♈️سخنرانی رضا بابایی با عنوان «دین و دینداری در جهان معاصر»
✳️در دینشناسی دو مسیر وجود دارد: مسیر نخست، حرکت از دین به سوی انسان و جامعه است و مسیر دوم از از انسان و جامعه به سوی دین. در مسیر اول، ما در متون دینی و ادبیات و تاریخ دین، گشتوگذار میکنیم و متناسب با ماهیت فرهنگی و زاویۀ دید خود، سرشار از باورها، فتاوا، اولویتها، حساسیتها و دغدغههایی خاص میشویم و سپس آنها را به انسان و جامعه عرضه و گاه دیکته میکنیم. این مسیر، راهی است که دینشناسی سنتی حوزوی و الازهری تا کنون پیموده است. راه و روش دوم این است که نخست یا همزمان، در انسان و رنجهای او بنگریم و کاستیهای دردآور جامعه را ببینیم و سپس به سراغ دین برویم تا برای آن دردها و رنجها درمانی بیابیم. این دو مسیر، دو گونه دستگاه الهیاتی و دو گونه نظام عقیدتی با اولویتها و حساسیتهای خاص خود پدید میآورد؛ بهویژه در قلمرو شریعت.
✅در نظام عقیدتی و فتواسازی اول، دین مسئولیتی در برابر انسان و جامعه ندارد بلکه تعهد او به فهمی است که از راه مطالعۀ متون یافته و همان را حکم خدا میشمارد. مسیر دوم میکوشد که باری از دوش انسان بردارد و گرهی از کار فروبستۀ او بگشاید و تعهد به خدا را در خدمت به انسان در این دنیای سرشار از درد و رنج و ناکامی میبیند.
✅جهان معاصر، به دلیل تفاوتهای بنیادین و مفهومی با جهان سنت، نهاد دین را به معنای نخست، چندان پذیرا نیست. دین و هنر و فلسفه و علوم انسانی در جهان معاصر، آن اندازه که در کاستن از دردها و رنجهای انسان معاصر توفیق دارد، از امکان حضور نهادینه و ساختارمند برخوردار است؛ وگرنه باید به حیات گلخانهای و در ییلاقات روستایی بسنده کند. بهراحتی نیز میتوان نشان داد که روش و سیرۀ انبیایی، پیوستگی بیشتری با مسیر دوم دارد تا مسیر نخست.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#رضا_بابایی
♈️کانال رسمی پژوهشکده فلسفه و کلام
https://eitaa.com/philtheo
تعزیت آفتاب - رضا بابایی.mp3
12.73M
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
♈️کانال رسمی پژوهشکده فلسفه و کلام
https://eitaa.com/philtheo
✅مدرسه تابستانی «فلسفه علوم شناختی» موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران(قسمت اول)
♈️مدرسه تابستانی «فلسفه علوم شناختی» که مشتمل بر ۹ کلاس با موضوعات متنوّع فلسفه علوم شناختی بود، از تاریخ ۲۷ تا ۲۹ مردادماه به صورت سه کلاس در هر روز، اجرا گردید. حدود ۵۰ فراگیر از دانشگاههای مختلف کشور – که از میان بیش از ۱۵۰ داوطلب، گزینش شده بودند – در این مدرسه شرکت داشتند.
روز اوّل مدرسه تابستانی فلسفه علوم شناختی، با مراسم افتتاحیه و استقبال رسمی سرکار خانم دکتر اعوانی آغاز به کار کرد. ایشان ضمن تأکید بر اهمیّت فلسفه علوم شناختی در کشور، آمادگی و استقبال مؤسّسه حکمت و فلسفه را برای بهره مندی از مشارکت اساتید و پژوهشگران این عرصه، اعلام کرد.
در ادامه دکتر مهدی همازاده، کلاس اوّل را با موضوع «اصالت آگاهی در چالش با برونگرایی پدیداری و درونگرایی عصب شناختی» ارائه کرد. وی در این کلاس ابتدا تعریف از اصطلاح آگاهی و دلیل چالش برانگیز بودن آن در فلسفه ذهن معاصر را شرح داد و سپس به تبیین اهمّ تئوری های فیزیکالیستی در این باره پرداخت.
مدیر برنامه فلسفه علوم شناختی مؤسّسه حکمت و فلسفه، سه دسته نظریه «این همانی»، «کارکردگرایی» و «بازنمودگرایی» در باب آگاهی را توضیح و اشکالات وارد شده بر هریک را دسته بندی و ارائه داد. دکتر همازاده به دنبال تبیین انتقادات مطرح علیه هر کدام از دسته تئوری های مذکور – که غالباً اشکالات موجود در ادبیات بحث و بعضاً اشکالاتی بدیع بودند – به این جمع بندی رسید که آگاهی پدیداری همچنان به عنوان چالش جدّی و تبیین نایافته، باقی مانده است
در ادامه روز اوّل، کلاس دوم با ارائه دکتر کیوان الستی و با موضوع «محتوای التفاتی و زیست شناسی تکاملی» برگزار شد. وی در ابتدا به مسئله حیث التفاتی و دربارگی اشاره کرد و چرایی چالش برانگیز بودن آن برای فیزیکالیسم را توضیح داد. ایشان در پی تبیین چند دسته نظریات کلاسیک فیزیکالیستی در باب حیث التفاتی (تئوری علّی، تئوری اشاره ای، تئوری اطلاعاتی، و …)، به تشریح نظریه تکاملی پرداخت.
عضو هیأت علمی مرکز سیاست گذاری علم و فناوری کشور در بخش نهایی کلاس، به سراغ یکی از نظریات ذیل دیدگاه های تکاملی در باب محتوای التفاتی – که توسّط میلیکان مطرح شده – رفت و نحوه دلالت و دربارگی حالات گزاره ای را براساس تئوری زیست معنایی میلیکان، توضیح داد.
آخرین ارائه روز اوّل، مربوط به دیدگاه کدگذاری پیشگویانه و نقش آن در نفی تئوری داده تجربی بود که توسّط دکتر فرید مسرور برگزار شد. وی در ابتدا دیدگاه استاندارد درباره ادراکات حسّی (با تأکید بر ادراک بصری) را توضیح داد که به صورت پایین به بالا و از مؤلّفه های ساده (خط و سطح) به سمت مؤلّفه های پیچیده تر (شکل و حجم) و در نهایت به تشخیص ابژه ختم می شود.
دانشیار دانشگاه ویسکانسین مدیسون امریکا در ادامه به تبیین دیدگاه جدید کدگذاری پیشگویانه پرداخت که ساختاری بالا به پایین و از حدس ابژه تا تشخیص شکل و اجزاء ساده تر، دارد. ایشان با تشریح مسأله تطابق ابژه ادراک شده با شیء خارجی، دیدگاه کدگذاری پیشگویانه را دارای وجه مزیتی برای راه حلّی خردگرایانه و رئالیستی در این باره ارزیابی کرد؛ حال آن که دیدگاه استاندارد از چنین مزیّتی برخوردار نیست.
دکتر مسرور در انتها با اشاره به اختلاف نظرهای متنوّعی که در این موضوع وجود دارد، برخی اشکالات و پیش فرض های دیدگاه کدگذاری پیش گویانه را به بحث گذاشت که از جمله این پیش فرض ها، پذیرش نوعی قالب های پیشینی ذهن برای ادراکات حسّی است که به چارچوب دیدگاه کانتی در این باره نزدیک است.
روز دوم مدرسه تابستانی با ارائه دکتر حسین استکی آغاز شد. ایشان که به عنوان متخصّص علوم اعصاب به مدرسه دعوت شده بودند، موضوع «تأثیر ساختارهای مغزی در کارکردهای آگاهانه» را مورد بحث و بررسی قرار داد. استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ابتدا به توضیح ساختار نورونی مغز و نحوه عملکرد آن پرداخت و در ادامه برخی از انواع آزمایشاتی که برای تشخیص ماژول های مرتبط مغز با کارکردهای شناختی انجام گرفته را نمایش داد.
ایشان در بخش انتهایی کلاس، برخی آزمایشات عصب شناختی که به تفکیک کارکردهای آگاهانه و عدم اطلاع ذهن از خود یا برخی عملکردهای ارادی خود بر می گشت را با توجّه به قسمت بندی بودن مغز توضیح داد. وی همچنین از امکان فراهم آوردن شرایط آزمایشگاهی برای تصوّر تعلّق به بدن با ابژه ای دیگر سخن گفت که برخی دیدگاه ها در فلسفه ذهن را به چالش می کشد.
✅مدرسه تابستانی «فلسفه علوم شناختی» موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران(قسمت دوم)
✳️روز دوم با کلاس دکتر امید کریم زاده و با موضوع «قوی یا ضعیف بودن محتوای ادراک بصری» ادامه یافت. ایشان در ابتدا به اختلاف نظر موجود در فلسفه علوم شناختی درباره محتوای ادراک بصری اشاره کرد که برخی، قائل به محتوای ضعیف ادراکات بصری (بدون بازنمایی ماهیت ابژه بیرونی) هستند و برخی دیگر در مقابل، از محتوای قوی (شامل بازنمایی ماهیت ابژه بیرونی) برای ادراکات بصری دفاع می کنند.
✅عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه به تبیین استدلال سیگر پرداخت که محتوای قوی را برای ادراکات بصری تثبیت می کند و بر اختلاف پدیدارشناسی ادراک مشخّصه های ظاهری شیء (قبل از درک ماهیت آن شیء و پس از درک ماهیت آن) استوار است. وی با دفاع از استدلال مذکور، دیدگاه ضعیف بودن محتوای ادراکات بصری را ردّ و در خلال مباحث، به برخی چالش های ناشی از دیدگاه ضعیف نیز اشاره کرد.
♈️کلاس آخر روز دوم، توسّط دکتر مهدی ذاکری و با موضوع «علیّت ذهنی و مطالعات عصب شناختی» ارائه شد. وی در ابتدای کلاس به توضیح مسئله علیّت ذهنی و چرایی چالش برانگیز بودن آن برای دیدگاه های دوئالیستی و نودوئالیستی پرداخت. سپس اشکال کلاسیک فیزیکالیستی درباره ناتوانی دیدگاه های مجرّد انگار برای تبیین تعامل علّی ذهن – بدن را تشریح کرد که بر اصولی مانند «اصل بستار (و تمامیت) فیزیک» استوار است.
دانشیار دانشگاه تهران در ادامه مسئله علیّت ذهنی را در سه جنبه ذهن به بدن، بدن به ذهن، و ذهن به ذهن تقسیم بندی کرد و پالش برانگیزترین بخش را مربوط به علیّت رو به پایین (ذهن به بدن) دانست و استدلال های فیزیکالیستی در این باره را توضیح داد. ایشان در انتها به برخی مطالعات عصب شناختی که معضل علیّت ذهنی را به سود دیدگاه فیزیکالیستی تقویت می کنند، اشاره و استدلال های فوق الذّکر را بر روی این چارچوب تجربی، پیاده کرد.
✅کلاس اوّل روز سوم، با موضوع «برون گرایی محتوای التفاتی» و باز توسّط دکتر کیوان الستی ارائه گردید. وی در این کلاس به توضیح دو تقسیم برونگرایی و درونگرایی درباره محتوای التفاتی پرداخت و استدلال های استاندارد به سود هریک را تبیین کرد.
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و سیاستگذاری علم و فناوری کشور در این راستا، ابتدا استدلال زمین دوقلوی پاتنم درباره معنای واژگان دالّ بر انواع طبیعی را تشریح کرد و سپس استدلال تایلر برج درباره معنای واژگان زبانی را ارائه و اهمیّت این دو در شکل گیری دیدگاه برونگرایانه یا ضدّ فردانگارانه در باب محتوا را توضیح داد. وی در انتها به برخی اشکالات مطرح شده از سوی درونگرایان و استدلال های ایشان پرداخت که نه تنها درباره محتوای پدیداری، بلکه حتّی درباره محتوای حالات گزاره ای نیز قائل به درونگرایی هستند و استدلال های امثال پاتنم را پاسخ می دهند.
✳️دومین کلاس روز آخر را دکتر مجید داودی بنی و با موضوع «کدگذاری پیش گویانه و مسئله جدید شیطان فریبکار» ارائه کرد. عضو هیأت علمی دانشگاه امیرکبیر با تکیه بر تبیین دو دیدگاه تجربی “بدن مندی” و “کدگذاری پیش گویانه”، استدلال های جدید علیه مسئله شکاکیت شناختی (با فرض معروف شیطان فریبکار علیه مغز در خمره) را توضیح داد. وی در ادامه نشان داد که می توان با تکیه بر دو دیدگاه تجربی مذکور، پاسخی جدید برای مسئله شیطان فریبکار فراهم آورد و از رئالیستی بودن ادراکات و شناخت ها دفاع کرد.
✅آخرین کلاس نیز مربوط به «یادگیری توسّط ماشین» بود که توسّط دکتر هادی مرادی ارائه گردید. ایشان در خلال توضیح برخی اختلاف نظرها درباره تعریف هوشمندی، نظریاتی که از هوشمندی روبات های فعلی دفاع می کنند را تشریح کرد و به دیدگاه هایی که حتّی قائل به غیراخلاقی بودن تقابل با روبات ها هستند نیز اشاره کرد.
دانشیار و مدیر گروه هوش مصنوعی دانشگاه تهران در ادامه با تکیه بر دیدگاه های کارکردگرایانه درباره هوشمندی و آگاهی، برخی آزمایشات فنّی که عملکرد بهتر روبات ها در عملکردهای پیچیده شناختی را نشان می دهند، به نمایش گذاشت. وی البته با طرح بعضی استدلال ها علیه این دیدگاه کارکردگرایانه – مانند استدلال اتاق چینی جان سرل – به چالش ها و ابهامات پیش روی نگرش های کارکردگرایانه اشاره داشت.
♈️مدرسه تابستانی فلسفه علوم شناختی در نهایت با مشارکت پرانگیزه و امیدبخش دانشجویان و پژوهشگران فلسفه و علوم شناختی به کار خود پایان داد.
✅فایل های صوتی مدرسه تابستانی «فلسفه علوم شناختی» موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران👇
سخنرانی افتتاحیه.mp3
2.11M
سخنرانی افتتاحیه مدیر برنامه مدرسه تابستانی فلسفه علوم شناختی و معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی موسسه
کیوان الستی - محتوای التفاتی و شناسی زیست شناسی تکاملی.mp3
11.39M
کیوان الستی (دکترای فلسفه از مؤسّسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور) با موضوع: «محتوای التفاتی و زیست شناسی تکاملی»
فرید مسرور.mp3
14.45M
⭐️ فرید مسرور (دکترای فلسفه از دانشگاه آریزونا و عضو هیأت علمی دانشگاه مدیسون ویسکانسین امریکا) با موضوع: «کدگذاری پیشگویانه و افسانه داده تجربی»
حسین استکی.mp3
14.64M
حسین استکی (دکترای نوروفیزیولوژی از دانشگاه تگزاس، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) با موضوع: «تأثیر ساختارهای مغز بر کارکردهای آگاهانه»
امید کریم زاده.mp3
10.89M
امید کریم زاده (دکترای فلسفه تحلیلی از ipm و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی) با موضوع: «محتوای ادراک بصری؛ قوی یا ضعیف؟»