📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره 🔖 آیات: ٨٢و٨٣ 📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 1⃣ در ادامه نعمتهای الهی بر بنی اسراییل قرآن میفرماید ما از آنها چند عهد گرفتیم. اول پرستش خدای یکتا، دوم نیکی به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مسکینها، سوم خوش سخن گفتن با مردم و چهارم برپاداشتن نماز و پرداخت زکات. سپس در انتها گوید جز اندکی از شما، بقیه‌ این عهدها را زیرپا گذاشتید. 2⃣فراز اول: ابطال هر نوع #شرک. گوید به آنها گفتیم نپرستید جز خدا را. چون هیچکس نیست مگر اینکه دارد کسی یا چیزی را میپرستد چون برای رفع نیازهایش به چیزی تمسک کرده و چنگ میزند. 3⃣اگر شخص فهمید که خدا، مالک همه چیز است و به او تمسک کرد #موحد است و اگر به دیگری چنگ زد #مشرک است. 4⃣فراز دوم: #احسان به والدین و نزدیکان و یتیمان و مساکین. امر «أَحسِنوا» قبل از نزدیکان و یتیمان و ... در تقدیر و پنهان است یعنی به همه انسانها احسان کنید. میفرماید احترام به مردم، وظیفه همه انسانها است. احترام به والدین بالاتر از اینهاست و مهم نیست که پدر و مادر، مسلمان باشند یا کافر(سوره لقمان) 5⃣در سوره لقمان، #احترام_به_والدین در کنار شکر خدا آورده شده است«ان اشکر لی و لوالدیّ» هر وقت خدا بخواهد به موضوعی اهمیت دهد نام خود را قبل از آن ذکر میکند چنانکه در مورد رسیدگی به ارحام هم ابتدا نام خود را می آورد «و اتقوا الله تسائلون به و الارحام»سوره نساء. 6⃣احترام به پدر و مادر به این علت است که او را بدنیا آورده و منشأ فیضند. البته مرز احترام به والدین محدود به #اطاعت_از_خداوند است و اگر فرزند را از اطاعت الهی منع کردند دیگر اطاعت از والدین جایی ندارد. «لا طاعة لمخلوق فی معصیة الخالق» پس اگر والدین اصرار به شرک فرزند داشتند میفرماید حرفشان را در مسائل اعتقادی گوش نده. 7⃣این از #حقوق_بین‌المللی_اسلام است که اساس #خانواده را با احترام به پدر و مادر باید محکم نگه داشت. قرآن میفرماید ای انسان به پدر و مادر تا میتوانی خدمت کن 8⃣از آیه ۲۲ سوره اسرا به بعد مسائلی اعتقادی گوید و در انتها گوید اینها حکمت است که من به شما گویم. در این آیات که از توحید شروع شده و به توحید هم ختم میشود، در همان ابتدا گوید احترام به پدر و مادر آنگاه دشوار است که آنها «زمینگیر» شده اند. گوید یادت باشد که آنگاه که تو زمینگیر و صغیر بودی آنها از تو نگهداری کردند، پس تو هم زمان پیریشان که زمینگیر شدند نگهداریشان کن و «اف نگو» و نرنجان و #گفتار_کریمانه با آنها داشته باش 9⃣ بالاتر از اینها، گوید بالهای رحمت و مهربانیت را برایشان باز کن. خدا به پیامبر گفت «بالهای ترحم» خودت را باز کن تا ملت زیر بالهای تو پر در بیاورند اما در مورد پدر و مادر گوید #بالهای_ذلت را برایشان باز کنید(و اخفض جناح الذلّ) یعنی خود را در برابرشان کوچک کن. یعنی ای پیامبر ترحم کن و به فرزند گوید به والدینت ذلیلانه برخورد کن و برایشان از خدا مغفرت بخواه. 0⃣1⃣گوید تو اصلا نمیتوانی به والدین #احسان کنی چون احسان یعنی «نیکی بدون سابقه» در حالیکه خدمت تو به والدینت، برای #عدل است در برابر احسان آنها! حالا زمانی شما میتوانید به والدین احسان کنید که اولا معادل احسان آنها به آنها خدمت کنی و بعدش چیزی اضافه تر هم انجام دهی! آیا کسی میتواند این کار را بکند؟ (و قل رب الرحمهما کما ربیانی صغیراً) 1⃣1⃣انبیا میگفتند بیایید بالا(تعالوا) نه اینکه بیایید به سمت من! زمانی که دو نفر در یک سطح باشند میگویند بیا به سمت من(الیّ) اما پیامبران بالا هستند پس گویند بیایید بالا چون ما بالاتریم و نمیتوانیم پایین بیاییم به سمت شما. 2⃣1⃣«الحجة قبل الخلق» هیچ جایی #سنت_حسنه پیدا نمیشود مگر از انبیا باقی مانده است. پس اگر اسلام سنتهای زمان خود را پذیرفته بدین معنا نیست که «سنتهای جاهلی را که خوب بود پذیرفته! بلکه سنتهایی که از انبیا در میان امتها به جا مانده و در طول دوره ها با تکرار مردم تبدیل به سنت شده را پذیرفته است مانند احترام به همسایه و وفای به عهد و ... 3⃣1⃣ #عاق_والدین ، واقعی است نه یک چیز محتمل یا ظاهری. رسول الله و امیرالمومنین هم پدران امتند و بالاتر از والدین نسبی چون آنها حقیقتا برای امت پدری کردند. #بقره83 https://eitaa.com/quraanalkarim

📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره 📆 جلسه: 167 🔖 آیات: ۸۳ 📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 1⃣ در شمارش نعمتهای الهی که خدا به بنی اسراییل داد و آنها کفر ورزیدند و خدا نیز مکرر از آنها گذشت «مساله تعلیم و #تربیت» است شامل توحید، احسان به والدین و یتامی و مساکین و اقامه صلاة و پرداخت زکات. هر یک از این موارد بطور جداگانه، موضوع حکم قرار میگیرد لذا احسان به والدین یا یتیمان، مستلزم این نیست که این دو مسکین هم باشند. 2⃣در این آیه، ارکان خانواده را ذکر کرد اما احسان به فرزندان در قرآن نیامده است، اما خدا به آنچه در این آیه دستور مؤکد می دهد، #احسان_به_والدین است اگرچه در مورد همسر هم امر به معاشرت داده «و عاشروهنً بالمعروف» اما مستقیم امر به احسان نکرده است. 3⃣خدا برای احسان به همسر و فرزند خیلی تاکید نکرده زیرا طبیعتا هر کسی به این دو خصوصا فرزند محبت میکند. خدا به اندازه کافی، محبت در دل والدین نسبت به فرزند قرار داده است. لذا گاهی به همین جهت، والدین از مسیر دین منحرف میشوند لذا خداوند فرمود زن و فرزند، #فتنه و آزمایشند! و حتی گفته گاهی این دو #دشمن انسانند. 4⃣در مورد والدین، چون پدر و مادر در دوران کهنسالی هستند و فرزند، جوان است فرزند هیچ نیازی به والدین خود ندارد حال آنکه والدینش شدیدا به رسیدگی و حمایت نیاز دارند پس بارها در قرآن، امر به #احسان_به_والدین شده است. 5⃣ مهمترین راز احترام به پدر و مادر، در آیه ۲۴ اسراء آمده که #تربیت است نه تولید، چون تولید میتواند از روی شهوت باشد. ( و قل رب الرحمهما کما ربّیانی صغیراً) نه اینکه «کما ولّدانی». کما به معنای چون است. اساس انسان، انسان معنوی است نه مادی، لذا والدینی که منحرفند و کافر، دعای فرزند تاثیر ندارد بلکه باید احترام مادی بکند. 6⃣ وقتی فرزند در برابر محبت مادر، میخندد مادر فکر می‌کند که پیشش عزیز است در حالیکه این خنده، در#حکمت خداوند مزد کارها و سختیهای مادر است. مادر فکر می‌کند این خنده، هدف است در حالیکه «مزد» است. چنانکه تحصیل غذا، سخت است و خدا مزد آنرا، ذائقه انسان قرار داده تا انسان فکر کند که که بخاطر لذت میخورد درحالیکه میخورد تا قوت بگیرد. 7⃣کسی که در برابر خدا #محادّه میکند ممکن نیست یک معتقدِ به قیامت، به چنین کسی علاقه داشته باشد لذا قرآن گوید اگر پدر و مادر، در برابر خدا ایستادند از آنها اطاعت نکن.(مجادله/۲۲) اما در هر صورت، #احترام_به_والدین را اصل قرار داد و عدم اطاعت را در صورت دشمنیشان با خدا، یک استثنا. زیرا والدین به فرزندان نیاز دارند بهمین جهت هم #عاق_والدین، از معاصی کبیره است. 8⃣به انسان دستور نرسیده که به اموال و فرزندت دل ببند چون محبت به این دو را به اندازه کافی در دل انسان قرار داده است. اما به فرزند گوید به والدینت دل ببند اما به اندازه تربیتی که والدین برایشان کرده اند لذا به والدین هم دستور داده که فرزندان را تربیت کنند. همچنین به فرزند نمی‌گوید که والدین، فتنه اند! زیرا فرزند به والدینش چنان علاقه ندارد که سبب انحرافش شود. 9⃣ حرف یحیای شهید نیز در قران همین است که او نسبت به پدر و مادر، نیک رفتار بود چنانکه قرآن، همین را در مورد نوح و عیسی و ابراهیم نیز گفته است! پس این از رفتارهای عالی انبیا است. 0⃣1⃣ قرآن در کنار احسان به والدین، احسان به ذی القربی و خویشاوندان را آورده است، چه فقیر باشند چه نباشند. حال اگر نیازمند بود رسیدگی لازمتر است (فلا اقتحم العقبه...) 1⃣1⃣به #یتیمان به این جهت باید رسید که بی سرپرست هستند و یاوری جز خدا ندارد و اگرچه قرآن گفت که مال حرام را نخورید در مورد یتیمان بصورت خاص گفت که مالشان را نخورید وگرنه شکمتان پر از آتش میشود. 2⃣1⃣در مورد #مساکین هم فرمود که چیزی که نیک و حُسن است در برابرشان بگویید نه چیزی که خوششان بیاید. چون برخی کارها را خدا قبیح میداند اگرچه مردم دوست دارند پس باید مصلحت را گفت و امر به معروف و نهی از منکر کرد. 3⃣1⃣سپس فرمود که شما بنی اسراییل در برابر همه این اوامر مکررا اعراض کردید و درحالیکه اعراض میکردید دوباره تولی و رویگردانی کردید. ادامه #بقره83 https://eitaa.com/quraanalkarim