✅ معرفی رساله حقوق امام سجاد در دانشگاه کیتو اکوادور #اکوادور 🆔@mjafari_ir

✅✅✅ نشست علمی «انسان‌شناسی شناختی دین» به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

نشست علمی «انسان‌شناسی شناختی دین» به همت گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.  این نشست علمی به صورت حضوری و مجازی و با حضور سرکار خانم دکتر لیلا اردبیلی با محورهای زیر به بحث و بررسی گذاشته شد:  چیستی انسان شناسی شناختی دین: تاریخچۀ پیدایش و تکوین انسان‌شناسی شناختی دین  چرا و چگونه انسان ها در فرهنگ های و ادیان مختلف متفاوت می اندیشند  رابطه زبان، شناخت/ذهن، و فرهنگ در انسان شناسی شناختی دین  اهداف و روش‌شناسی در انسان‌شناسی شناختی در مطالعات دینی در ابتدا دبیر جلسه با طرح اولیه موضوع نشست علمی، به معرفی اجمالی انسانشناسی شناختی دین پرداختند و گفتند: گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در راستای اجرای کلان پروژه «علوم شناختی دین» و با هدف شناسايي شبهات، مواجهه علمی، روش‌مند و انتقادی با آنها، بسط معارف اسلامی در قلمرو نوپديد علوم‌شناختی دین و حرکت به سوی تاسیس الهیات شناختی اقدام به برگذاری سلسله نشستهایی با محوریت علوم شناختی دین کرده است. علوم شناختی (Cognitive science) مطالعه علمی و بین رشته¬ای ذهن و فرآیندهای آن است و به دنبال یافتن چگونگی بازنمایی و پردازش اطلاعات وارده به ذهن از راه ادارک و تفکر و عمل ما است. علوم شناختیِ دین (Cognitive science of religion) که شاخه‌ای جدید از علوم شناختی است، به دنبال یافتن مبنای شناختی و چگونگی بازنمایی و پردازش باورها، احساسات، عواطف و اعمال دینی در ذهن است و تلاشی است برای استفاده از قابلیت‌های علوم شناختی در مطالعة دین. در همین راستا انسان‌شناسان شـناختی بر ارتباط بین فرآیند تفکّر انسان و جنبه‌های ذهـنی و عینی فرهنگ متمرکز هستند. آنها به دنبال بررسی ایـن موضوع هستند که افـراد، در‌ گروه‌های مختف اجتماعی، چگونه اشیاء و رویدادهای سازنده دنیای خود را‌ دریافت‌ کرده و مورد تفکر قرار می¬دهند. آن‌ها در صدد هستند بـا تـوجّه بـه پیـشینة مـحیط فرهنگی¬ای که افراد در آن رشـد کـرده‌اند، طبیعت بشری افراد را بفهمند و لذا بتوانند افراد مختلف را از لحاظ‌ محتوای‌ فکری‌ با هم مقایسه کنند. پیشینة محیط فـرهنگی افراد را می‌توان در مـصنوعات مـکتوم، واژه‌ها و داستان‌ها کـه در بـین افـراد یـک فرهنگ‌ آموخته، منتقل و تبدیل به تصویر ذهنی از جامعه و فرهنگ گشته جست‌وجو کرد. از نظر انسان‌شناسان شناختی دین که بر نسبت تکامل ذهن و مفاهیم دینی تاکید دارند، باورهای دینی به باورهای پایه و باورهای الهیاتی تقسیم می‌شوند. باورهای پایه‌ای باورهایی کلی از قبیل باور به غایتمندی عالم، وجود ماوراء و حیات پس از مرگ هستند. از نظر این محققان، گرایش به باورها پایه نوعاً در ساختار ذهنی ما وجود دارد و در واقع میراث تکاملی نیاکان ماست. باورهای الاهیاتی در مقابل شبکه‌ای از باورهای جزئی به هم پیوسته هستند که به مرور و از طریق آموزش کسب می‌شوند. بنابراین از نظر انسان‌شناسان شناختی، مزیت‌های انتخابی بخشی از گرایش‌های دینی که در ساختار ذهنی انسان و یا در سطح گروه در‌کارند باعث افزایش شانس بقای افراد یا جمعیت‌های دین‌دار می‌شود. اما دین با چه مکانیسمی انتخاب شده است؟ در این خصوص نظرات متفاوتی وجود دارد که مهمترین آنها به قرار زیر هستند: الف. گرایش به دین به طور مستقیم انتخاب شده است: دین به نحو سخت‌افزاری و ژنتیکی در نوع انسان تعبیه شده است. ب. گرایش به دین محصولی جانبی است: باورهای دینی یک محصول جانبی از سیستم‌های ذهنی هستند که به دلایلی غیر از دین و مذهب تکامل‌ یافته‌اند، نه مستقیما برای دین و مذهب. پ. انتخاب طبیعی در سطح گروه: دینْ ابزار مناسبی است که افراد غیر‌خویشاوند را با یکدیگر پیوند دهد. خدایانِ دارای توصیه‌های اخلاقی توانستند تلاش گروهی و همکاری میان افراد را تسهیل کنند. بنابراین نظام¬های مذهبیْ رفتارهای جامعه‌طلبانه را تشویق می‌¬کنند، و از طرفی گروه‌هایی که رفتار جامعه‌طلبانه (همکاری، دوری از تقلب و دزدی) نشان می-دهند، بیشتر موفق به بقا و تولید‌مثل می‌شوند تا گروه‌هایی که این صفات را نشان نمی‌‌¬دهند. افزایش رفتارهای همکارانه در گروه و دوری از اعمال خودخواهانه در اثر آموزه های اخلاقی و باور به موجودات همیشه ناظر (اعم از نظارت خدا، ارواح و گذشتگان) به جوامع دین‌دار مزیت انتخابی بخشیده است؛ چرا که خدایان به رفتارهای مضر اجتماعی که در خفا رخ می¬دهد و بنابراین خارج از حیطه ادراکی نیروهای روزمره‌ی انسانی است، دسترسی ادراکی نامحدود دارند.

در ادامه خانم دکتر اردبیلی بیاناتشان را ارائه و گفتند: مغز، بدن و ذهن اغلب به‌اشتباه اجزائی کم‌وبیش مستقل از هم تصور می‌شوند. اما آن‌ها نه‌تنها در درون بلکه در بیرونِ شبکه وسیعی از سایر مغزها، بدن‌ها و ذهن‌هایی قرار دارند که به وسعت زمین هستند و ارتباط آنها به آغاز زمان بازمی‌گردند. انسان‌ها به‌شکل ویژه‌ای موجوداتی اجتماعی‌اند. در کنار زبان، حواس، احساسات، خاطرات و حرکات اتصال‌دهنده‌هایی اجتماعی هستند. سیستم عصبی ما به‌طور خاصی از همنوعانمان اثر‌پذیری دارد و مغزهای ما با این اثرپذیری‌ها رشد می‌کنند و ذهن ما سعی می‌کند جهان پیرامون ما را درک کند و البته در این تلاش خود از محیط جغرافیایی، سیاسی، دینی، فرهنگی و تاریخی تاثیر می گیرد. از این رو بسیاری از کارهایی که ما به‌عنوان موجودات اجتماعی به‌صورت گروهی یا به‌تنهایی انجام می‌دهیم، مانند مناسک مذهبی و آیین ها، به‌صورت خودکار با ذهن بدنمند ما پشتیانی می‌شوند. بنابراین، بازنمایی‌های ذهنی، حالات ذهنی و عاطفی، واکنش‌های ناخودآگاه، و عواطفِ پس‌زمینه‌ای جهت‌گیری‌هایی اجتماعی دارند و اغلب حالاتی هستند که معلول عوامل اجتماعی‌اند. انسان شناسی شناختی یکی از اضلاع شش گانه علوم شناختی است که معتقد است انسان ها موجوداتی زیستی-فرهنگی هستیم و از این رو برای مطالعه ذهن آنها باید عوامل فرهنگی را نیز در نظر گرفت. اندیشمندان این علم که به دنبال مطالعه رابطه بین ذهن و جهان هستند به دنبال این پرسش مهم اند که چگونه مردم در فرهنگ‌های مختلف دانش خود را از جهان طبیعی و ماوراء طبیعی توصیف و طبقه‌بندی می‌کنند و آن را انتظام می‌بخشند و چرا اساساً انسان ها در فرهنگ های مختلف دارای دستگاه مفهوم‌سازی، ارزش‌گذاری و داوری متفاوت از هم هستند. سپس وارد محورهای اصلی بحث خود شده و به موارد زیر پرداختند:  چیستی انسان شناسی شناختی دین: تاریخچۀ پیدایش و تکوین انسان‌شناسی شناختی دین  چرا و چگونه انسان ها در فرهنگ های و ادیان مختلف متفاوت می اندیشند  رابطه زبان، شناخت/ذهن، و فرهنگ در انسان شناسی شناختی دین  اهداف و روش‌شناسی در انسان‌شناسی شناختی در مطالعات دینی ایشان در توضیح محورهای فوق به مباحث مهمی از جمله انسان شناسی و نسبت آن با سایر علوم شناختی، سه تصویر از ذهن در پیشینه مطالعات علوم انسانی، مسئله انسان شناسی،تاریخچه مفهوم شناخت در تعریف فرهنگ، درک انسان ها از جهان چگونه رخ می‌دهد؟، شناخت/مفهوم‌سازی فرهنگی، ویژگی شناخت فرهنگی، بدنمندی، موقعیت‌مندی، مکانیسم های مفهوم سازی، مقوله بندی، استعاره مفهومی و طرحواره فرهنگی پرداخته و توضیحاتی را در هر مورد ارائه فرمودند.

❇️پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار می کند؛ 🌀 قرآن و اسطوره واکاوی مطالعات خاورشناسان درباره اسطوره در قرآن 🎙ارائه‌دهنده: 👤 حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حامد علیزاده موسوی 🎙دبیر علمی: 👤 دکتر اصغر رمضانی 📆زمان: یکشنبه 13 اسفند 1402 ⏰ساعت: 10 تا 12 🔗لینک حضور در فضای مجازی: 🌐dte.bz/philconf 🏫 آدرس: پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، سالن شهید سلیمانی ⬅️ پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir

❇️سلسله نشست های نقد مبانی معرفت شناختی و روش شناختی علوم اسلامی 🔰بررسی انتقادی شرایط یک نظریه معقول و مقبول از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی(جلسه دوم) 🎙 ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر علیرضا آل بویه 📒دبیر علمی: اویس استادی ⬅️لینک ورود به جلسه: http://dte.bz/ici 📅زمان: یک شنبه 13 اسفند 1402 ⏰ساعت 10 🔹مکان: مشهد- چهارراه خسروی- خیابان آیت ا... خزعلی- نبش خیابان آیت ا... طبسی- دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی- پژوهشکده اسلام تمدنی ⬅️پژوهشکده اسلام تمدنی را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐https://takl.ink/ici.isca.ac.ir/

✅دومین کمیسیون همایش بین المللی مطلعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت ✅موضوع : اخلاق مثبت جهانی در اسلام و مسیحیت ⏰پنل اول ، یکشنبه 13 اسفند ساعت 9-12 1. ☪️استاد محمدجعفر امیرمحلاتی 2. ✝️پروفسور چارلز رندال پاول 3. ☪️دکتر حسن بوسلیکی ⏰پنل دوم ، دوشنبه14 اسفند ساعت 9-12 4. ✝️پروفسور دنیس آر کوهن 5. ☪️استاد محمد لگنهاوسن 6. ✝️پروفسور پیتر ام. سنسنیگ 👤دبیر علمی: دکتر محمدتقی اسلامی 🌍مکان قم ، چهار راه شهدا سالن همایش های غدیر طبقه منفی 2 🔗 لینک حضور مجازی 🌐dte.bz/philconf 5 سخنران بصورت حضوری ارائه خواهند داشت

این نشست علمی هم‌اکنون در حال برگزاری است. منتهی دوستان از طریق لینک زیر وار شوند: dte.bz/iscaconf

🔰معنویت، اخلاق و دیپیلماسی دینی 🎙سخنرانان: 👤 پروفسور چارلز رندال پاول( رئیس بنیاد دیپلماسی دینی در آمریکا) 👤پرفسور پیترام سنسنیگ(اخلاق پژوه و کشیش منونایت مبلغ صلح جهانی) 👤استاد محمدجعفر امیرمحلاتی(استاد مطالعات دینی کالج ابرلین آمریکا) 👤 حجت الاسلام و المسمین محمد برکت(مدیر مؤسسه پژوهشی مجد شیراز) 📅 زمان: 15 اسفند ۱۴۰۲ ⏰ ساعت: 9 الی 12:30 🏫 مکان: قم، پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه همکف، سالن امام حسین علیه السلام 🔗پخش زنده: dte.bz/ethicsconf ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

✳️ سین برنامه دومین کمیسیون تخصصی همایش بین المللی«مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت» پنل دوم: 🔹 قرائت قرآن، پخش سرود ملی و آغاز همایش توسط مجری | ساعت: 9 تا 9:15 🔹 سخنرانی دبیر علمی دکتر محمد تقی اسلامی | ساعت: 9:15 تا 9:30 🔹 سخنرانی پروفسور پیتر ام.سنسنیک | ساعت: 9:30 تا 10 🔹پرسش و پاسخ | ساعت: 10 تا 10:15 🔹 سخنرانی دکتر محمد لگنهاوسن | 10:15 تا 10:45 🔹 پرسش و پاسخ | ساعت: 10:45 تا 11 🔹 سحنرانی پروفسور دنیس آرکوهن | ساعت: 11:15 تا 11:45 🔹 پرسش و پاسخ | ساعت: 11:45 تا 12 🔹 جمع بندی دبیر علمی دکتر محمدتقی اسلامی | ساعت 12 تا 12:15 📅 زمان: دوشنبه 14 اسفند 1402 ⛪️ مکان: قم، چهارراه شهدا، سالن همایش الغدیر 🔗 لینک حضور مجازی 🌐dte.bz/philconf ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

پنل دوم در حال برگزاری است. مشکل اتصال حل شد.

🔰 عصب‌شناسی شناختی دین 🎙ارائه دهنده: 👤 سرکار خانم دکتر زهرا یمینی‌پور 🎙دبیر علمی: 👤 دکتر عیسی موسی‌زاده 📅 زمان: 15 اسفند ۱۴۰۲ ⏰ ساعت: 10 الی 12 🏫 مکان: قم، پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی 🔗پخش زنده: dte.bz/philconf ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

🔰 مقدمه‌ای بر رویکردها و نظریه‌های زبان‌شناسی شناختی 🎙ارائه دهنده: 👤 سرکار خانم دکتر مهری فیروزعلیزاده 🎙دبیر علمی: 👤 دکتر عیسی موسی‌زاده 📅 زمان: 16 اسفند ۱۴۰۲ ⏰ ساعت: 10 الی 12 🏫 مکان: قم، پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی 🔗پخش زنده: dte.bz/philconf ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

✅✅✅ «نشست علمی قرآن و اسطوره: واکاوی مطالعات خاورشناسان درباره اسطوره در قرآن» در روز یکشنبه 13/12/1402 ساعت 10 تا 12 با ارائه دکتر سید حامد علیزاده موسوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

❎❎ جریان اسطوره زدایی که واکنشی به جهان بینی دوره مدرن بود نخستین بار در اواسط قرن بیستم مطرح شد. جهان بینی دوره مدرن جهان بینی‌ای بود که عقل بشری در آن نقشی اساسی ایفا کرده و هر آنچه با این میزان قابل سنجش نبود را کنار می‌گذاشت. این جهان بینی امور مابعد الطبیعه را انکار و اسطوره را دانش مردمان نخستین معرفی می‌کند. بنابراین عیسی دیگر کلمه خدا نبود که ناجی بشر باشد، بلکه آموزگاری یهودی بود که ادعای ماشیح بودن کرده بود. الاهیدانان در مقابل چنین رویکردی به دنبال راه‌هایی گشتند که ایمان مسیحی را سلامت به در برد. برنامه اسطوره زدایی بولتمان یکی از این راه‌ها بود. بنابراین اسطوره زدایی بولتمان برخلاف ظاهر آن در صدد حذف اساطیر نبود بلکه به دنبال تأویل اساطیر عهد جدید به گونه‌ای است که برای انسان مدرن قابل فهم شود. ✅✅✅ زبان عهد جدید از دیدگاه بولتمان زبانی اسطوره‌ای است، اسطوره‌هایی چون اساطیر مکاشفه‌ای یهودی و اساطیر نجات گنوسی که ریشه در بافت عصر نگارش عهد جدید دارد. بدین رو دغدغه اصلی بولتمان پوشانده شدن پیام اصلی عهد جدید یا کریگما (بشارت) به وسیله این اساطیر است که منجر به عدم پذیرش از سوی انسان مدرن می‌گردد؛ انسان مدرنی که تنها پدیده‌ها و رویدادهایی را واقعی و قابل پذیرش می‌دانست که در چهارچوب نظم عقلانی عالم قرار گیرد. بولتمان برای بازگشایی پیام اصلی عهد جدید از میان اسطوره‌ها که از آن به اسطوره زدایی تعبیر می‌شود، بر مبنای اصول هرمنیوتیک به تأویل گزاره‌ها و جریانات کتاب مقدس می‌پردازد که در این مسیر از رهیافت نقد صوری کتاب مقدس استفاده می‌کند. نقد صوری با پیوند زدن میان کتاب مقدس و بافت اجتماعی و فرهنگی‌ای که این کتاب در آن به وجود آمده است، سعی در شناخت و دسته بندی هر چه بیشتر کتاب مقدس دارد؛ به عبارت دیگر در نقد صوری رابطه میان سبک و ساختار ادبی متن با فضای تاریخی و اجتماعی مفروض گرفته شده است. بولتمان با بهره‌گیری از روش نقد صوری و بررسی بافت و شرایط اجتماعی و فرهنگی مسیحیان نخستین سعی بر آن داشت تا گزارش‌های تاریخی کتاب مقدس را از گزارش‌های غیر تاریخی و اسطوره‌ای جدا کند. به عبارت دیگر بولتمان با بررسی بافت اجتماعی گزارش‌ها و داستان‌های کتاب مقدس، سعی در شناسایی خاستگاه و پیام اصلی آن‌ها داشت. واژه اساطیر 9 بار در قرآن و به صورت ترکیب «اساطیر الاولین» به کار رفته است. در این میان گاه تمام آیات قرآن اساطیر ‌خوانده می‌شود و گاه اساطیر را به وعده زنده شدن مردگان نسبت می‌دهد. برخی مفسران نیز فقط قصص قرآنی را هدف این آیات دانسته‌اند. ✳️✳️ غالب مفسران اسلامی، اساطیر را نوشته‌های پیشینیان درباره سرگذشت، سخنان، داستان‌ها و حوادث زندگی خویش معنا کرده‌اند که فخر رازی این معنا را قول جمهور مفسران معرفی کرده است. برخی دیگر از مفسران نیز آن را نوشته‌های پیشینیان با درون مایه‌ای از خرافات و اباطیل و اکاذیب غیر واقعی و غیر قابل اعتماد دانسته‌اند

✅ گزارش «نشست علمی قرآن و اسطوره: واکاوی مطالعات خاورشناسان درباره اسطوره در قرآن» ♻️♻️♻️ «نشست علمی قرآن و اسطوره: واکاوی مطالعات خاورشناسان درباره اسطوره در قرآن» در روز یکشنبه 13/12/1402 ساعت 10 تا 12 با ارائه دکتر سید حامد علیزاده موسوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. ❎❎ ❎ در این نشست علمی که با حضور حقیقی و مجازی علاقه‌مندان بهع مباحث قرآنی برگزار شد، در ابتدا جناب حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید حامد علیزادۀ موسوی به تبیین مقدمات موضوع پرداختند و گفتند: متون مقدس ادیان همواره مشتمل بر گزاره‌های تاریخی فراوانی بوده که از امم و وقایع گذشته حکایت می‌کند. قرآن نیز همچون دیگر متون مقدس سرشار از داستان‌ها و گزارش‌های تاریخی است. اما از همان صدر اسلام اختلافات و شبهاتی درباره این گزاره‌ها از سوی معاندان و مخالفان مطرح می‌شده است، تا آنجا که قرآن خود بارها به این اختلافات اشاره کرده و اسطوره انگاری گزارش‌های تاریخی را نفی کرده است. ❇️❇️❇️ اسطوره انگاری وقایع تاریخی و در پی آن اسطوره زدایی متن مقدس از مفاهیمی هستند که در مطالعات کتاب مقدسی بسیار مورد توجه قرار گرفته و افرادی همچون بولتمان طلایه دار این بخش از مطالعات هستند. رودلف بولتمان، پژوهشگر عهد جدید، بر این اعتقاد بود که گزارشات و روایات زندگی عیسی، الاهیات مسیحی را به شکل روایی عرضه می‌کند و در این جاست که آموزه‌های مسیحی با زبانی شبه اسطوره‌ای تعلیم داده می‌شوند. این مفهوم که ریشه در رویکرد پوزیتیویستی و تجربه‌گرایی غرب داشته و از روش‌های نقادی کتاب مقدس به ویژه نقد صوری بهره می‌جوید، همچون سایر دانش‌های کتاب مقدسی به قرآن نیز سرایت داده شد و خاورشناسان همواره در مطالعات خویش داستان‌ها و گزارشات تاریخی قرآن را با چنین رویکردی مورد بررسی قرار داده‌اند. ▶️▶️▶️▶️ ایشان افزودند اگر چه اسطوره انگاری و در پی آن اسطوره زدایی در کتاب مقدس مفاهیمی هستند که در نگاه اول بولتمان و مطالعات وی در نیمه قرن بیستم را به خاطر می‌آورد، اما شکل گیری این جریان و اندیشه، ریشه در قرون پیش‌تر دارد. الاهیات پروتستان و شکل گیری دوره روشنگری و الاهیات انتقادی این دوره و مطالعات نقادانه کتاب مقدس بستری مناسب برای نقد تاریخی و اعتبار سنجی روایت‌های کتاب مقدس فراهم ساخت. بدین رو برای فهم پیشینه اسطوره انگاری واسطوره زدایی کتاب مقدس باید نگاهی به قرن‌های پیش‌تر و جریان‌ها و اندیشه‌های اثرگذار بر آن داشت، تا فهمی مناسب‌تر از زمینه‌ها و علل شکل گیری این بحث در مطالعات کتاب مقدسی به دست آید. ✳️✳️✳️ می‌توان اولین زمینه‌های شکل گیری چنین مطالعاتی درباره کتاب مقدس را به قرن‌های 15 و 16 میلادی بازگرداند. زمانی که نهضت اصلاح دینی یا پروتستانتیزم با افرادی چون لوتر ، تسوینگلی ، کالون و در قرون بعد الاهیدانانی چون کارل بارت شکل گرفت و توسعه یافت. این اندیشمندان مسیحی بیش از هر چیز بر کتاب مقدس و ترجمه آن تاکید داشته و به مؤمنان مسیحی در مطالعه و فهم کتاب مقدس نقشی پر رنگ در برابر کلیسا ـ کلیسایی که تا آن زمان مرجع منحصر به فرد تفسیر و ترجمه کتاب مقدس بود ـ عطا کردند که این خود راه را برای فهم‌ها و تفسیرهای گوناگون از کتاب مقدس گشود نقد تاریخی کتاب مقدس که به مطالعه انتقادی مسائل تاریخی کتاب مقدس توجه داشت، جریانی بود که در دوره رنسانس بسیار پر رنگ شد. این جریان به تفسیر آزادانه کتاب مقدس فارغ از هر گونه قید و محدودیت الاهیاتی می‌پرداخت؛ همچنین بافت و شرایطی که متون مقدس در آن شکل گرفته بودند را مورد بررسی قرار داده و در پی کشف بستر تاریخی و اجتماعی‌ای بودند که متون مقدس در آن تدوین شده‌اند. ✅ در قرن نوزدهم میلادی بحث اسطوره به صورت جدی وارد الاهیات شد و الاهیدانانی چون مایکل گولدر ، «اسطوره آخرت شناسی اهالی جلیل» و «اسطوره گنوسی سامریان» را منشأ اساطیر مسیحی دانسته و یونگ نیز باور همیشگی به خدا را مبتنی بر یک اسطوره دینی صلیب محور بر می‌شمارد. ❎❎ مدرنیته و شاخصه‌های آن چون عقل‌گرایی، انسان گرایی و پوزیتیویسم و تجربه گرایی دوره مدرن از جمله دیگر عواملی است که رویکردها و دیدگاه‌های جدید و متنوعی را درباره گزارشات تاریخی و داستان‌های کتاب مقدس سبب شد. بولتمان شاخص‌ترین فرد در مطالعات اسطوره‌ای کتاب مقدس است که با حضور وی این مطالعات در نیمه قرن بیستم شکلی جدید به خود گرفت و مفهوم اسطوره‌زدایی به این مطالعات راه یافت

❇️❇️❇️ دومین گروه اسطوره که همان شخصیت‌های قهرمان هستند، درباره افرادی است که در قدرت، شجاعت، باهوشی، استقامت و دیگر ویژگی‌های قهرمانانه منحصر به فردند. نویورت در مطالعه‌ای مقایسه‌ای به بررسی این شخصیت‌ها در متون مقدس ادیان توحیدی پرداخته و عهد عتیق را سرشار از شخصیت‌های قهرمان دانسته است كه اگرچه هميشه قهرمان معرفي نمي‌شوند، اما شاخصه بارز آن‌ها پذيرش تقدير الهي در رنج‌هاي بشري و ارتباط مستمر با خدا است. وي قرآن را در مقایسه با عهد عتیق داراي شخصيت‌هاي قهرمان كمتري دانسته و شخصيت‌هاي آن را به دو گروه شخصيت‌هاي عهديني و پيامبرهاي عربي تقسيم كرده است. نويورت از ميان اين دو گروه، تنها شخصيت‌هاي معدودي چون نوح، ابراهيم، يوسف و به ويژه موسي را شخصيت‌های قهرمان معرفی کرده است و علت اين امر نحوه پرداختن قرآن به اين افراد است؛ چرا كه قرآن درباره شخصیت‌های عهدینی نه تنها تصويري منسجم و يكدست ارائه نمي‌دهد، بلكه داستان آن‌ها نيز سير مشخصي را طي نمي‌كند و بدین خاطر است که این شخصیت‌ها در قرآن به صورت مقطعي و پراكنده در بسترهايي بسيار متفاوت حاضر مي‌شوند و به اندازه كافي تكامل نمي‌يابند تا قهرمان به نظر رسند. پیامبران عربی همچون هود، صالح و شعیب نیز به صورت مستقل عمل نکرده و تنها در حیطه تحقق اراده الهی باقی مانده‌اند و بدین خاطر است که اعمال آن‌ها نیز بدون سیر و حرکت به نظر رسیده و مخاطب نمی‌تواند آن‌ها را ردیف شخصیت‌های کلیدی و قهرمان قرار دهد.

از نگاه خاورشناسان الگوي اول كه همان داستان‌هاي مرتبط با اقوام گذشته در منطقه عربستان است و به پيامبران بومي مي‌پردازد چندين ويژگي دارد. اول اينكه سير تاريخي مشخصي در آن رعايت نشده و هر جريان و واقعه بدون ارتباط با واقعه و داستان ديگر گزارش شده است. اين شاخصه پيامبران بومي و داستان‌هاي مرتبط با آن‌ها سبب شده است كه شخصيت‌هاي مطرح در آن‌ها معيارهاي شخصيت‌هاي كليدي و اسطوره‌اي را نداشته باشند؛ چرا كه از یک سو شخصيت‌های کلیدی و اسطوره‌ای باید در سیری به هم پیوسته قرار گرفته تا با دیگر داستان‌ها و شخصیت‌ها ارتباطی مشخص و حتی اثرگذار داشته باشند و از سوی دیگر این شخصیت‌ها و داستان‌ها باید در سنت‌های مکتوب و شفاهی و اذهان جامعه قرآنی حضور می‌داشتند، تا شاخصه کهن الگویی را نیز دارا باشند. حال آنکه به ادعای این گروه از خاورشناسان این دو معیار در این دسته از داستان‌های قرآنی یافت نمی‌شود، بنابراین صرفا داستان‌هایی هستند که بیانگر آموزه‌های اخلاقی بوده و عاقبت گناهکاران و ظالمان را برای جامعه مسلمانان بازنمایی می‌کنند. الگوی دوم که به رسولان اهل کتاب تعلق دارد، سلسله‌ای متوالی از رسولان و انبیاء را به نمایش می‌گذارد که این سیر به هم پیوسته، سناریویی از صحنه‌های مرتبط تاریخی را شکل داده که در قالبی گاهشمارانه ارائه شده است. به باور نویورت این داستان‌ها دربردارنده تجربه‌هایی غنی و پیچیده‌ای است که کارکرد آن‌ها این است که بر فهم و تلقی امت در حال ظهور اسلامی از خودش، تأثیر اسطوره آفرینانه می‌گذارد، به این معنا که این داستان‌ها و وقایع چهارچوبی را برای رفتار پیامبر اسلام و امت وی در موقعیت‌های خاص ایجاد کرده و سرنوشت آینده آنان را به واسطه این داستان‌ها نمایان ساخته است بر اساس مطالعات خاورشناسان، اسطوره در قرآن در یک گونه شناسی ابتدایی به دو گونه اسطوره نيروهاي فراطبيعي اثرگذار در طبيعت یا همان اسطوره طبیعت و اسطوره‌هاي شخصيت‌هاي قهرمان تقسيم می‌شود. نویورت در بررسي دسته اول که همان اسطوره‌هایی هستند که به عنوان نیروهای فرا طبیعی در طبیعت عمل می‌کنند پس از ارائه معنايي عام براي اسطوره كه شامل داستان‌هاي مشركانه و نيروهاي فراطبيعي شيطاني نيز می‌شود، سعي بر آن دارد نسبت متون مقدس را با اين مفهوم روشن سازد. وي چنين تعريفي از اسطوره را كاملا متضاد با متون مقدس مي‌داند، چر اكه اين متون بر يگانه نيروي الاهي تأثيرگذار بر طبيعت و تاريخ تأكيد داشته و هر گونه نيروي فراطبيعي شيطاني و غير الاهي دخيل را رد مي‌كند. نويورت بر اين باور است كه قرآن تفسير اسطوره‌اي از نظم طبيعت كه بيانگر الگويي تكراري است كه در آن فصل‌ها يكي پس از ديگري مي‌آيند را مردود دانسته و به جاي اين تبيين شرك آميز كه بر قدرت طبيعت و تجربه‌كيهاني تأكيد دارد، تبييني توحيدي كه بر قدرت الهي در چرخه طبيعت و تمام وقايع سرنوشت ساز تاريخ بشر متمركز است، توجه دارد. آنچه از دیدگاه نویورت درباره اولین دسته از اسطوره‌ها در قرآن به دست می‌آید، صراحت وی در اسطوره زدا بودن قرآن است، به گونه‌ای که هیچ اثر و زمینه‌ای از اسطوره‌های طبیعی و کیهانی در قرآن و امت اسلامی بر جای نمانده است و در این مسیر کتاب مقدس را اگر چه اسطوره زدا معرفی کرده ولی جدیت و قدرت قرآن را در اسطوره زدایی بسیار بیشتر دانسته است. در اینکه قرآن هر گونه قدرت غیر الاهی را در نظم و چرخه طبیعت نمی‌پذیرد و تمام قدرت را در دست خدا می‌داند، امری واضح و مشخص است و نویورت نیز به درستی به این مطلب اشاره کرده است. اما اسطوره زدایی در اینجا به معنای آنچه بولتمان قصد کرده است که همان تفسیر نمادها به معنای حقیقی است، نیست. چرا که اصلا قرآن نمادی را نپذیرفته است که بخواهد آن‌ها را به معنای حقیقی‌اشان بازگرداند؛ بلکه قرآن از همان آغاز حقیقت طبیعت و چرخه وجودی آن را آشکار ساخته و هر گونه قدرت دیگری ورای قدرت الاهی را منکر شده است. در مورد مناسک و مناسبت‌هایی که پیش از این در فرهنگ عربی وجود داشته و در اسلام نیز ادامه پیدا کرده است نیز، قرآن به تصحیح باورهای غلط عرب پرداخته و این اعیاد و مناسک را با بازخوانی جدید و الاهی خودش، معرفی کرده است. فلذاست که می‌بینیم قرآن نه به گونه‌ای عمل کرده است که تمام آداب و فرهنگ را به یک باره کنار گذاشته باشد و نه اینکه همه آن‌ها را پذیرفته باشد؛ بلکه بر اساس علم الهی فقط محدودی از‌ آن‌ها را گزینش کرده است و در میان این تعداد محدود گزینش یافته باز رویکرد تصحیحی خود را نمایان ساخته و خوانش صحیحی از آن را ارائه می‌دهد.

مفهوم اسطوره در مطالعات قرآنی خاورشناسان با الهام از مفهوم این واژه در مطالعات کتاب مقدس و همچنین مطالعات دین پژوهان اسطوره شناس تبیین و تعریف شده است. بدین رو غالب شاخصه‌ها و ویژگی‌های برگفته درباره اسطوره در این مطالعات به مطالعات قرآنی نیز راه پیدا کرده است و خاورشناسانی که به تعریف این مفهوم در قرآن پرداخته‌اند، بدین شاخصه‌ها توجه داده‌اند. نویورت در دایره المعارف قرآن اسطوره ها را روایاتی معرفی کرده است که به تبیین و توصیف جهان تجربه شده به وسیله الگوهایی کهن که در دل آن¬ها وجود دارد، می‌پردازند. در باور وی اسطوره‌ها معمولا در چهارچوبی گیتی شناسانه یا فوق طبیعی قرار می‌گیرند تا حقایق مرتبط به آن‌ها را متجلی ساخته و معانی را تولید کرده و در نهایت زمینه هدایت و راهنمایی را فراهم سازند. به عبارت دیگر اسطوره روایت یا داستانی است که به توصیف و تبیین جهان و هر آنچه در آن است و توسط بشر تجربه شده است، می‌پردازد. در این تعریف دو مولفه و عنصر مهم وجود دارد که غالب تعاریف اسطوره به این دو عنصر توجه داشته‌اند: داستان یا روایت و تبیین یا توصیف. افزون بر این دو عنصر، نویورت معیارهای دیگری را در تعریف اسطوره به دست داده است. از آن جمله توجه وی به کهن الگوهاست. نویورت با اشاره به الگوهای کهنی که در درون جهان تجربه شده وجود دارد سعی بر این داشته تا به این ویژگی اسطوره و رابطه آن با کهن الگوها اشاره کند. در رویکرد بافتارگرایانه خاورشناسان به دنبال این کهن الگوها در بافت و شرایط حیات قرآن هستند، حال آنکه در رویکرد پدیدار شناسانه این کهن الگوها با مطالعه تطبیقی میان اقوام و ادیان گوناگون و رسیدن به معیار و ا لگویی مشترک به دست می‌آید. ❎❎❎ برای فهم کهن‌الگوها و ارتباط آن‎‌ها با اسطوره‌ها باید پیش از هر چیز دیدگاه یونگ را مورد توجه قرار داد. از دیدگاه یونگ ذهن انسان از سه بخش تشکیل شده است؛ اول بخش خود آگاه ذهن است که مربوط به آن دسته از دانسته‌ها و معلوماتی می‌گردد که انسان می‌داند و هم اکنون نیز از آن‌ها بهره می‌گیرد. دوم ناخودآگاه فردی که آن دسته از اطلاعاتی را شامل می‌شود که فرد از خاطرش رفته، اما در ناخودآگاه فردی او باقی مانده است. سوم ناخودآگاه جمعی که این همان بخش از ذهن است که تجربیات بشر را به عنوان یک انسان در بر داشته و از هنگام تولد به همراه اوست. یونگ از این دانش ناخودآگاه جمعی به کهن الگو تعبیر می‌کند که به صورت مورثی در زنجیره اجداد بشر وجود دارد. وی براین باور است که ناخودآگاه جمعی به واسطه پدیده‌هایی شکل گرفته‌اند که از زمان‌های کهن با زندگی انسان ارتباط داشته‌اند.. معیار دیگر اسطوره خارق العاده و گیتی شناسانه بودن اسطوره است، به گونه‌ای که حقایق موجود در جهان را با چنین ساختاری تبیین می‌کند. معیار خارق العاده بودن در تمام اسطوره‌های ادعایی توسط خاورشناسان در قرآن وجود ندارد، بلکه در برخی از آن‌ها یافت می‌شود، بدین رو می‌توان این معیار را از شاخصه‌های اصلی اسطوره به حساب نیاورد و صرفا به عنوان شاخصه‌ و معیاری ثانویه از آن یاد کرد. کارکرد اسطوره نیز در تعاریف خاورشناسان از این واژه مورد توجه قرار گرفته است و آن کارکرد هدایتی اسطوره است؛ به این معنا که این روایت‌ها و داستان‌های خارق العاده به منظور هدایت بشر بیان شده است و همواره در بردارنده درس و پیامی اخلاقی در درون خود می‌باشند. ✅ خلاصه آنچه از بررسی مطالعات مفسران قرآن و قرآن پژوهان غربی درباره معنا و مفهوم اسطوره به دست آمد، توجه به این نکته مهم است که اسطوره در نگاه خاورشناسان با اسطوره در نگاه مفسران و عالمان مسلمان یکی نیست و بر خلاف مفسران که همواره اسطوره و اساطیر را افسانه‌ها و داستان‌هایی بی اساس می‌دانند، خاورشناسان با بهره‌گیری از مطالعات اسطوره شناسان و عالمان کتاب مقدس، معنایی دیگر از این واژه اختیار کرده و اگر چه داستانی و روایی بودن آن را پذیرفته‌اند، اما با اضافه کردن شاخصه‌هایی سعی بر پیوند این واژه با بافت و مباحث روانشناسی و پدیدار شناسی داشته‌اند. خاورشناسان، نگرش قرآن به تاریخ گذشتگان و اینکه قرآن چگونه تاریخ پیشین را گزارش کرده و چه رویکردی نسبت به آن اتخاذ نموده است را در الگوهای متفاوت تاریخی دسته بندی کرده‌اند. در این میان نویورت با معرفی دو الگوی تاریخی در قرآن، بر آن است که شاخصه‌های برگفته اسطوره را در این دو الگو مورد بررسی قرار داده و بازیابد. این دو الگوی تاریخی عبارتند از: امم خالیه و رسولان اهل کتاب. الگوی «امم خالیه» که مرتبط به آغاز تکوین قرآن است به جریان ارسال رسولان برای دعوت امت‌های گذشته به عبادت و اطاعت از خدا و عدم موفقیت این رسولان اشاره دارد.

🖋انجمن معرفت‌شناسی حوزه علمیه قم برگزار می‌کند: #کرسی_علمی_ترویجی با موضوع : بررسی راه‌حل مستقیم به چالش معرفت‌شناختی "دیگر ساختار ذهنی" 🔰 ارائه‌دهنده : دکتر حسن عبدی عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) 🔰ناقد : حجت الاسلام دکتر مهدی عبدالهی دانشیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 🔰 دبیر : حجت الاسلام دکتر یارعلی کرد فیروزجایی استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) ⏰ زمان: سه‌شنبه ۱۵ اسفند ساعت ۱۸:۳۰ 👨‍💻لینک حضور مجازی: meet.google.com/her-kdkb-cxt درصورت خطا کد her-kdkb-cxt داخل میت به صورت دستی وارد کنید 📌مکان : بلوار جمهوری ۲ فرعی اول سمت چپ، ساختمان انجمن‌های علمی حوزه ●➼‌┅═❧═┅┅───┄

#نشست_تخصصی #فلسفه_دین 🔰 گروه علمی فلسفه دین، جلسه۱۵۵ 🔻 نقد تقریر استقرائی شلنبرگ از برهان اختفای الهی؛ از منظر تجربه دینی 🎤 دکتر یاسر هاشمی 🎤دکتر احمد ولیعی ابرقویی 🗓 سه شنبه ۱۴۰۲/۱۲/۱۵، ساعت ۱۹:۳۰ 📲جلسه به صورت مجازی برگزار می‌شود 💻لینک حضور در جلسه https://b2n.ir/f.din #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی 🆔@hekmateislami

🔰 مقدمه‌ای بر رویکردها و نظریه‌های زبان‌شناسی شناختی 🎙ارائه دهنده: 👤 سرکار خانم دکتر مهری فیروزعلیزاده 🎙دبیر علمی: 👤 دکتر عیسی موسی‌زاده 📅 زمان: 16 اسفند ۱۴۰۲ ⏰ ساعت: 10 الی 12 🏫 مکان: قم، پردیسان، انتهای خیابان دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار شهید سلیمانی 🔗پخش زنده: dte.bz/philconf ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

🔻 نقد تقریر استقرائی شلنبرگ از برهان اختفای الهی؛ از منظر تجربه دینی 🎤 دکتر یاسر هاشمی 🎤دکتر احمد ولیعی ابرقویی 🗓 سه شنبه ۱۴۰۲/۱۲/۱۵ 🔰 گروه علمی فلسفه دین مجمع عالی حکمت / جلسه 155 #نشست_تخصصی #فلسفه_دین #برهان_اختفا #تجربه_عرفانی 🆔@meshkatnoor

این نشست علمی هم‌اکنون در حال برگزاری است.

🔰 نشست علمی «رهبری صلح‌جویانه مبتنی بر متون مقدس اسلام و مسیحیت» ذیل همایش بین‌المللی مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت 🌺 حجت الاسلام مهدی گرجی، استاد حوزه و دانشگاه 🌺 پروفسور پیتر ام. سنسنیگ، اخلاق‌پژوه و کشیش منونایت مبلغ صلح جهانی 🌷 دبیر علمی: فریبرز راهدان، قائم مقام پژوهشکده الهیات و خانواده 🔹 پنج‌شنبه ۱۷ اسفند 🔹 ساعت ۱۳ تا ۱۴:۳۰ 🔹 اصفهان، خیابان حافظ، دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، سالن جلسات حوزه ریاست 🔸 مشاهده برخط: m8r.ir/1001 🇮🇷 پژوهشکده الهیات و خانواده 🇮🇷 دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان 🌐 eitaa.com/joinchat/309461000C26df2b53cf