی قرار میدهد.
🔰 رویکرد تعلیلی: علل و عوامل پیدایش نظریه دینی اعم از عوامل انگیزشی، مکانیکی، اجتماعی و... را بیان میکند.
🔰 رویکرد استدلالی: به مدلل ساختن باور یعنی تبدیل آن به باور صادق موجه و مدلل میپزازد که خود دارای چهار قسم عقلی، تجربی، نقلی(تعبدی و تاریخی) و حضوی است.
🔰 رویکرد نقدی: به داوری درباره نظریه و مطابقت یا عدم آن با واقع میپردازد.
🔰 رویکرد توصیفی و تحلیلی: این رویکرد عهده دار توصیف گزاره ها و کشف پیش فرض ها و لوازم نظریه ها است و در دین پژوهی برون دینی کمتر به چشم میخورد.
💢روش های درون دینی: که خود شامل رویکرد های زیر میشود:
🔰 مخالفان روش عقلی: که شامل اهل حدیث، اخباریگری و رویکرد عرفانی میشود.
🔰 موافقان روش عقلی: که شامل رویکرد معتزلی، رویکرد اشاعری و رویکرد عقلی امامیه میشود
تذکر: دوستان عزیز به این نکته توجه داشته باشند که "هیچ تقسیمبندیای در علوم انسانی نمیتواند همه افراد و همه دیدگاهها را پوشش دهد، چرا که همواره میتوان تقسیمات جدیدی را با توجه به تغییرات اجتماعی و علمی ارائه کرد." این موضوع نشاندهنده آن است که تقسیمات علمی نه تنها ایستا نیستند بلکه به مرور زمان دستخوش تغییر و بازنگری قرار میگیرند
آدرس ها:
۱_مقاله جایگاه خطیر علوم انسانی (دکتر احمد احمدی) ، عیار سال چهاردهم بهار 1388 شماره 1 (پیاپی 21)
۱_روش شناسی جریان های دین پژوهی، نویسنده: محمدی، عبدالله ؛ خسروپناه، عبدالحسین ؛ پژوهش و حوزه تابستان و پاییز 1386 - شماره 30
#پرونده_ویژه
#روش_پژوهش_دینی
🆔@pajoohesh_dini
💢برای تبیین و فهم دقیق تر از هر یک از روش هایی که در متن بالا ذکر شد، رویکرد های فکری متفاوتی که ذیل هر روش مطرح میشود را به شکل ریز و جزئی در تصویر پیوست شده ذکر کردیم.
انشاالله در ادامه هر روش را با رویکرد های ذیل آن در یک یا نهایت دو جستار خدمت عزیزان ارائه خواهیم داد.
#روش_پژوهش_دینی
🆔@pajoohesh_dini
﷽
💢جایزه جهانی شهید صدر یکی از بزرگترین رویدادهای رقابتی در حوزه علوم انسانی-اسلامی است که با هدف تکریم چهرههای فعال و اثرگذار در این حوزه برگزار میشود. این جایزه به تجلیل از اندیشمندان و نظریهپردازان برجسته علوم انسانی-اسلامی میپردازد و در راستای ارتقای این علوم و ترویج آنها در سطح بینالمللی تلاش میکند.
از اهداف اصلی این جایزه، میتوان به الگوسازی و تکریم چهرههای برتر در تولید علوم انسانی-اسلامی و همچنین جریانسازی جهانی برای صادرات نظریات و تولیدات مرتبط با این حوزه اشاره کرد. برندگان این جایزه حمایت میشوند تا نظریات خود را به دیگر کشورها معرفی و ترویج کنند. همچنین، آثار برگزیده برای ترجمه به دیگر زبانها نیز در نظر گرفته میشود تا از آنها در نشر جهانی علوم انسانی-اسلامی استفاده شود.
در این جایزه، آثار در بخشهای متعددی از جمله اخلاق و عرفان، فقه و اصول، فلسفه و کلام، تفسیر قرآن، سیره و تاریخ اسلامی، مدیریت و حکمرانی اسلامی و سایر حوزههای مرتبط با علوم انسانی-اسلامی بررسی و داوری میشوند.
سایت جایزه جهانی شهید صدر
#رویداد
#جایزه_جهانی_شهید_صدر
🆔@pajoohesh_dini
💢 برگزیدگان:
در این آیین، شورای داوران جایزه جهانی شهید صدر، هیچیک از آثار ارسال شده به دبیرخانه را حائز دریافت رتبه نخست ندانست اما آثاری در رتبههای بعدی و همچنین آثاری به عنوان شایسته تقدیر، معرفی شدند.
برگزیدگان این دوره عبارتند از:
نفر دوم: سیدحمیدرضا حسنی از ایران برای نظریه «روششناسی اجتهادی شهید صدر به مثابه روش تولید علوم انسانی اسلامی»
نفر سوم: ابوالقاسم علیدوست از ایران برای نظریه «جایگاه مصلح در فرآیند استنباط در فقه»
شایسته تقدیر: طیبه دهقانپور از ایران برای نظریه «بازخوانی و بومیسازی نظریه سرمایه فرهنگی پیر بوردیو با تکیه بر مبانی فلسفی علامه طباطبایی»
شایسته تحسین: خالد غفوری الحسنی از عراق با نظریه «اطروحه لتصویر منهج البحث فی العلوم الاسلامیه من خلاق الافاده من المنهجین التجریبی و الاحصائی»
شایسته تحسین: محمود حکمت نیاز از ایران برای نظریه «مبانی آزادی بیان و ساختار حقوقی آن»
شایسته تحسین: حبیب فیاض از لبنان برای نظریه «فلسفه التدین/ نظریه الاولیه للانتقال بالحبث»
برگزیده ویژه بخش شهید صدر: سعید بهمنی برای نظریه «مفاهیم بنیادین قرآن؛ رهیافتی برای بازآفرینی علوم انسانی براساس قرآن»
نخستین دوره جایزه جهانی شهید صدر به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با هدف حمایت از نظریهپردازی در حوزه علوم انسانی ـ اسلامی در سطح جهانی، ۵ مهرماه به کار خود پایان داد.
همچنین از دو کتاب «جایزه جهانی شهید صدر؛ اهداف، رویکردها، ضرورتها و امتیازات» و «آثار برگزیده نخستین دوره جایزه جهانی شهید صدر» که شامل نظریهها و اندیشههای علوم انسانی اسلامی شایسته ارائه جهانی است، رونمایی شد.
🆔@pajoohesh_dini
💢دفاع مشروع در فقه شیعی
در منابع فقهی شیعه ذیل عناوین متعدد در باب «قصاص» از خونخواهی وابستگان مقتول از قاتل سخن گفته شده و فقهای شیعه فروعات بسیاری را ذیل این مسئله مطرح کرده اند.
علاوه بر مسئله «قصاص» که جنبه فردی دارد، عناوینی مانند «بیضة الاسلام» در ابواب فقهی وجود دارد که بیشتر جنبه حاکمیتی دارد؛ آیت الله خمینی در کتاب تحریر الوسیلة در ذیل عنوان «دفاع» میفرمایند:
(مسألة 1): لو غشي بلادَ المسلمين أو ثغورها عدوٌّ يُخشى منه على بيضة الإسلام ومجتمعهم، يجب عليهم الدفاع عنها بأيّة وسيلة ممكنة من بذل الأموال والنفوس.
در متن فوق حمله به بلاد مسلمین یا مرز های آنان در صورتی که به شکلی اتفاق بیفتد که در صورت پیروزی، اساس اسلام با شکست مواجه شود، بر همه مسلمین واجب است که با تمام قوای موجود با سپاه دشمن مبارزه کنند.
آیت الله خمینی در ادامه و در مسئله دوم تصریح میکنند که این دفاع منوط به زمان حضور امام معصوم «علیه السلام» نیست و حتی منوط به اذن نائب عام و خاص ایشان نیز نمیباشد.
در موضوع اتفاقات اخیر جهان اسلام و به طور ویژه حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی به منطقه جنوب لبنان و شایعه ترور سید حسن نصر الله (دبیرکل حزب الله)، آن چه که به طور حتم قابل پیش بینی است که رژیم صهیونیستی به آن دلیل که موجودیت خود را در معرض خطر دیده است از هیچ حرکتی در راستای حفظ موجودیت خود دریغ نمی ورزد و در صورت برداشته شدن موانعی همچون حزب الله لبنان یا دیگر نیرو های اسلامی مبارز، هیچ ابایی از جنگ با دیگر کشور های اسلامی همچون ایران نخواهد داشت، از این جهت و از باب حفظ «بیضة الاسلام» دفاع از جبهه های مختلف جنگ با دشمن صهیونیستی بر همگان واجب عینی است اگر چه داشتن استراتژی مناسب در مواجهه با ایشان هم از ملزومات این جهاد دفاعی محسوب میشود؛ لکن باید به این نکته نیز توجه داشت که مصداق این کلام حضرت امیر در خطبه 17 نهج البلاغه خطاب به مردم کوفه که در جنگ با دشمن سستی کردند و مرتکب حرام قطعی الهی شدند نشویم:
فَوَاللَّهِ مَا غُزِيَ قَوْمٌ قَطُّ فِي عُقْرِ دَارِهِمْ إِلَّا ذَلُّوا؛ فَتَوَاكَلْتُمْ وَ تَخَاذَلْتُمْ حَتَّى شُنَّتْ عَلَيْكُمُ الْغَارَاتُ وَ مُلِكَتْ عَلَيْكُمُ الْأَوْطَانُ
به خدا سوگند، هر ملّتى كه درون خانه خود مورد هجوم قرار گيرد، ذليل خواهد شد. امّا شما سستى به خرج داديد، و خوارى و ذلّت پذيرفتيد، تا آنجا كه دشمن پى در پى به شما حمله كرد و سر زمين هاى شما را تصرّف نمود.
آدرس ها:
تحرير الوسيلة (مجلدین) نویسنده : الخميني، السيد روح الله جلد : 1 صفحه : 461
نهجالبلاغه خطبه ۱۷
#دفاع_مشروط
#تک_جستار
🖌صادق نقدعلی
🆔@pajoohesh_dini