🔴شبهه:
فیلم/ بیان یک مسئلـــه شرعی
یکی از اصول فقهی ما اینه که "بیان حکم" وظیفه مرجع تقلید است و تشخیص مصداق حکم، وظیفهی مکلف.
*کسیکه یقین دارد واکسن و ماسک عوارض دارد دارد، جایز نیست از آنها استفاده کند!*
http://pasokhgooyan.blogfa.com/post/2604
🔵پاسخ اول:
اخیرا کلیپی از یک طلبه محترم منتشر شده است که سخنران مرتباً از همین تکنیک استفاده میکند و در جهت اثبات ادعای خود، مسئله رؤیت هلال با چشم عادی توسط مکلّف را قیاس میکند با بحث تخصصی تشخیص مزایا و معایب واکسن!
🔻 ایشان بین فتوا و حکم خلط کردهاند.
✅ صرفنظر از مثالی که در مورد تشخیص ماه شوال زدند و اشتباه است چون گاهی تشخیص مصداق مانند تعیین زمان حلول ماه به دلیل اختلاف در ادله مسئله نیز با فقیه است اما اصل قضیه درست است لیکن مسئله مهمتر در خصوص بحث کرونا این است که بالفرض که آنچه حضرت آقا در روز درختکاری فرمودند را "فتوا" بدانیم اما پس از تشکیل ستاد ملی کرونا با مصوبه شورای عالی امنیت ملی و سپس تایید رهبری بر این مصوبه و نیز تصریح معظم له بر اطاعت همگان از تصمیمات ستاد ملی کرونا موضوع از مصادیق "حکم" است و نه "فتوا".
✅ تفاوت فتوا و حکم:
1️⃣ فتوا از مقولۀ اخبار است (اخبار از حکم الهی)، ولی حکم از مقوله انشاء، یعنی حکم از آن جهت که حکم است، یک واقعیت عینی است. به بیان روشن تر، فتوا بیان حکم شرعی کلی است و کاری با تطبیق آن بر مصداق ندارد، ولی در حکم علاوه بر حیث فتوایی، تطبیق بر مصداق هم گنجانده شده که حیث دستوری و اجرایی قضیه است.
2️⃣ در فتوا به لحاظ کلی بودن، مصالح و شرایط خاص مکلفین مد نظر قرار نمیگیرد، ولی در حکم به لحاظ این که مصداقی، موردی و جزئی است شرایط و مصالح مکلفین و اشخاص حقیقی یا حقوقی در نظر گرفته و رعایت میشود، اعم از این که حکم قضایی باشد یا حکم سیاسی و اجتماعی.
3️⃣ گستره فتوا معمولاً محدود و نسبی است، ولی گسترۀ حکم، مطلق است؛ یعنی فتوا فقط در حوزه خودِ مرجع فتوادهنده و مقلدان او لازم الاجرا است و تنها بر آنها حجت شرعی و تکلیفآور است، در حالی که حکم حاکم اسلامی بر همه مردم و مقلّدان همه فقها و مراجع و حتی بر خود فقها و مراجع دیگر نیز واجب الاتباع است.
✍سیداحمدرضوی
🔵پاسخ دوم:
✅ قیاس مع الفارق در لباس استدلال یقینی !
🔺 گاهی گوینده برای فهم و درک بهتر مستمع خود در خصوص بحثی که مطرح کرده است، از ذکر مثالهایی استفاده میکند تا بتواند به کمک آنها فحوای کلام خود را اثبات نماید، غافل از آنکه اگر دقیق نباشد، مثال از یک جهت ذهن مخاطب را نزدیک و از هزار جهت او را از فهم معنا دور میسازد.
اخیرا کلیپی از یک طلبه محترم منتشر شده است که سخنران مرتباً از همین تکنیک استفاده میکند و در جهت اثبات ادعای خود، مسئله رؤیت هلال با چشم عادی توسط مکلّف را قیاس میکند با بحث تخصصی تشخیص مزایا و معایب واکسن!
◀️ در پاسخ به این قیاس مع الفارق، چند نکته را متذکر میشویم:
1️⃣ اگر کسی خودش پزشک باشد و در شناخت واکسن ها تخصص داشته باشد و به عنوان مکلّف به این یقین برسد که فلان واکسن برای بدنش ضرر دارد یا فلان واکسن ضرر نوعی جمعی دارد، این امر یعنی حجیت تشخیص موضوع برای مکلّف در مورد او صادق هست، اما اگر مکلّف خودش در آن موضوع، متخصص نباشد، بلکه در هنگام اختلاف و تعارض و تساقط نظرات موافقین و مخالفین، باید شرعاً به نظر قاطبه متخصصین رجوع نماید تا به یقین کافی برای تشخیص ضرر یا نفع در آن مساله برسد
🔺 رویه علمای أعلام و فقهای عظام و مراجع تقلید در رجوع به نظر پزشکان و اطبای متخصص در هنگام بیماری همواره چنین بوده و هست.
🔺پس اینکه این طلبه جوان و محترم میگوید اگر کسی به یقین برسد در مورد واکسن و ماسک که نه پیشگیری میکند و نه درمان، یقین جاهل به موضوع مطلقا حجت نیست و تطبیق حکم بر موضوع از طرف مکلّف، نیاز به شناخت کافی موضوع دارد؛ گاهی ساده است مانند رویت هلال با چشم عادی و گاهی پیچیده است مانند تشخیص ضرورت جراحی و قطع عضو و امثال ذلک.
2️⃣ استدلال این منبری جوان به CDC هم به تنهایی صحیح نیست؛ چرا که همان سی دی سی که مورد استناد جدلی قرار گرفته است، بهترین راه پیشگیری و درمان را ماسک و واکسن معرفی نموده است.
3️⃣ قواعد دیگری نیز در این باب مطرح است مانند تبعیت از #حکم_حاکم؛
حتی آن دسته از مراجع و مقلدین مراجعی که حکم حاکم را در ثبوت رویت هلال شرط نمیدانند، اگر بر فرض، حاکم حکم بدهد بر ثبوت اول ماه، ولو در صورت اشتباه حاکم در تشخيص موضوع حکم، مخالفت علنی با حکم حاکم را جایز نمیدانند و فقهای شیعه و حتی عامه، تظاهر به این مخالفت را حرام میدانند.
🔺 در دستور واکسیناسیون عمومی و تاکید ولی فقیه بر لزوم آن، هرگونه تبلیغ علیه این حکم #شرعا_جایز_نیست ولو آنکه یک متخصص درباره بدن خودش یا عموم جامعه به ضرر شخصی یا نوعی رسیده باشد.
او نهایتا میتواند برای حاکم همین تشخيص