قرآن شناسی 🔰درس هجدهم: امثال قرآن‌ ⏪انواع #تمثيل در قرآن‌ تمثيل، ضرب المثلى‌[ضرب المثل در قرآن داراى معانى ديگرى نيز مى‌باشد كه در آخر همين درس به آن اشاره شده است.] است كه صفات يا حالات درونى افراد يا گروههاى شايسته و ناشايست را به ترسيم كشيده و از نيروى تخيل در اين باره به خوبى استفاده كرده است، ولى در عين حال، حكايت از واقعيتهايى است كه پايه رفتار انسانها را تشكيل مى‌دهد و با اين ترسيم، به خوبى، زيباييها و زشتيهاى انديشه‌ها و پندارهاى انسانها نمودار مى‌گردد. قرآن در اين مورد تا سرحد اعجاز پيش رفته است. در اينجا به ذكر انواع #تمثيل (و نمونه‌اى از هركدام) در قرآن مى‌پردازيم: الف) مفاهيم ذهنى كه به‌صورت محسوس آمده‌اند قرآن، كفّار را- كه مقبول درگاه پروردگار نبوده و به سعادت اخروى نايل نمى‌شوند- دو گونه ترسيم كرده است: اولًا مانند كسانى كه پشت درِ آسمانها غمزده ايستاده‌اند و در به روى آنان بسته است؛ ثانياً كوشش در امرى ممتنع، مانند طنابى ضخيم كه كوشش مى‌شود از سوراخ سوزنى بگذرانند. «إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ اسْتَكْبَرُوا عَنْها لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ لا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِياطِ؛كسانى كه آيات الهى را تكذيب كرده و در برابر آن تكبّر ورزيده‌اند، [هرگز] درهاى آسمان به رويشان گشوده نمى‌شود و [هيچ‌گاه‌] داخل بهشت نخواهند شد؛ مگر اينكه طناب ضخيمى از سوراخ سوزن بگذرد». ..ادامه دارد استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی 🌱🌱🌱 🎙در انتشار آموزه های قرآنی رسانه باشیم. 🔅صفحه تفسير،قرآن شناسی و قرآن پژوهی رحیق @rahighemakhtoom

قرآن شناسی/علوم قرآنی 🔰درس هجدهم: امثال قرآن‌ ⏪انواع #تمثيل در قرآن‌ 🔰تجسّد حالات نفسانى و معنوى‌ قرآن كسانى را كه اسباب شناخت و معرفت برايشان آماده شده، ولى از آن روى برتافته‌اند، مانند كسانى ترسيم كرده كه گويى هيچ يك از اسباب هدايت برايشان ميسر نيست؛ در نتيجه زندگى نگران كننده و سختى را مى‌گذرانند: 🌱🌱🌱 «وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ...؛[سوره اعراف آیه] و بر آنها بخوان سرگذشت آن كسى را كه آيات خدا را به او داديم، ولى [سرانجام‌] خود را از آن تهى ساخت و شيطان در پى او افتاد و از گمراهان شد. و اگر مى‌خواستيم، [مقام‌] او را با اين آيات [و علوم و دانشها] بالا مى‌برديم؛ [اما اجبار بر خلاف سنت ماست؛ پس او را به حال خود رها كرديم‌] و او به پستى گراييد و از هواى نفس خود پيروى كرد. مثل او همچون سگ [هار] است كه اگر به او حمله كنى دهانش را باز مى‌كند و زبانش را بيرون مى‌آورد و اگر او را به حال خود واگذارى باز همين كار را مى‌كند [گويى چنان تشنه دنياپرستى است كه هرگز سيراب نمى‌شود] ...». .ادامه دارد استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی 🌱🌱🌱 🎙در انتشار آموزه های قرآنی رسانه باشیم. 🔅صفحه تفسير،قرآن شناسی و قرآن پژوهی رحیق @rahighemakhtoom

قرآن شناسی/علوم قرآنی 🔰درس هجدهم: امثال قرآن‌ ⏪انواع #تمثيل در قرآن‌ 🔰ج) ترسيم نمونه‌هاى انسانى‌ 🔹در قرآن، نمونه‌هايى از شاخصه‌هاى انسان به نمايش گذاشته شده است. از جمله انسانهاى معاند و لجوجى را كه با انگيزه‌اى سست و بى‌ارج و با حالتى‌ كوركورانه در مقابل حق ايستادگى مى‌كنند، چنين ترسيم كرده است: «وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ‌[ يعرجون، أى يصعدون: بالا روند.] لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا بَلْ‌ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ؛[حجر، 14- 15.] و اگر درى از آسمان به روى آنان بگشاييم و آنها پيوسته در آن بالا روند، باز مى‌گويند: ما را چشم‌بندى كرده‌اند، بلكه ما [سر تا پا] سحر شده‌ايم.» .ادامه دارد استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی 🌱🌱🌱 🎙در انتشار آموزه های قرآنی رسانه باشیم. 🔅صفحه تفسير،قرآن شناسی و قرآن پژوهی رحیق @rahighemakhtoom

قرآن شناسی/علوم قرآنی 🔰درس هجدهم: امثال قرآن‌ ⏪انواع #تمثيل در قرآن‌ 🟣ه) ترسيم اوصاف عينى‌ ⏺يكى ديگر از گونه‌هاى تمثيل در قرآن، ترسيم اوصاف اشيائى است كه وجود خارجى دارند و در ترسيم قرآنى، زشتى و زيبايى يا تأثير مثبت و منفى آن به‌خوبى آشكار شده است؛ از جمله درباره حيات دنيوى و ناپايدارى آن آمده است: «وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيماً تَذْرُوهُ الرِّياحُ ...؛(اى پيامبر!) زندگى دنيا را براى آنان به آبى تشبيه كن كه از آسمان فرو مى‌فرستيم و به وسيله آن، گياهان زمين [سرسبز مى‌شود و] درهم فرو مى‌رود، اما بعد از مدتى مى‌خشكد و بادها آن‌را به هر سو پراكنده مى‌كنند ...». 🔹زندگى در اين جهان را به باران روح‌افزا تشبيه كرده كه مايه شكوفايى زمين و روييدن گياه و خرمى پهناى وجود گرديده، ولى عاقبت خشكيده شده و از بين مى‌رود. منظره بارش باران را در نظر بگيريد كه تا چه اندازه لذت‌بخش است و به دنبال آن روييدن گياهان و شكوفا شدن پهناى زمين، ولى سرانجام گياهان و سبزه‌ها فرسوده شده، از هم مى‌پاشد، دستخوش تندباد قرار مى‌گيرد و در فضا متلاشى مى‌شود. .ادامه دارد استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی 🌱🌱🌱 🎙در انتشار آموزه های قرآنی رسانه باشیم. 🔅صفحه تفسير،قرآن شناسی و قرآن پژوهی رحیق @rahighemakhtoom

قرآن شناسی/علوم قرآنی 🔰درس هجدهم: امثال قرآن‌ ⏪انواع #تمثيل در قرآن‌ 🟣و) ترسيم داستانهاى مورد ضرب المثل‌ از جمله مواردى كه در قرآن به ترسيم كشيده شده، داستانهايى است كه موردضرب المثل قرار گرفته است؛ مانند اين داستان: «ما آنان را آزموديم همانگونه كه صاحبان باغ را آزموديم؛ آنگاه كه سوگند ياد كردند كه بامدادان ميوه‌هاى باغ را خواهيم چيد و هيچ از آن استثناء نكنند؛ اما [شب‌هنگام‌] عذابى فراگير بر [تمام‌] باغ آنان فرود آمد، درحالى‌كه همه خواب بودند و آن باغ سرسبز همچون شب سياه و ظلمانى شد. صبحگاهان يكديگر را صدا زدند كه به سوى كشتزار و باغ خود حركت كنيد اگر قصد چيدن ميوه داريد. آنان حركت كردند درحالى‌كه آهسته با هم مى‌گفتند: امروز مواظب باشيد تا حتى يك فقير بر شما وارد نشود. [آرى‌] آنها صبحگاهان تصميم داشتند كه با قدرت از مستمندان جلوگيرى كنند. هنگامى كه [وارد باغ شدند و] آن‌را ديدند، گفتند: حقاً ما گمراهيم. [آرى همه چيز از دست ما رفته‌] بلكه ما محروميم. يكى از آنها كه از همه عاقلتر بود گفت: آيا به شما نگفتم چرا تسبيح خدا نمى‌گوييد!؟ گفتند: منزه است پروردگار ما، مسلماً ما ظالم بوديم. سپس رو به يكديگر كرده به ملامت هم پرداختند. [و فريادشان بلند شد] گفتند: واى بر ما كه طغيانگر بوديم. اميدواريم پروردگارمان [ما را ببخشد و] بهتر از آن به جاى آن به ما بدهد؛ چرا كه ما به او علاقه‌منديم. اين‌گونه است عذاب [خداوند در دنيا] و عذاب آخرت از آن هم بزرگتر است اگر مى‌دانستند». 🔷در اين ترسيم چند نمونه از حالات متفاوت به تصوير كشيده شده است: 1. حالت خودباورى بيجا كه خدا را ناديده مى‌گيرند؛ 2. حالت خودخواهى كه ديگران را محروم مى‌سازند؛ 3. حالت خودپسندى كه به خود گمان قدرت مى‌برند؛ 4. حالت افسردگى و ناراحتى كه خود را بيچاره و زبون مى‌بينند؛ 5. حالت سرافكندگى و بازگشت به سوى حق و سرسپردن به تقدير الهى. .ادامه دارد استاد آیت الله محمد هادی #معرفت #آموزش #علوم_قرآنی #قرآن_شناسی 🌱🌱🌱 🎙در انتشار آموزه های قرآنی رسانه باشیم. 🔅صفحه تفسير،قرآن شناسی و قرآن پژوهی رحیق @rahighemakhtoom