ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۲ 📝 شرح شناسی الکافی 👌حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی 📍برای مقدمه بحث لازم است بدانیم که کتاب کافی در میان جوامع متقدم حدیثی نه تنها در جامعه شیعی بلکه در جهان اسلام از نظر حجم احادیث و گستردگی محتوا بی نظیر است بنابراین کسی که می خواهد این کتاب را شرح کند باید فقیه، متکلم و رجالی باشد. 👈افزون بر اینکه کافی متضمن احادیث اخلاقی نیز هست و شارح در این زمینه نیز باید زبردست باشد. 📍مطابق گزارش های در دسترس، اولین شرح بر کافی را ملا امین استرآبادی(متوفی ۱۰۳۶ ق) نگاشته است. 📍از سوالات مطرح این است که چرا تا چند سده بعد از نگارش کافی، شرحی بر این کتاب نگاشته نشده است در حالی که اهل سنت در این زمینه جلوتر از ما هستند و شروح بیشتری بر بخاری نگاشتند؟ 👌در پاسخ می توان گفت: ▫️کافی از یک سو حدود شانزده هزار حدیث دارد، درحالیکه بخاری حدود سه هزار و هفتصد حدیث غیر تکراری نقل کرده است و ▪️از سوی دیگر تنوع احادیث موجود در کافی و اساسا عمق احادیث اهل بیت (علیهم السلام) که از مقایسه روایات توحیدی شیعه با اهل سنت روشن می شود کار شرح نویسی بر کافی را دشوار کرده است. ▫️همچنین از نقش تعداد جمعیت اهل سنت و در نتیجه تعداد بیشتر عالمان و محدثان به همان نسبت جمعیتی در سنجش با شیعیان و انزوای سیاسی شیعه در بسیاری از حکومت ها نیز نباید غافل بود. 📍کتاب کافی افزون بر شروح رسمی، شروح غیر رسمی نیز دارد بدین معنا که فقیهان شیعی کافی را بخصوص تا قبل از رواج کتاب وسایل الشیعه یکی از منابع مهم خود تلقی می کردند و در مباحث فقهی خود ناگزیر از توضیح و شرح احادیث آن بودند. 👌به همین گونه، کتب اعتقادی و کلام نقلی شیعی نیز شرح احادیث اعتقادی کتاب کافی به شمار می آیند. 📍وافی فیض کاشانی را نیز می بایست شرح غیر رسمی کافی حساب کرد. 📍بیانات فیض کاشانی همچنان در دروس قوی حوزوی حلال مشکلات حدیثی شمرده میشود. 📍در میان شروح رسمی کافی، الرواشح السماویه میرداماد (متوفی 1040 ق) دومین شرح کافی است که هرچند جامع نیست اما حاوی نکات خوبی است. 📍از ویژگی های میرداماد ابداع احتمالات نو در خوانش عبارت است که در موارد مشکل الحدیث و اختلاف نسخه قابل توجه است. 📍بعد از آن شرح ملاصدرا ( متوفی 1050 ق) قرار دارد که کامل نیست و تنها بخشی از اصول را شرح کرده است. 📍پس از ملاصدار، ملاصالح مازندرانی (متوفی 1086 ق) شرح جامعی بر کافی نگاشته است که از بهترین شروح کافی است که می بایست به آن مراجعه شود. 📍ملاصالح داماد مجلسی اول بود و تنها بخش اصول کافی و روضه آن را شرح کرد. ◽️پس از او فرزندش ملا محمد هادی (متوفای ۱۱۲۰ ق) فروع را هم شرح کرد . ◾️این دو بزرگوار در دانش های مختلف مانند ادبیات، کلام و فقه زبردست بودند. 📍الصافی شرح دیگر کافی است که بزرگ و مفصل نیز هست. 🔹نویسنده این شرح، خلیل بن قاضی قزوینی (متوفی 1089 ق) از دانشمندان اخباری است. 🔸شرح او به لحاظ علمی دارای قوت است. 🔹ایشان همه کافی را به فارسی شرح کرده است که در کنگره کلینی دو جلد آن چاپ شد. 🔸وی شرحی هم به عربی با نام شافی دارد. 🔹شرح دیگری که در کنار شرح ملا صالح مهمترین شروح محسوب میشود شرح علامه مجلسی (متوفی 1111ق ) به نام مرآة العقول است. 📍علامه مجلسی قصدش شرح همه کافی بود اما عمرش کفاف نداد و بخش هایی از فروع کافی مانند کتاب زکات به وسیله دامادش میرمحمدصالح خاتون آبادی( متوفی 1126ق) تکمیل شد. 👌اکنون این شرح، جامع است و به حمد الهی همه آن به دست ما رسیده است. 📍درباره ارتباط میان شروح کافی باید گفت: ملاصالح در شرح خود از میرداماد استفاده کرده ولی گاه نظرات او را نپذیرفته است. ✔️علامه مجلسی هم از شرح ملاصالح استفاده کرده است. 📍بلحاظ تاریخی علامه مجلسی هم زمان سه کتاب ملاذ الاخیار، بحارالانوار و مرآه العقول را می نوشته است لذا 👈دو کتب بحارالانوار و مرآه العقول متناظر یکدیگر هستند. 👌از بررسی ناقص ما بر می آید که گاه عبارات مرآه العقول بهتر از عبارات بحار الانوار است. 🔴 ادامه در پیام بعد #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

👆ادامه از پیام قبل👇 📍از سوالات پر تکرار این است که چرا علامه مجلسی با وجود عملش به احادیث ضعیف السند، روایات کافی را بررسی سندی کرده است و اگر وی آن ها را ضعیف میداند چرا به شرح آن احادیث میپردازد. ✅ پاسخ این است که ضعف سند نزد ایشان و بسیاری دیگر از عالمان به معنای ضعف حدیث نیست. 👈حدیث ضعیف السند در پرتو قرینه ها می تواند قوت متن بیابد و معتبر گردد. 👈👈خود ایشان نیز به گونه ای دیگر به این مساله پاسخ داده است: «أنّ وجود الخبر في أمثال تلك الأصول المعتبرة ممّا يورث جواز العمل به، لكن لا بدّ من الرجوع إلى الأسانيد لترجيح بعضها على بعض عند التعارض، فانّ كون جميعها معتبرا لا ينافي كون بعضها أقوى.» 📍در پایان این بخش می گوییم در کتاب الذریعه شیخ آقا بزرگ تهرانی و کشف الحجب و الاستار اعجاز حسین و نیز کتاب های منتشره کنگره شیخ کلینی (ره) و پایگاه اینترنتی حدیث نت متعلق به به دارالحدیث می توان اطلاعات بیشتری درباره شروح کافی یافت. 📍استاد مسعودی در ادامه به برخی ویژگی های مشترک شروح کتاب کافی پرداختند: 🔸1) توجه به نسخه شناسی متن از جمله ویژگی های مشترک که در شروح کافی به چشم می خورد بررسی نسخه های مختلف حدیث است. 🔹نمونه بررسی نسخ را میتوان پیرامون عبارت «یخرّ فیها» در این روایت: عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «مَا عَلِمْتُمْ فَقُولُوا، وَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَقُولُوا: اللَّهُ أَعْلَمُ؛ إِنَّ الرَّجُلَ لَيَنْتَزِ عُ الْآيَةَ مِنَ الْقُرْآنِ يَخِرُّ فِيهَا أَبْعَدَ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ» و نیز پیرامون عبارت «لا یتهجم» در روایت: قَالَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ص يَقُولُ عَظِّمُوا أَصْحَابَكُمْ وَ وَقِّرُوهُمْ وَ لَا يَتَجَهَّمُ بَعْضُكُمْ بَعْضاً در کتاب وافی مشاهده کرد. 🔸2) واژه پژوهی: 👈شروح کافی مشحون از بحث های مفصل پیرامون معنای واژه ها است. 👈👈در مرآه العقول و شرح ملاصالح این مثالها بسیار زیاد است. برای نمونه می توان واژه پژوهی ذیل روایت: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): «إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِّ الَّذِي لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى» در شرح ملاصالح را مشاهده کرد. 🔹3) توجه به معنای اصطلاحی افزون بر واژه پژوهی، برای فهم درست لازم است با معانی اصطلاحی نیز آشنا بود و به آن دقت کرد. ✅برای مثال شروح متعدد کافی برای اصطلاح «الکذب المفترع» حدود ده احتمال بیان کرده اند. 🔸4) توجه ساختار نحوی جملات از جمله مواردی که در شروح به طور مشترک وجود دارد توجه به ساختار نحوی جمله است، به ویژه در مواردی که عدم شناخت صحیح از ساختار سبب کج فهمی می شود. 👌نمونه این توجه را در بیان نقش عبارت «وَ هُوَ مُحْرِمٌ فِي الْحِلِّ وَ الْحَرَم» در روایت زی می توان مشاهده کرد: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْمُحْرِمُ يَذْبَحُ الْبَقَرَ وَ الْإِبِلَ وَ الْغَنَمَ وَ كُلَّ مَا لَمْ يَصُفَّ مِنَ الطَّيْرِ وَ مَا أُحِلَّ لِلْحَلَالِ أَنْ يَذْبَحَهُ فِي الْحَرَمِ وَ هُوَ مُحْرِمٌ فِي الْحِلِّ وَ الْحَرَم‏ 🔹5) توجه به فضا و زمان صدور حدیث و نیز احادیث مشابه که جای بحث مفصل و طولانی دارد . استاد مسعودی مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب ☘زیارت کربلا 🔸امام صادق علیه‌السلام: مَا مِنْ أَحَدٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا وَهُوَ يَتَمَنَّى أَنَّهُ مِنْ زُوَّارِ الْحُسَيْنِ لِمَا يَرَى مِمَّا يُصْنَعُ بِزُوَّارِ الْحُسَيْنِ مِنْ كَرَامَتِهِمْ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى احدى نيست در روز قيامت مگر آنكه آرزو مى‏‌كند از زوّار امام حسين علیه‌السلام باشد، زيرا مشاهده مى‏‌كند با ايشان چه معامله‏‌اى شده و چه كرامتى حق تبارک‌وتعالى در بارۀ آن‌ها منظور مى‏‌فرمايد. 🔹(وسائل الشیعه/ ج14/ص424) #حدیث #حدیث_منتخب #زیارت حضرت #امام_حسین علیه السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۳ 📝 جایگاه شناسی الکافی در اعتقادات حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی 📍استاد سبحانی این چنین بیان داشتند که کتاب کافی یک استثنای بزرگ در تاریخ حدیث، کلام و اندیشه و میراث ما است. 👌 کتابی که تکرار پذیر نیست. 📍اینک به ابعادی از کافی که بُعد اعتقادی دارد اشاره میکنم و سرفصل هایی بیان می شود که هر کدام موضوع یک تحقیق جدید است. 📍اولین ویژگی کافی جایگاه منحصر به فرد آن است. 📍کتاب کافی یک استثنایی بزرگ در تاریخ اندیشه و میراث شیعه است که در طول قرون توانسته است جایگاه خود را حفظ کند و همواره مورد تمجید اندیشمندان شیعی قرار داشته است. 📍ویژگی دوم کافی جامعیت آن است. 📍درحالیکه دیگر کتب اربعه شیعه تنها به فقه پرداختند، کافی افزون بر فقه شامل اعتقادات، اخلاق، سبک زندگی و ... است. 📍در حوزه اعتقادات پس از کافی تک نگاری های شیخ صدوق دیده می شود اما تا قرن دهم و نگارش آثار حدیثی مدرسه اصفهان مانند وافی فیض کاشانی و بحارالانوار هیچ کتاب اعتقادی حدیثی به ساختارمندی کافی وجود ندارد. 📍در دوره های متاخر هم کتب نوشته شده الگو گرفته از کتاب کافی است. 📍نظم، ترتیب و ساختار منسجم کافی نکته دیگری است که باید به آن توجه کرد. 📍در مقایسه توحید کافی با توحید صدوق هم میتوان به این انسجام و ساختار خوب کافی پی برد. 📍ساختار کافی ساختاری منطقی و کاملا قانع کننده است و به تعبیر خود مرحوم کلینی علم، بصیرت و یقین آفرین است. 📍ویژگی دیگر کتاب کافی توجه به همه منابع معرفتی و جمع میان آن ها است. 📍شیخ کلینی با آگاهی از وجود دو زیر گروه محدثان و متکلمان و نیز با آگاهی از طیف های مختلف ذیل هرکدام از این دو گروه با هوشیاری توانسته است از همه آنها نقل حدیث کرده و در چینش احادیث به گونه ای عمل کند که احساس تعارض نشود. 📍شیخ کلینی در بحث استطاعت با اینکه خود استطاعت مع الفعل را قبول دارد اما روایات زراره را که معتقد به استطاعت قبل الفعل است را نقل می کند اما شیخ صدوق اساسا روایات استطاعت مع الفعل را نقل نمی کند. 🔶نمونه دیگر این است که شیخ کلینی با این وجود که برای هشام بن حکم جایگاه خاصی قائل است تاجاییکه از دیدگاه او در متن کافی برای تبیین احادیث استفاده می کند، از جریان مقابل هشام که متهم به غلو بوده و مورد بی مهری بزرگانی چون نجاشی و شیخ طوسی نیز قرار داردند هم حدیث نقل میکند. 📍ویژگی دیگر شیخ کلینی پاسخ گویی به چالش های زمانه است. 👈از یک سو شیخ کلینی رساله ای در رد قرامطه نگاشته است و از سوی دیگر کتاب کافی او در پاسخ به چالش های موجود در عصر او است. 📍کلینی بر خلاف برقی و حسن بن صفار در قم می زیسته است که در آن شیعه در اقلیت بود. 📍در آن دوران هم به طور کلی جریان عقل گرای مایل به معتزله رشد پیدا کرده و در سوی دیگر برخی متمایلین شیعه زیرساخت فکری معتزلی داشتند که نتیجه این جریانات حرکت به سمت واگرایی در حوزه حدیث است. 📍ویژگی دیگر کافی که در ادامه ویژگی سابق است این نکته است که با وجود اینکه کافی کتابی در پاسخ به نیازهای عصری نوشته شده است اما تاریخمند نیست و شیخ کلینی با هوشمندی بالا توانسته است نظام فکری منسجمی در کافی عرضه کند. به همین خاطر کتاب کافی در نقطه مقابل کتابی مانند اکمال الدین که با وجود نفیس بودن آن کتابی تاریخی تلقی میشود. 📍استاد سبحانی در ادامه جلسه به خوانش گزینشی مقدمه کتاب کافی پرداختند. 📍شیخ کلینی در قسمت اول مقدمه که قبل از عبارت « و اما بعد» قرار دارد در حدود سه صفحه به حمد و ثنای خداوند پرداخته که 👌 در حقیقت اعتقاد نامه او است. 📍در ادامه کلینی در ترسیم چالش موجود در عصر خود که سبب درخواست آن شخص برای نگارش این کتاب شده است را اینطور توصیف می کند که به سبب جهالت مردم علم در حال رخت بر بستن است و همین امر نیز سبب به وجود آمدن مذاهب فاسده شده است« و َلِهذِهِ الْعِلَّةِ انْبَثَقَتْ عَلى أَهْلِ دَهْرِنَا بُثُوقُ هذِهِ الْأَدْيَانِ الْفَاسِدَةِ، وَالْمَذَاهِبِ المُسْتَشْنَعَةِ» 👈مراد از جهل نیز عدم العلم نیست بلکه بد فهمی است بدین معنا که جامعه در این زمان علم را از معارف اهل بیت (علیهم السلام) اخذ نمیکردند. 👌برای مثال از اتکای افراطی به عقل در این دوران گلایه شده است «وَالْاتِّكَالِ عَلَى عُقُولِهِمْ فِي دَقِيقِ الْأَشْيَاءِ وَجَلِيلِهَا» 🔴 ادامه در پیام بعد 👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135.

👆ادامه از قبل 👇 📍سپس ایشان چهارچوب فکری خود را بیان میکند و اعتقادات را نیز از فقه جدا نمیکند بلکه معتقد است از توحید تا اخلاق و احکام همگی باید چنین ویژگی داشته باشند: «وَالشَّرْطُ مِنَ اللّهِ- جَلَّ ذِكْرُهُ- فيمَا اسْتَعْبَدَ بِهِ خَلْقَهُ أَنْ يُؤَدُّوا جَمِيعَ فَرَائِضِهِ بِعِلْمٍ وَيَقِينٍ وَبَصِيرَةٍ لِيَكُونَ الْمُؤَدِّي لَهَا مَحْمُوداً عِنْدَ رَبِّهِ، مُسْتَوْجِباً لِثَوَابِهِ وَعَظِيمِ جَزَائِهِ وَالْأَمْرُ فِي الشَّاكِّ- المُؤَدِّي بِغَيْرِ عِلْمٍ وَبَصِيرَة- إِلَى اللّهِ جَلَّ ذِكْرُهُ، إِنْ شَاءَ تَطَوَّلَ‌ عليْهِ، فَقَبِلَ عَمَلَهُ، وَإِنْ شَاءَ رَدَّ» 📍پس از اینکه کلینی هدف خود را دستیابی به یقین و بصیرت ترسیم می کند چینش کتاب کافی را آغاز می کند. 👌به نظر ما در نحوه چینش روایات کافی، نظم و انسجام خاصی وجود دارد که رسیدن به یقین و بصیرت را هموار می سازد. 📍ایشان در مقدمه عقل و علم را کنار هم می آورد. 📍این نکته مهم است که در نظر ایشان عقل و علم دوگانگی ندارند و اینطور نیست که عقل و علم هرکدام به تنهایی قابل اتکا باشند. 📍ایشان نفرمود من با کتاب عقل کافی را شروع کردم بلکه علم را هم به آن ضمیمه کرده است زیرا فهم کلینی این است که در دستکاه معرفت پایه اساسی عقل است اما عقلی که به تربیت عالم ربانی باشد. 📍دو گانه عقل و علم در تمام کتاب اصول کافی اجرا شده است. 📍در ادامه استاد سبحانی نحوه پیاده سازی دستگاه معرفتی شیخ کلینی را در دو کتاب نخست اصول کافی نشان دادند. 📍در اصول کافی بعد از کتاب عقل و علم، کتاب التوحید قرار دارد که نخستین باب آن «باب حدوث العالم و اثبات المحدث» است بدین معنا که ابتدا شیخ کلینی به ادله عقلی اثبات صانع میپردازد اما در همین بخش روایتی نقل میکند که انسان برای اثبات صانع نیازمند عالم ربانی است. 📍در کتاب الحجه نیز همین طور است زیرا اولین باب «باب الاضطرار الی الحجة» است که اثبات نیازمندی به حجت از طریق عقل است. 📍ایشان کتاب التوحید که با اثبات عقلی صانع آغاز کرد را با بَابُ الْهِدَايَةِ أَنَّهَا مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ‌ خاتمه میدهد. 📍در بحث جبر و اختیار نیز که همچنان از مشکلات دستگاه های فکری مختلف است و بیشتر افراد یا قائل به جبر شده و یا تن به تفویض دادند، شیخ کلینی دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) مبنی بر نفی جبر و تفویض و اثبات امر بین المرین را گزارش کرده و روایتی نقل میکند که در راستای نظام فکری او است. 🔷عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ عليه السلام، قَالَ: سُئِلَ عَنِ الْجَبْرِ وَالْقَدَرِ، فَقَالَ: «لَا جَبْرَ وَلَا قَدَرَ، وَلكِنْ مَنْزِلَةٌ بَيْنَهُمَا فِيهَا الْحَقُّ؛ الَّتِي بَيْنَهُمَا لَايَعْلَمُهَا إِلَّا الْعَالِمُ، أَوْ مَنْ عَلَّمَهَا إِيَّاهُ الْعَالِمُ 📍نکته دیگر دقت مرحوم کلینی در چینش ابواب است. 👈برای نمونه پرسشی وجود دارد که چرا مرحوم کلینی بعد از بحث اسماء و صفات خداوند، افعال الهی را با بداء آغاز کرده است؟🤔 ✅پاسخ این است که با دقت در روایات معلوم میشود بداء در نگاه روایات تنها محو موجود نیست بلکه به تعبیر امام صادق (علیه السلام) اثبات ما لم یکن نیز می‌باشد، یعنی هر فعلی که از حق تعالی صادر می‌شود مصداق بداء است. 📍نمونه دیگر چینش هدفمند ابوابی است که بیان کننده ارتباط فعل خداوند با سرنوشت و خط کمال و انحطاط انسان است. 👌کلینی ابتدا «بَابٌ فِي أنَّهُ لَايَكُونُ شَيْ‏ءٌ فِي السَّمَاءِ وَ الْأَرْض الا بسبعة‏» را آورده که در آن چنین نقل شده است: «لَا يَكُونُ شَيْ‏ءٌ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاءِ إِلَّا بِهذِهِ الْخِصَالِ السَّبْعِ: بِمَشِيئَةٍ، وَ إِرَادَةٍ، وَ قَدَرٍ، وَ قَضَاءٍ، وَ إِذْنٍ، وَ كِتَابٍ، وَ أَجَلٍ، فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَقْدِرُ عَلى‏ نَقْضِ وَاحِدَةٍ، فَقَدْ كَفَر» 📍پس از آن به ترتیب: بَابُ الْمَشِيئَةِ وَ الْإِرَادَةِ‌، بَابُ الِابْتِلَاءِ وَ الِاخْتِبَارِ‌، بَابُ السَّعَادَةِ وَ الشَّقَاءِ‌، بَابُ الْخَيْرِ وَ الشَّرِّ‌ را قرار داده است. 📍بعد از اتمام این ابواب، باب الجبر و القدر و الامر بین الامرین را ذکر می‌کنند تا معلوم شود که خداوند در باب خیر و شر و سعادت و شقاوت انسان چگونه دخالت دارد؟ استاد محمد تقی سبحانی مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : فقه روایی(فقه روایت محور) #وسائل_الشیعه /جلد/۱ 🔸#جلسه /۲۵ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۱۰/۳ 📚موضوع جلسه: جلد اول وسائل الشیعه آل البیت ابواب /مقدمه العبادات باب /۱۲ صفحه:۷۰ 🎤هاشمی #حدیث_خوانی #فقه_روایی #کلاس_وسائل_الشیعه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : #حدیث #اصول_کافی /جلد/۵ دارالثقلین تصحیح استاد ولی 🔸#جلسه /۲۵ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۱۰/۳ 📚موضوع جلسه: معاشرت با مردم ابواب /کتاب العِشره باب /۲۸/۲۹/۳۰ صفحه:۶۴۴ 👌☘پایان کتاب العشره 🎤هاشمی #کافی #حدیث_خوانی #کلاس_کافی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب: ☘جایگاه قلب 🔅قال الصادق علیه السلام: 🔸«القَلْبُ حَرَمُ اللهِ فَلا تُسْكِنْ فِي حَرَمِ الله غيَرَ اللهِ» 🔹قلب حرم خداست، پس در حرم الهی غیر خدا را ساکن مگردان. 📚بحارالانوار، ج۶۷، ص ۲۵ #حدیث #حدیث_منتخب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۴ 📝 الکافی و مستشرقان 🎙حجت الاسلام والمسلمین راد 📍موضوع مطالعات خاورشناسان درباره کتاب کافی به سبب گستردگی مباحث و پیش نیازهای آن قابلیت طرح در یک جلسه را ندارد لذا در این جلسه از بیان پیش نیازها خودداری کرده و تنها بخشی از مباحث مطرح خواهد شد. 📍مراد از خاورشناسان در این بحث لحاظ جغرافیای زندگی نیست و ممکن است برخی از افرادی که خاورشناس بنام ایرانی الاصل و یا هندی باشند اما بلحاظ رهیافت و رویکرد خاورشناس محسوب شوند. 📍ادوار کافی پژوهی در غرب سه دوره را طی کرده است: 🔷 فقر و بحران آگاهی: دوره اول از دهه 1930 تا 1960 دوره آشنایی اجمالی با کافی و فقر اطلاعاتی است که در آن شناخت سطحی و فهرستی محض از کافی صورت گرفته است. 👈کتاب مذهب شیعه دونالدسون، تاریخ الادب العربی نوشته بروکلمان و پس از او شاگردش ریته در این دوره قرار دارند که اوج آن را در کار فواد سزگین می توان مشاهده کرد. 🔷درنگ در بخش های محتوای کافی: دوره دوم، که تا سال 2000 ادامه دارد دوره درنگ در محتوای کافی است که در این دوره بخش هایی از کافی ترجمه و مطالعه شده است. 👈مهمترین شخصیت های این دوره نورمن کالدر و مارسین کاوسکی هستند. 🔷تمرکز بر کافی پژوهی: دوره سوم از 2000 آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. 👌در این دوره شاهد یک تحول در کافی پژوهی به نسبت دوره های قبل هستیم، هرچند هنوز هم به مرحله بلوغ نرسیده باشد. 📍آندره نیومن، اتان کلبرگ، مادلونگ مایکل کوک، رابرت گلیو در این دوره قرار داند. 📍یکی از پرسش های رایج علل توجه دیرهنگام مستشرقان به الکافی است. ✅در پاسخ می توان به عدم معرفی کافی از سوی حوزه علمیه، و اساسا توجه دیرهنگام غرب به تشیع را بیان کرد. 📍دستاوردها و بازتاب کافی پژوهی: پژوهش های خاورشناسان درباره الکافی فراگیر و همه جانبه نبوده و به همه زوایای کافی نپرداختند بلکه بیشتر به جنبه های کلامی و اندکی هم فقهی کافی پرداختند. 👌نکته دیگر اینکه پژوهش های خاورشناسان هم سان نبوده و خود انتقادی هم دارند. 📍پیش بینی ما این است که در آینده با توجه به ضرورت شیعه پژوهی نشاط علمی خوبی به وجود خواهد آمد لذا لازم است حوزویان در صدد بوده و به ترجمه و نقد این آثار بپردازند. 👈کافی به عنوان منبعی بسیار مهم برای بازشناسی تشیع نخستین، کافی به عنوان بازتاب دهنده میراث مکتوب حدیثی شیعه، کافی به عنوان تبیین کننده حوزه حدیثی ری، قم و بغداد، کافی به عنوان بازتاب دهنده اعتقادات شیعیان، کافی به عنوان مهمترین منبع روایی شیعه، مورد توجه خاورشناسان قرار گرفته است. 📍در میان خاورشناسانی که به طور مستقل به کافی پرداختند برخی متاسفانه با جزیی نگری برخودی ناهمدلانه داشته و عده ای نیز به طور خنثی عمل کردند. 👌مادلونگ که مهمترین کتابش جانشینی محمد(صلی الله عليه وآله و سلم) است مدخل کلینی دایره المعارف اسلام را نگاشته است. 👌👌مادلونگ در این مدخل به تاریخ گذاری سفر احتمالی کلینی به بغداد پرداخته و در مجموع با حضور بیست ساله کلینی در بغداد موافق نیست. 👈او به علل اقبال دانشمندان بغدادی به کلینی پرداخته و به فاصله گرفتن کلینی از الهیات تنزیهی مکتب قم و همسویی با مکتب بغداد در صفات الهی اشاره میکند. 👌👌👌مادلونگ در مقاله دیگرش با تامل در روایات به بازشناسی سبک تعلیمی اهل بیت علیهم السلام اقدام میکند. 👌مطابق گزارش او از روایات استفاده می شود که امامان شیعی علیهم السلام جلسات درسی منظم نداشته و کتابی تالیف نکردند. 👈احادیث اهل بیت علیهم السلام نیز بیشتر در پاسخ به پرسش ها بوده است. 👌👌👌👌مادلونگ از بررسی روایات کلینی به این نتیجه رسیده است که تفکر شیعی به معتزلی نزدیک بوده و امامان شیعی این تفکر را تایید کرده و متکلمان بعدی نیز در حقیقت به پشتوانه کافی و کلینی به این سو حرکت کردند. 📍آندره نیومن در آستانه 2000 مقاله ای در باب آموزه غیبت نگاشت و کافی را با غیبت نعمانی مقایسه کرد. 👈طبق گزارش او کلینی رابطه مثبت و همدلانه با دیدگاه سفارت و نیابت نداشته اما نعمانی بر اهمیت مساله سفارت و نیابت تاکید کرده است. 🔷مطابق این دیدگاه در مدرسه حدیثی قم با تکیه بر کافی که 23 روایت نقل کرده است به مساله غیبت اهمیت زیادی داده است و احتمالا قمی ها طولانی شدن غیبت را باور نداشتند در مقابل نعمانی روایات متعددی را از غیر قمی ها در این موضوع نقل کرده است. 🔶پژوهش دیگر آندره نیومن مقایسه سه کتاب کافی، بصایرالدرجات و محاسن برقی است. 🔴 ادامه در پیام بعد 👇 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135.

👆ادامه👇 ▪️مطابق این پژوهش کلینی سعی کرده مکتب حدیثی قم را در بغداد در تقابل با عقلگرایی افراطی نوبختی و اهل سنت تاسیس کند. ▫️به اعتقاد او 212 روایت خداشناسی کافی کاملا گرایشی عقل ستیزانه دارد. 📍رابرت گلیو خاورشناس دیگری است که پژوهش مستقل پیرامون کافی دارد. 👈ایشان در مقاله پیوند حدیث و فقه به مقایسه باب تیمم در فروع کافی و همین باب در سایر کتب اربعه میپردازد و نشان میدهد که کلینی نگاه فقیهانه داشته است و کافی بلحاظ ساختاری کتاب فقهی است و گزینش روایات کلینی با هوشمندی صورت گرفته است. 👌او در مقاله دیگرش به بحث پیرامون صفات فرا انسانی امام در الکافی، بصایر و محاسن میپردازد و معتقد میشود که سطح طرح این اوصاف در این سه کتاب متفاوت است و در این میان کلینی با وجود موافقت در اصل این اوصاف به تعدیل این دیدگاه پرداخته است. 🔶رابرت گلیو کلینی را نماینده تام و کامل امام شناسی در شیعه نمیداند. 📍مارسین کاوسکی پژوهشگر دیگری است که در هزاره کلینی دو مقاله اش را ترجمه کردیم. 👈او به این نتیجه رسیده است که نام کلینی در گفتمان رقیب (اهل سنت) شناخته شده بود. 📍کاوسکی از انتساب کتاب الروضه به کلینی در مقابل سزگین دفاع میکند و نقدهای سزگین را ناکافی و شتابزده میداند. 📍رساله دکتری تمیمه دائو آخرین پژوهشی است که به آن اشاره میکنیم. 📍این رساله در نقد اندیشه های امیر معزی است که امروزه طرفدارانی دارد. 📍او بر خلاف امیر معزی به تحلیل دقیق و عمیق منابع متقدم شیعی میپردازد. 📍او وجود جریان غلو را تایید میکند اما آن را جریان اصیل نمیداند 📍پژوهش های دیگری راجع به الکافی توسط خاورشناسان انجام شده که نظر به کمبود وقت در مجال دیگری بحث می شود استاد راد مؤسسه امام هادی (علیه السلام) #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب: ☘دعا برای مومنین 🔅 قال الصادق (علیه السلام): 🔸دعَاءُ الرَّجُلِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ يُدِرُّ الرِّزْقَ وَ يَدْفَعُ الْمَكْرُوهَ. 🔹دعای انسان براى برادرش در غياب او، رزق و روزى را فراوان و ناملايمات را برطرف مى‌‌کند. 📚 مکارم الاخلاق (باب ادعیه) جلد ۱ صفحه ۲۷۵ #حدیث #حدیث_منتخب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘کافی شناسی/ ۵ 📝 خلاصه نظر آیت الله شب زنده دار مبنی بر: «حجیت روایات کتاب شریف کافی» دوشنبه مورخ 1392/12/19 🔸موضوع بحث اين است که از مقدمه کافي شريف استفاده مي‌شود مرحوم کليني رضوان الله عليه شهادت به صحت روايات اين کتاب دادند. «بالآثار الصحيحة عن الصادقين عليهم السلام» و اين شهادت حجت است و نياز به بررسي اسناد روايات منقوله در اين کتاب شريف نيست. البته اگر اسناد هم تمام باشد، نورٌ علي نور مي‌شود. هم از جهت شهادت کليني معتبر مي‌شود و هم از جهت اعتبار نفس سند. اما اگر به حسب موازين معينه‌ي در اصول سند تمام نبود، باز هم روایات به دلیل شهادت مرحوم کلینی حجت است. 🔸ابتدا باید عبارت مرحوم کلینی در دیباچه را بررسی کنیم: « وَ ذَكَرْتَ‏ أَنَ‏ أُمُوراً قَدْ أَشْكَلَتْ‏ عَلَيْكَ‏، لَاتَعْرِفُ حَقَائِقَهَا؛ لِاخْتِلَافِ الرِّوَايَةِ فِيهَا، وَ أَنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّ اخْتِلَافَ الرِّوايَةِ فِيهَا لِاخْتِلَافِ عِلَلِهَا وَ أَسْبَابِهَا، وَ أَنَّكَ لَاتَجِدُ بِحَضْرَتِكَ مَنْ تُذَاكِرُهُ وَ تُفَاوِضُهُ مِمَّنْ تَثِقُ بِعِلْمِهِ فِيهَا. وَ قُلْتَ: إِنَّكَ تُحِبُّ أَنْ يَكُونَ عِندَكَ كِتَابٌ كَافٍ يُجْمَعُ فِيهِ‏ مِنْ جَمِيعِ فُنُونِ عِلْمِ الدِّينِ، مَايَكْتَفِي بِهِ الْمُتَعَلِّمُ‏، وَ يَرْجِعُ إِلَيْهِ الْمُسْتَرْشِدُ، وَ يَأْخُذُ مِنْهُ مَنْ يُرِيدُ عِلْمَ الدِّينِ وَ الْعَمَلَ بِهِ بِالْآثارِ الصَّحِيحَةِ عَنِ الصَّادِقِينَ عليهم السلام وَ السُّنَنِ الْقَائِمَةِ الَّتِي عَلَيْهَا الْعَمَلُ، وَ بِهَا يُؤَدَّى‏ فَرْضُ اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- وَ سُنَّةُ نَبيِّهِ صلى الله عليه و آله‏. وَ قُلْتَ: لَوْ كَانَ ذلِكَ، رَجَوْتُ أَنْ يَكُونَ ذلِكَ‏ سَبَباً يَتَدَارَكُ اللَّهُ تَعَالى‏ بِمَعُونَتِهِ وَ تَوْفِيقِهِ إِخْوَانَنَا وَ أَهْلَ مِلَّتِنَا، وَ يُقْبِلُ بِهِمْ إِلى‏ مَرَاشِدِهِم‏. در این عبارت، نیاز شخصی که از مرحوم کلینی درخواست تألیف کتاب کرده بیان شده. حاصل نیاز او اين بوده که وی مسائل علمي لازم براي رهيافت به حقايق شريعت را ندارد. فلذا از مرحوم کلینی در خواست می کند کتابی در جهت برآورده ساختن این نیاز بنویسد. فَاعْلَمْ يَا أَخِي- أَرْشَدَكَ‏ اللَّهُ‏- أَنَّهُ‏ لَايَسَعُ أَحَداً تَمْيِيزُ شَيْ‏ءٍ مِمَّا اخْتَلفَتِ الرِّوَايَةُ فِيهِ عَنِ الْعُلَمَاءِ عليهم السلام بِرَأْيِهِ، إِلَّا عَلى‏ مَا أَطْلَقَهُ الْعَالِمُ ... سپس بعد از بیان موازين موارد تعارض اخبار، مي‌فرمايد: وَ قَدْ يَسَّرَ اللَّهُ- وَ لَه الْحَمْدُ- تَأْلِيفَ مَا سَأَلْتَ. وَ أَرْجُو أَنْ يَكُونَ بِحَيْثُ تَوَخَّيْت‏ فَمَهْمَا كَانَ فِيهِ مِنْ تَقْصِيرٍ فَلَمْ تُقَصِّرْ نِيَّتُنَا فِي إِهْدَاءِ النَّصِيحَةِ ...» خداي متعال تأليف آن چه را که تو درخواست کرده بودي -يعني کتابي که بتواند به طور آسان و بدون نیاز به اعمال نظر و اجتهاد، مطالب صحيح را در اختيار تو بگذارد- آسان فرمود. 🔸بنابراین در سوال سائل و درخواست کننده، تألیف کتابی بر اساس آثار صحیحه بوده به گونه ای که معارف الهی به معنای عام را روشن کن و نیاز به اعمال اجتهاد و نظر نداشته باشد. بنابراین کتابی می خواهد که تنها با استفاده از آن چه مرحوم کلینی با عبارت «فاعلم یا اخی» در مورد تعارض گفته، بتواند معارف را به استخراج کند. مقصود از آثار صحیحه: قطعا مقصود از آثار صحيحه، معنایی که بعد از مرحوم ابن طاووس در علم درایه باب شده نیست ،این یک اصطلاح مستحدثی است که چند قرن بعد از محروم کلینی به وجود آمده. بلکه مقصود از صحیحه یکی از دو امر است. 👌معنای اول: آثار صادره از معصومین برای بیان حکم واقعی 👌معنای دوم: احادیث معتبره یعنی احادیثی که نمی دانیم صادره شده یا نه، اما حجت و معتبر است. ☘👌بنابر هر دو احتمال می توان گفت که همه روایات کافی حجت است. 🔹ادامه بحث و ادله اثبات این مدعی در آدرس زیر 👈👇 حجیت روایات کتاب شریف کافی http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=694 #کافی #کتاب_شناسی #حدیث_شناسی #کلینی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا به مناسبت👆 شروع کتاب کافی از ابتدا 👇 ☘اشاره تامل در این مقاله و نوع استدلال آن، قبل از شروع کتاب کافی، مفید می باشد، هر چند این مبنی و نظر ،مخالفین جدی نیز دارد و نظر استاد شب زنده محل بحث و دقت بیشتری است. 🔸امروز ان شاء الله ،کتاب کافی را از ابتدا و از ابواب عقل و جهل شروع می کنیم .

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : فقه روایی(فقه روایت محور) #وسائل_الشیعه /جلد/۱ 🔸#جلسه /۲۶ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۱۰/۵ 📚موضوع جلسه: جلد اول وسائل الشیعه آل البیت ابواب /مقدمه العبادات باب /۱۲ صفحه:۷۱ 🎤هاشمی #حدیث_خوانی #فقه_روایی #کلاس_وسائل_الشیعه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 📢 #درس /#کلاس : #حدیث #اصول_کافی /جلد/۱ دارالثقلین تصحیح استاد ولی 🔸#جلسه /۲۶ 🔸تاریخ: ۱۴۰۲/۱۰/۵ 📚موضوع جلسه: عقل و جهل ابواب /کتاب العقل و الجهل باب /۱ صفحه:۴۵ 🎤هاشمی #کافی #حدیث_خوانی #کلاس_کافی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب: ☘اثرات تربت حسینی 🔅قال الصادق علیه السلام 🔸حَنِّكوا أولادَكُم بتُربَةِ الحسينِ فإنّها أمانٌ 🔸كام نوزادان خود را با تربت حسين عليه السلام برداريد كه آن مايه ايمنى است». 📚 بحار الأنوار: ج١٠١ ص١٣٦ ح٧٩ #حدیث #حدیث_منتخب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘ چرا فقهای عظام در گذشته قرارداد بیمه را باطل دانسته، ولی فقهای فعلی صحیح می‌دانند، دلیل هر گروه چیست؟ 1️⃣ دیدگاه فقهای گذشته: فقهای گذشته قرارداد بیمه را عقدی باطل می‌دانستند. دلیل آنان👈 عوض مبلغ پرداختی حق بیمه را جبران خسارتی می‌دانستند که در صورت بروز حادثه و یا ورود ضرر، بیمه‌گر پرداخت می‌کند، که در این فرض: اولاً بروز حادثه و ورود ضرر یک امر احتمالی است و قطعی نیست که از این جهت قرارداد بیمه شباهت پیدا می‌کند به اعمالی چون: شانس، قمار، اکل مال به باطل و... و از طرفی دیگر جبران خسارتی که باید بیمه‌گر متقبل می‌شود، میزان آن چندان معلوم نیست، چون اگر حادثه‌ای بزرگ به وقوع بپیوندد، خسارت زیاد و اگر حادثه کوچک باشد خسارت‌ اندک است. 2️⃣ دیدگاه فقهای معاصر فقهای معاصر، میگویند خسارتی که باید بیمه‌گر پرداخت می‌کند، عوض، حق بیمه نمی‌دانند، بلکه اصل تعهد به پرداخت و جبران خسارت را عوض می‌دانند، و این تعهد، معلوم، معین و قطعی است، پس براساس مبنای دوم مشکل شباهت به اعمالی چون، شانس، قمار، احتمالی بودن، مجهولیت و... را نداریم، لذا قرارداد بیمه در عقد را صحیح و درست می‌دانند. ✅ نتیجه بحث: عقد بیمه براساس نظریه برخی فقها ، عقدی است درست و منفصل، که دو طرف دارد که طرفین آن بیمه‌گر و بیمه‌گذارند. عوض و معوض در قرارداد بیمه، همانا حق بیمه و اصل تعهد است، نه خسارت که بعد از وقوع حادثه پرداخت می‌شود. بیمه قراردادی الزامی است که بعد از انعقاد، طرفین ملزم به رعایت آن هستند. 👇 📲 wikiporsesh.ir/بیمه منبع :دانشنامه اسلامی فقه #بیمه #فقه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘حدیث منتخب ☘گریه ام البنین بر امام حسین علیه السلام حضرت امام صادق علیه السلام: 🔸بُکی الحُسَینُ علیه السلام خَمسَ حِجَجٍ، و کانَت امُّ جَعفَرٍ الکلابِیةُ تَندُبُ الحُسَینَ علیه السلام و تَبکیهِ و قَد کفَّ بَصَرُها. 🔹بر حسین علیه السلام پنج سال گریسته شد. امّ جعفر کلابی (امّ البنین)، برای حسین (ع) مرثیه می سرایید و می گریست تا این که چشمانش نابینا شد. 📚الأمالی للشجری، جلد۱، صفحه۱۷۵ #حدیث #حدیث_منتخب حضرت #ام_البنین علیها السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘شيخ طوسی و نقل از کتاب من لا يحضره الفقيه 🔹محمدباقر ملکیان قدمای علمای فريقين معمولاً مأخذ منقولاتشان را نام نمی‌برند. اين امر باعث شده که اولاً شناخت مصادر کتب قدماء سخت شود. و ثانياً در مسأله بازسازی کتاب‌های از دست رفته (که امروزه بسيار مورد توجه قرار گرفته) هميشه اما و اگر و شايدی باقی بماند. در اين باره به تفصيل بيشتری بايد سخن گفت، اما در اين يادداشت تنها به دو نمونه از اين عملکرد در کتاب تهذيب الاحکام شيخ طوسی اشاره می‌کنم. ۱. مرحوم شيخ طوسی در تأليف کتاب گرانسنگ تهذيب الأحکام به مصادر زيادی مراجعه کرده است، و همين باعث شده ادعا کند همه روايات فقهی را الا تعداد کمی از روايات، جمع آوری کرده است. (الاستبصار، ج‏۱، ص ۲. و نيز نک: تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، المشيخة، ص: ۴). اما به نظر می‌رسد اين يک ادعای نسبی است، و بسياری از کتاب‌ها مورد توجه شيخ طوسی قرار نگرفته است. نمونه اين کتاب هايی که شيخ طوسی غالباً به آنها مراجعه نکرده کتاب‌های شيخ صدوق غير از کتاب من لا يحضره الفقيه است. کتاب من لا يحضره الفقيه جامعترين کتاب روائی شيخ صدوق (لا اقل در بين کتاب‌های باقی مانده) در زمينه روايات فقهی است، و شايد همين باعث شده شيخ طوسی گمان کند با وجود کتاب من لا يحضره الفقيه، ديگر نيازی به مراجعه به کتاب‌های ديگر شيخ صدوق نيست. اين گمان تا حد زيادی درست، اما گويا شيخ طوسی از يک نکته غفلت کرده است، و آن اين که در بسياری از رواياتی که شيخ صدوق در کتاب من لا يحضره الفقيه آورده، به مقتضای آن که در صدد نگارش يک کتاب فقهی مختصر بوده (فقيه همراه) روايات را تقطيع کرده، يا قيدی را به آن افزوده، يا سند روايت را ذکر نکرده است. اما همين شيخ صدوق در کتاب‌های ديگرش، بسياری از اين روايات را بدون هيچ دخل و تصرفی و به صورت مسند نقل کرده است. نمونه اش اين روايت است: «روي أنّ من قرأ في الركعتين الأوّلتين من صلاة الليل في كلّ ركعة منهما الحمد مرّة و قل هو الله أحد ثلاثين مرّة انفتل و ليس بينه و بين الله عز و جل ذنب إلا غفر له». (من لا يحضره الفقيه، ج ۱، ص ۴۸۵، ح ۱۴۰۰) دنباله نوشته را در کاتبان بخوانید: https://malekian.kateban.com/post/5397 #حدیث_شناسی شیخ #طوسی #کتاب_شناسی #من_لایحضره_الفقیه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135