گل مخصوص خرداد
در بندهش از گل سوسن بهعنوان گل ویژه امشاسپندبانو «خُرداد» نام برده شده است.
در نمادهای دینی و هنری، سوسن نشان پاکی است. در اسطورههای ایرانی از آنجا که در این جهان نگاهبانی از آبها خویشکاری امشاسپندبانو «خرداد» است و «سوسن» گل ویژهی امشاسپند بانو «خرداد» است پس سوسن را به «آناهیتا» ایزدبانوی آبهای روان نیز منسوب دانسته و ازاینرو جنبهی آزادگی ناهید را به سوسن نسبت دادهاند و گفته شده که در اسطورههای ایرانی سوسن و سرو که نمادهای آزادی به شمار میروند با زنبق و مورد و نرگس و اسپرغم از نشانههای مخصوص ناهید هستند.
از طرف دیگر سوسن یا «شوشن» مظهر و همنام و هممعنی شهر «شوش»، شهر باستانی خوزستان، است و گفتهاند که شهر شوش نام خود را از گل سوسن یا شوشن یا شوشان گرفته است. در تفسیر این موضوع همچنین گفتهاند که چون شوش در روزگاران کهن، شهری چندزبانه و کانون زندگی مردمان گوناگون با دهها زبان و گویش گوناگون بوده، مفهوم «سوسن ده زبان» را میتوان نزدیک به «شوش ده زبان» یا چند زبان دانست و این مفهوم در ادب فارسی بهصورت سوسن زبانآوار و صد زبان زنده مانده است.
در «مزامیر داوود» از سوسن بهعنوان نغمه و نوایی از موسیقی یا ساز و ابزار نوازندگی و خنیاگری یاد شده است که این ویژگی ارتباط آن را با ناهید محکمتر میکند. افزون بر این در معماری نقش یا طرح سوسن یا «سوسنکاری» به کنایه و رمز از «شهر شوش» یا «گل سوسن» یا ایزدبانوی سوسن معروف بوده است.
در بسیاری از سرودههای سرایندگان پارسیگو در چهارگوشهی ایرانزمین نیز همچون عطار نیشابوری، مولوی بلخی، خواجوی کرمانی، وحشی بافقی، حافظ شیرازی و بسیاری دیگر از سوسن نام برده شده است که نشان از آشنایی مردم همه نواحی ایران با این گل زیبا است.
«بشار مرغزی» میگوید:
چون نوبهار باغ بیاراست چون بهشت از سوسن سفید و گل سرخ و شنبلید
اندر میان سبزه به دشت و به کوهسار مشکین بنفشه و سمن و لاله بردمید
گل سوسن را در ادب فارسی نیز «آزاد» نامیدهاند و سرایندگان صفت «آزادگی» سوسن را دستمایه شعر خود قرار دادهاند. چنانکه مولوی بلخی گوید:
داد سخن دادمی، سوسن آزادمی لیک ز غیرت گرفت دل ره گفتار من
در متن پهلوی «خسرو قبادان و ریدکی» بوی گل سوسن سپید، مانند «بوی دوستی» توصیف شده است. ابوریحان بیرونی نیز در کتاب «صیدنه» به نقل از ابوحنیفه دینوری، «سوسن سپید» را خوشبوترین نوع سوسن میداند و میگوید که «پارسیان» سوسن سپید را سوسن آزاد گویند.
اگرچه امروزه در شهرهای شوش و شوشتر ایران نشانی از گل سوسن نمیبینیم، نمادهایی از آن را در آثار برجای مانده از ایران دوره ساسانی تا میانرودان و مصر باستان میتوان یافت.
آیینهای جشن خردادگان
یکی از مهمترین آیینهای روز خرداد که در جشن خردادگان پررنگتر میشود، رفتن به سرچشمهها یا کنار دریاها و رودها، تنشویی در آب و خواندن نیایشهای ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده است. نیاکان فرهیخته ما در این روز به کنار چشمه سارها، رودها و دریاچهها رفته و همراه با نیایش اهورامزدا و جشن و شادمانی تن خود را نیز با آب میشستند.
ابوریحان بیرونی نیز در آثار الباقیه به مراسم شستوشوی ویژهای که در این روز برگزار میشده، اشاره کرده است.
اهورامزدا میخواهد که همگان به یاری امشاسپند هئوروتات از این بخشایش مینوی و مهربانی حقیقی برخوردار شده و هرکس بتواند با نیروی رسایی و پرورش و افزایش آن در وجود خویش، دارای مقام رسایی و کمال بیزوال شود.
چون در این ماه آب برای کشت و کشاورزی بیشتر نیاز بوده و سودمند است و باران بخشایش اهورامزدا به زمین میبارد و زمین را آبیاری میکند، ازاینرو کشاورزان برای خشنودی از دهش آب و باران بیشتر به این جشن ارج نهاده و از آن سپاسگزاری میکنند.
از دیگر آداب این جشن پوشیدن پوشاک نو است و در گونهای دیگر میتوانیم با بستن بندی ابریشمی یا نو به دست خود نشانی از پوشاک نو را در این جشن بههمراه داشته باشیم.
در همین روز:
گشايش موزه موسيقی در تهران
روز استقلال كشور «گويان» از استعمار انگلستان (۱۹۶۶ میلادی)
روز ملی «گرجستان»
اگر از آداب جشن خردادگان آگاهی دارید، اطلاعات خود را با ما و دیگر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
پرسشهای متداول
جشن خردادگان چه روزی است؟
جشن خردادگان در روز ششم خرداد ماه و به مناسبت همنام شدن روز و ماه برگزار میشود.
خرداد کیست؟
خرداد، امشاسپندبانویی است که همراه با «اسپندارمذ» و «امرداد» گروه سهگانه امشاسپندبانوان را تشکیل میدهند. نگهداری از آبها در این جهان خویشکاری «خرداد» است و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری میکند. ازاینرو در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد میشود.
گل مخصوص خرداد چیست؟
در بندهش از گل سوسن بهعنوان گل ویژه امشاسپندبانو «خُرداد» نام برده شده است.
مهمترین آیین جشن خردادگان چیست؟
رفتن به سرچشمهها یا کنار دریاها و رودها، تنشویی در آب و خواندن نیایشهای ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده است.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
جشن خردادگان جشن ستایش رسایی و کمال و پاسداشت آب و آبادانی
واژه ی دی که در اوستا «دتهوش»(Dathush) یا «دزوه»(Daz-vah) می باشد به معنی دادار یا آفریننده و آفریدگار است که همیشه به مانند صفتی برای اهورامزدا آورده شده است.
واژه ی «دی» از مصدر «دا» آمده است که در اوستا و فارسی هخامنشی ( پارسی باستان) و سانسکریت به معنی دادن، آفریدن، ساختن، و بخشیدن، است.
در پهلوی "داتن (Datan) " و در فارسی «دادن» شده است و "داتر"(Dater) که در پهلوی "داتار "و در فارسی «دادار» یا آفریدگار گفته می شود و در خود اوستا در آفرینگان گاهنبار بند 11 صفت دتهوش برای دهمین ماه سال بکار رفته است.
ابوریحان بیرونی درباره ی «دی» می گوید :
" ... دی ماه، نخستین روز آن خرم روز است و این روز و ماه هر دو به نام خداوند است که «هرمز» نامیده می شود، یعنی حکیم و دارای رای و آفریدگار. در این روز عادت ایرانیان چنین بوده که پادشاه از تخت شاهی پایین می آمد و جامه ای سفید می پوشید و در بیابان بر فرش های سپید می نشست و دربان و یساولان را که شکوه پادشاه با آن هاست به کنار می راند و هر کس که می خواست پادشاه را ببیند، خواه دارا و خواه نادار بدون هیچ گونه نگهبان و پاسبان، نزد شاه می رفت و با او به گفتگو می پرداخت و در این روز پادشاه با برزگران می نشست و در یک سفره با آن ها خوراک می خورد و می گفت : من مانند یکی از شماها هستم و با شماها برادرم، زیرا استواری و پایداری جهان به کارهایی است که به دست شما انجام می شود و امنیت کشور نیز با من است، نه پادشاه را از مردم گریزی است و نه مردم را از پادشاه"…
چهار جشن منسوب به «دی» یا «دادار»(خداوند – هرمزد) :
۱- اورمزد و دی ماه در نخستین روز دی ماه
۲- دی بآذر و دی ماه در هشتمین روز دی ماه
۳- دی بمهر و دی ماه پانزدهمین روز دی ماه
۴- دی بدین و دی ماه بیست و سومین روز دی ماه
که «کوشیار گیلانی» در «زیج جامع» این روزها را " دی جشن " می نامد.
https://www.instagram.com/p/C7cf6j6Ox1z/?igsh=MWtvdjdpNWppcThqYw==
هدایت شده از اخبار تهران
6.88M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
⬅️ ارتفاع عجیب آبشار فصلی در استان ایلام
✅اخبار تهران 👇
https://eitaa.com/joinchat/2367422697Ccde4d4f394
امروز آذر ایزد از ماه خورداد سال 3762 مزدیسنی، دوشنبه هفتم خردادماه 1403خورشیدی، 27 مه سال 2024 میلادی و 28 ماه ذی العقده سال 1445 قمری
«آذر» در اوستا «آترَ»، نهمین روز از هر ماه سی روزه و نهمین ماه در سالنمای زرتشتی به این نام است. آذر به چم آتش و گرما و نیروی داخلی برای جنبش و حرکت است. ایزد آذر از بزرگترین ایزدان دین زرتشتی است و آن نگهبان آتش است. آذر از آفریدههای بزرگ اهورامزد است. زرتشتیان، در تاریخ خود «آتش» را به مانند پرچم سپندینه میدانند و آذر ایزدی است نگهبان این نماد پایداری و استواری دین زرتشتی. آتش یكی از آخشیجهای چهارگانه طبیعت است كه ایرانیان همواره آنرا پاس میداشتهاند. جه نیکوست در این روز آتش نیایش خواندن و نیایش به درگاه اهورامزدا.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
ای خرامنده سرو تابان ماه
روز آذر می چو آذر خواه
شادمان كن مرا به می كه جهان
شادمان شد به فر دولت شاه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
به راه شو و نان مپز چه گناه گران است
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (آذر) مپز نان، که دارد گناه / بدین روز، نیک است رفتن به راه
امروز آبان ایزد از ماه خرداد سال 3762 مزدیسنی، سه شنبه 8 خردادماه 1403خورشیدی، 28 مه 2024 میلادی و آخر ماه ذی العقده سال 1445 هجری قمری
دهمین روز ماه در گاهشمار مزدیسنی آبان_ایزد نام دارد. نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم، از هر ماه زرتشتی را آبان مینامند. در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته میشود. در اوستا بارها “آپ” به چم فرشتهی نگهبان آب، گفته شده و همه جا جمع آمده است.
آبان نام پارسی شدهی ایزد آبها یا آناهیتا است. در اوستا (اردیویسور آناهیتا) به چم رودخانهی نیرومند بیآلودگی نامیده شده است. آناهیتا که کوتاه شده این نام اوستایی است، نام الههی نماینده بر این آبهای روان بوده و یَشتی که در اوستا به مناسبت این الهه سروده شده آبان یشت نام دارد.
آب یكی از آخشیجهای چهارگانه و بسیار گرامی در نزد ایرانیان بوده و نیاكان ما ستایش ویژهای برای آب داشتهاند، به گونهای كه آتشكدهها را نزدیک چشمهسارها یا جویبارها میساختند تا هم ایزد آذر و هم ایزد آب، این دو آفریدهی نیک اهورایی را بستایند.
در ایران باستان، آلودن آب از گناهان بزرگ بهشمار میرفته بهگونهای كه بر روی رود، گذری میساختند، تا هنگام رفتو آمد، آب را گلآلود نكنند. همچنین ایرانیان برای شستشوی بدن در محفظهای به نام «آبزن» كه به اندازهی اندام انسان بود، آب ریخته و خود را میشستند. آبزن، چیزی همچون وان حمام است كه اینروزها از آن، بهره میجوییم.
” بخشهایى از اردویسور نیایش یا آبزور”
و توانایى و زور و آفرین باد به اهورامزداى فروغمند،
با شکوه و به امشاسپندان ، به آبهاى خوب مزدا داده،
به آب اردویسور آناهیتاى پاک ، به همهی آب هاى مزدا داده،
به همه ی گیاهان مزدا داده ، به همه ی ستودگان مادى و مینوى،
و به فروهرهاى پاکان و راستان که پیروز و پرتوان هستند.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
آبانروز است روز آبان
خرم گردان به آب رز جان
بنشین به نشاط و دوستان را
ای دوست به عز و ناز بنشان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
از آب پرهیز کن و آب را میازار
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (آبان) بپرهیز از آب و ای جوان/میالای و میازار آب روان