655 📌 #فکر_گناه #سوء_ظن #قضاوت_در_مورد_دیگران #قضاوت ❓ سوال: سلام ...قضاوت هایی که تو ذهنمون و فکرمون دیگران رو میکنیم مثلا باخودمون میگیم فلانی ادم درستی نیست یا داره دروغ میگه بدون اینکه به زبون بیاریم و به کسی بگیم گناهه؟و عقوبت داره؟ ✅پاسخ: سلام علیکم سوء ظن و تجسس در مورد دیگران مقدمه ی قضاوت در مورد آنان می باشد و در اسلام از تجسس و سوء ظن در امور دیگران به شدت نهی شده است ، در نتیجه هر گونه قضاوت در مورد دیگران نا پسند و به دور از اخلاق اسلامی است. در قرآن نیز به شدت از گمان بد بردن به دیگران نهی شده است: اى کسانى که ایمان آورده اید! از بسیارى از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضى از گمانها گناه است(سوره مبارکه حجرات ،آیه 12). 🔸 به طور کلی سوء ظن در مورد افراد داراى چند قسم است و هر یک حکم خاص خود را دارد: 1- شخصى به مسلمانى سوء ظن دارد و بر مبناى این سوء ظن ترتیب اثر مى دهد و آن را در رفتار و یا گفتار خود آشکار مى کند. این قسم از سوء ظن قطعا حرام است و مورد اتفاق فقها است. 2- سوء ظن این گونه باشد که نسبت به مسلمانى، گمان بدى به ذهن انسان خطور کند (بدون اختیار و ناخودآگاه) و خود شخص از این حالت ناراحت بوده و ابدا این گمان را در رفتار و گفتار خود نشان ندهد؛ بلکه در صدد رفع آن برآید. این قسم از سوء ظن قطعا حرام نیست؛ چون چنین حالت و خطورى براى ذهن غیراختیارى است و نهى کردن از امر غیراختیارى قبیح است (المیزان، ذیل آیه 12، سوره حجرات). 3- انسان نسبت به مسلمانى گمان بدى ببرد و به این امر عقیده داشته باشد. هم چنین بدون یقین حکم به بدى او کند و از این حالت ناراحت هم نباشد؛ اما این حالت را در رفتار و گفتار خود بروز ندهد و تنها قلبا از او متنفّر باشد. این قسم از سوء ظن مورد بحث است؛ این قسم هم طبق نظر اکثر علما حرام است و حرمت سوء ظن و گمان بد به دیگران را به همین قِسم معنا می کنند. ، (مرآه العقول، ج 11، ص 16). سوء ظن اگر از مرحله عقیده فراتر رود و در گفتار ظاهر شود، غیبت یا تهمت بوده و این گناه جداگانه اى غیر از سوء ظن خواهد بود و اگر در رفتار ظاهر شود، ایذاء مسلمان بوده و گناه دیگرى محسوب خواهد شد. سوء ظن نسبت به دیگران موجب وارد شدن ضررهای فراوان معنوی و حتی مادی به انسان می گردد: در اسلام شدیدا از ترتیب اثر دادن به گمان های بیهوده و بی اساس منع گشته و از انسان ها خواسته شده تا زمانی که به مسأله ای یقین و علم پیدا نکرده اند, درباره آن قضاوت نکنید; و از آنجایی که پیدا کردن یقین در مورد افراد نیاز به تجسس دارد و از تجسس در مورد در اسلام نهی شده است در نتیجه نمی توان در مورد افراد قضاوت کرد، چرا که عمل به ظن و گمان رابطه بین آدمیان را دچار تشویش و سستی کرده و اعتماد را در جامعه از بین می برد. حضرت علی (ع ) فرمود: «گمان بد کارها را فاسد کرده و انسان را بر کارهای زشت وامی دارد»(غررالحکم , حرف سین , لفظ «سوء»). حتی در حدیثی از رسول اکرم (ص ) وارد شده است : «کسی که به برادر خود سوء ظن داشته باشد به تحقیق به خداوند بدی نموده است , زیرا خداوند فرموده : «از بسیاری از گمان های بی اساس دوری کنید»(میزان الحکمه , ج 5, ص 625). پس صِرف این که کلام و یا عملی را از دوست خویش مشاهده کردیم , نباید آن را بر بدی و سوء قصد وی حمل نماییم . هم چنین نباید دیگران را بدون دلیل و مدرک , متهم به کارهای زشت کنیم و... . پیشوایان دینی و امامان (ع ) از ما خواسته اند که کارهای برادران مسلمان خود را بر بهترین شکل حمل نماییم و حتی اگر حمل بر صحت و درستی آن مشکل است , تلاش کنیم تا وجه خوبی برایش پیدا کرده واز هرگونه بدگمانی تا قبل از مرحله علم بپرهیزیم , (بحارالانوار, ج 75, ص 196).در غیر این صورت همیشه انسان از دیگران و گفتار و کردار آنان وحشت داشته و چنین خواهد پنداشت که هر عملی که انجام می دهند علیه او صادر گردیده است . عبدالله بن موسي بن جعفر (ع) از پدر بزرگوارش پرسيد: آيا دو فرشته اي كه خداوند بر هر انساني گماشته، هنگامي كه فردي اراده گناه يا عمل صالحي مي كند، آنها از اراده و قصد انسان با خبر مي گردند؟ امام فرمود: آيا بوي مدفوع با بوع عطر يكي است؟ گفتم نه: فرمود: به رساتي وقتي بنده اي قصد كار خوب ميكند، نفس او خوشبو ميشود و نفسش معطر بيرون آيد. زماني كه قصد گناه كند نفسش بدبود و گند در آيد. ... و چون آن كار را بكند زبانش قلم آن فرشته (دست چپ) ميشود و با آب دهان آن گناه كار، آن را براي او ثبت ميكند. مشاوره مذهبی در #ماه_رمضان پاسخ به شبهات دینی پاسخ به سوالات دینی پاسخ به احکام پاسخ به سوالات پاسخگو احکام پاسخگویی مرکز پاسخگویی به سوالات دینی موعظه| @pasokhha