✍️ بهنام افشار
🖊 ناجی فلسفه؛ حافظ اندیشه
#خواجه_نصیرالدین_طوسی جزو شخصیتهای جامعالاطراف، چندوجهی و جریانساز #تاریخ ایران و اسلام محسوب میشود، چراکه در عین فیلسوف و متکلم بودن، در علم #نجوم، طبابت، معماری، هیئت، #ریاضیات و حتی شعر، موسیقی و عرصه سیاستورزی نیز سرآمد بوده و در این عرصهها، منشأ خدمات و دستاوردهای علمی و فکری متعدد و در عین حال اثرگذاری بود که نمونه اعلا و برجسته آن، ایجاد رصدخانه و کتابخانه مراغه است.
در عرصه سیاستورزی، رام کردن اشغالگری سرکش همچون هلاکوخان مغول، سقوط بغداد و برافتادن حکومت ۵۰۰ ساله عباسیان به دست هلاکوخان را ناشی از تدبیر، راهنمایی و همراهیهای خواجه نصیر دانستهاند، ولی با این اوصاف، خدمات و اقدامات خواجه فقط در هیئت، ریاضیات، نجوم و رصدخانه مراغه و حتی تدبیرهای او در فروپاشی خلافت عباسی محدود نمیشود، بلکه وی در عرصه اندیشه، ناجی و احیاگر فلسفه ابنسینا، آن هم پس از هجمههای سهمگین غزالی بر پیکره فلسفه است.
ابنسینا از جمله فیلسوفانی است که در تاریخ فلسفه، آماج بیشترین انتقادها و هجمههای ناشی از هیمنه تفکر اشاعره قرار گرفته، تا جایی که امام محمد غزالی، نماینده برجسته این مکتب و استاد نظامیه بغداد او را به اتهام کفرگویی، تکفیر کرد. غزالی، در ۲۰ مسئله به فارابی و ابنسینا و فلسفه ارسطو اشکالات اساسی وارد کرد و در باب سه مسئله قِدم عالم، انکار معاد جسمانی و علم خدا به جزئیات، فیلسوفان و از جمله ابنسینا را تکفیر کرد. البته هجمه غزالی به فلسفه فقیهانه و از روی فلسفهستیزی نبوده است، بلکه غزالی با فلسفه آشنایی کامل داشته و قبل از اینکه کتاب «تهافتالفلاسفه» را در رد فلسفه و تکفیر فلاسفه به رشته تحریر درآورد، کتاب «مقاصدالفلاسفه» را نوشته است. از طرفی غزالی صرفاً با فلسفه مشاء و ارسطو مخالف بوده، ولی مخالفت و عنادی با ماهیت اندیشهورزی فلسفی نداشته است، برهمین اساس باید غزالی و حتی مولانا و ابنعربی را از فیلسوفان مؤثر و برجسته تاریخ تمدن اسلامی دانست، هرچند که وجه عرفان و تصوف در این شخصیتها در مقایسه با بُعد فلسفهورزی آنها بیشتر جلوه میکند.
هجمه غزالی به فلسفه چنان تند و سهمگین بوده که برخی معتقدند او با کتاب «تهافتالفلاسفه» کمر فلسفه را شکست، ولی خواجه نصیرالدین طوسی از جمله فیلسوفانی است که در قرن هفتم و با نوشتن کتاب «مصارع المصارع» به دفاع از ساحت فلسفه در برابر هجمههای تند و تیز فخررازی، عبدالکریم شهرستانی و از همه مهمتر، غزالی پرداخت و به احیای فلسفه ابنسینا مبادرت ورزید و شرحی جانبدارانه بر «الاشارات و التنبیهات» ابنسینا نوشت. البته علاوه بر خواجه نصیر، ابنرشد اندلسی نیز در مقام دفاع از فلسفه و در پاسخ به «تهافتالفلاسفه» غزالی، کتاب «تهافت التهافت» را به رشته تحریر درآورد، ولی بهدلیل اینکه هدف ابنرشد معطوف به تبیین و قرائت خاصی از فلسفه ارسطو بود و به ابنسینا اشکالات متعددی وارد کرد، نقش او را در احیای فلسفه ابنسینا در ایران برجسته نمیدانند.
روند فلسفهستیزی و شدت و حدت آن بعد از خواجهنصیر تا حد قابل توجهی کُند شد، هرچند در دورانهای بعد یعنی در قرن یازدهم قمری، مخالفت با فلسفه از سوی جریان اخباریگری شکل تازهای به خود گرفت، ولی به هر صورت فلسفهستیزی اخباریون که حجیتی برای اندیشه و عقل قائل نبودند با شدت و حدت مخالفت امثال غزالی، قابل قیاس نیست و از طرفی جریان اخباریگری بعد از آن در برابر اصولیون که هوادار عقل و اجتهاد عقلی بودند، شکست خوردند، هرچند که امروز نیز رگههایی از این جریان در گوشه و کنار به چشم میخورد. خواجه نصیر هرچند بهعنوان احیاگر فلسفه ابنسینا شهرت دارد، ولی احیاگری او را صرفاً نباید محدود به فلسفه خاصی دانست، بلکه اگر فلسفه را در معنای ابتدایی آن تعقل، اندیشیدن و اندیشهورزی بدانیم، خواجه نصیر را باید بهعنوان فیلسوف حافظ اندیشه مورد تکریم قرار دهیم.
خواجه نصیر نماینده برجسته کلام شیعی و اولین متکلم شیعی است که با کلام اشعریت مقابله و کلام شیعی را جایگزین کلام اشعری کرد و به شکل مدونی در کتاب «تجرید العقاید» به تبیین کلام شیعه پرداخت. او به علم کلام که موضوع آن در باب اثبات عقاید دینی است، رنگ و بوی فلسفی بخشید و بهگونهای علم کلام را فلسفی کرد و کلام را از سبک و سیاق جدلی که مبتنی بر مشهورات و مسلمات است، به حکمت برهانی و عقلانی سوق داد. البته برخی به این اقدام خواجه اشکال وارد کرده و در مقام نقد او برآمدهاند، چراکه معتقدند تلفیق کلام و فلسفه به سود هیچ یک از آنها نبود و از طرفی با این اقدام، کلام استقلال خود را در قبال فلسفه از دست داد، ولی مدافعان خواجه نصیر معتقدند که او با انگیزه مقابله با تفکر منحط قشریگرایان و کلام اشعری و همچنین تقویت علم کلام شیعی و دفاع عقلانی از ساحت دین، کلام را فلسفی کرد.
🆔 @rahbariefarhang
نهمین نشست از سلسله نشستهای #همگرایی، #برادری و #پیشرفت با موضوع «جهان مدرن، #دین و #پساسکولاریسم»
با حضور
آقایان دکتر غلامرضا #بهروزی_لک، سعدالدین #صدیقی و #آریا_یونسی
برگزار می گردد.
دوشنبه ۱۱ اسفند ساعت ۱۹
پخش زنده با اینترنت رایگان: online.dmsonnat.ir/neshast
پخش در آپارات:
https://www.aparat.com/dmsonnat.ir
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/dmsonnat.ir
کانال "راهبری فرهنگ"
@rahbariefarhang
#تلنگر 📚
زنگولهای بر گردن !
میگویند #آقامحمدخان_قاجار علاقه خاصی به شکار روباه داشته. تمام روز را در پی یک روباه میتاخته، بعد آن بیچاره را میگرفته و دور گردنش، زنگولهای آویزان میکرده و آخر رهایش میکرده.
تا اینجا ظاهراً مشکلی نیست. البته که روباه بسار دَویده، وحشت کرده، اما زنده است؛ هم جانش را دارد، هم دُمش و هم پوستش. میماند آن زنگوله!
از این به بعد روباه هر جا که برود زنگوله توی گردنش صدا میکند! دیگر نمیتواند شکار کند، چون صدای زنگوله، شکار را فراری میدهد. بنابراین «گرسنه» میماند. صدای زنگوله، جفتش را هم فراری میدهد، پس «تنها» میماند. از همه بدتر، صدای زنگوله، خود روباه را «آشفته» میکند، «آرامش» را از او میگیرد.
این همان بلایی است که انسان امروزی سر ذهن پُرتَنشِ خودش میآورد. فکر و خیال رهایش نمیکند!
زنگولهای از افکار منفی، دور گردنش قلاده میکند. بعد خودش را گول میزند و فکر میکند که آزاد است، ولی نیست. برده افکار منفی خودش شده و هر جا برود آنها را با خودش میبرد. آن هم با چه سر و صدایی، درست مثل سر و صدای یک زنگوله!
راستی هر یک از ما چقدر اسیر این زنگوله هستیم؟
📚 @rahbariefarhang
4_5884356073149696213.pdf
9.89M
#دانلود_کتاب
#فراسوی_ساخت_گرایی_و_هرمنوتیک📒
نویسنده: #میشل_فوکو
مترجم: #حسین_بشیریه
#نشر_نی / ۱۳۷۹
۳۷۳ صفحه
کانال "راهبری فرهنگ"
@rahbariefarhang
باباشو آورده بود دکتر
از خستگی خوابش برده بود
#عشق_پدری
رو میشه تو دستاش
دید.
#روز_پدر
پدران سرزمینم، روزتان پیشاپیش مبارک.
کانال "راهبری فرهنگ"
https://eitaa.com/joinchat/2766143521C618561feaa
#کلیپ_صوتی
دوره #جریان_شناسی_زن_و_خانواده پس از #انقلاب_اسلامی
📆31شهریور
✅روشنفکری دینی و مسئله زنان
استاد #زیبایی_نژاد
💐کانال راهبری فرهنگ
https://eitaa.com/joinchat/2766143521C618561feaa
دوره جریان شناسی زن و خانواده 31شهریور جلسه داوزدهم.mp3
17.27M
#کلیپ_صوتی
دوره #جریان_شناسی زن و خانواده پس از انقلاب اسلامی
📆31شهریور
✅روشنفکری دینی و مسئله زنان (جلسه اول)
استاد #زیبایی_نژاد
💐کانال راهبری فرهنگ
https://eitaa.com/joinchat/2766143521C618561feaa
دوره جریان شناسی زن و خانواده 31شهریور جلسه یازدهم.mp3
13.25M
#کلیپ_صوتی
دوره #جریان_شناسی زن و خانواده پس از انقلاب اسلامی
📆31شهریور
✅روشنفکری دینی و مسئله زنان (جلسه دوم)
استاد #زیبایی_نژاد
💐کانال راهبری فرهنگ
https://eitaa.com/joinchat/2766143521C618561feaa
🔷🔸امام على (عليه السلام):
«رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْييزُ بَيْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها»
بالاترين درجه #دانايى، تشخيص اخلاق از يكديگر و آشكار كردن #اخلاق_پسنديده وسركوب اخلاق ناپسند است.
#غررالحكم، ح 5267
✅ولادت امیرالمومنین، مولی المتقین، علی (علیه السلام) و بزرگداشت مقام شامخ پدر گرامی باد.
💐کانال راهبری فرهنگ
https://eitaa.com/joinchat/2766143521C618561feaa
#اثر_کُبری
وقتی لازم است پیوست یک #سیاستگذاری (عمومی یا فرهنگی) به درستی سنجیده شود.
یکی از نکاتی که در تفکر سیستم مدیریتی به صورت جدی مورد تاکید قرار می گیرد، افزایش "افق تحليل" است.
گاه بعضی از اتفاقات به این دلیل می افتد که راهکار ارائه شده تنها شرایط زمانی کوتاه مدت را در نظر می گیرد و در واقع تاثیر اولیه این راهکار مطلوب، اما عواقب بلندمدت آن نامطلوب است.
از آن جا که این بحث بسیار مهم و گاه بسیار پیچیده است، اجازه بدهید آن را در یک مثال ساده بیان کنیم.
سالها پیش وقتی هند مستعمره انگلیسیها بود، تعداد مارهای کبری در سطح شهر دهلی زیاد شده بود و این ایک خطر جدی محسوب می شد.
دولت احساس کرد به تنهایی نمی تواند از عهده ی مدیریت این وضعیت بربیاید. به همین دلیل تصمیم گرفته شد که شهروندان به مشارکت دعوت شوند.
برای هر بار مرده ای که تحویل داده می شد، جایزهای نقدی در نظر گرفته شد.
این استراتژی ابتدا بسیار موفقیت آمیز بود و مارهای مردهی زیادی تحویل شد. به نظر می آمد که در طول زمان باید تعداد مارهای مرده کم و کمتر می شد. اما با کمال تعجب دیده شد که تعداد مارهای مرده تحویلی هر روز در حال افزایش است!
احتمالا میتوانید دلیلش را حدس بزنید. مردم احساس کردند این کار درآمد خوبی دارد و بسیاری از آنها به پرورش مارهای کبرا پرداختند تا در آمد خوبی به دست بیاورند. ماجرا در همین جا تمام نشد.
دولت اعلام کرد که دیگر برای مارهای کبرای مرده جایزه نمی دهد! حالا مردم که می دیدند این کسب و کار دیگر رونق ندارد مارهای خود را در گوشه و کنار شهر رها کردند.
هر کس مارهای خود را به دورترین نقطه از خانه اش میبرد و رها می کرد و می توانید حدس بزنید که همان زمان که یک نفر در سمت دیگر شهر، مارهایش را رها می کرد کسی هم بود که از آن سمت شهر به این طرف آمده بود تا مارهای خود را رها کند!
💐کانال راهبری فرهنگ
https://eitaa.com/joinchat/2766143521C618561feaa