eitaa logo
جامعه شناسی مردم
270 دنبال‌کننده
48 عکس
80 ویدیو
4 فایل
تاملاتی تلگرافی درباره جامعه، فرهنگ، سیاست و تاریخ ارتباط با ما: @PopularSociology نشانی ما در روبیکا: https://rubika.ir/Popular_Sociology نشانی ما در تلگرام: t.me/Popular_Sociology نشانی ما در اینستاگرام: https://instagram.com/Popular_Sociology/
مشاهده در ایتا
دانلود
‍ 🔻این کاروان همچنان به پیش می رود ✍ محمدرضا کائینی ▫️شاید تذکار به سپری شدن سالها از رویدادی بزرگ و تاریخی ، بتواند انسان را مثلا به گذر سی و چهار سال متقاعد سازد و او را به شب واقعه دلالت کند به شرح ذیل: شنبه شبِ سیزده خرداد است.نوجوانی هستم بنشسته به استماع وعظی در مسجد محل که به ناگاه چند تن از فعالان هیات امناء و بسیج ، گریان داخل شبستان می شوند و اطلاعیه دفتر امام مبنی بر وخامت حال ایشان را به اطلاع سخنران می رسانند.او گریه ای می کند و ختم امن یجیبی می گیرد و مجلس را پایان می دهد.در آن ساعت ها ، همه آنان که عمر به دلدادگی پیر داده اند ، مفری از دلشوره ندارند.در همین لحظات است که شبکه دو سیما ، قسمتی دیگر از سریال سال های دور از خانه -که دیری است عده زیادی را به خود مشغول داشته-را پخش می کند! (بعدها از جناب بهاء الدینی از ملازمان‌امام شنیدم که ایشان در زمره بینندگان دائمی این سریال بوده اند) در همین حین‌ بلندگوی مسجد ندا در می دهد که: "مردم امشب شب خواب نیست،بیائید دعای توسلی بخوانیم و شفای مرادمان را از خدا بخواهیم...والخ" دوباره به مسجد باز می گردم. به رغم پخش سریالی پرطرفدار ، شبستان را مملو از مردم‌ نگران می بینم.مراسم نزدیک به دو ساعت ادامه می یابد و پس از اتمام آن ، تازه گپ وگفت های جماعت بیمناک آغاز می شود.(بعدها دریافتم که در آن ساعت ها ، جماعتی از حواریون به کار تغسیل امام بوده اند!) بااضطراب به خواب می روم و صبحی که با نوای قرآن رادیو و خبرخوانی حزین محمدرضا حیاتی آغاز می شود و بعد مویه پیوسته مردمی که پیش از آن گمان نمی بردیم بخشی از آنان دلداده پیر باشند و پارچه های سیاه ، حتی بر فراز خانه هایی که عزادار شدن آنان راحدس نمی زدیم! واپسین دیدار ما ، در عصرگاه چهاردهم خرداد روی داد.آنگاه که کالبد پیر را برای واپسین دیدار با مردم ، به زمین های خاکی مصلای تهران آورده بودند.مردمی که دور یخچال شیشه ای طواف می کردند و بر سر و روی خود می زدند ، خیل نبودند ، سیل بودند! ملتی که با پی جویی او توانسته بودند تا با قرن ها تحقیر ، پنجه در پنجه افکنند و در این مصاف ، عزت و غرور را تجربه کنند....اینک سی و چهار سال از آن روزها می گذرد ، بسیاری چیزها مشمول تغییر شده ، اما کاروان خمینی همچنان به پیش می رود... 📖جامعه شناسی مردم@Popular_Sociology
وصیتنامه الهی سیاسی امام خمینی.pdf
1.03M
💠 وصیت نامه الهی سیاسی امام خمینی رضوان الله علیه ▫️خود امام برجسته‌ترین شاخصهاست؛ رفتار امام، گفتار امام. خوشبختانه بیانات امام در دسترس است، تدوین شده است. امام آشکارا همه‌ی مافی الضمیر امام را برای آینده‌ی انقلاب تبیین میکند. نباید اجازه داد این شاخصها غلط تبیین شوند، یا پنهان بمانند، یا فراموش بشوند. اگر این شاخصها را ما بد تبیین کردیم، غلط ارائه دادیم، مثل این است که یک قطب‌نما را در یک راه از دست بدهیم، یا قطب‌نما از کار بیفتد. فرض کنید در یک مسیر دریائی یا در یک بیابان که جاده‌ای هم وجود ندارد، قطب‌نمای انسان آسیب ببیند و از کار بیفتد؛ انسان متحیر میماند. اگر نظرات امام، بد بیان شد، بد تبیین شد، مثل این است که قطب‌نما از کار بیفتد، راه گم میشود؛ هر کسی به سلیقه‌ی خود، به میل خود حرفی میزند. بدخواهان هم در این میان از فرصت استفاده میکنند، راه را جوری تبیین میکنند که ملت به اشتباه بیفتد. ✍ رهبر معظم انقلاب، ۱۳۸۹/۰۳/۱۴ 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
ظرفیت اجتماعی و امنیت چطور می‌توانند همدیگر را بازتولید کنند؟ 🔻دیالکتیک هایپرسونیک و سرمایه اجتماعی ✍ روزنامه فرهیختگان ▫️در کنار افزایش قدرت نظامی باید توجه داشت که تنها بخشی از مسیر ایجاد قدرت بازدارندگی کشور از مجرای قدرت نظامی و هسته‌ای می‌گذرد. طرف غربی به‌خوبی متوجه قوت ما در این عرصه‌ها شده است و مقابله با ایران در این زمینه‌ها را بی‌فایده می‌داند. چنین شرایطی ایجاب می‌کند به‌دنبال نقطه ضعف دیگری باشند تا اثرات این نقاط قوت کشور را خنثی کنند. این ناامیدی از موفقیت در عرصه‌‌های دیگر منجر متمرکز شدن طرف مقابل بر وارد ساختن صدمه حداکثری بر ظرفیت اجتماعی جمهوری اسلامی شده است. فشارهای اقتصادی از یک‌طرف و اقدامات گسترده رسانه‌ای از طرف دیگر در راستای از بین بردن سرمایه اجتماعی حاکمیت به کار گرفته شده و باعث شده برخلاف عرصه دفاعی و هسته‌ای در این زمینه گرفتار ضعف‌های جدی باشیم. اتفاقات پاییز سال گذشته نیز علی‌رغم خیال‌پردازی‌های عده‌ای، مشخص بود که اثرگذاری چندانی در عرصه سخت میدانی نخواهد داشت. این پروژه گسترده که با استفاده از تمام ظرفیت‌های ممکن داخلی و خارجی صورت گرفت، هدفی جز از بین بردن هرچه بیشتر سرمایه اجتماعی کشور نداشت. محور اصلی این پروژه ایجاد دوقطبی‌های عمیق اجتماعی بین مردم ایران بود؛ اتفاقی که درصورت تحقق و تثبیت می‌تواند آسیب‌های مهلکی به توانایی‌ها کشور در عرصه‌های نظامی وارد کند. رهبر انقلاب بعد از شلیک چند فروند موشک به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در واکنش اولیه ایران به شهادت سردار سلیمانی اظهار داشتند «سوخت حقیقی» این موشک‌ها اراده مردم و فریاد انتقام آنها بوده است. امروز دشمنی که از جلوگیری از ساخت موشک‌های پیشرفته توسط ایران ناامید شده است، دل در گروی تخلیه مخازن سوخت حقیقی این موشک‌ها دارد. در چنین شرایطی باید با گذر از نگاه‌های سطحی در حکمرانی اجتماعی و فرهنگی کشور-که ثمری جز دامن زدن به دوقطبی‌های مطلوب دشمن ندارند- و با اتخاذ رویکرد کلان ایجاد همدلی حداکثری بین تمام افراد و اقشار جامعه، طرف مقابل را از آخرین نقطه‌ضعف کشور نیز ناامید کرد. همان نگاهی که توانسته با همت بالا و نگاه بلندپروازانه در عرصه سخت برای کشور قدرت بازدارندگی ایجاد کند، می‌تواند در عرصه قدرت نرم کشور نیز همین موفقیت را تکرار کند. برای مطالعه متن کامل این یاداشت به اینجا بروید 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
🔻مرگ جامعه‌شناسی کلاسیک به مناسبت درگذشت آلن تورن، جامعه­ شناس جنبش­ های اجتماعی جدیدبا هم نگر و تنها نگر ✍خلیل کمربیگی ▫️"آلن تورن" (Alain Touraine) متولد 3 اوت 1925 در 9 ژوئن 2023 (19 خرداد 1402) در سن 97 سالگی درگذشت. چپ­‌گرایی که به گفته دوست 70 ساله­ اش "ادگار مورن" (Edgar Morin) مورد احترام راست­ها بود. آفریننده اصطلاح "جامعه پساصنعتی" که از جامعه‌­شناسی کار به دموکراسی، مدرنیته و در نهایت "سوژه اجتماعی" رسید. تحلیل­‌های نظری را با تحقیقات تجربی در هم­‌آمیخت و برای انجام تحقیقاتش، همیشه در میدان تجربی حضور داشت. جهت تحلیل جنبش­‌های گوناگون، از کار در کارگاه‌­های معدن ذغال سنگ و ریخته‌­گری و همراهی با جنبش کارگری تا حضور در جمع دانشجویان در مجارستان، شیلی، ایالات متحده و برخی نقاط دیگر، ابایی نداشت. تحصیل در دانشگاه­‌های "کلمبیا"، "شیکاگو"، "هاروارد" و البته "سوربن" از او چهره­ای علمی ساخت. به نهادسازی و حضور در انجمن­‌ها و شوراها باور داشت و مطابق سنت روشنفکری فرانسه، خود را از طریق انجمن‌­ها و بیانیه­‌ها معرفی می­کرد. ایجاد مرکز تحقیقات جامعه­‌شناسی کار در سال 1956 در دانشگاه شیلی، تأسیس مرکز مطالعات جامعه­‌شناسی جنبش‌­های اجتماعی(1970) و بنیان­‌گذاردن مرکز تحلیل و مداخله جامعه‌­شناختی (CADIS) در سال 1981 در پاریس و همچنین پذیرش مسئولیت ریاست انجمن جامعه‌­شناسی فرانسه، نایب رییسی انجمن بین‌­المللی جامعه‌­شناسی و عضویت در بسیاری دیگر از انجمن­ها و شوراها، را می­توان از نمونه­‌های این نهادسازی و اهمیت دادن به مشارکت در نهادهای مدنی عنوان کرد. ادامه این مطلب را اینجا بخوانید. 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
🔻 درباره بینش تاریخی و شناخت ناقص از جامعه ✍ علیرضا زادبر ▫️جامعه امروز نسل امروز؛ برخی دهه هشتادی و هفتادی ها، نگاه‌شان به ایران، به وضعیت ایران معطوف به ایران همین چند سال اخیر است. ایران را خلاصه می‌کنند در آنچه که روزانه در زندگی خود می بینند. تا حدودی حق دارند. اما ناقص است. علاقه یا نفرت‌شان از ایران و حکومت خلاصه میشود به همین ایرانِ سال ۹۸، سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۱ درک‌شان از ایران، از درون ایران به ایران است‌. به خاصیت خاورمیانه، به چند قرن جنگ و طمع خارجی ها به این منطقه، دخالت در امور توجه ندارند. درک شان از حکومت همین وقایع سال‌های اخیر است. آنچه از کارآیی حکومت در چشمان آنان برای تحلیل وجود دارد همین پراید ۴۰۰ میلیونی، مسکن گران و مواضع عجیب جناب میرسلیم است. همه ایران خلاصه میشود در وقایع و اخبار روز، اخبار درست و غلط، اخبار جعلی یا واقعی، اخبار نفرت یا خوب. اینجاست که تاکید میکنم داشتن "بینش تاریخی" به شناخت درست از ایران و شکل گیری تحلیل سیاسیِ نظامند در ذهن افراد کمک می کند. افراد نباید صرفا متاثر از تحلیل دیگران باشند. جامعه باید خود صاحب تحلیل شود‌. آن زمان جامعه رشد می بابد. اساسا شناخت امروز بدون داشتن بینش تاریخی، شناخت ناقصی است‌. آنچه ایران امروز را(خوب یا بد) ساخته است از دل همین بینش تاریخی بدست می آید. ایران سیصد سال اخیر را مطالعه کنید. ایرانِ سیصد ساله را. بینش تاریخی، بینش سیاسی می آورد. در سیاست نمیتوان در خلا سخن گفت. تاریخ هم منبع و هم موید سیاست است. حال تصور کنید که برای یک نسل، برای یک جامعه تاریخ بسازند، تاریخ جعل کنند، بینش تاریخی غلط ترسیم کنند! 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
🔻نامش برای این خاک، مبارک باد ✍ محمدرضا کائینی ▫️خون خورشید که بر محراب روشنگری ریخت، "او" گمان برد که رهسپار دیدارِ محبوب و یاران سفرکرده خویش است، لیک اراده حق به گونه‌ای دِگر رقم خورد. "او" ماند تا کشتی انقلابی که خود در صف نخست صلاگران و مبارزان آن بود، را از میانه سنگلاخ‌های توطئه وتزویر عبور دهد و هماره به هدف متوجه سازد و آن را به پیش براند. يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ. اینک که از چهل‌ودومین سال جانبازی طلایه‌دار بیداری و مقاومت در دنیای ظلمت‌زده امروز عبور می‌کنیم، ترجیح میدهم تا قلم را به زنده‌یاد نادر ابراهیمی بسپارم، که در دیباچه چهارمین مجلد از رمان آتش بدون دود، "او" را اینگونه ستود: "پیشکش به بزرگی که به درستی، خلوص و بزرگی باورش کرده‌ام، به مردی که مرا به نوشتن الباقی "آتش بدون دود" واداشت. نامش برای این خاک، مبارک باد و برای همه عاشقان وطن! وای کاش زمانی برسد که او، همچنان باشد و دیگر، درد نباشد، و ایرانی دردمند هم". ایدون باد. پ ن: تصویر منتشر‌نشده فوق، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای را در کنار برادر و دیگر نزدیکان، در دوران نقاهتِ پس از ترور، در مردادماه ۱۳۶۰ نشان می دهد 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
. 🔻برای درک امباپه فرانسوی ها ✍ علیرضا زادبر . بعد از گذشت سومین روز اعتراضات در مهد آزادی فرانسه! بدلیل ک*شت*ن یک نوجوان بدست پلیس، خشم گسترده مردم بسیاری از شهرها را به آتش کشیده است. به احتمال بسیار، این خشم در شب های آینده ادامه خواهد داشت. غارت فروشگاه ها توسط مردم نیز عجیب است. اما امباپه فوتبالیست مشهور فرانسوی با انتشار یک بیانیه در صفحات اجتماعی خود از مردم خواست: خشونت را کاهش دهید! دربخشی از این بیانیه آمده: از زمان این حادثه تلخ، ما شاهد ابراز خشم مردمی هستیم که محتوای آن را درک می کنیم، اما نمی توانیم شکل آن را تایید کنیم. این اموال شماست که دارید ویران می کنید، محله های شما، شهرهای شما، مکان های تحقق و مجاورت شماست. . . ۱. او مردم را به ک*ش*تن نیروهای پلیس و حافظ امنیت دعوت نمی کند‌. ۲. او مردم را تحریک به ادامه دادن خشونت نمی کند. ۳. او در صفحه مجازی خود به مردم آموزش ساخت بمب دستی نمی دهد. ۴. او از محبوبیت خود سو استفاده نمی کند تا با انتشار خبر دروغ یا دو پهلو در صفحه شخصی اش مردم را به جان هم بیاندازد. ۵. او اگر بخواهد هم اجازه ندارد و قاطعانه با او برخورد می کنند. مقایسه کنید با.... فوتبالتان که به پای اینها نمی رسد لااقل درک و شعورتان را به پای اینها برسانید 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
9.34M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔻آمار نگران‌کننده از ورودی‌های کنکور سهم مدارس و دهک‌های مختلف از رتبه‌‌های زیر ۳۰۰۰ کنکور: 🔹دهک اول، دوم و سوم (کم‌برخوردار): ۲ درصد 🔹دهک ۸، ۹ و ۱۰ (برخوردارترین): ۸۰ درصد 🔹دهک اول (ضعیف‌ترین): ۲ دهم درصد 🔹دهک دهم (ثروتمندترین) ۴۸ درصد 🔹مدارس دولتی: ۲.۳ درصد 🔹مدارس غیردولتی: ۸۰ درصد در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی: 🔹دهک اول: ۱.۳ درصد 🔹دهک ۸ و ۹ و ۱۰: ۸۶ درصد در برق شریف: 🔹دهک محروم، ۱ و ۲ و۳: صفر درصد 🔹دهک ۸، ۹ و ۱۰: ۸۷ درصد 🔹دهک دهم: ۶۰ درصد در رشته روانشناسی 🔹دهک محروم: ۲.۹ درصد 🔹دهک مرفه: ۸۰.۴ درصد 🔹این آمار را کبکانیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کرده است. 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
🔻تاملی در کنترل شغلی؛ آنچه در انتخاب شغل مهم است! ✍ یحیی حمدی ▫️انتخاب شغل و انتخاب همسر از جمله انتخاب های مهم زندگی هر فردی است و به این دلیل که شغل متقدم بر انتخاب همسر است بر آن نیز اثر گذار است و چون تغییر شغل به سادگی میسر نیست سرنوشت آتی افراد به آن وابسته است. بنابراین این انتخاب برای هر فردی حیاتی است و لازم است بیشتر درباره شغل، نوع و ویژگی های آن به عنوان یک پدیده جامعه شناختی تامل کرد. شغل و رابطه آن با (تحصیلات) یا که فرد دارد(طبعا منبعث از فردی است) موضوع بسیار مهمی است که در کشور ما کمتر به آن توجه می شود و بیشتر افرادی که در جستجوی کار هستند؛ فقط به دست آوردن شغل فکر می کنند و به تبع آن بسیاری از افراد در جامعه ما به کارهایی اشتغال دارند که به تخصص آنها ارتباطی ندارد. از سوی دیگر ( میزان کار مفید) و نیز در کشور ما در سطح پایینی قرار دارد. به نظر می رسد یکی از عواملی که به عدم رضایت صنف های مختلف در ایران منجر شده است به این موضوع برمی گردد. در اینجا توجه شما را به یک مفهوم مهم جلب می کنم ""؛ که به فرایندی اطلاق می شود که طی آن؛ فرد احساس می کند بر آنچه که در محیط کار اتفاق می افتد تاثیر دارد یعنی توانایی تاثیرگذاری بر محیط کار که شامل کنترل و تسلط بر وظایف کاری، سرعت کار، حرکات فیزیکی و نیز کنترل بر محیط اجتماعی کار می شود. مهمترین شاخص های کنترل شغلی عبارت اند از: ارتباط میان تخصص(مهارت) و شغل افراد و آزادی از نظارت؛ بدین صورت که هر چه کار با تخصص(مهارت) فرد ارتباط بیشتری داشته باشد تسلط و کنترل بیشتری نیز بر شغل خود دارد علاوه بر آن آزادی فرد برای تعیین زمان و اینکه در محل کار، چه کاری و چگونه انجام دهد نیز میزان کنترل شغلی را نشان می دهد. کیفیت کار به مهارت های کارکنان و ظرفیت آنها برای کنترل و تصمیم گیری در محل کار بستگی دارد(Gallie, 2012) رابرت بلاونر جامعه شناس آمریکایی؛ در پژوهشی نشان می دهد که کنترل شغلی ارتباط بسیار نزدیکی با اعتبار اجتماعی (پرستیژ) و رضایت شغلی دارد و بر این اساس رضایت شغلی و کنترل شغلی در میان کارکنان ماهر بسیار بیشتر از کارکنان غیر ماهر است یعنی هر چه شغل با مهارت و تخصص فرد ارتباط بیشتری داشته باشد کنترل شغلی او نیز افزایش می یابد. و نیز هر چه کنترل شغلی کمتر باشد فرسودگی شغلی(خستگی و بدبینی در محیط کار) نیز افزایش می یابد. بر این مبنا برخی از صاحبان مشاغل از کنترل شغلی بیشتری برخوردارند مثل پزشکان، اعضای هیئت علمی، معلمان، وکلا و برخی کارمندان دارای مشاغل تخصصی؛ همانگونه که پیش از این آمد، کنترل شغلی با رضایت مندی و نیز رابطه مستقیم دارد و این خود را در و بالای صاحبان این مشاغل نشان می دهد. این موضوع در زندگی خانوادگی و نوع کنش متقابل افراد نیز اثر گذار است به طوری که صاحبان مشاغل دارای کنترل شغلی بیشتر؛ نگرش سهل گیرانه نسبت به کنترل خانواده (همسر و فرزندان) دارند و عکس آن؛ آنها که کنترل شغلی کمتری دارند نسبت به خانواده سخت گیرانه عمل می کنند(حمدی،1387) و این خود را در خشونت در محیط خانه نشان می دهد. بنابراین هر چه رابطه تخصص(مهارت) با شغل بیشتر میزان تسلط فرد بر شغل بیشتر و میزان تسلط بر شغل مترادف است با اضطراب کمتر و رضایت مندی بیشتر؛ رضایت شغلی نیز، میزان بهره وری و کار مفید را به صورت تصاعدی افزایش می دهد و همه اینها تاثیر بسیاری در کیفیت زندگی و نهایتا طول عمر دارد. از سوی دیگر با زندگی خانوادگی فرد نیز ارتباط دارد و کنش اجتماعی او را تحت تاثیر قرار می دهد. بدین ترتیب این مفهوم بایستی مورد توجه نظام آموزشی (برای آگاه سازی و آموزش دانش آموزان و دانشجویان)، مدیران منابع انسانی(در واگذاری پست های سازمانی ) و والدین (در شناسایی علاقه و استعداد فرزندان) قرار گیرد و با اطلاع و آگاهی از آن نسبت به تصمیم سازی و تصمیم گیری اقدام شود. پ.ن: در اینجا تاکید بیشتر روی مشاغل اداری و دفتری است؛ کنترل شغلی در مشاغل آزاد و تجاری بالاتر و در مشاغل کارگری و یدی کمتر است 📖 جامعه‌شناسی مردم@Popular_Sociology
فتح خون از شهید آوینی.pdf
865.7K
🔻کتاب فتح خون| روایت محرم ✍شهید سیدمرتضی آوینی ▫️این کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده؛ در بخش اول به وقایع و توصیف ماجراهای پیش‌ آمده از رجب سال۶۰ تا محرم سال۶۱ هجری پرداخته و در بخش دوم که از زبان راوی‌ روایت می‌شود، وقایع و ماجراها به زبان روان و در قالب عبارات بسیار زیبا و جذاب تحلیل و رازگشایی می‌شود؛ همین امر مهمترین مزیت کتاب به شمار می‌رود. نویسنده حقیقت عاشورا و کربلا را فرازمانی و فرامکانی می‌داند و به مخاطبان خود یادآور می‌شود که هر انسانی کربلا و عاشورایی‌ دارد: "... و تو، ای آن كه در سال شصت و یكم هجری هنوز در ذخایر تقدیر نهفته بوده ای و اكنون، در این دوران جاهلیت ثانی و عصر توبه بشریت ، پای به سیاره زمین نهاده ای، نومید مشو، كه تو را نیز عاشورایی است و كربلایی كه تشنه خون توست و انتظار می كشد تا تو زنجیر خاك از پای اراده ات بگشایی و از خود و دلبستگی هایش هجرت كنی و به كهف حَصینِ لازمان و لامكان ولایت ملحق شوی و فراتر از زمان و مكان،خود را به قافله سال۶۱هجری برسانی و در ركاب امام عشق به شهادت رسی" 📖 جامعه‌شناسی مردم @Popular_Sociology
🔻کاوشی در آیین های عزاداری تبریزیان | قسمت یکم : درآمد ✍ مهدی نعلبندی ▫️اگر صفویه، اولین حکومت مستقلِ شیعیِ ایرانی باشد، تبریز هم اولین پایتخت این حکومت است و مسجد صاحب‌الأمر، جایی است که شاه اسماعیل اول به نام مولا علی علیه‌السلام، خطبه خوانده و تاج گذاشته و دستور داده مناره‌های ایران بر ولایت علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام شهادت دهند. شهری که هیئتی‌هایش آن را «دارالهیئات» و «عزاخانة آل‌الله» می‌نامند و بازارش که دست‌ِ بر قضا بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان هم هست، روزهای ماه محرمِ هر سال، وقف کشته اشک‌ها می‌شود و تیمچه‌هایش روضه‌خانه و چایخانه میهمانان سیدالشهداء علیه‌السلام. تبریز هم مثل اغلب شهرهای ایران، آیین‌های بومی خود را دارد در عزاداری و هیئت‌گردانی. آیین‌هایی ویژه با نام‌هایی ویژه و مختص تبریز و تبریزی‌ها. تبریز قدیم ـ و معاصر ـ با بیست‌وچهار محله‌اش، هفتاد و دو هیئت داشت به تعداد شهدای کربلا، یعنی هر محله، سه هیئت یا سه سیره. «سیـره» نامی بود مأخوذ از «سیرة‌النبی» که نام کتابی از علامه سید محمدحسین طباطبایی تبریزی نیز هست در باب سیرت و رفتار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و «سیرتنا و سنّتنا» هم نام کتابی است از علامه امینی در باب مهرورزی به اهل‌بیت علیهم‌السلام و آداب سوگواری سالار شهیدان. شکی نیست که «سیره» در نام و شکلش، پیر‌تر و ریش‌سفید‌تر بوده از این دو کتاب. تبریز، شهر محله‌هاست. هر تبریزی، همان‌قدر تبریزی است که نوبری و کوچه‌باغی و شتربانی و باغمیشه‌ای است. شاید بتوان اصلی‌ترین ویژگی تبریز را تا دهه‌های اخیر، محله‌محور بودن فرهنگ بومی آن دانست. شهری که هویت از خرده‌هویت‌های محلاتش می‌گرفت و هر جزء، نماینده‌ای بود از کل و کلیت فرهنگ تبریز، انعکاسی واحد از هویت‌های رنگارنگ محلات تبریز ادامه دارد... 📖 جامعه شناسی مردم@Popular_Sociology
🔻 کاوشی در آیین های عزاداری تبریزیان | قسمت دوم: بیست ‌و‌ چهار محله وهفتاد و دو سیره ✍ مهدی نعلبندی ▫️تبریزِ قدیم در هر محله‌اش سه هیئت داشت. هیئت وقتی در خانه یا مسجدی بود، سیره بود و وقتی می‌آمد کوچه و بازار، می‌شد دسته. اینجا عزاخانه آل‌الله است و در این شهر، هر زمانی از سوگ حسین‌بن‌علی علیه‌السلام نامی دارد و آیینی ویژه خود. باغمیشه، حکم‌آباد، خیابان، قره‌آغاج، امیرخیز، کوچه‌باغ، ویجویه، نوبر، سرخاب، چرنداب، راسته‌کوچه، شتربان، ششگلان، مارالان، سیلاب، لیل‌آباد (لِیلاوا یا مهاد‌ْمَهین)، چوستدوزان، اهراب، عمو‌زین‌الدین، جمشید‌آباد (گامیش‌آوان)، آخونی، بیلانکوه، پل‌سنگی و مقصودیه، بیست‌وچهار محلة تبریز که هر کدام از دویست سال پیش به این سو سه هیئت دارند. دو هیئت برای سینه‌زنان و یکی برای زنجیرزنان. - هیئت عرب محله - هیئت عجم محله - هیئت زنجیرزنان محله تفاوت این سه در سبک عزاداری و پوشش عزاداران است. سبکی که در ریتم و ضرباهنگ وِرد‌ها خود می‌نماید و همین است که هر محله، شاعر خود را دارد و نوحه‌خوان و واعظ و منبری خود را. در تبریز، شاعری نیست که شعر مرثیه نگفته‌ باشد و شاعران بسیاری هستند که جز در رثای اهل‌بیت علیهم‌السلام شعر نگفته‌اند. صافی، شاعر نوبری‌ها بود و شهاب، شاعر کوچه‌باغی‌ها و صحّاف، شاعر سرخاب و بسیاری دیگر که نامشان خود، کتابی مفصل است. و بسیار پیش می‌آمد که اهل سرخاب با شعر صافی اشک می‌ریختند و اهالی نوبر با ابیات صحاف ضجه می‌زدند. روزهای جنگ مشروطه، دولتی‌ها خواستند بین تبریزی‌ها نفاق کنند و دسته‌های عزاداری را به جان هم اندازند؛ اما میرزا علی ثقة‌الاسلام گفت: «هر شب از ماه محرم را یک محله از تبریز، میزبان همه تبریزی‌هاست برای عزاداری». این شد که نقشه استبداد نگرفت. بعد از قاجار که پهلوی‌ها با کشف حجاب و قدغن کردن عزاداری‌، تکیه بر تخت زدند و تکیه‌ها و عزاخانه‌ها را بستند؛ زیرزمین‌ها شد حسینیه و شاعران شدند راویان واقعة عاشورا و مقاتل منظوم یکی پس از دیگری سروده شد. ترکی و فارسی. همین شد که عزای امام حسین علیه‌السلام زبان مادری مردم را هم حفظ کرد. ادامه دارد... 📖 جامعه شناسی مردم@Popular_Sociology