📌 اعلانیه از «کانتور» روس‌ها تا «بلدیه» دوره پهلوی هشتمین برنامه‌ی محله‌گردی انجمن عالی‌قاپو در سال ۱۴۰۲ (ویژه‌ی گذر باغ‌شاه محله‌ی پنبه‌ریسه قزوین) ▪️بازگویی حضور روس‌ها در قزوینِ دوره قاجار، همراه با بازدید از چند بنای تاریخی برجا مانده از مجموعه‌ی کانتور متعلق به شرکت راه‌سازی روسیه ▪️زمان: ساعت ۹:۳۰ صبح جمعه، ۱۰ شهریور ▪️محل تجمع اولیه: خیابان شهرداری، مقابل عمارت شهرداری حضور در این برنامه برای عموم آزاد و رایگان است #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

📌 جریده اخبار از «کانتور» روس‌ها تا «بلدیه» دوره پهلوی 🔹 هشتمین برنامه محله‌گردی انجمن عالی‌قاپو در سال ۱۴۰۲ (سی‌و سومین برنامه #قزوین‌_گردی) با بازدید فعالان و دوست‌داران میراث فرهنگی از محدوده‌ی باغ‌شاه دوره‌ی صفوی و مجموعه‌ی کانتور روس‌ها در قزوین دوره قاجار در محله‌ی پنبه‌ریسه 🔹در این برنامه که با بازدید از بناهای تاریخی برجای مانده از روس‌ها در قزوین؛ عمارت بلدیه، ساختمان پذیرایی، منبع آب و همچنین کلیسای کانتور همراه بود استاد محمدعلی حضرتی نویسنده و قزوین‌پژوه، توضیحات لازم را در باره این آثار و همچنین پیشینه‌ی تاریخی باغ‌شاه، حضور روس‌ها در قزوین، فعالیت شرکت راه‌سازی روسیه و... ارائه داد. 🔹 ۱۰ شهریور ماه سال ۱۴۰۲ خورشیدی 🔹 عکس‌ها: فاطمه آسیابان‌ها #محله_پنبه_ریسه #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

🔴 نگارخانه تاریخ نمایی از دروازه «تهران» قزوین، اثری متعلق به دوره‌ی قاجاریه 🔹 حدود سال ۱۲۶۸ خورشیدی 🔹عکاس: دیمیتری ایوانوویچ یرماکوف #دروازه_تهران_قزوین #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

🔘 تاریخ شفاهی روایتی از یک خانه تاریخی در قزوین - محمدحسین پاپلی یزدی ▪️روزی که [تیرماه سال ۱۳۴۲] از یزد به قزوین رفتم؛ دو تا جعبه باقلوای حاج‌خلیفه رهبر با خودم آورده بودم که زیر تخت‌ام بود. آن‌ها را برداشتم و راهی خانه حاج ابوتراب [تاجر قزوینی] شدم. در زدم، مردی در را باز کرد. نامه را با دو جعبه باقلوا به او دادم. آن مرد مرا به داخل خانه هدایت کرد. اتاقی آنجا بود، گفت: این جا صبر کن تا خبر بیاورم. بعد از چند دقیقه آمد، گفت: حاجی مریض است، ولی گفته شما را می‌پذیرد. ▪️من وارد حیاط اندرونی شدم؛ حیاطی بزرگ حدود هزار متر مربع بود. حوضی سنگی با آب زلال در وسط حیاط بود؛ ماهی‌های قرمز، حوض را زیباتر کرده بودند؛ باغچه‌های بسیار زیبایی دور حوض قرار داشتند. گل‌های رنگارنگ به این باغچه لطافت خاصی می‌دادند. سه طرف حیاط اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری قرار گرفته بود؛ درهای چوبی اتاق‌ها با شیشه‌های کوچک رنگی مزین شده بود. ▪️من به راهرویی که چند پله می‌خورد هدایت و وارد اتاق پنج‌دری شدم. اتاقی بسیار زیبا با سقف آینه‌کاری و دیوارهای گچ بری تزیین شده بود؛ در حقیقت گچ‌بری‌های رنگی اتاق، خود یک باغ بود. انعکاس این نور به دیوار اتاق می‌خورد؛ حرکت آب حوض تلألویی در نور ایجاد می‌کرد. لرزش نورهای رنگی روی دیوار گچ‌کاری شده اتاق آدم را به‌عمق شاهکار هنر معماری سنتی ایران می‌برد. اندازه، طول و عرض، ارتفاع پنجره اتاق را طوری ساخته بودند که انعکاس نور آفتاب در حوض با زاویه خاصی به پنجره‌های رنگی و از آن جا به دیوار گچ‌کاری و آینه‌کاری برخورد می‌کرد. انعکاس این نور رنگی، زیبایی خاصی را در اتاق ایجاد می‌کرد. ▪️فکر می‌کنم بهترین نورپردازان عصر مدرنیسم نمی‌توانند همچون ترکیبی از رنگ و نور با این لطافت و زیبایی، آن هم بدون انرژی به نمایش بگذارند. حیف که من هرگز شب به آن خانه نرفتم تا انعکاس نور جار کریستال اتاق را بر دیوارها و سقف اتاق ببینم و انعکاس آن نور را از پنجره‌های رنگی به حوض آب تماشا کنم. اگر این خانه خراب نشده باشد، امروز باید یکی از آثار بسیار نفیس و باستانی شهر قزوین باشد. ▪️محو تماشای اتاق شده بودم؛ فراموش کردم که مردی در گوشه اتاق روی تشک زربافت دراز کشیده و لحاف نازکی روی او کشیده شده است. احساس کردم قالی زیر پایم متفاوت از قالی‌های معمولی است. آن روز نفهمیدم که این قالی‌ها ابریشمی است؛ بعد که قالی ابریشمی را در جاهای دیگر دیدم فهمیدم آن قالی‌های بسیار زیبا و نفیس، ابریشمی بودند. #خانه_های_تاریخی #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

👁‍🗨 نیم نگاه مسجد سنجیده و مقبره حسن صباح - محمد علی گلریز ◾در مسجد سنجیده[قزوین] مزاری است که روی سنگ آن نام حسن خوانده شده و اخیرا شهرت داده بودند که این قبر حسن صباح رییس ملاحده [اسماعیلیان] است لیکن فساد این عقیده اظهر من الشمس است؛ زیرا فوت حسن در سال ۵۱۸ ق اتفاق افتاد و وقتی هم هولاکوخان، الموت را در سال ۶۵۴ ق تصرف کرد ۱۳۶ سال از مرگ حسن گذشته بود و جز مشتی خاک شاید از او چیزی نمانده بود، بنابراین شایعه مزبور بکلی بی‌اساس و بی‌ارزش و مردود است. ◾و نیز بعضی می‌گویند حضرت حسن مجتبی علیه السلام در این مسجد خطبه خوانده است که آمدن حضرت مجتبی را محدثین تایید نمی‌کنند. می‌گویند هر کس در این مسجد برود و هر نیتی داشته باشد و دو رکعت نماز بگذارد اگر حاجتش برآورده شود در همان حال دور خود می‌چرخد و این نشانه این است که به مقصود خود خواهد رسید. - مینودر، محمدعلی گلریز، نشر طه، سال ۱۳۶۸، قزوین، ج ۱، ص ۵۹۴ #مسجد_سنجیده #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

🔴 نگارخانه‌ی تاریخ ضيافت اشغالگران در گراند هتل قزوین ◾ از راست: ژنرال اسليم (فرمانده نيروهای اشغالگر انگليسی در ناحيه مركزي ايران) - ژنرال واسيلی نوويكوف (فرمانده نيروهای اشغالگر ارتش سرخ شوروی در ايران) و ژنرال آيزل وود (دستيار ارشد عملياتی اشغالگران انگليسی) ◾۲۲ شهريور ۱۳۲۰ خورشيدي - گراند هتل قزوين (مقر فرماندهی ژنرال نوويكوف) #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

‍ ♻ خاطرات شهر گورستان ارامنه و تخریب اثر تاریخی! - محمدحسن سلیمانی ◾عکس بالا، بوستان «اندیشه» قزوین در خیابان دهخدا است؛ محلی که پیش از این حدود یکصد سال گورستان ارامنه قزوین بود، اما شهرداری در سال ۱۳۹۱ با بی‌توجهی به پیشینه تاریخی این مکان و امکان تبدیل آن به یک جاذبه منحصر به فرد گردشگری، تحت عنوان «گورستان متروکه» آن را به بوستان تبدیل کرد. در حالی که قرار بود نام بوستان جدید را «مریم» بگذارد و سه گور از جمله آرامگاه دکتر «فیلیپ پوویچ» پزشک لهستانی‌الاصل معروف قزوینی را به پاس خدمات شایان توجه او به مردم قزوین حفظ کند، اما مدیریت شهری به هیچ یک از وعده‌های خود جامه عمل نپوشید! ◾تخریب گورستان ارامنه در قزوین به عنوان یک اثر تاریخی در آن مقطع مورد اعتراض دوستداران میراث فرهنگی قرار گرفت، اما آنچه شنیده نشد همین اعتراض‌ها بود. گرچه این اقدام کوته‌نظرانه بعدها مورد اعتراض مسوولان سفارت لهستان در تهران که شماری از اتباع این کشور در گورستان ارامنه قزوین مدفون بودند؛ قرار گرفت. برای «مارتا کازوبک»، دبیر دوم سفارت لهستان عجیب بود که «چرا بعد از بازسازی گورستان ارامنه در «دولاب» تهران موضوع تا این اندازه برای رسانه‌ها حساس شده؛ در حالی‌ که گورستان ارامنه‌ قزوین چند سال پیش از آن شبانه با خاک یکسان شد و هیچ کس اعتراضی نکرد»! ◾در باره زمان ورود ارمنیان به شهر قزوین اطلاعات دقیقی در دست نیست، هر چند برخی منابع زمان کوچ ارمنیان به این شهر را سال ۱۶۰۵ م در دوره پایتختی قزوین ذکر کرده‌اند. «پیترو دلاواله» جهانگرد ایتالیایی که در ۱۶۱۹م در قزوین با شاه عباس دیدار کرده، در سفرنامه‌اش به مرگ و تدفین پیر لله‌ای مسیحی به نام «عبدالغنی» اشاره کرده و نوشته است: ‹‹صبح روز بعد آخرین آداب مذهبی را انجام دادیم و جنازه را به خارج از شهر بردیم و در محلی جداگانه به نحوی که با سایر مسیحیان محلی یک جا نباشد او را به خاک سپردیم.›› ◾آنچه «دلاواله» در سفرنامه خود به دست می‌دهد گویای آن است که ارمنیان مقیم قزوین که تعدادشان هم قابل توجه بوده، دارای گورستانی جداگانه و آن هم در خارج از شهر بوده اند. در سفرنامه برادران شرلی بر این نکته تاکید شده است که در ۲۳ ژوئیه ۱۶۳۸م سفیر یا فرستاده دولت انگلیس به نام «سِر دِر مرکتن» در قزوین فوت کرده و او را در گورستان ارمنیان شهر به خاک سپردند. ◾ارمنیان مهاجر به قزوین، در آغاز محله شمال غربی شهر را که بعدها ‹‹دروازه رشت›› نامیده شد، برای سکونت در اختیار داشتند، اما به نوشته پرویز ورجاوند مولف «سیمای فرهنگ و تاریخ قزوین»، با ازدیاد نفوس ارامنه در دوره قاجار منطقه دروازه رشت را رها نموده و در شرق قزوین متمرکز شدند. آنان با خریدن زمین در خیابان شاه [طالقانی] اقدام به احداث کلیسا کردند. ◾منابع مختلف در باره پیشینه گورستان ارامنه سکوت کرده‌اند، اما می‌توان رد ِ این گورستان را در سال‌های پایانی حاکمیت قاجار در تاریخ شفاهی جُست. بر همین اساس، ارامنه قزوین با خرید زمینی در باغستان «هزار جریب» بیرون دروازه درب کوشک، آن را به گورستان اختصاصی خود تبدیل کردند. اینکه پیش از آن، محل دفن اموات ارامنه در کدام نقطه شهر بوده، به درستی مشخص نیست. ◾در این گورستان که عموما روزهای جمعه و یک‌شنبه به‌روی عموم باز بود و مسلمانان نیز با حضور در آن با قرائت فاتحه برای درگذشتگان ارمنی طلب آمرزش می‌کردند؛ در دوره اشغال چهار ساله قزوین در جریان جنگ جهانی دوم، شاهد دفن حدود ۲۰نفر از افسران، سربازان و اتباع لهستانی بود که هنگام تبعید ده‌ها هزار آواره لهستانی از خاک کشورمان به دیگر نقاط جهان توسط نیروهای متفقین، به علت بیماری در قزوین جان خود را از دست دادند. ◾با توسعه دامنه شهر قزوین به سمت شمال و قرار گرفتن این گورستان در درون بافت شهری، از دهه ۶۰ دفن اموات ارمنی در آن ممنوع شد و ارامنه با خریدن محوطه‌ای در جاده روستای فارسیان (ضلع جنوبی قبرستان بهشت فاطمه)، از آن مقطع تا کنون از این فضای محصور به عنوان گورستان استفاده می‌کنند. ◾به گفته مطلعین، پیش از تخریب گورستان تاریخی ارامنه و تبدیل آن به بوستان، شماری از تابوت‌های درگذشتگان مدفون در این گورستان با حضور بستگان آنان و نظارت شورای خلیفه‌گری ارامنه به گورستان جدید منتقل شدند. این در حالی بود که سه سال پس از تخریب این گورستان تاریخی، سنگ گورهای نفیس آن به صورت شکسته در «شهرک ملاصدرا» پیدا شد. نفاست این سنگ گورها به گونه‌ای بود که برخی گمان کردند این محل (که عوامل شهرداری سنگ‌ها را در آن ریخته بودند)؛ با توجه به قدمت سنگ‌ها و خط ارمنی روی آن‌ها، محوطه‌ای تاریخی مربوط به دوره ایران باستان است! #گورستان_ارامنه #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

📌 اعلانیه از «بازارچه آقاکبیر» تا «بازارچه وزیر» نهمین محله‌گردی انجمن عالی‌قاپو در سال ۱۴۰۲ (سی و چهارمین برنامه‌ی قزوین‌گردی) ویژه‌ی بخش جنوبی محله‌ی درب‌کوشک ▪️زمان: ساعت ۱۷ روز سه‌شنبه، ۲۱ شهریور ▪️محل تجمع اولیه: خیابان عبید زاکانی، مقابل حمام قجر (موزه‌ی مردم‌شناسی) #محله_گردی #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory

💠 مهمانخانه سینما در قزوین ۱۱۰ ساله شد - محمدحسن سلیمانی 🔹به رغم آنچه تاکنون گفته می‌شد که پدیده «سینما» با نمایش چند پرده فیلم صامت در شامگاه هشتم اردیبهشت سال ۱۳۰۷ خورشیدی در مقابل عمارت چهلستون، به قزوین راه یافت و این اتفاق سبب ترغیب میرزا احمد حکیم اُف (مالک هتل پاریس واقع در خیابان سپه) و ارباب برزو مهرشاهی (مالک گرند هتل) جهت خرید آپارات و نمایش فیلم در این شهر شد، خاطرات قهرمان میرزا سالور ملقب به #عین_السلطنه، نشان می‌دهد ۱۵ سال پیش از این رویداد، به مناسبت انتصاب کنسول جدید روسیه در قزوین، در محل این کنسولگری چند پرده فیلم به نمایش درآمده است؛ گرچه در خاطرات این شاهزاده قاجار، اشاره ای به محتوای فیلم به نمایش درآمده نشده است. 🔹عین السلطنه در جلد ۵ خاطرات خود در ذکر وقایع روز شنبه ۷ تیر ۱۲۹۲ خورشیدی با اشاره به خبرهایی مبنی بر رفتن آکسینکوف، کنسول روسیه در قزوین، می‌نویسد: «پریروز شیخ حسین از شهر آمد شیخ نوشته بود قونسل قزوین [به] رشت می‌رود [و] قونسل دیگری خواهد آمد. عدل الممالک و حاج میرزا تقی منتظر راه انداختن این قونسل و آمدن قونسل دیگر هستند آن وقت خواهند آمد.» 🔹وی در خاطرات دوشنبه ۱۶ تیر ۱۲۹۲ خود نیز به ورود «کری کریف»، کنسول جدید به قزوین پرداخته و در این رابطه تصریح می‌کند: «قونسل جدید امروز عصر وارد می‌شود، از روس و ایرانی، حاکم و محکوم، بزرگ و کوچک استقبال می‌روند. عصر هم در قونسلخانه لاطار است، شب سینماتوگراف و معرفی مردم...» 🔹با آنچه عین السلطنه بدان اشاره کرده، مشخص است نمایش تصویر متحرک بر پرده سفید نمایش، پدیده نوظهوری در قزوین نبوده، هر چند نمایش فیلم تنها محدود به کنسولگری روسیه و برای مقامات، رجال و افراد صاحب منصب بوده است و مردم عادی، از تماشای آن محروم بوده‌اند. ۲۱ شهریور روز سینما #انجمن_فرهنگی_تاریخی_عالی_قاپو @qazvinhistory