#سوال_مخاطبین در قرآن آیه ای وجود دارد که می گوید انسان را از خاک همچون سفالی آفرید. در خطبه های نخست نهج البلاغه هم به خلقت انسان از خاک و گِل اشاره شده است؛ آیا اینکه خلق شدن انسان ها به گِلی همچون سفال تشبیه شده، با نظریه تکامل مغایرت ندارد؟ ✍ جواب: 1⃣در همان خطبه نهج البلاغه، حضرت ع در ادامه می فرمایند: «ثم بسط الله سبحانه له في توبته و لَقّاه كلمةَ رحمتِه و وعده المَردَّ إلى جنّتِه و أهبطه إلى دار البليّة و تناسل الذرية» ( سپس خداوند توبه او را پذیرفت و چیزی به او آموخت که باعث جلب رحمتش گردید. و به وعده‌ی بازگشت به این بهشت را داد و او را به دنیای امتحان و آزمایش و زاد و ولد فرود آورد) این بیان نشان می دهد اولا آن بهشتی که حضرت آدم ع در آن بوده از سنخ همان بهشتی است که بعدا به آن خواهد رفت. از طرفی می‌دانیم بهشتی که بعدا به آن خواهد رفت، از جنس مادیِ این دنیا نیست. ثانیا: آنجایی که حضرت آدم ابتدائا بودند، محل فرزندآوری نبوده، محل آزمایش و امتحان بندگان هم نبوده. اینها مؤید این است که آنجا یک هویت غیر مادی داشته (چیزی شبیه عالم مثال و خیال منفصل که فلاسفه می گویند) و لذا خلقت از صلصال(گل خشک شده) هم باید متناسب با همان عالم معنی شود. 2⃣ همچنین در همان آیه ای که می‌فرماید: انسان را از صلصال خلق کردیم، در ادامه می فرماید: جنیان را از آتش خلق کردیم. آیا ما یقین داریم که این آتشی که مبدأ آفرینش جِنیان است، همین آتش مادی است؟ 3⃣ انسان یک موجود پیچیده و چندبعدی است و آفرینش او از خاک هم چندبعدی و چند سطحی است همانطور که در حدیث کتاب کافی آمده است: عن أبي عبد الله ع قال: إن الله عز و جل لما أراد أن يخلق آدم ع بعث جبرئيل ع في أول ساعة من يوم الجمعة فقبض بيمينه قبضة بلغتْ قبضتُه من السماء السابعة إلى السماء الدنيا و أخذ من كل سماء تربة و قبض قبضة أخرى من الأرض السابعة العليا إلى الأرض السابعة القصوى‏ ... تعبیر «اخذ من کل سماء تربة» را چطور معنی کنیم؟ (ترجمه: جبرئیل برای خلقت آدم ع از هر طبقه از آسمان‌های هفتگانه یک خاکی را برگرفت) آیا تربت در این روایت، به معنای همان خاک مادی است؟ آیا آسمان‌های هفتگانه را جملگی مادی معنی می کنیم؟ 4⃣در روایات متعدد داریم که حضرت آدم ع از «جوار الله» (نزد خدا/ کنار خدا) هبوط کرد. مثلا در روایتی آمده که حضرت آدم و حوّا ع پس از هبوط چنین گفتند: ربنا أبكتْنا خطيئتُنا- و هي أخرجتْنا من جوارِ ربِّنا، و قد خفي عنا تقديس ملائكتك لك، ربنا و بَدَتْ لنا عوراتُنا- و اضْطرَّنا ذنبُنا إلى حَرثِ الدنيا و مطعمها و مشربها. ( پروردگارا؛ اشتباهمان ما را به گریه واداشته است و ما را از نزد پروردگارمان بیرون رانده است. و تقدیس ملائکه تو بر ما پوشیده شده است و شرمگاه ما برایمان ظاهر شد و مجبور به استفاده از محصولات دنیا و خوردنی‌ها و نوشیدنی دنیا شده ایم.) انجا چه جایی بوده که تقدیس ملائکه دیده می شده و جوار خدا محسوب شده؟ 5⃣حتی زمان هم در آنجا با زمان اینجا فرق داشته چرا که در روایات داریم در بهشتی که حضرت آدم ع آنجا بوده یک روزش به اندازه هزار سال این دنیا بوده. 6⃣ همه اینها را برای این عرض کردم که نمی توان با قاطعیت گفت آیات و روایات صراحت دارند در خلقت بی واسطه حضرت ادم ع از گِل مادی. هر چند ظاهر بعضی ادله همین است. ولی باید توجه داشته باشیم که ظهور، غیر از صراحت است. 🔻#رادیو_سایه‌بان 👇 ╔═🍃🌸════╗ @radiosayeban ╚════🌸🍃═╝