✅ #روزبرگ_شیعه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: #حسابداری_در_اسلام
روز چهارشنبه، ١۴٠٢/٠٩/١۵
مناسبت روز: امروز در تقویم شمسی بهعنوان «#روز_حسابدار و حسابداری» نامگذاری گردیده است، لذا به همین مناسبت در روزبرگ امروز در رابطه با ضرورت حسابداری و حسابرسی از نگاه قرآن و روایات سخن میگوئیم؛
«#حسابداری» حرفهی بسیار حساسی است که نیاز به دقت و تمرکز بالایی دارد و به عنوان زبان تجارت شناخته میشود؛ شغل حساس حسابداری در به موفقیت رسیدن تمامی فعالیتهای اقتصادی، نقش بسیار با اهمیت و حیاتی دارد و برای تعالی و پیشرفت در تمامی کارها، به وجود حسابداران متعهد و متخصص نیاز است.
در «دین مبین اسلام» بهعنوان آخرین و کاملترین دین الهی نیز بر اهمیت حسابداری و حسابرسی در دنیا و آخرت تأکید فراوان شده؛ چنانچه یکی از مهمترین دستورات و احکام دین مبین اسلام، بررسی تمامی کَمیَّتهای دنیوی است، لذا خدای متعال در آیات مختلف به چگونگی حسابداری در دنیا و حسابرسی در آخرت اشاره نموده، که در این مجال کوتاه به چند نمونه از آنها اشاره مینمائیم:
✅ حضرت حق در آیه ٢٨٢ سوره مبارکه بقره در زمینه چگونگی داد و ستد و مکتوب کردن حسابها در امور دنیا تأکید نموده و میفرماید: «ای کسانیکه ایمان آوردهاید، هنگامیکه بدهی مدت داری (به خاطر وام یـا داد و ستد) به یکدیگر پیدا میکنید، آن را بنویسید، و یا...نویسندهای از روی عدالت، (سنـد آن را) در میان شما بنویسد... و آنکس که حق بر عهده اوست، باید املاء کند، و از خدا که پروردگار اوست، پروا کند و چیزی را (در حساب) فروگـذار ننماید... و از نوشتـن بدهی خود، چه کوچک باشد یا بـزرگ، ملول و خسته نشویـد و هرچـه باشد بنویسید؛ که این موضوع در نزد خـدا به عدالت نزدیکتر است...»: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ ۚ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْل...»؛
✅ در آیه ٩٣ سوره نحل نیز، خداوند متعال درباره حسابرسی در دنیا و آخرت میفرماید: «یقینا شما از آنچه انجام دادهاید، حسابرسی و بازپرسی خواهید شد»: «وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»؛
✅ همچنین در آیه ٢۵ سوره غاشیه آمده: «رجوع همهی مردم به سوی ما است و سپس حسابرسی اعمال آنان نیز بر عهده ماست»: «إِنَّ إِلَیْنا إِیابَهُمْ؛ ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنا حِسابَهُمْ»؛
✅ خداوند در آیه ٢٨۴ سوره بقره نیز تأکید مینماید: «اگر آنچه را در دل دارید، آشکار سازید یا پنهان نمایید، (تفاوتی ندارد، چراکه) خداوند شما را بر طبق آن (اعمالتان)، محاسبه میکند»: «انْ تُبْدُوا مَا فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْکُمْ بِهِ اللَّه»؛
✍️ در آیه ۴٧ سوره انبیاء نیز خداوند میفرماید: «و برای همه کافی است که ما (خداوند) حسابرس آنها باشیم»: «وَ کَفَیٰ بِنَا حَاسِبِینَ»؛
✍️ بنابراین باید بدانیم که خداوند بالاترین حسابدار و حسابرس ماست و افتتاح و اختتام همه حسابها در دنیا و آخرت با اوست؛ حسابدار عادلی که تَرازَش همیشه موزون است و هرگز مطالبات مشکوکالوصولی ندارد و حسابداریش آنقدر خالص است که حتی نیاز به تعریف دوره مالی برای او نیست؛
همچنین باید بدانیم که حسابداری خداوند، همیشه بر مدار عدالت است، و هرگز چیزی را از قلم نمیاندازد و به مثقال و ذره اعمال هم رسیدگی میکند: «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ؛ وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً يَرَهُ»: «پس هر کس به قدر ذرهای کار نیک کرده باشد (پاداش) آن را خواهد دید و هر کس به قدر ذرهای کار زشتی مرتکب شده، آن هم به کیفر اعمالش خواهد رسید؛ (زلزال/٧و٨)
در روایات اسلامی نیز همواره بر اهمیت محاسبه در دنیا و آمادگی برای حسابرسی در آخرت تأکید شده، که در پایان سخن به چند روایت در این زمینه اشاره مینمائیم:
✅ پيامبر اکرم (ص): «پيش از آن كه مورد حسابرسى قرار گيريد، خود به حساب نفْستان برسيد و پيش از آن كه سنجيده شويد، نفستان را در ترازوى سنجش بگذاريد و براى حسابرسى بزرگ (در قیامت) آماده شويد» (بحارالأنوار، ج٧٠، ص٧٣)
✅ امیرالمؤمنین (ع): «چه سزاوار است كه انسان ساعتى از روز را فقط به حسابرسى نَفْسِ خود اختصاص دهد و ببيند كه در شبانه روز چه كارهايى به سود يا زيان خود انجام داده است!» (شرح غررالحكم، ج۶، ص١٠۵) و در کلام ارزشمند دیگری فرمودند: «هركه نفس خود را حسابرسى كند، نيكبخت خواهد شد» (شرح غررالحكم، ج۵، ص١٨٣)
✅ پيامبر اکرم (ص): «نخستين چيزى كه بنده درباره آن حسابرسی میشود، محبت ما خاندان است» (عيون أخبارالرِّضا، ج٢، ص۶٢)
#حوزه علمیه فاطمه الزهراءسلام الله علیها شهرستان نائین