411 📌
#خشوع و #حضور_قلب در نماز
❓سوال:
سلام..چگونه درنماز خشوع داشته باشیم ؟راهکاربدین لطفا...
✅پاسخ:
سلام علیکم
بسیارند کسانی که اشتیاق فراوان به حضور قلب و خشوع و خضوع در نمازها دارند
اما هر چه میکوشند توفیق آن را نمییابند. برای تحصیل خشوع و حضور قلب در نماز و سایر عبادات، امور ذیل را دقیقاً توصیه میکنیم:
۱ـ به دست آوردن آن چنان معرفتی که دنیا را در نظر انسان کوچک و خدا را در نظر انسان بزرگ کند تا هیچ کار دنیوی نتواند به هنگام راز و نیاز با معبود نظر او را به خود جلب و از خدا منصرف سازد.
۲ـ توجه به کارهای پراکنده و مختلف معمولاً مانع تمرکز حواس است و هر قدر انسان، توفیق پیدا کند که مشغلههای مشوش و پراکنده را کم کند به حضور قلب در عبادات خود کمک کرده است.
۳ـ انتخاب محل و مکان نماز و سایر عبادات نیز در این امر اثر دارد به همین دلیل نماز خواندن در برابر اشیاء و چیزهایی که ذهن انسان را به خود مشغول میدارد مکروه است و همچنین در برابر درهای باز و محل عبور و مرور مردم در مقابل آیینه و عکس و مانند اینها، به همین دلیل معابد مسلمین هر قدر سادهتر و خالی از زرق و برق تشریفات باشد بهتر است چرا که به حضور قلب کمک میکند.
۴ـ پرهیز از گناه نیز عامل مؤثری است زیرا گناه قلب را از خدا دور میسازد و از حضور قلب میکاهد.
۵- آشنایی به معنی نماز و فلسفه افعال و اذکار آن عامل مؤثر دیگری است.
۶ـ انجام مستحبات نماز و آداب مخصوص آن چه در مقدمات و چه در اصل نماز نیز کمک مؤثری به این امر میکند.
۷ـ از همه اینها گذشته این کار مانند هر کار دیگر نیاز به مراقبت و تمرین و استمرار و پیگیری دارد بسیار میشود که در آغاز انسان در تمام نماز یک لحظه کوتاه قدرت تمرکز فکر پیدا میکند اما با ادامه این کار و پیگیری و تداوم آن چنان قدرت نفس پیدا میکند که میتواند به هنگام نماز دریچههای فکر خود را بر غیر معبود مطلقاً ببندد. 1 و 2
✅ روایت در رابطه با خشوع در نماز:
قرآن مجيد مي فرمايد: الّذين هم في صلوتهم خاشعون؛ آنان كه در نماز خويش خاشع اند. مرحوم علامه طباطبايي در تفسير آيه فوق و كلمه خشوع مي فرمايد: خشوع به معناي تأثر خاصّي استكه به افراد مقهور دست مي دهد؛ افرادي كه در برابر سلطاني قاهر قرار گرفتهاند، به طوري كه توجه وي همه معطوف او گشته، و از هر جاي ديگر قطع مي شود، و ظاهراً اين حالت، دروني است كه به نوعي عنايت به اعضا و جوارح نيز نسبت داده مي شود.
همانند روايتي كه از پيامبر(ص) نقل شده درباره شخصي كه در نماز با ريش خود بازي مي كرد، كه حضرت(ص) فرمود: اگر او دلش داراي خشوع بود، جوارحش نيز خاشع مي شد. و اين معنا، جامع همه آن معانيي است كه در تفسير اين آيه و اين كمله (خشوع) شده است. درباره خشوع وخضوع در نماز توجه شما را به رواياتي از معصومين(ع) جلب مي كنيم.
امام صادق(ع) فرمود: هرگاه به نماز بر مي خيزي، دل را به خدا متوجه ساز و تا بتواني بكوش كه به چيز ديگري نينديشي. گردنت را (چون ذليلان) رام كن و به گوشه چشم به اين سو و آن سو منگر و نگاهت از سجده گاهت نگذرد، و پاهايت را جفت كن و آنها را ثابت بدار، و دست هايت را سست و رها ساز و آن را به پشت ران خود قرار مده، و يكي از دو دستت را بر روي دست ديگرت قرار نده.
در روايات ديگري نهي شده است انسان نماز را با كسالت و خواب آلودگي و شتاب انجام دهد، چون اين امور با خشوع منافات دارد. امام باقر(ع) فرمود: روزي پيامبر(ص) به مسجد رفت و ديد مردي مشغول نماز است و با شتاب نماز مي خواند. در سجده آن چنان شتاب كرد كه شرائط سجده را (از حيث طمأنينه) ادا ننمود. پيغمبر(ص) فرمود: او مانند زاغ نوك بر زمين زد. اگر با اين حال بميرد، به ديني جز دين من مرده است.3
📚منابع:
1.مکارم، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۲۰۴- ۲۰۵.
2.مکارم، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۱۹۳- ۱۹۵.
3. سایت عرفان استاد انصاریان.
🔶برای مطالعه بیشتر در راههای کسب حضور قلب در نماز به لینک زیر مراجعه کنید:
کلیک کنید
احکام
پاسخگویی
مرکز پاسخگویی به سوالات دینی موعظه | @pasokhha