eitaa logo
✳️محفل قرآنی رحیق
3هزار دنبال‌کننده
3.2هزار عکس
1.3هزار ویدیو
619 فایل
🌷دانش دامنه گسترده ای دارد به آموخته ها قناعت نکنیم🌷 واژه رحیق برگرفته از آیه ۲۵ سوره مطففین به معنی شراب خالص بهشتی. گرداننده محفل گرچه تجربه و مطالعه ای ۳۰ ساله در مباحث قرآنی داردلیکن باور دارد هنوز در گام اول هست. @s_m_a57 @Sayyedali_1997
مشاهده در ایتا
دانلود
39 🔅🔅🔅 💢مثَل باران و سنگ صاف 3 (یَّاءَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَتُبْطِلُواْ صَدَقَتِکُم بِالْمَنِّ وَالاْذَی کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَآءَ النَّاسِ وَلاَیُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالیَوْمِ الاْخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَاءَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا لا یَقْدِرُونَ عَلَی شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُواْ وَاللَّهُ لاَیَهْدِی ا لْقَوْمَ ا لْکَفِرِینَ) . (بقره / 264.) ((ای کسانی که ایمان آورده اید ! بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید ! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم ، انفاق می کند و ایمان به خدا و روز رستاخیز نمی آورد ؛ و (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن (قشر نازکی از) خاک باشد ؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود) و رگبار باران به آن برسد (و همه خاکها و بذرها را بشوید ! ) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند . آنها از کاری که انجام داده اند ، چیزی به دست نمی آورند و خداوند جمعیت کافران را هدایت نمی کند)) . 🗓نکته ها : ⏪1- معنای منّت و آزار در اوّل آیه مورد بحث ، قرآن کریم خطاب به مؤ منان می فرماید : (یَّاءَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ) و در پایان آیه می گوید : (وَاللَّهُ لاَیَهْدِی ا لْقَوْمَ ا لْکَفِرِینَ) آن خطاب و این عتاب هشداری است به مؤ منان که منّت و آزار در انفاق از صفات ریاکاران و کافران می باشد و افراد با ایمان باید از این خوی زشت بر حذر باشند . از این آیه استفاده می شود که شرط قبولی اعمال ((نیّت خالص )) است و هر یک از ((منّت )) ، ((اذیّت )) ، ((ریا)) و ((کفر)) ، باقصد قربت منافات دارد . ◽️مراد از منّت نهادن در انفاق این است که وقتی به مستمندی انفاق کردی ، به او بگویی : آیا من به تو کمک و نیکی نکردم ؟ ! و منظور از اذیّت این است که سخنی بگویی که فقیر رنجش پیدا کند ؛ مثلاً : به او بگویی : بیا این پول را بگیر ، خدا مرا از دست شما راحت کند ، یا روی ترش کنی و یا او را سرزنش نمایی . ◽️از رسول خداصلّی اللّه علیه و آله و سلّم روایت شده که فرمود : ((مَنْ اءَسْدی إِلی مُؤْمِنٍ مَعْرُوفاً ثُمَّ اَذاهُ بِالْکَلامِ اءَوْ مَنَّ عَلَیْهِ فَقَدْ اءَبْطَلَ اللّهُ صَدَقَتَهُ ؛ هر کس به مؤ من (فقیری انفاق ) نیکویی کند ، سپس او را با سخنی برنجاند ، یا بر او منّت نهد ، خداوند اثر صدقه (و انفاق ) او را باطل می کند و هیچ پاداشی به او نمی دهد))(69) . ◽️سعدی در گلستان به نقل از عرب می گوید : ((جُدْ وَلاتَمْنُنْ لاِنَّ الْفائِدَةَ علَیْکَ عائِدَةٌ ؛ یعنی ببخش و منّت منه که نفع آن به تو باز می گردد)) . درخت کرم هر کجا بیخ کرد گذشت از فلک شاخ بالای او گر امید داری کزو بر(70)خوری به منّت منه ارّه بر پای او(71) =============== 69-تفسیر منهج الصادقین ، ج 2، ص 125. 70-((بر)) میوه . 71-کلّیات گلستان سعدی ، باب هشتم در آداب صحبت و تربیت ، ص 268. 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
40 🔅🔅🔅 💢مثَل باران و سنگ صاف 4 (یَّاءَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَتُبْطِلُواْ صَدَقَتِکُم بِالْمَنِّ وَالاْذَی کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَآءَ النَّاسِ وَلاَیُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالیَوْمِ الاْخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَاءَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا لا یَقْدِرُونَ عَلَی شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُواْ وَاللَّهُ لاَیَهْدِی ا لْقَوْمَ ا لْکَفِرِینَ) . (بقره / 264.) ((ای کسانی که ایمان آورده اید ! بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید ! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم ، انفاق می کند و ایمان به خدا و روز رستاخیز نمی آورد ؛ و (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن (قشر نازکی از) خاک باشد ؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود) و رگبار باران به آن برسد (و همه خاکها و بذرها را بشوید ! ) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند . آنها از کاری که انجام داده اند ، چیزی به دست نمی آورند و خداوند جمعیت کافران را هدایت نمی کند)) . 🗓نکته ها : ⏪2- ریا بلای بزرگ اجتماعی ▫️از رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم روایت شده که فرمود : ((اِنَّ اءَخْوَفَ ما اءَخافُ عَلَیْکُمُ الشِّرْکُ الاْصْغَرُ ؛ بیشترین خوفی که بر شما دارم ، شرک اصغر است . اصحاب پرسیدند : شرک اصغر چیست ؟ فرمود : ((ریا)) و خودنمایی )) . (72) ▫️و در حدیثی دیگر فرمود : ((ذَبِیبُ الشِّرْکِ ف ی اُمَّتی اءَخْفی مِنَ النَّمْلَةِ السَّوْداءِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْماءِ عَلَی الصَّخْرَةِ الصَّمّاءِ ؛ نفوذ شرک در امّت من ، مخفی تر از عبور مورچه سیاهی است که در شب ظلمانی بر سنگ سختی حرکت کند)) . (73) ▫️از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمود : ((کُلُّ رِیاءٍ شِرْکٌ ؛ هر ریایی شرک است )) . (74) ریا و خود نمایی یک بلای بزرگ اجتماعی است که هر جامعه ای به آن گرفتار شود ، میان تهی و بدبخت خواهد شد . ▫️حدیثی از رسول خداصلّی اللّه علیه و آله و سلّم وارد شده است که فرمود : ((زمانی بر مردم فرا می رسد که باطن های آنها زشت و آلوده و ظاهرشان زیباست به خاطر طمع دنیا ، علاقه ای به پاداشهای پروردگارشان ندارند ، دین آنها ریا می شود ، و خوف خدا در دل آنها وجود ندارد ، پروردگار همه آنها را به عذاب سختی گرفتار می کند . در این هنگام خدا را همانند شخص غریق می خوانند ولی هرگز دعایشان مستجاب نمی شود)) . (75) =========== 72-منهج الصادقین ، ج 2، ص 125. 73-تفسیر منهج الصادقین ، ج 2، ص 125. 74-بحار الانوار، ج 72، کتاب الایمان و الکفر، ص 300. 75-اصول کافی ، ج 2، کتاب ایمان و کفر، باب ریا، ح 14. 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
41 🔅🔅🔅 💢مثَل باران و سنگ صاف 5 (یَّاءَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَتُبْطِلُواْ صَدَقَتِکُم بِالْمَنِّ وَالاْذَی کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَآءَ النَّاسِ وَلاَیُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالیَوْمِ الاْخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَاءَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا لا یَقْدِرُونَ عَلَی شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُواْ وَاللَّهُ لاَیَهْدِی ا لْقَوْمَ ا لْکَفِرِینَ) . (بقره / 264.) ((ای کسانی که ایمان آورده اید ! بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید ! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم ، انفاق می کند و ایمان به خدا و روز رستاخیز نمی آورد ؛ و (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن (قشر نازکی از) خاک باشد ؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود) و رگبار باران به آن برسد (و همه خاکها و بذرها را بشوید ! ) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند . آنها از کاری که انجام داده اند ، چیزی به دست نمی آورند و خداوند جمعیت کافران را هدایت نمی کند)) . 🗓نکته ها : ⏪2- ریا بلای بزرگ اجتماعی ریا منحصر به انفاق نیست ، بلکه در اعتقادات ، عبادات و مباحات نیز متصوّر است . ◽️ چنان که از رسول خداصلّی اللّه علیه و آله و سلّم نقل شده که فرمود : (( روز قیامت فردی را به سوی حساب می آورند و از او می پرسند : مگر به تو مال داده نشد ؟ با آن چه کردی ؟ می گوید : صدقه دادم و انفاق کرده ام . ماءمورین الهی به او می گویند : درست است که صدقه دادی امّا نه برای خدا بلکه برای آن که مردم بگویند : فلانی سخی و بخشنده است ، و تو را از آن چه سود ؟ فرد دیگری را می آورند و از او می پرسند : قوت وشجاعتی که به تو داده شد ، آن را در چه راهی صرف کردی ؟ می گوید : در راه خدا جهاد کردم . می گویند : درست است که جهاد کردی اما نه برای خدا بلکه برای آن که مردم بگویند : فلانی شجاع است . تو را از آن چه فایده ، و فرد سوّمی را می آورند و از او می پرسند : علم و فهمی را که خدا به تو داد در چه راهی به کار بردی ؟ می گوید : به دیگران آموختم و نشر کردم . گویند : درست است لیکن برای آن انجام دادی که بگویند : فلانی عالم است ، تو را از آن چه سود ! آنگاه هر سه را به دوزخ برند)) . (76) ◽️می گویند : روزی بهلول در بغداد عبور می کرد ، دید هارون الرشید بنای مسجد عظیمی را ریخته و برای سرکشی آمده است . پرسید : هارون ! چه کار می کنی ؟ گفت : دارم خانه خدا می سازم . بهلول گفت : خانه برای خداست ؟ هارون گفت : بلی . بهلول گفت : پس دستور بده بالای سر درش بنویسند : ((مسجد بهلول )) . هارون گفت : ای احمق من پول می دهم به اسم تو باشد ؟ بهلول گفت: احمق تو هستی یامن ؟ ! برای خودت خانه می سازی ، اسم خدا رویش می گذاری ؟ (77) =============== 76-اقتباس از تفسیر روح الجنان ، ج 2، ص 368. 77-معارفی از قرآن ، ص 211. 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
42 🔅🔅🔅 💢 مَثَل باغ حاصلخیز 1 (وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ اءَمْوَا لَهُمُ ابْتِغَآءَ(78) مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِّنْ اءَنفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ(79) اءَصَابَهَا وَابِلٌ(80) فَاتَتْ اءُکُلَهَا(81) ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَّمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلُّ(82) وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ) . (83)بقره / 265. ((و مثل کسانی که اموال خود را برای خوشنودی خدا و تثبیت (ملکات انسانی ) در روح خود انفاق می کنند ، همچون باغی است که در نقطه بلندی باشد و بارانهای درشت به آن برسد (و از هوای آزاد و نور آفتاب به حدّ کافی بهره گیرد) و میوه خود را دو چندان دهد (که همیشه شاداب و باطراوت است ) و خداوند به آنچه انجام می دهید ، بیناست )) . هم مثال آن کسان کانفاق مال می نمایند از رضای ذوالجلال از ره بینایی و نور یقین که مر ایشانراست اندر راه دین هست چون باغی به ارض مرتفع بیشتر زان گشت خواهی منتفع گر بر آن بستان رسد باران سخت کم نگردد نفع او از حسن بخت بوستانی کز زمین باشد بلند نیست از تخریب سیل آن را گزند حاصل از وی بیشتر آید به دست هم زباغی کو بود بر ارض پست هست ممکن بلکه هر سالی دو بار حاصل آرد بی ز آسیبی به بار بارش او را گرچه ناید سخت تر نرم و کم یعنی بر او بارد مَطَر همچنین دان در ثواب انفاقها گر که للّه است و از اشفاقها نزد حقّ هر دانه او خرمنی است بل نه خرمن جنّتی و گلشنی است حق بر اعمال شما باشد بصیر چیست تا آن از قلیل و از کثیر(84) ============= 78-((ابتغاء)): خواستن ، جست و جو کردن . 79-((ربوه )): زمین بلند و مرتفعی است که در برابر نسیم آزاد و تابش آفتاب فراوان قرار گرفته باشد و حاصل خیز باشد. 80-((وابل )): باران شدید و دانه درشت . 81-((اکل )): میوه ها . 82-((طَلّ)): باران ریز و شبنم . 83-بقره / 265. 84-تفسیر صفی ، ج 1، ص 124. 👈🏾ادامه دارد.... 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
43 🔅🔅🔅 💢 مثَل باغ حاصلخیز 3 (وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ اءَمْوَا لَهُمُ ابْتِغَآءَ(78) مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِیتًا مِّنْ اءَنفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ(79) اءَصَابَهَا وَابِلٌ(80) فَاتَتْ اءُکُلَهَا(81) ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَّمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلُّ(82) وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ) . (83)بقره / 265. ((و مثل کسانی که اموال خود را برای خوشنودی خدا و تثبیت (ملکات انسانی ) در روح خود انفاق می کنند ، همچون باغی است که در نقطه بلندی باشد و بارانهای درشت به آن برسد (و از هوای آزاد و نور آفتاب به حدّ کافی بهره گیرد) و میوه خود را دو چندان دهد (که همیشه شاداب و باطراوت است ) و خداوند به آنچه انجام می دهید ، بیناست )) . وجه تشبیه خداوند متعال در این آیه ((انفاقهای خالص )) را به باغ مرتفع و حاصلخیزی تشبیه کرده است که در برابر نسیم آزاد و آفتاب قرار گرفته باشد و بارانهای درشت و ریز بر آن ببارد و در نتیجه همیشه سبز و خرم است و محصولی پربرکت و فراوان خواهد داشت وجه شباهت در این تشبیه ، ((پر برکت بودن )) است ؛ یعنی انفاقهای خالص در راه خدا همواره در حال رشد و نمو می باشد و هیچ گاه اثرش ضایع نمی گردد . کلمه ((وابل )) (باران درشت ) و ((طلّ)) (باران ریز و شبنم ) اشاره به مراتب اخلاص است . مرحوم فیض کاشانی در ذیل جمله (تَثْبیتا مِنْ اَنْفُسِهِمْ) می گوید : ((یعنی در حفظ عمل خالص مراقبت می ورزند و آن را از آفاتی همچون منّت ، اذیّت ، خود ستایی ، ریا و خود پسندی و امثال این صفات رذیله که عمل نیک آدمی را فاسد می سازد ، حفظ می کنند)) . (85) از این جمله استفاده می شود که انفاق در راه خدا باعث تزکیه و پاکسازی نفس است و روح انسان را از صفات زشت بخل و مال دوستی پاک می کند ، چنان که قرآن کریم در جای دیگر به این مطلب اشاره می کند و می فرماید : (خُذْ مِنْ اءَمْوَا لِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِم . . . )(86) ؛ ((از اموال آنها صدقه ای (بعنوان زکات ) بگیر تا به وسیله آن ، آنها را (از رذائل اخلاقی و از دنیا پرستی و بخل ) پاکسازی و پرورش دهی )) . جمله (وَاللّه بِما تَعْمَلوُنَ بَصیرٌ) هم هشداری است در باره پرهیز از ریا کاری و هم تشویق و ترغیبی می باشد در جهت اخلاص یعنی خداوند به طور کامل مراقب اعمال شماست و هیچ چیز از نظر او پنهان نیست . می گویند : مرحوم آیت اللّه العظمی بروجردی رحمه اللّه چند روز قبل از وفاتشان با اظهار تاءسف و ناراحتی می گفتند : خلاصه عمر ما گذشت و نتوانستیم کار خیری انجام دهیم . یکی از اطرافیان گفت : شما که بحمد اللّه این همه آثار خیر از خودتان باقی گذاشته اید ، مساجد و مدرسه ها ساخته اید ، شاگردان زیادی تربیت کرده اید ، چرا ناراحتید ؟ ! ایشان این جمله را فرمودند که متن حدیثی است : ((خَلِّصِ الْعَمَلَ فَإِنَّ النّاقِدَ بَصیرٌ بَصیرٌ ؛ عمل را باید خالص انجام داد ، زیرا نقّاد ، بسیار بصیر و آگاه است )) . (87) ==================== 85-تفسیر صافی ، ج 1، ص 226. 86-توبه / 103. 87-اقتباس از تعلیم و تربیت در اسلام ، ص 373. 👈🏾ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
44 🔅🔅🔅 مَثَل گردباد آتشبار 1 (اءَیَوَدُّ اءَحَدُکُمْ اءَن تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَاءَعْنَابٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الاْنْهَرُ لَهُ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَا تِ وَاءَصَابَهُ ا لْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَآءُ فَاءَصَابَهَآ إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَا لِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الاْیاَتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ) . (بقره / 266.) ((آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن ، نهرها در جریان باشند و برای او در آن (باغ ) از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد درحالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد (در این هنگام ) گردبادی (کوبنده ) که در آن آتش (سوزانی ) است به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد ! (این گونه است حال کسانی که انفاقهای خود را با ریا و منّت و آزار باطل می کنند) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد ؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه ، راه حق را بیابید) )) . ☘️☘️☘️ دوست دارد شخصی آیا از شما کش بود بستان پر برگ و نوا ؟ آبها جاری در آن وز هر قبیل باشد اثمارش زاعناب و نخیل پس رسد پیری بر او و اطفال خُرد باشد او را پس رسد صافش به دُرد باد پر آتش وزد بر جنّتش جمله سوزد روضه پرنعمتش بر شما آرد حقّ این سان آیتی تا کنید اندر معانی فکرتی هست بستان آن عملها در قیاس طفلها اعضا و ارکان و حواس باد آتش بارت آن عجب و ریا که کند یکجا عملها را هَبا قلب را سازد سیاه و منقلب روح ماند بی نوا و مضطرب بسته گردد راه قوت او را به دل ماند از اطفال خُردش منفعل هیچ نیکوتر نباشد زین مثل کاورد بر خلق ذات لَمْ یَزَل گر تو را بر نفس خود باشد نظر این مَثَل کافیست اندر خیر و شرّ کن عمل را پاک از شوب ریا تا بود مقبول درگاه خدا(89) =========== 89-تفسیر صفی ، ج 1، ص 124. 👈🏾ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
45 🔅🔅🔅 💢مثَل گردباد آتشبار2 (اءَیَوَدُّ اءَحَدُکُمْ اءَن تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَاءَعْنَابٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الاْنْهَرُ لَهُ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَا تِ وَاءَصَابَهُ ا لْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَآءُ فَاءَصَابَهَآ إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَا لِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الاْیاَتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ) . (بقره / 266.) ((آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن ، نهرها در جریان باشند و برای او در آن (باغ ) از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد درحالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد (در این هنگام ) گردبادی (کوبنده ) که در آن آتش (سوزانی ) است به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد ! (این گونه است حال کسانی که انفاقهای خود را با ریا و منّت و آزار باطل می کنند) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد ؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه ، راه حق را بیابید) )) . ☘️☘️☘️ ⏪وجه تشبیه ◽️در این آیه حال کسانی که عمل نیکی انجام می دهند و سپس با ((ریا کاری )) و منّت و اذیّت و آزار ، آن را از بین می برند ، به حال کسی تشبیه شده که با زحمت فراوان باغی احداث کرده که سبز و خرّم است و درختان گوناگون ، از قبیل درخت خرما و انگور در آن وجود دارد و همواره آب از پای درختان آن می گذرد و نیاز به آبیاری ندارد ، در حالی که خود پیر و سالخورده شده و فرزندان ناتوان و ضعیفی اطراف او را گرفته اند و تنها راه تاءمین زندگی آنان همین باغ است ، و اگر این باغ از بین برود ، نه او و نه فرزندان او ، هیچ کدام قدرت و توانایی بر احداث آن ندارند ، ناگهان گرد باد سوزان و آتش باری بر آن می وزد و به طور کلّی آن را می سوزاندو از بین می برد ، در این هنگام این شخص سالخورده که قوای جوانی را از دست داده و نمی تواند از راه دیگری تاءمین زندگی کند و فرزندان او هم ضعیف و ناتوان هستند ، چه حالی پیدا می کند ؟ و چه حسرت و اندوه مرگباری به او دست می دهد ؟ ◽️همچنین است حال افراد ریا کار و منّت گذار که در دنیا ، عمرشان را در مسیر غیر خدا تلف می کنند و کارهای خیرشان همه خود نمایی و ریاکاری است و روز قیامت که روز نیازمندی و احتیاج شدید به ثمره کارشان است ، به کلّی نتیجه کار و تلاش آنها از میان می رود و (هَباءً مَنْثُورا) می شود و جز حسرت و اندوه چیزی برای آنان باقی نمی ماند بنابر این وجه تشبیه در آیه مورد بحث ((نابود شدن محصول کار)) و در نتیجه باقی ماندن در ((حسرت و ندامت )) است . چنانکه قرآن کریم در جای دیگر می فرماید : ( . . . کَذَا لِکَ یُرِیهِمُ اللَّهُ اءَعْمَلَهُمْ حَسَرَا تٍ عَلَیْهِمْ . . . ) ؛ (( (آری ، ) خداوند این چنین اعمالشان را به صورت حسرت زایی به آنان نشان می دهد)) . 👈🏾ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
46 🔅🔅🔅 💢مثَل گردباد آتشبار 3 (اءَیَوَدُّ اءَحَدُکُمْ اءَن تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَاءَعْنَابٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الاْنْهَرُ لَهُ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَا تِ وَاءَصَابَهُ ا لْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَآءُ فَاءَصَابَهَآ إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَا لِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الاْیاَتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ) . (بقره / 266.) ((آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن ، نهرها در جریان باشند و برای او در آن (باغ ) از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد درحالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد (در این هنگام ) گردبادی (کوبنده ) که در آن آتش (سوزانی ) است به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد ! (این گونه است حال کسانی که انفاقهای خود را با ریا و منّت و آزار باطل می کنند) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد ؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه ، راه حق را بیابید) )) . ☘️☘️☘️ ▫️از آیه فوق به دست می آید که انسانهای ریاکار از یک سو اعمال ریایی خود را می بینند که نابود شده و هیچ پاداشی ندارند ، و از سوی دیگر اعمال دیگران را که خالص برای خدا انجام داده اند ، مشاهده می کنند که خداوند پاداش عظیمی به صاحبان آن می دهد ، حسرت و اندوهشان زیاد می شود که چرا عمرشان را بیهوده در راه غیر خدا صرف کرده اند . پشیمانی هم در آنجا سودی ندارد ، چرا که راه بازگشت و جبران گذشته بسته است . ▫️از آنجا که سرچشمه همه بدبختیها ، مخصوصاً کارهای ابلهانه ، مانند منّت گذاردن و آزار رساندن ، به کار نینداختن اندیشه است ، خداوند در پایان آیه مردم را به تفکّر و اندیشه دعوت کرده ، می فرماید : ((این چنین خداوند آیات را برای شما توضیح می دهد شاید بیندیشید)) . ▫️علاّمه طباطبایی رحمه اللّه می فرماید : ((منشاء این گونه رفتارهایی که اعمال آدمی را باطل می سازد ، بیماریهای اخلاقی از قبیل ((مال پرستی )) ، ((جاه دوستی )) ، ((تکبر)) ، ((عجب )) ، ((خودپسندی )) ، ((بخل شدید)) و . . . می باشد . ▫️این بیماریهای روحی و امراض قلبی است که نمی گذارد آدمی مالک نفس خود باشد و در باره نفع و ضرر واقعی خویش بیندیشد و مجال تفکر صحیح را از انسان می گیرد و اگر نبود این گونه بیماریها ، مجال تفکر پیدا می کرد و هرگز دچارچنین اشتباه و خسارت جبران ناپذیری نمی شد)) . 👈🏾ادامه دارد.... ☘️☘️☘️ 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
47 🔅🔅🔅 💢مثَل گردباد آتشبار 4 (اءَیَوَدُّ اءَحَدُکُمْ اءَن تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَاءَعْنَابٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الاْنْهَرُ لَهُ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَا تِ وَاءَصَابَهُ ا لْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَآءُ فَاءَصَابَهَآ إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَا لِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الاْیاَتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ) . (بقره / 266.) ((آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن ، نهرها در جریان باشند و برای او در آن (باغ ) از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد درحالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد (در این هنگام ) گردبادی (کوبنده ) که در آن آتش (سوزانی ) است به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد ! (این گونه است حال کسانی که انفاقهای خود را با ریا و منّت و آزار باطل می کنند) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد ؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه ، راه حق را بیابید) )) . 🔅🔅🔅 📝 نکته ها : 1- تاءثیر اعمال نیک در نسلها ((از جمله (وَاَصابَهُ الْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِیَّةٌ ضُعَفاءُ) ؛ ((صاحب آن باغ پیر و سالخورده باشد و فرزندانی کوچک و ناتوان داشته باشد)) چنین استفاده می شود که انفاق و بخشش در راه خدا و کمک به نیازمندان همچون باغ خرمی است که هم خود انسان از ثمرات آن بهره مند می شود و هم فرزندان او ، درحالی که ریاکاری و منّت و آزار ، هم سبب محرومیّت خود او می شود و هم نسلهای آینده که باید از ثمرات و برکات اعمال نیک او بهره مند گردند ، محروم خواهند شد ، و این خود دلیل بر آن است که نسلهای آینده در نتایج اعمال نیک نسلهای گذشته سهیم هستند ، از نظر اجتماعی نیز چنین است ، زیرا محبوبیت و اعتمادی که پدران بر اثر کار نیک در افکار عمومی پیدا می کنند ، سرمایه بزرگی برای فرزندان آنها خواهد بود)) . 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
نکته ها : 48 🔅🔅🔅 💢مثَل گردباد آتشبار 5 (اءَیَوَدُّ اءَحَدُکُمْ اءَن تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَاءَعْنَابٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الاْنْهَرُ لَهُ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَا تِ وَاءَصَابَهُ ا لْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَآءُ فَاءَصَابَهَآ إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَا لِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الاْیاَتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ) . (بقره / 266.) ((آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن ، نهرها در جریان باشند و برای او در آن (باغ ) از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد درحالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد (در این هنگام ) گردبادی (کوبنده ) که در آن آتش (سوزانی ) است به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد ! (این گونه است حال کسانی که انفاقهای خود را با ریا و منّت و آزار باطل می کنند) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد ؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه ، راه حق را بیابید) )) . 🔅🔅🔅 📝 نکته ها : 2- معنای اِعْصار ((اعصار)) در لغت به معنای ((گردباد)) است که به هنگام وزش باد از دو سوی مخالف تشکیل می گردد و به شکل عمودی است که یک سر آن به زمین چسبیده و سر دیگر آن در آسمان می باشد . ((جمله (اِعْصارٌ فیهِ نْارٌ) یعنی گردبادی که در آن آتشی باشد ، ممکن است اشاره به گردبادهای ناشی از بادهای ((سموم )) و سوزان و خشک کننده باشد و یا گردبادی که از روی خرمن آتشی بگذرد ، و طبق معمول که گردباد هرچه را بر سر راه خود بیابد ، با خود همراه می برد آن را از زمین برداشته و به نقطه دیگر بپاشد ، و ممکن است اشاره به گردبادی باشد که به همراه صاعقه به نقطه ای اصابت کند و همه چیز را تبدیل به خاکستر نماید و در هر حال اشاره به نابودی سریع و مطلق است )) . (94) ============ 94-تفسیر نمونه ، ج 2، ص 245 246. 👈🏾ادامه دارد..... 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
نکته ها : 49 🔅🔅🔅 💢مثَل گردباد آتشبار 6 (اءَیَوَدُّ اءَحَدُکُمْ اءَن تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِیلٍ وَاءَعْنَابٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الاْنْهَرُ لَهُ فِیهَا مِن کُلِّ الثَّمَرَا تِ وَاءَصَابَهُ ا لْکِبَرُ وَلَهُ ذُرِّیَّةٌ ضُعَفَآءُ فَاءَصَابَهَآ إِعْصَارٌ فِیهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ کَذَا لِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الاْیاَتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ) . (بقره / 266.) ((آیا کسی از شما دوست دارد که باغی از درختان خرما و انگور داشته باشد که از زیر درختان آن ، نهرها در جریان باشند و برای او در آن (باغ ) از هر گونه میوه ای وجود داشته باشد درحالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد (در این هنگام ) گردبادی (کوبنده ) که در آن آتش (سوزانی ) است به آن برخورد کند و شعله ور گردد و بسوزد ! (این گونه است حال کسانی که انفاقهای خود را با ریا و منّت و آزار باطل می کنند) این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد ؛ شاید بیندیشید (و با اندیشه ، راه حق را بیابید) )) . 🔅🔅🔅 📝 نکته ها : 3- اهمّیت تفکّر در قرآن قرآن مجید در حدود ((پنجاه )) مورد در باره تفکّر و اهمیّت آن و نکوهش اندیشه نکردن تاءکید کرده است. موارد تفکّر و دایره آن بسیار وسیع است ؛ تفکّر در نظام آفرینش ، در بعثت پیامبران ، در معاد و زندگی پس از مرگ در تاریخ و سرگذشتهای بشر ، در آفرینش انسان ، در این که از کجا آمده و آمدنش بهر چه بوده ؟ به کجا می رود و مسؤ ولیتش چیست ؟ و . . . . از امام صادق علیه السّلام روایت شده است که فرمود : ((اءَفْضَلُ الْعِبادَةِ إِدْمانُ التَّفَکُّر فِی اللّهِ وَ فِی قُدْرَتِهِ ؛ برترین عبادتها ، تفکّر درباره خدا و قدرت اوست)). در روایت دیگر از آن حضرت وارد شده که فرمود : ((کانَ اءَکْثَرُ عِبادَةِ اءَبی ذَرٍ - رحمة اللّه علیه - خِصْلتین التَّفَکُّرُ وَ الاِْعتِبار ؛ بیشترین عبادت ابوذررحمه اللّه تفکر و عبرت گرفتن بود)) . از امام رضاعلیه السّلام روایت شده که می فرماید : ((لَیْسَ الْعِبادَةُ کَثْرَةَ الصَّلاةِ وَالصَّوْمِ ، إِنَّماالْعِبادَةُ التَّفَکُّرُ فی اءَمْرِاللّهِ عَزَّوَجَلَّ ؛ عبادت به زیاد نماز خواندن و روزه گرفتن نیست عبادت واقعی تفکّر در کار خداوند متعال و اسرار جهان آفرینش است )) . در روایت است که : ((عن الحسن الصیقل قال : ساءلت اباعبداللّه علیه السّلام عمّا یروی النّاس اءنّ تفکُّرَ ساعةٍ خَیْرٌ مِنْ قیامِ لیلةٍ ، قُلت : کیفَ یَتَفَکَّر ؟ قال : یَمرُّ بالْخَربَةِ اءو بالدّارِ فَیَقولُ : اءین ساکنوکَ ، اءین بانوکَ ، ما [با] لکَ لا تَتَکَلَّمین . ؛ ((حسن صقیل )) گفت : از امام صادق علیه السّلام پرسیدم : منظور از روایتی که می گوید : ((یک ساعت تفکر ، از یک شب عبادت بهتر است )) چیست ؟ و چگونه باید تفکّر کرد ؟ امام در پاسخ فرمود : هنگامی که از کنار ویرانه ، یا خانه مخروبه ای (که از ساکنان خالی شده ) می گذرد ، خطاب به آن بگوید : ساکنان تو کجا رفتند ؟بنیانگذارانت چه شدند ؟ چرا سخن نمی گویی ؟ )) 👈🏾ادامه دارد..... 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom 👇🏼👇🏼👇🏼