1️⃣
✅ آموزش تعریف و تبیین موضوع
▫️منظور از #تعریف، تعریف اصطلاحی #کلیدی_ترین_قسمت_عنوان
میباشد. ▫️مراد از تبیین موضوع این است که پژوهشگر به روشنی قلمرو و محدوده موضوع تحقیق را که در واقع همان سوال_اصلی است، توضیح دهد. ▫️تعریف وتبیین موضوع (بیان مسئله) دارای دو قسمت اصلی (دانسته ها و مجهولات) است. ✔️ بند اول:دانسته ها ▫️بهترین راه بیان مسئله این است که پژوهشگر به مهمترین مفهوم یا مفاهیم مطرح در عنوان_مسئله، در قالب چند جمله اشاره کرده و آن را به اختصار توضیح دهد. ▫️اطلاعاتی را که
میتواند مبنای حرکت به سمت رفع مجهولات در مسئله باشد را به صورت هدفمند استفاده کرده و بنویسید. ▫️این
میتواند بند اول یعنی قسمت
دانستههای مهم در مسئله شما باشد. ✔️بند دوم: مجهولات ▫️بعد از این مقدمه، به صورت طبیعی و منطقی، یک پرسش عمیق و نسبتاً کلی که همان سوال_اصلی تحقیق است طراحی کنیم. ▫️انتقال از جملات مقدماتی به آن پرسش، باید طبیعی باشد و معمولاً از عبارات انتقالی مناسبی باید استفاده کرد. ▫️به خاطر داشته باشید که هرمجهولی به چندمعلوم وابسته است و از ترکیب آنها ساخته
میشود. ▫️از این رو در نهایت بند دوم باید منجر به بیان_روشن و صریح سوال اصلی تحقیق باشد.
▫️پژوهشگر باید به صورت واضح و دقیق بیان کند که درصدد حل چه مشکل و پاسخگویی به چه پرسشی است.
▫️ازطرف دیگر یک موضوع ممکن است در علوم مختلف و حتی در یک علم، از زاویه_ها و جنبه_های مختلف قابل بحث وبرسی باشد.
▫️براین اساس در تبیین موضوع، به طور کامل موضوع بحث شکافته و جایگاه آن بیان می شود.
▫️اینکه موضوع تحقیق از چه زاویه ای و به چه روش_تحقیقی مورد بحث قرار می گیرد، باید توضیح داده شود.
▫️تعیین_حدود_موضوع، مشخص کردن قسمت هایی است که باید مطالعه شود و شایسته است به طور صریح این محدوده قبل از شروع تحقیق معین گردد، تا از اتلاف وقت درمورد مطالبی که مورد نظر نیست جلوگیری گردد.
▫️درضمن مطلبی_ناشناخته و مطالعه نشده، باقی نماند.
✅ اهمیت و ضرورت_تحقیق
✔️ محقق
حرفهای برای بیان اهمیت_مساله معمولاً به راحتی داوران را متقاعد
میکند که تحقیق او مهم است! مثلاً او
میکوشد تا پاسخ چنین سوالاتی را بدهد:👇 ▫️ این تحقیق چه اهمیتی دارد؟ ▫️چه کسانی از نتایج آن بهرهمند
میشوند؟ ▫️ چه نیازی به دانستن آن داریم؟ ▫️چه مشکلی را حل
میکند؟ ▫️ارزش این تحقیق چیست؟ ▫️چه لزومی دارد که زمان و نیروی محقق صرف حل این مسئله شود؟ ✔️برای بیان ضرورت_مسئله
میتوان بر روی اهمیت تکیه کرد. ▫️مثلاً بیان گردد که چرا باید این مسئله حل_شود؟ ▫️اگر حل نشود، چه پیامدهایی خواهد داشت. ▫️باید توضیح داده شود که حل مسئله چه آثار و برکاتی خواهد داشت و چه مسائل دیگری به تبع آن حل خواهند شد. ▫️بی تفاوتی به حل مسئله، چه مشکلاتی را ممکن است ایجاد کند؟ ✔️ برخی مواردی که اشاره به
آنها
میتواند اهمیت_مسئله را بیشتر روشن سازد،
عبارتاند از: ▫️اختلاف_آرا و سردرگمی حاصل از آن ▫️پیامدهای_مثبت حل مسئله ▫️وجود خلاء_معرفتی در این زمینه ▫️ناسازگاری دو مطلب ولو در ظاهر ▫️ابهام یا خلط حاصل شده در یک زمینه ✔️ به طور کلی در بیان ضرورت و اهمیت موضوع ▫️ باید مسئله و مشکل مورد بررسی، بیان شده و توضیح داده شود: ▫️چه خلاء و شکافی در مطالعات_قبلی وجود داشته که از آن غفلت شده است و در هیچ تحقیقی به آن توجه نشده است ▫️نویسنده باید بنویسد که چرا، چگونه و چطور مطالب پایانامه برای چه کسانی #مفید است، یعنی اهمیتش از چه جهتی است؟ ▫️و در پاراگراف بعدی خواننده را متقاعد کند ک موضوع و روش حل مسئله مفید بوده است.
✅ اقسام تحقیق از نگاه هدفگذاری 3️⃣
✔️ تحقیق بنیادی
▫️هدف از تحقیق بنیادی، ارائه نظریه نواست و به واسطه آن علمی جدید ایجاد می شود.
▪️تحقیقی است که بر اساس نبوغ و نوآوری پژوهشگر انجام میگیرد.
▫️پژوهشگر در آن لزوما دنبال نتایج عملی نیست.
🔘مانند: کشف جاذبه زمین توسط نیوتن
✔️تحقیق کاربردی
▫️هدف از تحقیق، رفع نیاز ویژه و دستیابی به هدف خاص است.
▪️در پاسخ به نیازهای روز انجام می گیرد.
▫️از نتایج برای اصلاح امور استفاده می شود.
▪️نظریات تولید شده در تحقیق بنیاد را در دنیای واقعی کاربردی میکند.
🔘مانند: راه های مبارزه با تورم
✔️تحقیق توسعه ای
▫️هدف پژوهشگر کشف مطالب جدید نیست.
▪️با تکیه بر دانش های موجود در صدد و ایجاد روش های جدید یا بهبود روش های گذشته و وسعت دادن به گستره علم است.
🔘مانند: تدوین یا تهیه برنامه ها، طرح ها و دستورالعمل ها از قبیل تحقیقات توسعه ای هستند.
✅ اقسام تحقیق به لحاظ قلمرو و انجام آن
✔️کتابخانه ای
▫️اطلاعات لازم در مورد زیر موضوع های تحقیق، از طریق کتابها، مقالات و پایان نامه ها و دیگر آثار مکتوب که به طور معمول در کتابخانه های عمومی و خصوصی موجوده، بدست میاد.
✔️تحقیق میدانی
▫️تحقیقی است که بر روی پدیده های عینی، محسوس و قابل اندازه گیری صورت میگیرد.
▪️در واقع هر مطالعه علمی بزرگ و کوچکی که در روابط به طور نظام یافته و در شرایط زندگی واقعی مانند جوامع محلی، مدارس، کارخانه ها، سازمان ها و موسسات دنبال می شود، از انواع مطالعه میدانی است.
▫️محقق در تحقیقات میدانی، از سه روش 📌مشاهده، 📌مصاحبه و 📌پرسش نامه برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز خود بهره می برد.
✔️ #فصول_تحقیق بر اساس سوالات فرعی تنظیم
میشود. ▫️ این سوالات (فصلساز) هستند. ▫️ به طوری که#سوالات فرعی، #عنوان_فصل_های_پایان_نامه و یا #عناوین_مقاله
را شکلمی
دهند. بدین منظورمیتوان هر یک از این سوالات را به یک #شبه_جمله تبدیل کرد و #عنوان فصل را به دست آورد. 🔔 درساختار_مقاله، چیزی به نام کلیات و فصل _بندی وجود ندارد، بلکه با تمایز_منطقی بین تیترها و تغییر_اندازه_قلمها
محدوده متن تعیینمیگردد. 🔔 هیچ گاه نباید سوال_فرعی با سوال_اصلی یکی شود. ✔️ طرح سوال برای معانی_لغوی و اصطلاحی و مبانی بحث لازم نیست زیرا ▫️این سوالات مقدماتی ▫️زمینه ای ▫️و غیر فرعی هستند. ▫️این مباحث در کلیات و یا در مقدمه
مطرح میشوند. 🔔 توصیهمی`شود سوالات اصلی و فرعی تحقیق را با آیا شروع نکنید زیرا: ▫️سوالات تحقیق درصدد تحلیل چیستی؛ چرایی، چگونگی، آثار و ... هستند. ▫️پاسخ آری یا خیر به چنین سوالاتی برای دستیابی به اهداف تحقیق کافی نیست. ✔️ تعداد _سوالات_فرعی بین (۳/۶) بین مقاله و پایان نامه متغییر است. ✔️ نباید مبانی_بعید را جزء سوالات طرح شود. ▫️بلکه باید صرفاً به بیان_دیدگاه و موضع خود در خصوص آنها بسنده کرد و سوالات فرعی را پیش فرض انگاشت. ▫️ باید از هرگونه تفصیل و تحقیق خودداری کرد. ▫️ و هرگز نباید مبانی را به مسأله تبدیل کرد. ✔️ سوالات فرعی ▪️ باید روشن، مشخص، قابل پیگیری و قابل پاسخ توسط متخصص، دارای روش بررسی، قابل حل متمایز و به اندازه کافی دارای ابهام باشند. ▪️مرکب، سطحی، کلی و عام، مبهم و غیر قابل حل نباشند.
4️⃣
⚜️ سوالات تحقیق
✅ سوال_اصلی
✔️ یکی از
مهمترین ارکان طرح_تحقیق، سازماندهی سوالات است. ✔️ هر تحقیقی صرفاً دارای یک_سوال تحقیقاتی است. ▫️ داشتن یک پرسش علمی باعث
میشود که مواد خام جمع آوری شده در سبد مخصوص خود گردآوری شود تا در جریان کار به
افقهای گوناگون کشانده نشود و کنجکاوی های محقق، او را از مسیر استنباط منحرف نکند. ✔️ اگر عنوان_تحقیق که یک شبه جمله (بدون فعل) است؛ به صورت استفهامی و قالب یک_جمله_سوالی تبدیل شود،سوال_اصلی تحقیق به دست
میآید. ▫️به عبارت دیگر سوال_اصلی همان بیان_مسئله ایست که به شکل سؤالی در آمده است. ✅سوالات_فرعی ✔️ سوال اصلی را در یک جمله
نمیتوان پاسخ داد باید آن را به چند سوال تجزیه کرد و به تدریج پاسخ داد. ▫️ به عبارت دیگر سوال_اصلی هر تحقیقی تا حدی کلی است که باید به تعدادی از سوالات_فرعی تجزیه شود. ▫️در حقیقت سوال اصلی همان حاصل جمع سوالات_فرعی است نه کمتر و نه بیشتر. ✔️ سوالات فرعی، ارکان جدا نشدنی سوال اصلی هستند. ✔️ شیوه طراحی سوالات فرعی ▪️بارش_فکری و طرح هرگونه سوال ▪️سنجش ارتباط_سوالات مطرح شده ▪️#حذف سوالات غیر مرتبط ▪️تنظیم منطقی سوالات ▪️بازنگری_نهایی ▫️پس از کسب مهارت کافی در مرحله بارش فکری و حذف سوالات نامربوط، کار سریعتر به سرانجام
میرسد.
گام های رسیدن به فرضیه
1️⃣فهرست کردن تمامی پرسشهایی که می توان در مورد موضوع تحقیق مطرح کرد.
2️⃣جداکردن و انتخاب_پرسشهای_اصلی که تحقیق حاضر، در پی پاسخ گویی آن هست.
3️⃣ تفکر، تعمق و نگاه همه جانبه و علمی به موضوع و علل آشکار و پنهان آن.
✔️ گام سوم، مهمترین گام در رسیدن به فرضیه است.
▫️برای موفقیت در این گام، لازم است موضوع و آنچه را که مربوط به آن است، در ذهن مجسم کرده و با تلفیق، نسبت سنجی و ترکیب تخیلی ابعاد آن، ضمن پرهیز از نگاه عامیانه و سطحی، جوانب آن مورد تجزیه وتحلیل قرار داد.
5️⃣
✅فرضیه حدس زیرکانه و عالمانۀ
محقق در مورد نتیجه و پاسخ_تحقیق است. پس هر نوع حدسی رانمیتوان_فرضیه دانست.
▫️تنها کسی میتواند در مورد راه حل یک مسئله، فرضیه ارائه دهد که نسبت به آن اطلاعات و دانش کافی داشته و با توجه به تجربۀ خود و شواهدی که مییابد راه_حل_مطلوب را پیش_بینی کند.
▫️فرضیه، مبدا و آغاز هر گونه حرکت در تحقیق است و میتوان ادعا کرد همۀ اکتشافها و دستاوردهای بزرگ علمی،
زمانی در حد یک فرضیه بوده اند.
▫️فرضیه ها جهت حرکت محقق را مشخص میکنند.
▫️ این جهت گیری، شامل مراحل مختلف تحقیق است و علاوه بر تعیین_محدوده، شیوۀ_مراجعه به منابع و چگونگی _جمع آوری_اطلاعات و تفسیر و تحلیل_اطلاعات را نیز برای محقق آسان می سازد.
❗️نکته
گاه گفته میشود: در تحقیق، به دنبال اثبات فرضیه هستیم. در حالی که فرضیه تنها یک حدس و پیش_بینی است که درستی آن باید مورد بررسی قرار گیرد.
▫️کسی که برای یافتن یک فرضیه تلاش می کند تا آن را به اثبات رساند، در واقع تحقیق نمی کند، بلکه صرفا برای حدس و گمان خود دلیل_میتراشد.
🔔 بنابراین تحقیق روند بررسی و ارزیابی فرضیه است نه روند_اثبات آن
✅ ویژگی های فرضیه خوب
1️⃣ کاملا واضح و روشن باشد.
2️⃣ در آن از واژهها تعریف و تبیین شده، استفاده شود.
3️⃣ حدود آن کاملا مشخص باشد تا با مسائل و فرضیات دیگر اشتباه گرفته نشود.
4️⃣ قابل بررسی و آزمایش باشد.
5️⃣نتایج حاصل از آن، قابل استفاده و کاربردی باشد
✅برای نوشتن مقالات، کتب و پایان نامه ها از روش های مختلفی استفاده می شود، در ذیل بعد از تعریف روش تحقیق به معرفی انواع روش تحقیق می پردازیم👇👇👇👇👇
🔲 انواع روش تحقیق
✔️ تعریف
▫️چگونگی یافتن و ساختن حقیقت
▪️شیوه درست گردآوری اطلاعات و پردازش آنها برای حقیقت یابی
✔️ اقسام تحقیق از نگاه هدفگذاری
▫️بنیادی
▪️توسعه ای
▫️کاربردی
✔️ اقسام تحقیق به لحاظ قلمرو و انجام آن
▫️کتابخانه ای
▪️میدانی
✔️ روش تحقیق بر پایه منابع علم
▫️عقلی_تحلیلی
▪️نقلی_تاریخی
▫️ادبی و زبان شناختی
▪️تجربی_علمی
▫️شهودی_عرفانی
▪️نقلی_وحیانی
▫️آمیزه ای_تلفیقی
✔️ روش تحقیق بر اساس هدف و گردآوری اطلاعات
▫️توصیفی
▪️آزمایشی
✅ ساختار تحقیق
🔲منظور از ساختار در طرح تحقیق پیش بینی فهرست عناوين تحقیق است که معمولا شامل بخشها، فصول و گفتارها با رعايت ترتیب منطقی بین آنها می شود.
🔘اين سامان نشان از تسلط محقق بر زمینه تحقیق خود است.
✔️ تعیین محورها و عناوين داخلی در بدنه تحقیق، ارتباط و انسجام منطقی بین قسمتهای مختلف را تقويت میکند و به متن شما وضوح بیشتری میدهد.
🔘با اين کار خواننده مقاله با صرف وقت کمتری، احاطه بیشتری بر محتوای مقاله پیدا می کند.
✔️ سؤالات فرعی متناسب در راستای سؤال اصلی با اصلاحاتی میتواند همان عنوانهای داخلی مقاله باشند.
🔘يعنی پاسخ به هر سؤال فرعی میتواند ذيل يک عنوان داخلی در مقاله درج شود.
🔘 نکته اساسی در ساختار ، روشن بودن منطق حاکم بر ساختار مقاله است.
✔️ لازم است بین عنوان و معنون در هر قسمت هماهنگی باشد. يعنی نه کمتر از عنوان و نه بیشتر ازآن در هر قسمت مطلب بیاوريد.
🔘 در ساختار نبايد تداخل وجود داشته باشند. پاسخ هرسوال فرعی ممکن است در يک فصل قرار بگیرد.
✔️ فصل ها را به گونه ای تنظیم کنید که به صورت منطقی هر مطلبی که برای فهم مطالب بعدی لازم است در قسمت های قبلی آمده باشد.
✅ منابع تحقیق
🔳منظور از منابع در طرح تحقیق پیش بینی و تنظیم فهرست اولیه از مراجع و منابع مورد استفاده درتحقیق است.
فهرست از اين رو اهمیت دارد که امکان بررسی توانمندی و تسلط اولیه محقق بر زمینه تحقیق خود را نشان میدهد.
✔️ فهرست منابع بايد حاوی مشخصات کتاب شناختی منابع مورد نیاز در تحقیق باشد .
🔘معمولاًمشخصات کامل کتاب شناختی بدين گونه در بخش فهرست منابع می آيد: اسم پديد آورنده، اسم اثر، محل نشر، اسم ناشر، نوبت چاپ، سال چاپ
🔘 مثلاً : آخوند خراسانی، محمد کاظم، کفايه الاصول، قم : موسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ سوم، 1412 ه . ق.
✔️ محقق بايد تنها به منابع دست اول و معتبر در زمینه تحقیق خود مراجعه کند.
🔘منظور از منابع دست اول اين است که محتوای استدلال و تحلیلها برای خود پديد آورنده اثر باشد. اگر نويسنده ديگری،منابع دست اول را بررسی کند و حاصل آن را در نوشته خود بیاورد استفاده ما از منبع جديد مراجعه به منبع دست دوم محسوب میشود.
✔️ اگر کتابی به زبان ديگر ترجمه شود، معمولاً به دست دوم تبديل می شود.
✔️محقق بايد هر نظری را از خود صاحب آن نظر مطالعه کند؛ مثلاً نظر شیخ انصاری را از منبع خود شیخ مطالعه کند؛ هر چند متن، عربی و دشوار باشد.
✔️معمولا محققان بعدی در تحقیقات خود به منابع دست اول ارجاع میدهند از اين رو پر ارجاع بودن می تواند نشانه ای در اعتبار اثر باشد.
⏪فروش فوق العاده کتاب راهبردهای رهبری (تبیین عملیاتی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
🔴 توصیه رهبر انقلاب درباره «بیانیه گام دوم» در جلسه‌ای خصوصی:👇👇
✅«من روی این بیانیه خیلی زحمت کشیدم ... بنای بر این ندارم که اگر چیزی نوشتم یا مطلبی می‌گویم از دیگران درخواست کنم که روی آن کار کنند ولی راجع به این بیانیه می‌گویم این کار را بکنند..»
🆔 جهت #سفارش_کتاب به کانال زیر بپیوندید:👇
https://eitaa.com/joinchat/2895052843Cd9aab46aa8