❇️ روشنفکری در حوزه 🔻تفکر حوزوی – بر فرض وجود- به چیزی اشاره دارد که کلان‌تر از روش است و وحدت آن مانع کثرت روش نیست و اجازه می‌دهد که روش‌ها و مشرب‌های گوناگونی در چارچوب آن تفکر به فعالیت مشغول باشند و علی رغم تکثر و تنوع ذوق‌ها و سلایق علمی و روش همگی تحت چتر تفکر حوزوی جمع آیند. •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• #روشنفکری #حوزه #روحانیت #اندیشه ♻️آدرس کانال 🆔https://eitaa.com/canal1400

📖 #آموزش_حکمت_اشراق ✍️ استاد یزدانپناه 💢بخش یازدهم ▪️ منابع حکمت اشراق 3️⃣شریعت اسلامی 🔺فلسفه در حوزه اندیشه خردگرایان اسلامی به شدت تحت تأثیر دین قرار دارد. بر این اساس، از همان آغاز _ در دوره ترجمه _ همۀ آثار یونانی ترجمه نشدند و آثار مادی گرایانه و الحادی و سفسطه آلود به عالم اسلام انتقال نیافت. علت این مسئله کاملاً روشن است. فیلسوف مسلمان که با ادله عقلی اصل دین و اسلام را پذیرفته است، دیگر معنا ندارد افکار الحادی و سفسطه محور را پذیرا باشد. حتی فلسفۀ افلاطون و ارسطو که به دلیل محتوای الهی اجازه ورود به حوزه اندیشه خردگراییِ اسلامی را می یابد، با انواع اصلاحات و تعدیل ها روبه رو می شود. 🔺شاید بتوان انواع تأثیر گذاری های دین و شریعت اسلامی را به صورت فهرست این گونه بیان کرد که دین در « بسترساز کلی» ، « مسئله سازی های جزئی» ، «تأیید و تحکیم روش ها، یا ارائه روش های خاص» ، « جلوگیری از الحاد سفسطه گرایی» و «تصحیح اندیشه» تأثیر های روشنی در فلسفه اسلامی داشته و خواهد داشت. 🔺نباید قید اسلامیت را برای « فلسفه اسلامی » قیدی بی معنا، یا مخلّ تلقی کرد. واقعیت آن است که فلسفه اسلامی واقعاً اسلامی است و وصف اسلامیت برای آن کاملاً بجاست و البته نباید کسی از سوی مقابل دچار توهم شود و فلسفه اسلامی را «کلام» بپندارد. فلسفه و کلام از حیث موضوع، روش و غایت کاملاً از یکدیگر مستقل اند و هرچند در نقطه ای متعالی گمان می رود سه دانش عرفان، فلسفه و کلام تقارب حداکثری با یکدیگر یابند و چه بسا یگانه شوند، اما در وضعیت کنونی، امتیاز های آشکاری از یکدیگر دارند. 🔺حکمت اسلامی به صورت عام، اسلامی است و حکمت اشراقی نه تنها در همین فضای عام قرار دارد، بلکه جلوه های شدیدتری از آموزه های دینی در حکمت اشراقی مشاهده می شوند؛ زیرا در نگاه سهروردی، مقوله وحی و نبوت چنان است که اهل سفارت و شرع و انبیای الهی، در نقطه اوج حکمت حقیقی و ذوقی و شهودی قرار دارند و فرشته وحی _ یعنی جبرائیل که واسطه حق تعالی با انبیا و پیامبران است _ را واهب العلم و التأیید می شمارد. 🔘جمع بندی بحث منابع حکمت اشراق 🔺شیخ اشراق اگرچه از این سه منبع _ حکمت های باستانی، عرفان اسلامی و شریعت اسلامی_ استفاده کرده است، با این حال، به یقین باید گفت در رأس همه این منابع، شایستگی های فردی و شخصی شیخ اشراق قرار دارد. این شایستگی ها را از دو جهت می توان ارزیابی کرد؛ جهت هوش سرشار و نبوغ بالای فکری او که توانست تا پیش از بیست سالگی همه حکمت مشاء را به پایان رساند و تألیفی در تقریر و تحریر این حکمت بنگارد و ایرادهایی به بیشتر مباحث حکمی وارد سازد و از همه مهم تر، پرسش های حساس را در ذهن فیلسوفان پس از خود ایجاد کند. 🔺جهت گیری علوم ذوقی و مکاشفه های وجدانی اوست که در پی ریاضت ها و مجاهدت ها برای او حاصل شده است. 🔺سهروردی پس از آنکه حکمت مشاء را مطلوب نیافت و در پی مجاهدت هایی طاقت فرسا به پاره ای از مکاشفه ها دست یافت، به بررسی حکمت های مختلف پرداخت و با یافتن مشابهت های بنیادین میان آنها به نظریه «خمیرۀ ازلی حکمت» رسید و در یک «بازسازی» و «هماهنگ سازی فیلسوفانه» با تکیه بیشتر بر شریعت و حکمت فهلویان، دستگاه فسفی خود را در قالب«حکمت نوری» عرضه کرد و با تقسیم عالم به دو قسم نور و ظلمت، عالم ماده را یکسره ظلمت محض تلقی کرد و عالم مجرد را متشکل از موجودات نوری دانست که از نورالانوار(واجب الوجود) آغاز و سپس به انوار طولی پرشمار ( عقول طولی) و انوار عرضی ( ارباب انواع) و در ادامه به نورهای اسپهبدی ( نفوس ناطقه فلکی و انسانی) می رسد. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 34_37 ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

❇️ روشنفکری دینی بعد از انقلاب 🔻کسانی به عنوان روشنفکر دینی بعد از انقلاب مطرح شدند که با ادبیات دینی حرف می زدند ولی مبانی آن‌ها اساساً دینی و قرآنی نبود. •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• #روشنفکری_دینی #انقلاب #روحانیت #اندیشه ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

📖 #آموزش_حکمت_اشراق ✍️ استاد یزدانپناه ❇️بخش دوازدهم ▪️نام های به کار رفته یا شایسته برای فلسفه سهروردی 🔺واژه گزینی مناسب درباره هر مکتب فکری، تأثیر شگرفی در درک، پذیرش و ترویج آن مکتب دارد؛ دربارۀ فلسفه و مکتب فلسفی سهروردی چند نام به کار رفته ، یا شایسته به کارگیری هستند که عبارتند از: 1️⃣حکمت اشراق 🔺مهم ترین نامی که برای این مکتب فلسفی به کار رفته و در همه جا با همین نام این مکتب را می شناسند، حکمت اشراق است. این واژه با باریک بینی خودِ سهروردی بر زبان افتاده است. شیخ اشراق، خود فلسفه خویش را در مقابل فلسفه مشاء « حکمت اشراق» ، «قواعد اشراقیه»، «حکمت اشراقیان» و پیروان این مکتب را «اشراقیون» نامیده است. 🔘سه جهت مناسبت این نام 🔺واژه «اشراق» از سه جهت کاملاً برای فلسفۀ سهروردی مناسب می نماید؛ نخست، آنکه به روش کشف و شهودی اشاره دارد و از اشراقات معنوی خبر می دهد. دوم، آنکه از محتوای نوری این حکمت حکایت می کند و سوم، آنکه به صورت ارتکازی ذهن ها را متوجه مبدأ اشراق، یعنی مشرق می کند و در خاطره آدمی حکمت مشرقیان و حکمای فُرس را جلوه گر می سازد. 2️⃣ «علم الانوار» ، «فقه الانوار» ، «حکمت نوری» 🔺این سه واژه که از سوی خود سهروردی به کار رفته اند، اگرچه به طور مستقیم به روش اشراقی اشاره ندارند، ولی بر محتوای نوری این حکمت ، به صراحت دلالت می کنند و از نام های شایسته برای این فلسفه اند. 3️⃣حکمت متعالیه 🔺اسم دیگری که شایسته است بر فلسفه سهروردی نهاد، «حکمت متعالیه» است. این اصطلاح را نخستین بار شیخ الرئیس به کار برد، ولی توضیح صریحی پیرامون آن نداد، ولی از زمان خواجه نصیر طوسی به بعد، معنای روشنی یافته است. خواجه طوسی که تحتِ تأثیر حکمت اشراق قرار داشته، با توجه به قرائن موجود در کلام ابن سینا در تبیین واژگان «حکمت متعالیه» می نویسد: انما جعل هذه المسألة من الحکمة المتعالیة لأنّ حکمة المشائین حکمة بحثیة صرفة و هذه وأمثالها انّما یتمّ مع البحث و النظر بالکشف و الذوق فالحکمة المشتملة علیها متعالیة بالقیاس الی الاُولی 🔺با توجه به چنین معنایی که از حکمت متعالیه شده می توان فلسفه اشراق را حکمت متعالیه نامید؛ زیرا دست کم به مبنای روشیِ این فلسفه که شهودی است، اشاره دارد. در همین بستر، مقصود صدرالمتألهین از نام گذاری حکمت خود به حکمت متعالیه متعالیه روشن می شود؛ چراکه وی با عنایت به پیشینۀ این واژه، فلسفه خود را حکمت متعالیه نامیده است. افزون بر آنکه نشان می دهد فلسفه صدرا از جهاتی در راستای حکمت اشراق و نقطه متکامل این فلسفه است. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 37_40 ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

🎧 فایل صوتی نشست علمی 💠 موضوع : «سکولاریسم نقابدار، نقد و بررسی پروژه فکری و ابعاد شخصیتی عبدالکریم سروش» 🎙شهریار زرشناس 🔸۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۹ ،کتابخانه مجلس شورای اسلامی ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

📖 #آموزش_حکمت_اشراق ✍️ استاد یزدانپناه ❇️بخش سیزدهم ▪️حیات حکمت اشراقی پس از سهروردی 🔺هنگامی که فلسفۀ مشایی ارسطویی وارد حوزه اندیشۀ مسلمانان شد، به تدریج و پس از هضم کامل، گسترش شگرفی یافت و تقریباً فیلسوفان مسلمان، اندیشه های هماهنگ مشایی یافتند. همچنان که پس از ظهور صدرالمتألهین شیرازی در قرن یازدهم هجری و معرفی حکمت متعالیه از سوی آقا محمد بیدآبادی و ملا علی نوری، تقریباً همه حکما، صدرایی شدند و مبانی صدرایی را پذیرفتند، اما پس از عرضه مکتب اشراقی، با آنکه گویا زمینه از هر جهت برای طرد فلسفه مشایی و قبول یک فلسفه جدید آماده بود، چنین وضعیتی پیش نیامد، بلکه حکمای پس از سهروردی را می توان به سه گروه تقسیم کرد: گروهی همچنان مشایی صِرف باقی ماندند و گروه اندکی همچون شهرزوری پیرو کامل حکمت اشراقی شدند، اما بیشتر حکما را باید پس از شیخِ اشراق و عرضۀمحصولات اشراقی، حکیمانی «مشایی_اشراقی» یا «اشراقی_مشایی» با اختلاف درجات تقرب به یکی از آن دو مکتب، دانست. 🔘علل درونی عدم بسط حکمت اشراق بعد از سهروردی 1️⃣تحول شدید در اصطلاح ها و زبان فلسفی در حکمت اشراق و ادبیات به کار رفته در آن 🔺این تحول گسترده در اصطلاح ها که در بسیاری از موارد چندان لزومی هم نداشت و بلکه از نظر گسترده در اصطلاح ها که در بسیاری از موارد چندان لزومی هم نداشت و بلکه از نظر واژگان، گاه ضعیف تر از اصطلاح های پیشین نیز بود، باعث نوعی دل زدگی شد و گونه ای از احساس بیگانگی در میان فیلسوفان ایجاد کرد. 🔺زیرا مصلحان علمی در صورتی می توانند توفیق یابند و تحولاتی، هرچند شگرف ایجاد کنند که در همان بستر سنتی علمی حرکت کنند و تا جایی که می توانند رعایت حال اصحاب آن علم کنند و با حفظ بسیاری از شئونات و ساختارها، تحولات خود را اجرائی سازند و از ایجاد تنش های بی دلیل کاملاً بپرهیزند. 2️⃣دشواری روش اشراقی 🔺شیخ اشراق روش بحثی صرف را نه تنها کافی نمی دانست، بلکه آن را ضعیف ارزیابی می کرد و اساساً کسی را که به درجات شهود دست نیافته باشد، حکیم و فیلسوف نمی شمرد. 🔘علل بیرونی عدم بسط حکمت اشراق بعد از سهروردی 1️⃣شیخ اشراق شاگردان برجسته ای که بتوانند اندیشه های او را ترویج کنند، نداشت 🔺شاید مهم ترین دلیل آن سفرهای پی در پی و دیگری کوتاهی عمر وی بود که نتوانست در این عمر کوتاه، اشخاص قابل اعتنائی را برای بسط و ترویج اندیشه های اشراقی تربیت کند. 2️⃣استحکام و قدرت فلسفی بسیاری از مبانی مشایی به تدریج ضعف بسیاری از ایرادهای شیخ اشراق را آشکار ساختند و این امر اثری منفی در رواج حکمت اشراقی گذاشت 🔺احیای مجدد حکمت مشایی در قرن هفتم از سوی خواجه نصیرالدین طوسی و نشان دادن ضعف ایرادهای متکلمان به ویژه فخر رازی به آن و درهم آمیختن مباحث کلامی با مباحث فلسفی مشایی و آموزه های فارابی و ابن سینا که مشتریان بسیاری در همه جای جهان اسلام داشت، در نهایت به افزایش طرف داران حکمت مشایی انجامید و با این روش حریفان بسیاری از میدان به در شدند و این همه باعث شد حکمت اشراقی به عنوان یک دستگاه فلسفی، همیشه در میان حکما، حکمتی درجه دوم تلقی شود. 🔘فراز و نشیب در توجه به حکمت اشراق 🔺به هر روی، فراز و نشیب در اقبال و بی اقبالی به حکمت اشراقی در طول تاریخ فلسفه اسلامی همیشه وجود داشت تا آنکه صدرالمتألهین التفات کامل تر و ریشه دارتری به اندیشه های شیخ اشراق نشان داد و آنها را از منابع مهم برنامه خود دانست. به ویژه از حیث روشی، به تکمیل روش اشراقی پرداخت و اوج این روش را با برخی افزوده های بسیار مهم در آثارش بروز داد و پاره ای از پرسش های اساسی ای را که در حکمت اشراقی مطرح شد، ولی پاسخ های مناسب نیافت، به سرانجام رساند. 🔺اما با همه این اوصاف هنوز هم سرمایه های کمتر دست خورده ای در حکمت اشراق وجود دارند که می توانند با پیگری عالمانه، فرآورده های ارزشمندی را به بار آورند. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 40_42 ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

🎧 فایل صوتی نشست علمی 💠 موضوع : «سکولاریسم نقابدار، نقد و بررسی پروژه فکری و ابعاد شخصیتی عبدالکریم سروش» 🎙حجت الاسلام قاسمیان 🔸۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۹ ،کتابخانه مجلس شورای اسلامی ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

❇️مؤلفه‌های تفکر حوزوی(3) 🔸از نظر عقل‌گرایان گویی همه فهم های دینی باید از فیلتر عقل بگذرد و اگر عقل ، دلیلی بر تایید مفاد ادله ی نقلی وجود نداشت، حجیت و اعتبار آن فهم ها مخدوش می شود. 🔸 عقل گرایی موجود در تفکر حوزوی، عقل را در کنار نقل منبع معرفت دینی می شمارد و تنها در صورتی که دلیل عقلی متقن برخلاف ظاهر نص دینی وجود داشت، مجالی برای حجیت و اعتبار آن ظاهر نقلی باقی نمی ماند. 🔸 پس موافقت عقل با معرفت دینی برخاسته از عقل، شرط نیست، بلکه مخالفت عقل، مانع تمسک به آن است و معرفت دینی، حاصل مراجعه به هر دو منبع عقلی و نقلی و توجه به اقتضای آن دو است. •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• #روشنفکری_دینی #عقل‌گرایی #سنت #معرفت_دینی #تفکر_حوزوی ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

📖 #آموزش_حکمت_اشراق ✍️ استاد یزدانپناه 💢بخش چهاردهم ❇️ کتاب شناسی توصیفی آثار اشراقی ▪️ آثار شیخ اشراق 1️⃣ چهار کتاب بزرگ اصلی که مضمون های فلسفه اشراق به طور مفصل در آنها آمده 🔺این کتاب ها عبارت اند از : تلویحات، مقاومات، مطارحات، حکمة الاشراق، هر چهار کتاب متضمن سه بخش منطق ، طبیعیات و الهیات هستند.بنابراین، هریک از آنها شامل یک دوره فلسفه به معنای عام اند و هرکس بخواهد به تعالیم اشراقی دست یابد، از آنها بی نیاز نخواهد بود. 🔺سه کتاب نخست از طریق بحثی و استدلالی پس از ذکر آرای فلسفه مشاء به نقد آنها پرداخته و بسیاری از آموزه های اشراقی را به صورت تحلیلی و استدلالی بیان کرده است. به درستی بنیان گذار فلسفه اشراق این کتاب ها را به منزله مقدمه برای اصلی ترین کتاب اشراقی اش، حکمة الاشراق، نگاشته است. 🔺سهروردی بر این باور است که نخست باید کتاب تلویحات او خوانده شود ،سپس مطارحات که مفصل تر است و پس از آن با ریاضت هایی که طالب اشراق متحمل می شود، کتاب حکمة الاشراق را درس بگیرد. 🔺مقاومات با اینکه کتابی جداگانه است، در حکم تعلیقات و حواشی بر تلویحات است.حکیم سهروردی سبب آن را شدّت ایجاز کتاب تلویحات دانسته است، و از این روی در مقاومات می کوشد مباحث را قدری بیشتر بسط دهد. در برخی مواضع این کتاب نکات و بیاناتی آمده اند که در کمتر کتابی از این حکیم اشراقی پیدا می شود. 🔺 اما کتاب حکمة الاشراق در حقیقت مهم ترین و برجسته ترین اثر شیخ اشراق در فلسفۀ اختصاصی اوست؛ همان گونه که تلقی شیخ اشراق نیز چنین است. بلکه وی بر آن است که هیچ کتابی در الهیات و فلسفه الهی به پای آن نمی رسد. در این کتاب افزون بر مسائل بحثی و نقد آموزه های مشاء، بیشترین آموزه های مابعدالطبیعه نوری و مباحث اشراقی او به طریق ذوقی و شهودی آمده اند. این کتاب، تنها کتابی است که دستگاه سازوار هستی شناختی در مابعدالطبیعة نوری (علم الانوار و فقه الانوار، به تعبیر خود شیخ اشراق) را به طور کامل منعکس می سازد. 2️⃣رساله های فلسفی کوچک تر اشراقی 🔺کتاب های الواح عمادیة و هیاکل النور از این دسته اند. کتاب الواح عمادیة در عین سادگی در تطبیق معارف اشراقی با شریعت در میان مصنفات شیخ شهید بی نظیر است. 3️⃣رساله های فلسفی کوتاه که صیغه مشایی آنها غلبه دارد 🔺این رساله ها عبارتند از : اعتقاد الحکماء، پرتونامه و لمحات. این رسائل جز به جهت نکات اندک اشراقی درآنها، چندان به کار فهم فلسفه اشراق نمی آیند. دو رساله بستان القلوب و یزدان شناخت را می توان جزء این دسته برشمرد؛ ولی در این دو رساله، از آموزه های اشراقی خبری نیست. این دو کتاب را به عین القضاة همدانی و میرسیدشریف جرجانی نیز نسبت داده اند. 4️⃣ رسائل کوتاه عرفانی که به تعالیم عرفانی صوفیه نظر انداخته 🔺 کتاب های صفیر سیمرغ، لغت موران، کلمة التصوف و روزی با جماعت صوفیان در این دسته جای می گیرند. رساله «صفیر سیمرغ» فشرده ای از احوال سالکان و مراتب وصول به حق است. رسالۀ «لغت موران» حاوی نکاتی درباره عرفان و سلوک است. در رساله« کلمة التوصف» می کوشد آموزه های عرفان را در باب نفس و مقامات عرفانی ، با تمهیداتی از تعالیم فیلسوفان به کرسی بنشاند. رسالۀ « روزی با جماعت صوفیان» بی آنکه رمزی و تأویلی باشد، به زبان داستان نگاشته شده است. 🔺این رساله ها و نیز رساله های دسته پنجم که خواهند آمد، از گستره اطلاع بنیان گذار فلسفه اشراق در حوزه عرفان و تمایل وی بدان خبر می دهد. 5️⃣ رساله های رمزی و تأویلی فلسفی و عرفانی 🔺 شیخ اشراق در نگاشتن این رساله ها، از شیوۀ کتاب های حی بن یقظان، سلامان و ابسال و رسالة الطیر، اثر ابن سینا پیروی کرده است. رساله های فارسی؛ آواز جبرئیل، عقل سرخ، رسالة فی حالة الطفولیة، فی حقیقة العشق ( مونس العشاق) و رساله های عربی قصة الغربة الغریبة و کلمات ذوقیه ( رسالة الأبراج) از این دسته به شمار می آیند. 6️⃣ ترجمه ها و شرح ها بر متون فلسفی پیشین و نیز تفسیر و شرح قرآن کریم و احادیث 🔺ترجمه فارسی رسالة الطیر، اثر تأویلی و رمزی ابن سینا و شرح اشارات وی و رسالۀ تفسیر آیات من کتاب الله و خبر عن رسول الله از این دسته اند. 7️⃣ رساله هایی که به سبک نیایش و مناجات نامه و مخاطبات نگاشته شده 🔺 الواردات و التقدیسات به زبان عربی از این جمله است. الدعوات الشمسیة، گویا گفتگوهایی است که حکیم سهروردی با خورشید و نیّر اعظم دارد. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 42_46 ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

🎧 فایل صوتی نشست علمی 💠 موضوع : «سکولاریسم نقابدار، نقد و بررسی پروژه فکری و ابعاد شخصیتی عبدالکریم سروش» 🎙حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه 🔸۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۹ ،کتابخانه مجلس شورای اسلامی ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

❇️ کاست چیست؟ 🎙 دکتر شهریار زرشناس •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• #روشنفکری_دینی #روشنگری #کاست #معرفت_دینی #نظام_طبقاتی ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat

✅‌نشست تخصصی «عوامل غیرمعرفتی الحاد» 📆سه‌شنبه 11 آبان ماه 1400، ساعت 15 👤سخنران این نشست: دکتر اسماعیل علی‌خانی استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ♻️آدرس کانال: 🆔https://eitaa.com/Roshanye_Vagheeyat