گزارش ششمین نشست همایش بین‌المللی مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت موضوع نشست: رابطۀ اخلاقی انسان و حیوان در اسلام و مسیحیت ششمین پیش نشست مطالعات تطبیقی اخلاق اسلام و مسیحیت با موضوع رابطه اخلاق انسان و حیوان در اسلام و مسیحیت برگزار شد. در این نشست پرفسور دیو اسمیت از شخصیت‌های برجسته استرالیایی و برنده جایزه مرد سال استرالیایی در سال‌های 2004 و 2009 و نویسنده برجسته و فعال در حوزه عدالت اجتماعی و گفتگوی بین الادیانی و حجت الاسلام یحیی جهانگیری مبلغ بین‌المللی و دارای دکترای مطالعات اسلامی و مدیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی قم دربارۀ اخلاق تعامل با حیوان مقالات علمی خود را ارائه نمودند. دبیر علمی این نشست را حجت الاسلام سید محمد فرید حجازی بر عهده داشتند. در ابتدا پرفسور دیو اسمیت ضمن تشکر از هماهنگی چنین نشستی، در رابطه با نظر مسیحیت در رابطه با رفتار و اخلاق انسان با حیوان نکاتی را فرمودند. ایشان در ابتدا اشاره‌ای داشتند به تاریخ و سنت مسیحیت در رابطه با نوع تعامل و وظیفۀ انسان‌ها در قبال حیوانات. و این نکته را گفتند که مسیحیت در قدیم قائل بودند که حیوانات دارای ادراک و عقلانیت نیستند و شأنشان پایین‌تر است. نتیجۀ این دید مسیحیت، رفتار نادرست آنها با حیوانات بود. در ادامه بیان داشتند که این تفکر بعدها با تلاش برخی اندیشمندان درست شد و کتاب‌هایی در این باره نوشتند. مثلا کتابی به نام Little flowers of San Frances (گلهای کوچک سن فرنسس) بود که برخی از این داستان‌ها را جمع‌آوری کرده است. در آخر صحبت ایشان این نکته را فرمودند که اگر بخواهیم نظر واقعی مسیحیت دربارۀ رفتار انسان با حیوان را بدانیم، می‌توانیم به کتاب جنسیس - عهد عتیق که همان کتاب مقدس تورات هست رجوع کنیم. در ابتدای این کتاب مقدس فصلی دربارۀ خلقت هست. یکی از جملات مهم در این فصل اشاره دارد به سخنی از سوی خداوند که می‌فرماید "و خدا گفت: بیایید انسان را به صورت خود و به شباهت خود بسازیم و آنها بر ماهیان دریا و پرندگان آسمان و بر چهارپایان و هر خزنده‌ای که روی زمین می‌خزد و بر تمام زمین و بر همه مسلط شوند..." نکات بسیاری می‌توان از این جملات برداشت کرد اما مطلب مهمش این است که به یاد ما می‌آورد همه ما مخلوق یک خدا هستیم. این نظام یکتاپرستی که ما مسیحی‌ها، مسلمانان و... داریم یک سلسله اعتقاداتی هستند که یک نظام مشخص توحیدی دارند برخلاف آنانی که به چند خدا اعتقاد دارند. در ادامه حجت الاسلام و المسلمین دکتر یحیی جهانگیری مطالب خود را ارائه نمودند و گفتند اگر بخواهیم نظر اسلام را در رابطۀ با رفتار با حیوانات بررسی کنیم، باید به منابع اصلی اسلامی مراجعه کنیم که عبارت باشند از کتاب مقدس قرآن، احادیث و سنت اسلامی. قرآن: ما در قرآن ۲۰۰ آیه دربارۀ حیوانات داریم. ۶ فصل و سوره به نام یک حیوان نامیده شده است. ۴۰ حیوان نامشان در قرآن ذکر شده است. پس ما می‌بینیم کتابی که برای هدایت انسان نازل شده است چقدر به حیوانات اهمیت داده است و از آنان نامبرده است. آیاتی در قرآن هستند که به انسان توصیه می‌کند تا در آفرینش و رفتار حیوانات تامل و نگرش داشته باشند، مانند: 1.أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ؛ آیا آنان به شتر نمی‌نگرند که چگونه آفریده شده است؟! (غاشیه – ۱۷) یا در آیه‌ای حیوانی را نسبت داده است و اضافه کرده است به خود خداوند: 2. وَ يا قَوْمِ هذِهِ ناقَةُ اللَّـهِ...؛ ای قوم من! این «ناقه» خداوند است... (هود – ۶۴) اگر بخواهیم نظر اسلام دربارۀ تعامل با حیوانات را بدانیم، می‌توانیم به مقدس‌ترین فریضۀ مسلمانان که در مقدس‌ترین مکان هست نگاه کنیم که فریضۀ "حج" هست. در اعمال و سفارشات حج آمده است که نه تنها حق آزار و اذیت حیوانات را ندارید، بلکه اگر حیوان موذی هم آمد، حق دور انداختن آن را ندارید. همچنین ایشان به برخی از احادیثی که در باره مراعات حقوق حیوان وارد شده اشاراتی داشتند از امام صادق علیه السلام نقل است که فرمودند: اگر حیوانی را خودت پرورش دادی و بزرگ کردی، خودت برای خوردن ذبحش نکن و مکروه است، چرا که وقتی حیوانی را پرورش می‌دهی او با تو انس میگیرد و منصفانه نیست خودت او را بکشی. همچنین از معصومین نقل است که فرمودند حیوان و مرکب‌تان را سیلی نزنید و اگر خواستید بزنید به پشتشان بزنید. و در آخر این نکته را عرض کنم که در تعالیم شیعیان داریم که در زمان ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه، تمامی موجودات، حیوانات و انسان‌ها در آرامش کنار هم زیست میکنند و کسی به دیگری آزاری نمی‌رساند. در ادامه کارشناسان پاسخگوی سوالات شرکت‌کنندگان بودند. این نشست ششمین پیش‌نشست این همایش می‌باشد و همایش در بهمن سال جاری برگزار خواهد شد. پژوهشگران می‌توانند مقالاتی که با موضوع اخلاق در اسلام و مسیحیت ارائه کنند.

حضور دکتر توکلی بیتا مترجم کتاب ارزشمند خدای داوکینز در غرفه پژوهشگاه در نمایشگاه کتاب تهران

✅ کتب پیشنهادی مدرسه اخلاق پژوهی روشمند به مناسبت نمایشگاه کتاب تهران 1402 📌معرفی 24 کتاب نو و سودمند https://book.icfi.ir/ سامانه نمایشگاه 👈 🔶 https://eitaa.com/ethicssbu 🔶

انا لله و انا الیه راجعون متأسفانه با خبر شدیم مادر گرامی جناب استاد پرفسور دکتر محمد لگنهاوسن بدرود حیات گفته و به رحمت الهی واصل شده اند. پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی این مصیبت را به استاد لگنهاوسن تسلیت گفته و بقای عمر این استاد فلسفه را از خداوند متعال خواستار است.

نشست مواجهه اهل بیت (علیهم السلام) با قرائات از سوی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی در تاریخ پنجشنبه 24/02/1402 در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

عنوان نشست: مواجهه اهل بیت (علیهم السلام) با قرائات ارائه دهنده: دکتر محمد جاودان نشست مواجهه اهل بیت (علیهم السلام) با قرائات از سوی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی در تاریخ پنجشنبه 24/02/1402 در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در این نشست علمی و قرآنی، در ابتدا دبیر جلسه با توضیحاتی مقدماتی گفتند ما شیعیان معتقدیم بر پیامبر فقط یک قرائت نازل شده است؛ نه اینکه وحی در هر بار بر قرائتی خاص نازل شده باشد؛ دوم اینکه شخص پیامبر فقط بر یک وجه قرائت می‌کرد؛ نه بر چند وجه؛ سوم اینکه اختلاف قرائات و لهجه‌ها را در حدی که معنای اصلی و مقصود حقیقی تغییر نکند، پذیرفتنی است؛ و نکته چهارم اینکه در هیچ حدیث موثق یا حتی ناموثقی نداریم که بر عدم صحت قرائات مطلبی آمده باشد؛ لذا ائمه (ع) با قرائات سبعه مخالفتی نداشته‌اند و در حد رعایت قرائات مشهور بین الناس مخالفتی با آن نداشته‌اند. ایشان گفتند در موضوع این نشست علمی پرسش‌هایی مطرح است که استاد محترم به پاسخ آنها خواهند پرداخت؛ اختلاف قرائات در قرآن میان مسلمانان امری مسلم است، حال در موارد اختلاف قرائات در قرآن چه باید کرد؟ نگاه اهل بیت به نص و متن قرآن چیست و آیا ائمه قرائت مخصوص داشته‌اند یا به قرائت خاصی ارجاع می‌دادند؟ مراد از «سبعه احرف» در حدیث مشهور چیست؟ و... دکتر جاودان، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و مدیر گروه کلام اسلامی پژوهشکده فلسفه و کلام در ادامه با بیان مقدماتی به ارائه پاسخ‌هایی به این پرسش‌ها پرداختند و گفتند: مرزبندی جریان شیعه از زمان امام باقر شروع شد و مردم و شیعیان و پیروان اهل بیت در مسائل و مشکلاتشان به ائمه رجوع می‌کردند و درواقع مرجعیت علمی و عملی امامام معصوم (ع) در این عصر نمود بیشتری یافت. قرآن هم مهم‌ترین رکن جامعه اسلامی بود و پیامبر همواره مسلمانان را به قرآن و اهل بیت ارجاع می‌دادند. در روایات هم همواره به تدبر در قرآن سفارش شده است. حال سؤال این است که ائمه که محل رجوع مردم بودند در مسئله اختلاف قرائات چه می‌کردند؟ تاریخ نشان میدهد در جغرافیای بسیار گسترده و پهناور جهان اسلام از همان آغاز یعنی از دهه‌های نخستین تاریخ اسلامی قرائت واحدی در میان نبوده و در اقالیم و مناطق مهم اسلامی قرائات مختلفی رواج یافته است و در ادوار زمانی مختلف قرائات در این مناطق جابه‌جا شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که در مرکز مهمی چون کوفه در قرن اول و دوم قرائات مختلفی چون قرائت عاصم، حمزه و کسائی شیوع و غلبه یافته و در کنار آنها نیز قرائات دیگری وجود داشته است. در مناطقی چون شام، شمال افریقا و حتی مکه و مدینه، بصره، یمن و جز آنها نیز وضع به همین سان بوده است. البته بعد از تسبیع قرائات توسط ابن مجاهد در قرن چهارم، مجموعه قرائاتی که رسمیت یافتند و به عنوان قرائات مشهور و معتبر پذیرفته شدند، قرائات در مناطق مختلف جهان اسلام عمدتاً به همان هفت قرائت محدود شد. از سوی دیگر اهل بیت پیامبر( ص) یعنی ائمه (ع) یکی از محورهای فکری و اعتقادی و رهبری جامعه اسلامی بودند و در موضوعات جهان اسلام رویکردها و نظرات خاص خود را داشتند و شیعیان که شاخه مهمی از امت اسلامی بودند خود را پیروان آنان دانسته و میکوشیدند از آنان و نظراتشان تبعیت کنند. موضوع قرآن و قرائت آن منطقاً از چنان اهمیتی برخوردار بود که امکان نداشت ائمه نسبت به آن بیتفاوت باشند. به‌ویژه که آنان محل رجوع بسیاری از مسلمانان و به‌ویژه شیعیان در موضوعات مختلف اسلامی بودند. اکنون پرسش مهم آن است که ائمه(ع) در برابر قرائت قرآن و تعدد قرائات چه موضع و مواجهه‌ای داشتند. آیا آنان خود قرائت خاصی، چون قرائت امام علی (ع) داشتند که به آن روش قرائت میکردند و پیروان را نیز به همان قرائت فرا میخواندند و در این صورت، آیا آن را به اصحاب خود تعلیم فرمودند؟ یا مردم را به قرائت عاصم تشویق کرده و اصحاب را به آن سوق دادند و خود نیز به قرائت خاص دیگری مثل قرائت أبیّ قرائت میکردند؟ آیا ائمه در عین اینکه قرائت خاص خود را داشتند، مسلمانان و شیعیان خود را به قرائت خاص یا به قرئات دیگر بدون تعیین بوده «قرائت جمهور و عامه» یکی دعوت میکردند یا نه؟ به طور‌کلی پرداختن به رویکرد ائمه در مسئله قرائت قرآن، ارجاع عموم و پیروان به قرائات رائج و... پرسش‌هایی است که قابلیت طرح در اچندین نشست را دارد و در این جلسه به برخی از آنها خواهیم پرداخت.

دکتر جاودان پاسخ به این پرسش‌ها را با نقل نه روایت از ائمه در خصوص قرائت قرآن و بررسی آنها دادند و در پایان در یک جمع‌بندی اجمالی گفتند: ائمه معتقدند قرآن بر یک روایت و حقیقت واحد نازل شده است و پیامبر آن را به همان نحو نقل کرده‌اند؛ موضع ائمه ارجاع مردم به قرائت عامه و معتبر بین الناس و قرائت أبیّ (مردم مدینه و محل نزول قرآن) بوده است؛ تعدد قرائات ممکن است به معنای اختلاف لهجه‌ها باشد و در نهایت ائمه معتقدند قرائت اصلی و واقعی در زمان حضرت صاحب رواج می‌یابد که همان قرائت امیرمؤمنان (ع) و پیامبر خواهد بود.

#محفل I مدرسه فکرت بمناسبت روز بزرگداشت «ملاصدرا» برگزار می‌کند: محفل نقد و بررسی با موضوع: ✅«فلسفه‌ی اسلامی و چالش کارآمدی» با حضور: 👤دکتر محمدمهدی گرجیان؛ عضو هیات علمی دانشگاه و دبیر اتاق فکر اسلامی‌سازی علوم انسانی زمان: چهارشنبه ۳ خرداد، ساعت ۱۶:۳۰ مکان: قم، بلوار بسیج،موسسه شناخت 🔻جهت حضور در برنامه به آی‌دی زیر پیام دهید: @fatemedadashi ♦️پخش زنده از کانال فکرت در ایتا 📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ https://eitaa.com/joinchat/4114284562C3b2a6d7655