آذرگان جشنی در پیوند با آذر یا آتش، این برترین آخشیج (عناصر) چهارگانه است. آذرگان نیز در شمار جشن‌هایی است كه آیین‌های آن با بزرگداشت جایگاه آتش این فروزه‌ی نیک اهورایی، هم‌آهنگی دارد. جشن آذرگان، جشن فروغ و روشنی آتش، جشن پرتو مهر و گرما فرخنده باد. «آذرگان»، از جشن‌های ماهانه‌ی ایرانیان است. نُهمین روز از آذرماه در گاهشمار اوستایی که نام روز و ماه یکی می‌شود یعنی روز آذر از ماه آذر، برابر با سوم آذرماه سالنمای رسمی کشور، روزی‌ست که ایرانیان، کهن‌جشن آذرگـــــان را د‌‌‌ر آن برپا می‌دارند. این جشن، برپایه‌ی هم‌نامی نام روز با نام ماه برگزار می‌شد‌‌‌ه که در ایران هنجاری فرهنگی و پاید‌‌‌ار بود‌‌‌ه است؛ از آن روی که پاره‌ای از نام روزهای سی‌گانه ماه با نام ماه برابر می‌افتاد‌‌‌ه است، نیاکان ما این هم‌نامی را خجسته و پرشگون می‌‌داشتند‌‌‌ و جشنی د‌‌‌ر آن می‌آراستند‌‌‌. درود و ستایش و نیایش باد بر تو ای آذر آفریده نیک اهورامزدا، فروزان باش در این خانه تا دیر زمان، فروزان باش. در اوستا «آتَر/ آتَرش» و در فارسی امروز «آذر / آتش» است. آذر، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزداست. آتش میان ایرانیان از دیرباز از سپند‌ینگی، پاکی و ورجاوندی ویژه‌ای برخوردار بوده‌ است و برپایه‌ی یک باور آن‌را جانشین خورشید روی زمین می‌دانستند. از این‌رو در اوستا سروده‌هایی درباره‌ی ستایش آتش و خورشید به‌چشم می‌خورد. آتش نماد راستی است. تنها آتش است که پلیدی را به خود راه نمی‌دهد و همواره به بالا سر می‌ساید، خود می‌سوزد و جهانی را گرما و نـور می‌بخشد. فروغ و روشنایى نمادی از فروزه‌ی راستین اهورایی و مینوی است، در شادابی روان و دل آدمی، اثرى بس شگرف دارد. اینکه ایرانیان باستان هنگام نیایش به روشنایى و نور رو مى‌کردند، به این سبب بوده است که روشنایى نماد آفریدگار است و هر جا روشنایى هست، خرد هست، راستى هست، مهر هست و خدا آنجاست. سوم آذرماه، جشن نیک و فرخنده آذرگان بر همه‌ی ایرانیان و فرهنگ‌دوستان فرخنده باد.

روزنگار سوم آذرماه جشن آذرگان/ بپاخیزی خرم‌دین برای بازپس‌گیری شکوه ایرانی

تندیس بابک خرمدین در شهر بابک در جمهوری خودمختار نخجوان شادباش باد روز بپاخیزی بابک خرمدین در بازپس گیری شکوه ایران

آذرگان جشنی در پیوند با آذر یا آتش، این برترین آخشیج (عناصر) چهارگانه است. آذرگان نیز در شمار جشن‌هایی است كه آیین‌های آن با بزرگداشت جایگاه آتش این فروزه‌ی نیک اهورایی، هم‌آهنگی دارد. جشن آذرگان، جشن فروغ و روشنی آتش، جشن پرتو مهر و گرما فرخنده باد.

آذر: – نهمین روز هر ماه سی روزه در گاه‌شماری ترادادی زرتشتیان «آذر» نام‌دارد. – آذر یا آتش در باور نیاکان باستانی ما نماد پاکی، راستی و مهر درونی بوده است. زرتشتیان “آتش” را در کنار سه آخشیج (عنصر) آب، خاک و هوا گرامی داشته به ناپاکی آلوده نمی‌کنند. پورشیراز(حافظ) می‌فرماید: از آن‌‌ به دیر مغانم عزیز می دارند که آتشی که نمیرد همیشه، در دل ماست. مولانا: آتش عشق است که اندر نی فتاد جوشش عشق است که اندر می افتاد. آتش است این بانگ نای و نیست باد هرکه این آتش ندارد، نیست باد

بابک خرم‌دین؛ پرچم‌دار شکوه از دست رفته ایران هواداران “بابک خرم‌دین” و پیروان عقاید اجتماعی ـ اقتصادی او از دهه سوم نوامبر ۸۴۲ میلادی (آذرماهِ ۲۲۱ خورشیدی) در آذربایجان، اصفهان، فارس و کرمان بر ضد حکومت خلیفه عباسی دست به یک عصیان گسترده زدند که به نوشته تاریخ‌نگاران، در بیدار کردن ایرانیان کارساز شد. این شورش پنج سال پس از قتل فجیع بابک به دست المعتصم، خلیفه وقت، که در سامرا صورت گرفته بود، روی داده بود. پس از قتل بابک، مازیار و افشین، دو سردار ایرانی دیگر، توسط المعتصم کشته شدند. معتصم به افشین که با او از در مسالمت وارد شده بود رحم نکرده بود. این اقدام‌ها باعث شد حمایت مردم از حکومت خلیفه عباسی کاهش یابد و شورش‌ها و نارضایتی‌ها در ایران افزایش یابد. بابک خرم‌دین، با عقاید اجتماعی و اقتصادی خود، توانست جذب‌کننده‌ای بزرگی از مردم ایرانی شود که به دلیل نابرابری‌ها و سختی‌های اقتصادی، به دنبال یک نهاد جدید بودند. بابک خرم‌دین، با تمرکز بر اصول انصاف و عدالت، توانست افکار و اندیشه‌های جدیدی در میان مردم ایرانی پایه گذاری کند. او با توجه به نیازهای مردم و تلاش برای بهبود شرایط زندگی آن‌ها، به عنوان یک رهبر اجتماعی و اقتصادی شناخته شد. این عقاید و اندیشه‌ها، باعث شد مردم ایرانی به او بپیوندند و در مقابل حکومت خلیفه عباسی شورش کنند. این شورش‌ها و نارضایتی‌ها، باعث شد المعتصم بیشتر به نگرانی و ترسی از افزایش تهدیدات و شورش‌ها برخورد کند. او تلاش کرد تا با افزایش نظارت و سختی‌های بیشتر، از افزایش شورش‌ها جلوگیری کند، اما این تلاش‌ها به نتیجه‌ای موثر نرسید. بابک خُرَّمدین رهبر اصلی مبارزان ایرانی و رهبر جنبش خرمدینان در برابر تسلط خلافت عباسی بود که پس از مرگ ابومسلم خراسانی، بر خلافت عباسی شورید. بپاخیزی بابک خرمدین که خواستار بازگشت عزت و شکوه گذشته ایرانیان بود به غرب و مرکز ایران رسید و پس از بیست سال با خیانت شکست خورد. این بپاخاستن نشانگر تداوم احساسات و دلبستگی ایرانیان نسبت به سرزمین و نیاکان خود بود. این روزنگار بیان‌گر نقش بابک خرم‌دین به عنوان یک رهبر ایستادگی است که تلاش کرد شکوه و ارجمندی گذشته ایران را بازپس گیرد. بابک خرم‌دین و پیروان او با تمرکز بر اصول انصاف و عدالت، توانستند جذب‌کننده‌ای بزرگی از مردم ایرانی شوند و باعث شورش‌ها و نارضایتی‌ها در برابر حکومت خلیفه عباسی شوند. ——————————– * —————————– یادروز سوم آذرماه: جشن آذرگان، جشن آتش، فروغ و روشنایی، ماه آذر و روز آذر، آذر در نزد ایرانیان به معنی “آتش” نامیده می‌شود. روز و ماه آذر جشن می‌گویند و این روز جشن آتش است. سرور و شادی یکی از جلوه‌های نیک اهورایی و هم‌ساز با زندگی است. اهمیت آتش در نزد ایرانیان به عنوان نماد روشنایی و فروغ است. بالندگی ایرانیان در این است که نیاکان آنان از دیرباز متمدن بوده‌اند و پیش از همه در شکوفایی هنر و اخلاق و دانش‌اندوزی پیشگام بوده‌اند، آنان با کشف و مهار کردن آتش آن را برای ساختن تمدن به کار گرفتند. وقوع جنگ “غجدوان” در ماوراالنهر میان سپاه قزلباش ایران با سپاهیان ازبک، که به شکست سخت ایرانیان و جدایی ماوراءالنهر از حوزه نفوذ ایران منجر شد. (۸۹۱ خورشیدی) آغاز انتشار روزنامه “مجلس” در هشت صفحه، که با چاپ سربی در تهران منتشر شد. سردبیری این روزنامه برعهده “ادیب الممالک فراهانی” از ادبا، شعرا و نویسندگان مشهور آن زمان بود. (۱۲۸۵ خورشیدی) زادروز “محمدعلی اسلامی ندوشن”، مترجم، شاعر، نویسنده و پژوهشگر ادبی. (۱۳۰۴ خورشیدی) “دکتر مصدق” نخست وزیر، گزارش مسافرت به آمریکا و شرکت در جلسات شورای امنیت را به مجلس داد. (۱۳۳۰ خورشیدی) اشل دریافتی ماهانه قضات ایران از سوی دولت دکتر مصدق اعلام شد. دریافتی ماهانه دارنده پایه یک قضایی ۳۰۰ تومان و دارنده پایه ۱۱ قضایی ۱۶۵۰ تومان اعلام گردید. (۱۳۳۱ خورشیدی) سه ماه و شش روز پس از براندازی ۲۸ امرداد، “دنیس رایت” دیپلمات انگلیسی برای بازگشودن سفارت این کشور در تهران وارد ایران شد. یازده روز بعد اعلامیه دو دولت مبنی بر تجدید مناسبات سیاسی انتشار یافت. (۱۳۳۲ خورشیدی) کارخانه ریسندگی و بافندگی فخر ایران، در هشتگرد کرج شروع به کار نمود. (۱۳۴۰ خورشیدی) زادروز “کیهان کلهر” آهنگ‌ساز و نوازندهٔ کمانچه، تنبور، سه‌تار و شاه‌کمان. (۱۳۴۲ خورشیدی) درگذشت “حسین پژمان بختیاری” شاعر نامدار معاصر. (۱۳۵۳ خورشیدی) درگذشت “سناتور علیقلی هدایت” فرزند “صنیع الدوله”، اولین رئیس مجلس شورای ملی. (۱۳۵۳ خورشیدی) گشایش شبکه تهرانِ سیما در محل استودیو صبا. (۱۳۷۴ خورشیدی) زادروز “باروخ اسپینوزا” فیلسوف شهیر هلندی، پدر لیبرال دموکراسی. (1632 م) کشف الکتریسیته توسط “مایکل فاراده” دانشمند انگلیسی. (1831 م) تولد “هانری لوتِرک” نقاش معروف فرانسوی. (1864 م)

“استارتر” خودرو توسط “کلاید کلمن” اختراع شد. تا آن زمان با هندل خودروها را روشن می‌کردند. (1903 م) دولت انگلستان اتحاد شوروی نوپا را متهم به قصد راه انداختن یک انقلاب کمونیستی در آن کشور ساخت و روابط خود را با مسکو قطع کرد. (1927 م) درگذشت “ژرژ کلمانسو” سیاست‌مدار و نخست‌وزیر فرانسه. (1929 م) ۸۸ بمب افکن آمریکایی شهر توکیو را بمباران کردند. این نخستین بمباران هوایی شهر توکیو توسط آمریکا بود که ادامه یافت. (1944 م)

مولانا جلال‌الدین در سرآغاز دفتر اول مثنوی معنوی اشاره می‌کند: آتش است این بانگ نای و نیست باد هر که این آتش ندارد نیست باد آتش عشق است کاندر نی فتاد جوشش عشق است کاندر می فتاد و در جایی دیگر از همان دفتر می‌فرماید: آتش طبعت اگر غمگین کند سوزش از امر ملیک دین کند آتش طبعت اگر شادی دهد اندرو شادی ملیک دین نهد باد و خاک و آب و آتش بنده‌اند با من و تو مرده با حق زنده‌اند پیش حق آتش همیشه در قیام همچو عاشق روز و شب پیچان مدام مسعود سعد سلمان ادیب و شاعر مشهور سده پنج و ۶ هجری قمری نیز در باب ماه آذر و آذرجشن چنین سرود: ای ماه، رسید ماه آذر برخیز و بده می چو آذر آذر بفروز و خانه خوش کن زآذر صنما به ماه آذر

جهاندار هوشنگ با رای و داد به‌جای نیا تاج بر سر نهاد بگشت از برش چرخ سالی چهل پر از هوش مغز و پر از رای دل چو بنشست بر جایگاه مهی چنین گفت بر تخت شاهنشهی که بر هفت کشور منم پادشا جهاندار پیروز و فرمانروا به فرمان یزدان پیروزگر به داد و دهش تنگ بستم کمر وزان پس جهان یکسر آباد کرد همه روی گیتی پر از داد کرد نخستین یکی گوهر آمد به چنگ به آتش ز آهن جدا کرد سنگ سر مایه کرد آهن آبگون کزان سنگ خارا کشیدش برون چو بشناخت آهنگری پیشه کرد گراز و تبر ارّه و تیشه کرد نیا را همی بود آیین و کیش پرستیدن ایزدی بود بیش بدان گه بُدی آتش خوبرنگ چو مر تازیان راست محراب سنگ به سنگ اندر آتش بدو شد پدید کز او در جهان روشنی گسترید هوشنگ پیشدادی شخصی بود که علاوه بر کشف آتش، استخراج آهن، شیوه کشت و کار،‌ کاشت درخت، حفر کاریز یا قنات، گله‌داری، گسترش شهرنشینی و کارهای دیگر بسیاری را منسوب به او می‌دانند.

ادامه کتب روانشناسی- جامعه شناسی و علوم سیاسی